Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aleksandr Konstantinoviç Şervaşidze (Çaçba) — (d. 24.12.1867, Feodosiya, Krım, Rusiya imperiyası — ö. 17 avqust 1968, Monako) — Abxaz knyazları nəslindən olan rəssam, dizayner, skenoqrafik.
| Aleksandr Şervaşidze | |
|---|---|
| gürc. ალექსანდრე კონსტანტინის ძე შერვაშიძე abx. Алеқсандр Константин-иҧа Чачба | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | (100 yaşında) |
| Vəfat yeri | Monako |
| Dəfn yeri |
|
| Milliyyəti | Abxaz |
| Vətəndaşlığı |  AXC Fransa |
| Fəaliyyəti | Rəssamlıq Qrafika |
| Təhsili |
|
| Janrlar | qrafika, rəssamlıq, səhnəqrafiya |
| Tanınmış işi | Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Gerbi |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
qardaşıdır.
Bioqrafiyası
Aleksandr Konstantinoviç Şervaşidze 1867-ci ilin 24 dekabrında Feodosiyada anadan olmuşdur. 1886-1889-cu illərdə Kiyev real məktəbində təhsil almışdır. 1885-ci ildə Parisdə təhsil almışdır. 1891-1893-cü illərdə təhsil almışdır.
Teatr-dekorasiya sənətindən əlavə Şervaşidze həmçinin rəssamlıq və qrafika ilə məşğul olmuşdur. Onun müəllif olduğu rəsm əsərləri və portretləri müasirlər: N. N. Yevreinova, , J. Kantel, K. Bisson və başqaları tərəfindən yüksək qiymətləndirilmişdir. Sənət tənqidində isə Pol Sezann, Vinsent van Qoq, və А. Benua kimi tanınmış rəssamların sənət əsərləri haqqında maraqlı məqalələr yazmışdır. 1958-ci ildə Vətənindən ayrı qalmasına və maddi cəhətdən zəif olmasına baxmayaraq o, öz sənət əsərləri satmamışdır və əsərlərini Vətəninə hədiyyə etmişdir (təxminən 500 rəsm əsəri).
Vəfatı
Rəssam 17 avqust 1968-ci ildə 101 yaşında Monakoda yerləşən qocalar evində vəfat etmişdir, Nitsada yerləşən rus qəbirstanlığında dəfn edilmişdir.
Fəaliyyəti
1906-cı ildə rus rəssamlarının təşkil etdiyi sərgidə iştirak etmişdir. "Monparnas" bədii qrupunun üzvü olmuşdur. Tanınmış rus rejissoru və teorisi Yevreinov onun haqqında bele yazırdı:
 | Knyaz Aleksandr Konstantinoviç bizim dövrümüzdə demək olar ki, gözəl bir nadirlik olan şərq şahzadəsi zadəganlığının təzahürü olan Abxaz krallarının nəslindəndir. |  |
1909-cu ilin noyabrında M.Ə. Voloşin ilə N.S.Qumilyovun arasındakı dueldə vasitəçi olmuşdur.
1918-ci ildən 1919-cu ilədək Suxumidə onun təşəbbüsü ilə Uşaq İncəsənət Məktəbi açılmışdır. Burada rəsm dərsləri öyrədilirdi. Suxumi Bədii Cəmiyyəti qurulduqdan sonra burada yerli gənclər üçün teatr kursları yaradılmışdı.
1907-1918-illərdə Peterburq İmperator teatrında işləmişdir. 1929-1948-ci illərdə isə xaricdə - S.P.Dyagilev adına Rus baletində səhnə - quruluşçusu vəzifəsində işləmişdir.
Bir müddət dostu, şair və rəssam Maximilian Voloşinlə birlikdə Krımın Koktebel bölgəsində yaşamışdır.
Əsərləri Abxaziyanın Dövlət Milli Şəkil Qalereyasında, Rus Dövlət muzeyində, Teatr muzeyində, Teatr kitabxanasında (Sankt-Peterburq), Baxruşin adına Teatr muzeyində (Moskva), Rusiyanın şəxsi kolleksiyalarında və digər ölkələrdə saxlanılır.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin gerbinin hazırlanması
“Azərbaycan” qəzetinin 14 noyabr 1919-cu il tarixli buraxılışında Azərbaycanın gerbi və himn haqqında məlumat dərc edilmişir. Həmin məlumatda bildirilirdi ki, Xalq Maarif Nazirliyi Azərbaycan Respublikasının dövlət gerbi və milli himninin işlənib hazırlanması məsələsi haqqında mülahizələrini hökumətə təqdim etmişdir. Hökumətə təqdim olunmuş mülahizələrdə qeyd edilirdi ki, işlənib hazırlanmış ən yaxşı milli himnin seçilməsi üçün hazırlanmış layihələr 1920-ci il fevralın 1-dək müsabiqəyə təqdim edilməlidir. Ən yaxşı himn üçün mükafat olaraq 15000 min rubl müəyyən edilmişdir. Müsabiqəyə qoşulmağı arzu edənlərin sayının daha çox olması üçün Bakı və Tiflis qəzetlərində müsabiqənin geniş işıqlandırılması nəzərdə tutulmuşdur. Dövlət gerbinin layihəsinin hazırlanması Nazirlik tərəfindən hazırda Bakıda olan və öz əsərləri ilə, xüsusilə də şərq ölkələrinin memarlığı, heykəltaraşlığı və rəssamlığına dair bilgiləri ilə böyük məşhurluq qazanmış rəssam knyaz Şervaşidzeyə həvalə olunması təklif edilmişdi.
Cümhuriyyət hökuməti hərbi ordenlərin, milli himn, dövlət gerbi və möhürünün layihələrinin hazırlanması haqqında 1920-ci il yanvarın 30-da qərar qəbul etdi. Həmin qərarın 1-ci bəndində qeyd edilirdi ki, 25 min rubl mükafatla ordenlərin layihələrinin hazırlanması üzrə müsabiqənin elan edilməsi Hərbi nazirə tapşırılsın. Layihələrin əsas vəzifəsi Azərbaycanın müstəqillik simvoluna xidmət etmək idi. Qərarın 2-ci bəndində isə 50 min rubl mükafatla milli himnin, 25 min rubl mükafatla isə dövlət gerbinin və möhürünün layihələrinin hazırlanması üzrə müsabiqənin elan edilməsi Xalq Maarif Nazirinə tapşırıldı. Hökumətin 30 yanvar 1920-ci il tarixli qərarına əsaslanaraq Xalq Maarif Nazirliyi dövlət gerbi və möhürünün təsvirinin, eləcə də milli himnin mətninin layihələrinin hazırlanması haqqında 1920-ci ilin fevralın 19-da “Azərbaycan” qəzetində müsabiqə elan etdi. Müsabiqədə iştirak etmək istəyənlər hazırladıqları layihələri mayın 1- dək möhürlənmiş zərflərdə Xalq Maarif Nazirliyinin dəftərxanasına təqdim etməli idilər. Layihələr hazırlanarkən layihələrin hazırlanmasına əsas götürülən tarixi və siyasi şərait və səbəblər də göstərilməli idi. Qalib gəlmiş layihələr Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin istiqlalının II ildönümünədək təsdiq olunması müəyyənləşdirilmişdi. Lakin, 1920-ci ilin aprelində Azərbaycanın sovetləşdirilməsi bunu mümkün etmədi. Həmin tarixi hadisələrin üzərindən 71 il keçdikdən sonra Azərbaycan Respublikası Ali Soveti 1991-ci il fevralın 5-də “Azərbaycan Respublikasının Dövlət gerbinin ən yaxşı təsviri üçün müsabiqənin elan olunması haqqında” xüsusi qərar qəbul etdi. Həmin qərara əsasən Azərbaycan Respublikasının Dövlət gerbinin ən yaxşı təsviri üçün 5 min manat məbləğində mükafat təsis edildi. Həmin dövrlərdə müxtəlif mətbuat orqanlarında kifayət qədər yeni gerb layihələri dərc olundu. 1993-cü ilin əvvəllərində Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisində həmin layihələr, o cümlədən kn. A.Şervaşidze tərəfindən 1919-1920-ci illərdə hazırlanmış gerb layihəsi müzakirə edildi. 1919-1920-ci illərdə A. Şervaşidze tərəfindən işlənib hazırlanmış gerb layihəsinə rəssam – dizayner Rafiq Məmmədov tərəfindən müəyyən düzəlişlər və təkmilləşdirmələr edildikdən sonra Azərbaycan Respublikasının dövlət gerbi kimi təsdiq edildi.
Xatirəsi
Suxumidə və Qudautada Aleksandr Şervaşidzenin adını daşıyan küçələr vardır.
2009-cu ildə "Abxaziyanın görkəmli şəxsiyyətləri" seriyasında sikkə zərb etdirən zaman Aleksandr Şervaşidzenin də adına sikkə zərb etdirmişdir.
Sankt-Peterburqda İ.İ.Brodskinin ev muzeyində Aleksandr Şervaşidzenin 140 illik yubileyinə həsr olunmuş sərgisi keçirilmişdir. Bu sərgi Şervaşidzenin yaradıcılıq irsinin Sankt-Peterburqda ilk təqdimatı idi.
Abxaziya prezidenti Aleksandr Ankvab 24 dekabr 2013-cü ildə heykəltaraş Amiran Adlaib tərəfindən hazırlanan və Suxumidə sənətçinin məzarı üzərinə qoyulan heykəlin açılış mərasimində iştirak etmişdir.
Həmçinin bax
Ədəbiyyat
- Б. М. Аджинджал. Князь Александр Чачба (Шервашидзе). 1998. ISBN .
- Князь Александр Чачба (Шервашидзе). Статьи об искусстве. Отрывки из писем и записных книжек. Н. А. Разумовой. СПб. Б. М. Аджинджал. 1999. ISBN .
İstinadlar
- Б. М. Аджинджал, Ю. М. Иваненко. Русская классика. 2004.
- Milli Arxiv İdarəsi. "Azərbaycan gerbinin hazırlanmasında knyaz izi və ya Aleksandr Şervaşidze kim idi?" (Azərbaycanca). İstifadə tarixi: 2018-09-10.
- Аджинджал Б. М. Страницы большой жизни. Сухум. 1985.
- . . 24 December 2013. 4 March 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 January 2014.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aleksandr Konstantinovic Servasidze Cacba d 24 12 1867 Feodosiya Krim Rusiya imperiyasi o 17 avqust 1968 Monako Abxaz knyazlari neslinden olan ressam dizayner skenoqrafik Aleksandr Servasidzegurc ალექსანდრე კონსტანტინის ძე შერვაშიძე abx Aleksandr Konstantin iҧa ChachbaDogum tarixi 24 dekabr 1867Dogum yeri Feodosiya Feodosiya qezasi d Tavriya quberniyasi d Rusiya imperiyasiVefat tarixi 17 avqust 1968 100 yasinda Vefat yeri MonakoDefn yeri Nitsa rus qebiristanligi d Milliyyeti AbxazVetendasligi AXC FransaFealiyyeti Ressamliq QrafikaTehsili Moskva Resm Heykelterasliq ve Memarliq Mektebi d Janrlar qrafika ressamliq sehneqrafiyaTaninmis isi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin Gerbi Vikianbarda elaqeli mediafayllar qardasidir A K Servasidze Cacba BagcadaBioqrafiyasiAleksandr Konstantinovic Servasidze 1867 ci ilin 24 dekabrinda Feodosiyada anadan olmusdur 1886 1889 cu illerde Kiyev real mektebinde tehsil almisdir 1885 ci ilde Parisde tehsil almisdir 1891 1893 cu illerde tehsil almisdir Teatr dekorasiya senetinden elave Servasidze hemcinin ressamliq ve qrafika ile mesgul olmusdur Onun muellif oldugu resm eserleri ve portretleri muasirler N N Yevreinova J Kantel K Bisson ve basqalari terefinden yuksek qiymetlendirilmisdir Senet tenqidinde ise Pol Sezann Vinsent van Qoq ve A Benua kimi taninmis ressamlarin senet eserleri haqqinda maraqli meqaleler yazmisdir 1958 ci ilde Veteninden ayri qalmasina ve maddi cehetden zeif olmasina baxmayaraq o oz senet eserleri satmamisdir ve eserlerini Vetenine hediyye etmisdir texminen 500 resm eseri Vefati Ressam 17 avqust 1968 ci ilde 101 yasinda Monakoda yerlesen qocalar evinde vefat etmisdir Nitsada yerlesen rus qebirstanliginda defn edilmisdir Fealiyyeti1906 ci ilde rus ressamlarinin teskil etdiyi sergide istirak etmisdir Monparnas bedii qrupunun uzvu olmusdur Taninmis rus rejissoru ve teorisi Yevreinov onun haqqinda bele yazirdi Knyaz Aleksandr Konstantinovic bizim dovrumuzde demek olar ki gozel bir nadirlik olan serq sahzadesi zadeganliginin tezahuru olan Abxaz krallarinin neslindendir 1909 cu ilin noyabrinda M E Volosin ile N S Qumilyovun arasindaki duelde vasiteci olmusdur 1918 ci ilden 1919 cu iledek Suxumide onun tesebbusu ile Usaq Incesenet Mektebi acilmisdir Burada resm dersleri oyredilirdi Suxumi Bedii Cemiyyeti qurulduqdan sonra burada yerli gencler ucun teatr kurslari yaradilmisdi 1907 1918 illerde Peterburq Imperator teatrinda islemisdir 1929 1948 ci illerde ise xaricde S P Dyagilev adina Rus baletinde sehne quruluscusu vezifesinde islemisdir Bir muddet dostu sair ve ressam Maximilian Volosinle birlikde Krimin Koktebel bolgesinde yasamisdir Eserleri Abxaziyanin Dovlet Milli Sekil Qalereyasinda Rus Dovlet muzeyinde Teatr muzeyinde Teatr kitabxanasinda Sankt Peterburq Baxrusin adina Teatr muzeyinde Moskva Rusiyanin sexsi kolleksiyalarinda ve diger olkelerde saxlanilir Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin gerbinin hazirlanmasiA K Servasidze 1920 ci iller Azerbaycan qezetinin 14 noyabr 1919 cu il tarixli buraxilisinda Azerbaycanin gerbi ve himn haqqinda melumat derc edilmisir Hemin melumatda bildirilirdi ki Xalq Maarif Nazirliyi Azerbaycan Respublikasinin dovlet gerbi ve milli himninin islenib hazirlanmasi meselesi haqqinda mulahizelerini hokumete teqdim etmisdir Hokumete teqdim olunmus mulahizelerde qeyd edilirdi ki islenib hazirlanmis en yaxsi milli himnin secilmesi ucun hazirlanmis layiheler 1920 ci il fevralin 1 dek musabiqeye teqdim edilmelidir En yaxsi himn ucun mukafat olaraq 15000 min rubl mueyyen edilmisdir Musabiqeye qosulmagi arzu edenlerin sayinin daha cox olmasi ucun Baki ve Tiflis qezetlerinde musabiqenin genis isiqlandirilmasi nezerde tutulmusdur Dovlet gerbinin layihesinin hazirlanmasi Nazirlik terefinden hazirda Bakida olan ve oz eserleri ile xususile de serq olkelerinin memarligi heykeltarasligi ve ressamligina dair bilgileri ile boyuk meshurluq qazanmis ressam knyaz Servasidzeye hevale olunmasi teklif edilmisdi Cumhuriyyet hokumeti herbi ordenlerin milli himn dovlet gerbi ve mohurunun layihelerinin hazirlanmasi haqqinda 1920 ci il yanvarin 30 da qerar qebul etdi Hemin qerarin 1 ci bendinde qeyd edilirdi ki 25 min rubl mukafatla ordenlerin layihelerinin hazirlanmasi uzre musabiqenin elan edilmesi Herbi nazire tapsirilsin Layihelerin esas vezifesi Azerbaycanin musteqillik simvoluna xidmet etmek idi Qerarin 2 ci bendinde ise 50 min rubl mukafatla milli himnin 25 min rubl mukafatla ise dovlet gerbinin ve mohurunun layihelerinin hazirlanmasi uzre musabiqenin elan edilmesi Xalq Maarif Nazirine tapsirildi Hokumetin 30 yanvar 1920 ci il tarixli qerarina esaslanaraq Xalq Maarif Nazirliyi dovlet gerbi ve mohurunun tesvirinin elece de milli himnin metninin layihelerinin hazirlanmasi haqqinda 1920 ci ilin fevralin 19 da Azerbaycan qezetinde musabiqe elan etdi Musabiqede istirak etmek isteyenler hazirladiqlari layiheleri mayin 1 dek mohurlenmis zerflerde Xalq Maarif Nazirliyinin defterxanasina teqdim etmeli idiler Layiheler hazirlanarken layihelerin hazirlanmasina esas goturulen tarixi ve siyasi serait ve sebebler de gosterilmeli idi Qalib gelmis layiheler Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin istiqlalinin II ildonumunedek tesdiq olunmasi mueyyenlesdirilmisdi Lakin 1920 ci ilin aprelinde Azerbaycanin sovetlesdirilmesi bunu mumkun etmedi Hemin tarixi hadiselerin uzerinden 71 il kecdikden sonra Azerbaycan Respublikasi Ali Soveti 1991 ci il fevralin 5 de Azerbaycan Respublikasinin Dovlet gerbinin en yaxsi tesviri ucun musabiqenin elan olunmasi haqqinda xususi qerar qebul etdi Hemin qerara esasen Azerbaycan Respublikasinin Dovlet gerbinin en yaxsi tesviri ucun 5 min manat mebleginde mukafat tesis edildi Hemin dovrlerde muxtelif metbuat orqanlarinda kifayet qeder yeni gerb layiheleri derc olundu 1993 cu ilin evvellerinde Azerbaycan Respublikasinin Milli Meclisinde hemin layiheler o cumleden kn A Servasidze terefinden 1919 1920 ci illerde hazirlanmis gerb layihesi muzakire edildi 1919 1920 ci illerde A Servasidze terefinden islenib hazirlanmis gerb layihesine ressam dizayner Rafiq Memmedov terefinden mueyyen duzelisler ve tekmillesdirmeler edildikden sonra Azerbaycan Respublikasinin dovlet gerbi kimi tesdiq edildi Gumus sikke Aleksandr Cacba nominali ile XatiresiSuxumide ve Qudautada Aleksandr Servasidzenin adini dasiyan kuceler vardir 2009 cu ilde Abxaziyanin gorkemli sexsiyyetleri seriyasinda sikke zerb etdiren zaman Aleksandr Servasidzenin de adina sikke zerb etdirmisdir Sankt Peterburqda I I Brodskinin ev muzeyinde Aleksandr Servasidzenin 140 illik yubileyine hesr olunmus sergisi kecirilmisdir Bu sergi Servasidzenin yaradiciliq irsinin Sankt Peterburqda ilk teqdimati idi Abxaziya prezidenti Aleksandr Ankvab 24 dekabr 2013 cu ilde heykeltaras Amiran Adlaib terefinden hazirlanan ve Suxumide senetcinin mezari uzerine qoyulan heykelin acilis merasiminde istirak etmisdir Hemcinin baxAbxazlarEdebiyyatB M Adzhindzhal Knyaz Aleksandr Chachba Shervashidze 1998 ISBN ISBN 5 89604 007 5 Knyaz Aleksandr Chachba Shervashidze Stati ob iskusstve Otryvki iz pisem i zapisnyh knizhek N A Razumovoj SPb B M Adzhindzhal 1999 ISBN 5 89604 007 5 IstinadlarB M Adzhindzhal Yu M Ivanenko Russkaya klassika 2004 Milli Arxiv Idaresi Azerbaycan gerbinin hazirlanmasinda knyaz izi ve ya Aleksandr Servasidze kim idi Azerbaycanca Istifade tarixi 2018 09 10 Adzhindzhal B M Stranicy bolshoj zhizni Suhum 1985 24 December 2013 4 March 2016 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 26 January 2014