Afiyəddin Cəlilov (1 avqust 1946, Naxçıvan – 29 sentyabr 1994, Bakı) — Azərbaycan dövlət və siyasi xadimi. Bir sıra yüksək dövlət vəzifələrində, o cümlədən Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisinin sədri, Azərbaycan Respublikası Ali Soveti sədrinin müavini, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin müşaviri vəzifələrində çalışmışdır.
Afiyəddin Cəlilov | |
---|---|
Afiyəddin Cəlil oğlu Cəlilov | |
1992 – 1994 | |
noyabr 1990 – aprel 1991 | |
Əvvəlki | vəzifə təsis edilib |
Sonrakı | Əkbər Əliyev |
aprel 1990 – 17 noyabr 1990 | |
Əvvəlki | Səkinə Əliyeva |
Sonrakı | vəzifə ləğv edilib |
yanvar 1990 – aprel 1991 | |
Əvvəlki | Heydər İsayev |
Sonrakı | Əkbər Əliyev |
1989 – yanvar 1990 | |
Əvvəlki | Heydər İsayev |
Sonrakı | Mirismayıl Əliyev |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 1 avqust 1946 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 29 sentyabr 1994 (48 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | sui-qəsd |
Dəfn yeri | |
Partiya |
|
Təhsili |
|
Fəaliyyəti | siyasətçi |
| |
Həyatı
Erkən illəri
Afiyəddin Cəlilov 1946-cı il yanvarın 8-də Naxçıvan şəhərində anadan olmuşdur. 1969-cu ildə Leninqrad Dağ-Mədən İnstitutunu və 1981-ci ildə Moskvada İKP MK yanında İctimai EA-nı bitirmişdir.
1969–1973-cü illərdə Naxçıvan duz mədənlərində mühəndis-mexanik işləmişdir. Sonralar 1973–1979-cu illərdə məsul komsomol, partiya və dövlət işində çalışmış, Naxçıvan Vilayət Komsomol Komitəsinin 1-ci katibi və Azərbaycan LKGİ Milli Komitəsinin katibi işləmişdir. O, 1979–1981-ci illərdə Azərbaycan Kommunist Partiyası Milli Komitəsinin təlimatçısı işləmişdir. 1981–1989-cu illərdə Bakı şəhəri Nəsimi rayonu partiya komitəsinin 1-ci katibi işləmişdir.
İctimai-siyasi fəaliyyəti
Afiyəddin Cəlilov 1989–1992-ci illərdə Naxçıvan Muxtar Respublikası Nazirlər Sovetinin sədri, Partiya Komitəsinin 1-ci katibi, Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin sədri, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin müşaviri olmuşdur. O, Naxçıvanda işlədiyi dövrdə Ermənistanın təcavüzü nəticəsində blokada şəraitində yaşayan Naxçıvan MR-in iqtisadi-sosial problemlərinin həlli, muxtar respublikada vətandaş həmrəyliyinin yaranması və sabitliyinin qorunub saxlanması sahəsində önəmli fəaliyyət göstərmişdi.
Parlamentdə
Afiyəddin Cəlilov 1992-ci ildən Azərbaycan Respublikası Milli Məclisi Sədrinin müavini olmuş, ölkənin dövlət müstəqilliyinin möhkəmləndirilməsində və onun daxili və xarici siyasətinin formalaşmasında fəal iştirak etmişdir. 1994-cü ildə Qara Dəniz İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı Parlament Assambleyasının vitse-prezidenti seçilmişdi. O, Azərbaycan SSR və Naxçıvan MSSR Ali Sovetinin (bir neçə çağırış), Naxçıvan MR Ali Məclisinin deputatı olmuşdur.
Bişkek protokolu
Afiyəddin Cəlilov 1994-cü il mayın 5-də Bişkekdə Bişkek protokolunun imzalanmasına Azərbaycan hakimiyyətindən göndərilmişdi. Həmin sənədi Azərbaycan Milli Məclisinin vitse-spikeri Afiyəddin Cəlilov, Ermənistan Milli Məclisinin sədri , DQEİ-nin üzvü, həmin günlərdə "DQR parlamentinin spikeri" kimi təqdim edilən , MDB ölkələri Parlamentlərarası Assambleyanın sədri , sədri , Rusiya Prezidentinin səlahiyyətli nümayəndəsi, Rusiya vasitəçilik missiyasının rəhbəri və MDB ölkələri Parlamentlərarası Assambleya Şurasının katibliyinin rəhbəri imzalamalı idi.
Təklif olunan protokolun imzalanmasında rəsmi Bakıya məlumat verilmişdi ki, atəşkəsin imzalanması yalnız Azərbaycanla Ermənistan arasında olacaq. O zaman Rusiyanı bu prosesdə təmsil edən ATƏT-in Minsk Qrupunun həmsədri Vladimir Kazimirov imzalanmaya çıxardığı protokola qondarma "Dağlıq Qarabağ Respublikası"nın adını da əlavə etmişdir. Bunu gördükdən sonra Afiyəddin Cəlilov Bişkekdən birbaşa Heydər Əliyevə zəng vurub vəziyyət haqqında məlumat verdi. Heydər Əliyev də onun gecə geri dönməsini əmr etdi. Həmin gün Afiyəddin Cəlilov da protokolu imzalamadan Azərbaycana geri qayıtdı.
Vəfatı
O, 1994-cü il sentyabrın 29-da Bakıda yaşadığı binanın blokunda sui-qəsd nəticəsində qətlə yetirilib. Afiyəddin Cəlilovun qətli ilə bağlı bu günədək müxtəlif versiyalar səsləndirilir.
Türkiyənin Azərbaycandakı səfirliyinin keçmiş mətbuat müşaviri fikrincə, Afiyəddin Cəlilovun ölümünün əsas səbəbi Azərbaycanın altı rayonunun ermənilərə verilməsinin sirrini bilməsi idi.
Şəxsi həyatı
İrsi
Naxçıvan şəhərində 12 saylı orta məktəb onun adını daşıyır.
Bakının mərkəzində, həmçinin Şəkidə və Ucarda bir küçə onun adını daşıyır.
Ədəbiyyatda
İsa Nəcəfovun 2002-ci ildə nəşr olunmuş povesti Gecə yarısı qətl Afiyəddin Cəlilov ilə Şəmsi Rəhimovun qətlinə və 1994, 1995-ci il hadisələrinə həsr olunmuşdur.
Təltif və mükafatları
2 Şərəf nişanı ordeni və medallarla təltif olunmuşdur.
Həmçinin bax
İstinadlar
- . karabakhinfo.com. karabakhinfo.com. 2017-03-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 iyul 2016.
- . sputnik.az. sputnik.az. 2016-11-17 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 iyul 2016.
- ""6 rayonu kimin verdiyini Afiyəddin Cəlilov bilirdi"". www.azadliq.info. www.azadliq.info. 2022-06-13 tarixində . İstifadə tarixi: 20 iyul 2016.
- ""Hədəfim bu ali məktəbə qəbul olmaq olub"". anl.az. anl.az. 20 iyul 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 iyul 2016.
- . www.azadliq.info. www.azadliq.info. Archived from the original on 2023-08-26. İstifadə tarixi: 20 iyul 2016.
- Gecə yarısı qətl : povest / İ. Nəcəfov. — Bakı : Nağıl evi, 2002. — 533 s. ; 15x20 sm. — 1500 экз. — : Б. ц.
Xarici keçidlər
- "Afiyəddin Cəlilovu da Hacı Məmmədov qətlə yetirib?" (az.). azadliq.info. 2011-06-21. 2015-01-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-01-16.
- "MTN-nin sabiq müstəntiqi «bomba partlatdı»" (az.). azadliq.info. 2011-08-06. 2015-01-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-01-16.
- "Heydər Əliyev Surət Hüseynovu 1 milyard dollara aldı" (az.). azadliq.info. 2011-08-07. 2015-01-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-01-16.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Afiyeddin Celilov 1 avqust 1946 Naxcivan 29 sentyabr 1994 Baki Azerbaycan dovlet ve siyasi xadimi Bir sira yuksek dovlet vezifelerinde o cumleden Naxcivan Muxtar Respublikasinin Ali Meclisinin sedri Azerbaycan Respublikasi Ali Soveti sedrinin muavini Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin musaviri vezifelerinde calismisdir Afiyeddin CelilovAfiyeddin Celil oglu CelilovAzerbaycan Respublikasi Ali Soveti sedrinin muavini1992 1994Naxcivan Muxtar Respublikasinin Ali Meclisinin sedrinoyabr 1990 aprel 1991Evvelkivezife tesis edilibSonrakiEkber EliyevNaxcivan MSSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin sedriaprel 1990 17 noyabr 1990EvvelkiSekine EliyevaSonrakivezife legv edilibNaxcivan Muxtar Respublikasinin Partiya Komitesinin birinci katibiyanvar 1990 aprel 1991EvvelkiHeyder IsayevSonrakiEkber EliyevNaxcivan MSSR Nazirler Sovetinin sedri1989 yanvar 1990EvvelkiHeyder IsayevSonrakiMirismayil EliyevSexsi melumatlarDogum tarixi 1 avqust 1946 1946 08 01 Dogum yeri Naxcivan Naxcivan MSSR Azerbaycan SSR SSRIVefat tarixi 29 sentyabr 1994 1994 09 29 48 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanVefat sebebi sui qesdDefn yeri Fexri XiyabanPartiya Sovet Ittifaqi Kommunist Partiyasi 1972 1991 Tehsili Sankt Peterburq Meden Universiteti d Fealiyyeti siyasetciHeyatiBakida Afiyeddin Celilovun xatire lovhesiErken illeri Afiyeddin Celilov 1946 ci il yanvarin 8 de Naxcivan seherinde anadan olmusdur 1969 cu ilde Leninqrad Dag Meden Institutunu ve 1981 ci ilde Moskvada IKP MK yaninda Ictimai EA ni bitirmisdir 1969 1973 cu illerde Naxcivan duz medenlerinde muhendis mexanik islemisdir Sonralar 1973 1979 cu illerde mesul komsomol partiya ve dovlet isinde calismis Naxcivan Vilayet Komsomol Komitesinin 1 ci katibi ve Azerbaycan LKGI Milli Komitesinin katibi islemisdir O 1979 1981 ci illerde Azerbaycan Kommunist Partiyasi Milli Komitesinin telimatcisi islemisdir 1981 1989 cu illerde Baki seheri Nesimi rayonu partiya komitesinin 1 ci katibi islemisdir Ictimai siyasi fealiyyeti Afiyeddin Celilov 1989 1992 ci illerde Naxcivan Muxtar Respublikasi Nazirler Sovetinin sedri Partiya Komitesinin 1 ci katibi Naxcivan Muxtar Respublikasi Ali Meclisinin sedri Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin musaviri olmusdur O Naxcivanda islediyi dovrde Ermenistanin tecavuzu neticesinde blokada seraitinde yasayan Naxcivan MR in iqtisadi sosial problemlerinin helli muxtar respublikada vetandas hemreyliyinin yaranmasi ve sabitliyinin qorunub saxlanmasi sahesinde onemli fealiyyet gostermisdi Parlamentde Afiyeddin Celilov 1992 ci ilden Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisi Sedrinin muavini olmus olkenin dovlet musteqilliyinin mohkemlendirilmesinde ve onun daxili ve xarici siyasetinin formalasmasinda feal istirak etmisdir 1994 cu ilde Qara Deniz Iqtisadi Emekdasliq Teskilati Parlament Assambleyasinin vitse prezidenti secilmisdi O Azerbaycan SSR ve Naxcivan MSSR Ali Sovetinin bir nece cagiris Naxcivan MR Ali Meclisinin deputati olmusdur Biskek protokolu Afiyeddin Celilov 1994 cu il mayin 5 de Biskekde Biskek protokolunun imzalanmasina Azerbaycan hakimiyyetinden gonderilmisdi Hemin senedi Azerbaycan Milli Meclisinin vitse spikeri Afiyeddin Celilov Ermenistan Milli Meclisinin sedri DQEI nin uzvu hemin gunlerde DQR parlamentinin spikeri kimi teqdim edilen MDB olkeleri Parlamentlerarasi Assambleyanin sedri sedri Rusiya Prezidentinin selahiyyetli numayendesi Rusiya vasitecilik missiyasinin rehberi ve MDB olkeleri Parlamentlerarasi Assambleya Surasinin katibliyinin rehberi imzalamali idi Teklif olunan protokolun imzalanmasinda resmi Bakiya melumat verilmisdi ki ateskesin imzalanmasi yalniz Azerbaycanla Ermenistan arasinda olacaq O zaman Rusiyani bu prosesde temsil eden ATET in Minsk Qrupunun hemsedri Vladimir Kazimirov imzalanmaya cixardigi protokola qondarma Dagliq Qarabag Respublikasi nin adini da elave etmisdir Bunu gordukden sonra Afiyeddin Celilov Biskekden birbasa Heyder Eliyeve zeng vurub veziyyet haqqinda melumat verdi Heyder Eliyev de onun gece geri donmesini emr etdi Hemin gun Afiyeddin Celilov da protokolu imzalamadan Azerbaycana geri qayitdi Vefati Bakida Afiyeddin Celilovun mezari O 1994 cu il sentyabrin 29 da Bakida yasadigi binanin blokunda sui qesd neticesinde qetle yetirilib Afiyeddin Celilovun qetli ile bagli bu gunedek muxtelif versiyalar seslendirilir Turkiyenin Azerbaycandaki sefirliyinin kecmis metbuat musaviri fikrince Afiyeddin Celilovun olumunun esas sebebi Azerbaycanin alti rayonunun ermenilere verilmesinin sirrini bilmesi idi Sexsi heyatiIrsiNaxcivan seherinde 12 sayli orta mekteb onun adini dasiyir Bakinin merkezinde hemcinin Sekide ve Ucarda bir kuce onun adini dasiyir Edebiyyatda Isa Necefovun 2002 ci ilde nesr olunmus povesti Gece yarisi qetl Afiyeddin Celilov ile Semsi Rehimovun qetline ve 1994 1995 ci il hadiselerine hesr olunmusdur Teltif ve mukafatlari2 Seref nisani ordeni ve medallarla teltif olunmusdur Hemcinin baxSemsi Rehimov Rovsen Cavadov Mehemmed EsedovIstinadlar karabakhinfo com karabakhinfo com 2017 03 28 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 20 iyul 2016 sputnik az sputnik az 2016 11 17 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 20 iyul 2016 6 rayonu kimin verdiyini Afiyeddin Celilov bilirdi www azadliq info www azadliq info 2022 06 13 tarixinde Istifade tarixi 20 iyul 2016 Hedefim bu ali mektebe qebul olmaq olub anl az anl az 20 iyul 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 20 iyul 2016 www azadliq info www azadliq info Archived from the original on 2023 08 26 Istifade tarixi 20 iyul 2016 Gece yarisi qetl povest I Necefov Baki Nagil evi 2002 533 s 15x20 sm 1500 ekz ISBN 9952 21 003 5 B c Xarici kecidler Afiyeddin Celilovu da Haci Memmedov qetle yetirib az azadliq info 2011 06 21 2015 01 18 tarixinde Istifade tarixi 2015 01 16 MTN nin sabiq mustentiqi bomba partlatdi az azadliq info 2011 08 06 2015 01 18 tarixinde Istifade tarixi 2015 01 16 Heyder Eliyev Suret Huseynovu 1 milyard dollara aldi az azadliq info 2011 08 07 2015 01 18 tarixinde Istifade tarixi 2015 01 16