Alabuğa (tatar. Алабуга, Alabuğa) ya da Yelabuqa (rus. Елабуга) — Rusiya Federasiyasında yerləşən şəhər Tatarıstan Respublikasına daxildir.
Alabuqa | |||
---|---|---|---|
Алабуга | |||
| |||
Ölkə | |||
Tarixi və coğrafiyası | |||
Əsası qoyulub | 1007 | ||
İlk məlumat | XVII əsr | ||
Sahəsi |
| ||
Mərkəzin hündürlüyü | 70 m | ||
Saat qurşağı | | ||
Əhalisi | |||
Əhalisi |
| ||
Rəqəmsal identifikatorlar | |||
Telefon kodu | +7 85557 | ||
Poçt indeksi | 423600 | ||
Digər | |||
elabuga-city.ru | |||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Ala Buqa müasir Tatarıstanda Kama çayı üzərində şəhər. Vaxtilə Volqa-Kama Bulqarıstanının baş şəhərlərindən olmuşdur. Qədim bulqar şəhəri Ala Buqa (Radlov 1,362) müasir Elabuqadan azca aralı, Toyma çayı üzərində yerləşirdi. Qala X əsrdə bulqar xanları tərəfindən ucaldılmışdı. Ala Buqa qəsri vaxtilə möhtəşəm olan Volqa-Kama Bulqarıstanının xarakterik abidələrindəndir. Hazırda həmin yerdə əski şəhərin xarabalıqları – möhkəm qala divarları qalıqları, hətta bütöv bürclər durmaqdadır. O qədim mədəniyyət ocaqlarından olmuşdur; Ala Buqa yaxınlığında qədim məzarlıq (müasir adı Ananiyev deyilən ərazidə) aşkar edilmiş qədim qəbristan XIX əsrin ortalarında öyrənilmişdir. Abidələrin öyrənilməsi nəticəsində məlum olur ki, burada eramızdan əvvəl VII-III əsrlərdə yüksək mədəniyyətə sahib adamlar yaşamışlar. Tədqiqatçılar onları müasir udmurtların, komi-zıryanların ulu babası zənn etmişlər.1.` Müasir Elabuqa şəhər adı tarixi Ala Buqa adının rus dilində təhrif olunmuş şəklidi. Qüdrətli Qızıl Orda xanı Məhəmməd Özbək xanın (1312-1342) titulu (və ya ləqəbi) Ala Buqa olmuşdur. Bir sıra rus salnamələrində də Özbək xanı belə adlandırırdılar .2. Baskakovda da buna aid işarələr vardır: Albuqa ~ Olbuqa şəxs adı; qadın xətti ilə rus knyazları ilə qohumluq münasibətində olan Poloves xanlarından birinə məxsusdur.
Lakin bununla yanaşı şəhərin adının mənası sadəcə tatarca balıq adı ("okun") və ya "pestrıy bık" olan "Alabuqa" şəxsiyyət adından yarandığını deyənlər vardır. (Fasmer M. 1,13) Həmçinin Qırğızıstanın yer adlarını tədqiq edərkən K. Konkobayev həmin ərazidəki Ala Buqa (Ala Buka) yer adının tərkibindəki buğa, buka sözünü "çöl, bozqır" deyə mənalandıraraq rus dilindəki türk mənşəli sözlərdən olan "buqor" türkizmini də həmin sözlə əlaqələndirir. 3. Türk əsilli rus soyadlarının tarixinə dair monoqrafik əsərində Baskakov qədim türklərdə Ala Buqa ləqəbinin əslində tatar və digər qıpçaq dillərində "qəhrəman, güclü buğa" (rus adaptasiyasında Ala Buqa ~Al Buqa) mənası daşıdığını göstərir.4. Təbii ki, qədim türklər , türk bəyləri, el başçıları öz güclərini (əlbəttə, eyni dərəcədə həm fiziki, həm də mənəvi) göstərmək məqsədilə güclu heyvanların adlarını mənimsəyirdilər. Tobol quberniyasında da (Kurqan qəzasında) vaxtı ilə iki Ala Buqa kəndi olmuşdur. Bejetsk yaxınlığındakı Alobuqino kəndinin, həmçinin Qazaxıstandakı Ala Buqa çay adı da bu ad və adın daşıdığı mənayla bağlıdır.
Qardaş şəhərlər
Mənbə
- Minaxanım Təkləli. Türk kitabı. Unudulan tarix. Dəyişdirilən adlar, Bakı, Nurlar, 2009, səh.27-29
İstinadlar
- 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года. Rusiya Dövlət Federal Statistika Xidməti.
- "Елабуга и турецкий город Сафранболу станут побратимами". 2017-07-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-07-13.
- Елабуга Елабуга и турецкий город Сафранболу — побратимы[ölü keçid]
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Alabuga tatar Alabuga Alabuga ya da Yelabuqa rus Elabuga Rusiya Federasiyasinda yerlesen seher Tataristan Respublikasina daxildir AlabuqaAlabugaGerb55 46 sm e 52 02 s u Olke RusiyaTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 1007Ilk melumat XVII esrSahesi 41 km Merkezin hundurluyu 70 mSaat qursagi UTC 03 00EhalisiEhalisi 74 031 nef 1 yanvar 2018 Reqemsal identifikatorlarTelefon kodu 7 85557Poct indeksi 423600Digerelabuga city ruXeriteni goster gizle Alabuqa Vikianbarda elaqeli mediafayllar Ala Buqa muasir Tataristanda Kama cayi uzerinde seher Vaxtile Volqa Kama Bulqaristaninin bas seherlerinden olmusdur Qedim bulqar seheri Ala Buqa Radlov 1 362 muasir Elabuqadan azca arali Toyma cayi uzerinde yerlesirdi Qala X esrde bulqar xanlari terefinden ucaldilmisdi Ala Buqa qesri vaxtile mohtesem olan Volqa Kama Bulqaristaninin xarakterik abidelerindendir Hazirda hemin yerde eski seherin xarabaliqlari mohkem qala divarlari qaliqlari hetta butov burcler durmaqdadir O qedim medeniyyet ocaqlarindan olmusdur Ala Buqa yaxinliginda qedim mezarliq muasir adi Ananiyev deyilen erazide askar edilmis qedim qebristan XIX esrin ortalarinda oyrenilmisdir Abidelerin oyrenilmesi neticesinde melum olur ki burada eramizdan evvel VII III esrlerde yuksek medeniyyete sahib adamlar yasamislar Tedqiqatcilar onlari muasir udmurtlarin komi ziryanlarin ulu babasi zenn etmisler 1 Muasir Elabuqa seher adi tarixi Ala Buqa adinin rus dilinde tehrif olunmus seklidi Qudretli Qizil Orda xani Mehemmed Ozbek xanin 1312 1342 titulu ve ya leqebi Ala Buqa olmusdur Bir sira rus salnamelerinde de Ozbek xani bele adlandirirdilar 2 Baskakovda da buna aid isareler vardir Albuqa Olbuqa sexs adi qadin xetti ile rus knyazlari ile qohumluq munasibetinde olan Poloves xanlarindan birine mexsusdur Lakin bununla yanasi seherin adinin menasi sadece tatarca baliq adi okun ve ya pestriy bik olan Alabuqa sexsiyyet adindan yarandigini deyenler vardir Fasmer M 1 13 Hemcinin Qirgizistanin yer adlarini tedqiq ederken K Konkobayev hemin erazideki Ala Buqa Ala Buka yer adinin terkibindeki buga buka sozunu col bozqir deye menalandiraraq rus dilindeki turk menseli sozlerden olan buqor turkizmini de hemin sozle elaqelendirir 3 Turk esilli rus soyadlarinin tarixine dair monoqrafik eserinde Baskakov qedim turklerde Ala Buqa leqebinin eslinde tatar ve diger qipcaq dillerinde qehreman guclu buga rus adaptasiyasinda Ala Buqa Al Buqa menasi dasidigini gosterir 4 Tebii ki qedim turkler turk beyleri el bascilari oz guclerini elbette eyni derecede hem fiziki hem de menevi gostermek meqsedile guclu heyvanlarin adlarini menimseyirdiler Tobol quberniyasinda da Kurqan qezasinda vaxti ile iki Ala Buqa kendi olmusdur Bejetsk yaxinligindaki Alobuqino kendinin hemcinin Qazaxistandaki Ala Buqa cay adi da bu ad ve adin dasidigi menayla baglidir Qardas seherlerTurkiye SafranboluMenbeMinaxanim Tekleli Turk kitabi Unudulan tarix Deyisdirilen adlar Baki Nurlar 2009 seh 27 29Istinadlar26 Chislennost postoyannogo naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2018 goda Rusiya Dovlet Federal Statistika Xidmeti Elabuga i tureckij gorod Safranbolu stanut pobratimami 2017 07 29 tarixinde Istifade tarixi 2013 07 13 Elabuga Elabuga i tureckij gorod Safranbolu pobratimy olu kecid Xarici kecidler Tataristan ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Seher ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin