Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Alabuqa rayonu (tatar. Алабуга районы) — Rusiya Federasiyası, Tatarıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. Rayon respublikanın şimal-şərqində yerləşir.
| Alabuqa rayonu | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
|
| |||||
| Ölkə | |||||
| İnzibati mərkəz | Alabuqa | ||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Yaradılıb | 10 avqust 1930 | ||||
| Sahəsi |
| ||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi |
| ||||
| Rəsmi sayt | |||||
 | |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
İnzibati mərkəzi Alabuqa kəndidir.
Coğrafiyası
Mendeleyev, Mamadış, Aşağı Kana, Tukay rayonları, Yar Çallı şəhəri və Udmurt Respublikası (Qraxovski və Kiznerski rayonları) ilə həmsərhəddir.
Bölgənin ən böyük çayları Kama, Vyatka, həmçinin onların qollarıdır (ümumi uzunluğu 20 km-dən çox):
Kama hövzəsi - Toyma, Tanayka, Yuraşka (Toyma qolu), Karinka, Kriuşa;
Vyatka hövzəsi - Umyak, Anzirka, Yuraşka (Adamka qolu).
Rayon ərazisində açıq boz, boz meşə torpaqlar üstünlük təşkil edir.
Tarixi
Müasir Alabuqa rayonunun ərazisi X əsrin ikinci yarısında Volqa bolqarırının nəzarətində idi. 1236-cı ildə Batı xanın bolqarların torpaqlarını fəth etməyə müvəffəq olur və Alabuqanın ətraf əraziləri ilə birlikdə bölgə Qızıl Ordanın bir hissəsi olur. 1438-ci ildə Qızıl Ordanın süqutu nəticəsində inzibati olaraq 5 daruqa bölünmüş Kazan xanlığı qurulur.
Mövcud bölgənin əsas hissəsi, Alabuqa ilə birlikdə Çuvaş (sonradan Zureyskaya adlandırıldı) Daruqasının bir hissəsi, bölgənin şimal hissəsi isə Qazan xanlığının Arskoy Daruqasına daxil olur. Kazan xanlığının süqutundan sonra Kazan çarlığı Böyük Pyotrun islahatlarına qədər Moskva dövlətinin tərkibində de-jure mövcudluğunu davam etdirdi və inzibati-ərazi bölgüsü olaraq qaldı.
1708-ci ildə Kazan çarlığı ləğv edildi və Kazan əyaləti quruldu. Alabuqa ərazisi Kazan əyalətinin bir hissəsi oldu. 1781-ci ildə Kazan vilayətindən Vyatka quberniyası ayrıldı. Tərkibində Alabuqa rayonu quruldu. 1920-ci ildə Tatar Muxtar Sovet Sosialist Respublikası qurulur. 1928-ci ildə Alabuqa kantonu qurulur.
10 avqust 1930-cu ildə Alabuqa rayonu qurulur. Onun ölçüləri daim dəyişir:
1931-1955-ci illər arasında Alabuqa rayonu Mendeleyev rayonunun ərazisinə daxil olur.
19 fevral 1944-cü ildə Alabuqa rayonundan Kosteneevski rayonu ayrılır (4 aydan sonra Mortovsk adlandırıldı).
1954-cü ildə Mortovsk rayonu ləğv edildi, ərazisi Alabuqa rayonuna birləşdirilir.
1 fevral 1963-cü ildə rayon ləğv edilir və Mendeleyev rayonunun bir hissəsi olur.
15 avqust 1985-ci ildə rayondan Mendeleyev rayonundan ayrılır.
Əhalisi
Ruslar — 51,7 %, tatarlar — 42,6 %, marilər — 1,2 %.
- Urbanizasiya
Şəhər şəraitində (Alabuqa şəhəri) rayon əhalisinin 86,35 % -i yaşayır.
Yerli özünü idarəetmə
Alabuqa rayonu ərazisinə 1 şəhər və 15 kənd inzibati vahidliyi daxildir. Rayon ərazisinə ümumilikdə 50 yaşayış məntəqəsi daxildir.
İstinadlar
- 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года. Rusiya Dövlət Federal Statistika Xidməti.
- "Елабужский муниципальный район". 2010-05-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-08-18.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Alabuqa rayonu tatar Alabuga rajony Rusiya Federasiyasi Tataristan Respublikasinin erazisine daxil olan inzibati rayon Rayon respublikanin simal serqinde yerlesir Alabuqa rayonuBayraq d Gerb55 36 sm e 51 46 s u Olke RusiyaInzibati merkez AlabuqaTarixi ve cografiyasiYaradilib 10 avqust 1930Sahesi 1 362 1 km EhalisiEhalisi 85 779 nef 1 yanvar 2018 Resmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllar Inzibati merkezi Alabuqa kendidir CografiyasiMendeleyev Mamadis Asagi Kana Tukay rayonlari Yar Calli seheri ve Udmurt Respublikasi Qraxovski ve Kiznerski rayonlari ile hemserheddir Bolgenin en boyuk caylari Kama Vyatka hemcinin onlarin qollaridir umumi uzunlugu 20 km den cox Kama hovzesi Toyma Tanayka Yuraska Toyma qolu Karinka Kriusa Vyatka hovzesi Umyak Anzirka Yuraska Adamka qolu Rayon erazisinde aciq boz boz mese torpaqlar ustunluk teskil edir TarixiMuasir Alabuqa rayonunun erazisi X esrin ikinci yarisinda Volqa bolqaririnin nezaretinde idi 1236 ci ilde Bati xanin bolqarlarin torpaqlarini feth etmeye muveffeq olur ve Alabuqanin etraf erazileri ile birlikde bolge Qizil Ordanin bir hissesi olur 1438 ci ilde Qizil Ordanin suqutu neticesinde inzibati olaraq 5 daruqa bolunmus Kazan xanligi qurulur Movcud bolgenin esas hissesi Alabuqa ile birlikde Cuvas sonradan Zureyskaya adlandirildi Daruqasinin bir hissesi bolgenin simal hissesi ise Qazan xanliginin Arskoy Daruqasina daxil olur Kazan xanliginin suqutundan sonra Kazan carligi Boyuk Pyotrun islahatlarina qeder Moskva dovletinin terkibinde de jure movcudlugunu davam etdirdi ve inzibati erazi bolgusu olaraq qaldi 1708 ci ilde Kazan carligi legv edildi ve Kazan eyaleti quruldu Alabuqa erazisi Kazan eyaletinin bir hissesi oldu 1781 ci ilde Kazan vilayetinden Vyatka quberniyasi ayrildi Terkibinde Alabuqa rayonu quruldu 1920 ci ilde Tatar Muxtar Sovet Sosialist Respublikasi qurulur 1928 ci ilde Alabuqa kantonu qurulur 10 avqust 1930 cu ilde Alabuqa rayonu qurulur Onun olculeri daim deyisir 1931 1955 ci iller arasinda Alabuqa rayonu Mendeleyev rayonunun erazisine daxil olur 19 fevral 1944 cu ilde Alabuqa rayonundan Kosteneevski rayonu ayrilir 4 aydan sonra Mortovsk adlandirildi 1954 cu ilde Mortovsk rayonu legv edildi erazisi Alabuqa rayonuna birlesdirilir 1 fevral 1963 cu ilde rayon legv edilir ve Mendeleyev rayonunun bir hissesi olur 15 avqust 1985 ci ilde rayondan Mendeleyev rayonundan ayrilir EhalisiRuslar 51 7 tatarlar 42 6 mariler 1 2 Urbanizasiya Seher seraitinde Alabuqa seheri rayon ehalisinin 86 35 i yasayir Yerli ozunu idareetmeAlabuqa rayonu erazisine 1 seher ve 15 kend inzibati vahidliyi daxildir Rayon erazisine umumilikde 50 yasayis menteqesi daxildir Istinadlar26 Chislennost postoyannogo naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2018 goda Rusiya Dovlet Federal Statistika Xidmeti Elabuzhskij municipalnyj rajon 2010 05 22 tarixinde Istifade tarixi 2010 08 18