Aerogel (Latın dili. aer – hava, gelatus – donmuş) – maye halı tamamilə qaz halı ilə əvəzolunmuş, gel şəklində materiallar sinfi. Bu tip materiallar möhkəmlik, şəffaflıq, istiyədavamlılıq, olduqca aşağı istilikkeçiriliciklə yanaşı, rekord aşağı sıxlıq xassəsinə malikdirlər. Amorf silisium oksid, silisium, alüminium oksid və həmçinin xrom oksid əsasında olan Aerogellər mövcuddur. 1990-cı illərin əvvəllərində karbon əsasında olan aerogelin ilk nümunələri əldə edilmişdir.
Strukturu
Aerogel məsaməli meteriallar sinfinə aiddir, bu sinif materiallarda basıqlıq ümumü həcmin ən azı 50% -ni təşkil edir. Adətən bu nisbət 90-99%a çatır, sıxlıq isə 1 -150 кq/м³ təşkil edir. Aerogelin strukturu ağacşəkilli tora bənzəyir. Bu tor 2-5 nm ölçülərində olan nanohissələrin və 100 nm öçülərinə kimi olan məsamələrin klasterlərə birləşməsindən ibarətdir.
Tarix
Öz nəticələrini Nature jurnalında nəşr etmiş, Sakit Okean Kollecinin ( College of the Pacific) kimyaçısı Stiven Kistler tərəfindən kəşf olunduğu qəbul olunur.
Kistler geldə mayeni metanol ilə əvəz edib təzyiq altında metanolun böhran temperaturuna (240 °C) kimi qızdırırdı. Nəticədə metanol həcmini dəyişmədən geli tərk eliyir; uyğun olaraq gel də sıxılmadan quruyurdu.
Xassələri
Aerogel yüngül amma möhkəm penoplasta bənzəyir. Güclü təzyiq zamanı aerogel çatlayır, amma ümumülükdə aerogel çox möhkəm materialdır – öz çəkisindən 2000 dəfə böyük olan təzyiqə davam gətirə bilər.
İstifadəsi
Hal hazırda NASA – nın "Stardust" (Kosmik toz) layihəsində kosmik toz tələsi üçün xammal kimi istifadə olunub.
Aerogel qaz və maye filtr kimi itifadə olunur.
Aliminium nanohissələrinə malik dəmir oksid əsasında olan aerogel partlayıcı maddə kimi istifadə oluna bilər. (Lourens Livermor adına milli laboratoriyanın kəşfi, ABŞ). 2006-cı ilin əvvəllərində bəzi şirkətlər (United Nuclear və başqaları) aerogelin təşkilatlara və fiziki şəxslərə satışını elan etdi. Ölçüsündən və formasından asılı olaraq qiyməti 25$ (fraqment) 125$ kimi (ovuca yerləşəcək ölçüdə) təşkil edir.
Həmçinin bax
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aerogel Latin dili aer hava gelatus donmus maye hali tamamile qaz hali ile evezolunmus gel seklinde materiallar sinfi Bu tip materiallar mohkemlik seffafliq istiyedavamliliq olduqca asagi istilikkecirilicikle yanasi rekord asagi sixliq xassesine malikdirler Amorf silisium oksid silisium aluminium oksid ve hemcinin xrom oksid esasinda olan Aerogeller movcuddur 1990 ci illerin evvellerinde karbon esasinda olan aerogelin ilk numuneleri elde edilmisdir StrukturuAerogel mesameli meteriallar sinfine aiddir bu sinif materiallarda basiqliq umumu hecmin en azi 50 ni teskil edir Adeten bu nisbet 90 99 a catir sixliq ise 1 150 kq m teskil edir Aerogelin strukturu agacsekilli tora benzeyir Bu tor 2 5 nm olculerinde olan nanohisselerin ve 100 nm oculerine kimi olan mesamelerin klasterlere birlesmesinden ibaretdir TarixOz neticelerini Nature jurnalinda nesr etmis Sakit Okean Kollecinin College of the Pacific kimyacisi Stiven Kistler terefinden kesf olundugu qebul olunur Kistler gelde mayeni metanol ile evez edib tezyiq altinda metanolun bohran temperaturuna 240 C kimi qizdirirdi Neticede metanol hecmini deyismeden geli terk eliyir uygun olaraq gel de sixilmadan quruyurdu XasseleriAerogel yungul amma mohkem penoplasta benzeyir Guclu tezyiq zamani aerogel catlayir amma umumulukde aerogel cox mohkem materialdir oz cekisinden 2000 defe boyuk olan tezyiqe davam getire biler IstifadesiHal hazirda NASA nin Stardust Kosmik toz layihesinde kosmik toz telesi ucun xammal kimi istifade olunub Aerogel qaz ve maye filtr kimi itifade olunur Aliminium nanohisselerine malik demir oksid esasinda olan aerogel partlayici madde kimi istifade oluna biler Lourens Livermor adina milli laboratoriyanin kesfi ABS 2006 ci ilin evvellerinde bezi sirketler United Nuclear ve basqalari aerogelin teskilatlara ve fiziki sexslere satisini elan etdi Olcusunden ve formasindan asili olaraq qiymeti 25 fraqment 125 kimi ovuca yerlesecek olcude teskil edir Hemcinin baxAerofagiya Aerologiya AerozolIstinadlar