Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Adil Əli oğlu Məmmədov (2 dekabr 1929, Ağdam – 21 dekabr 2016, Bakı) — Tarix elmləri doktoru, professor.
| Adil Məmmədov | |
|---|---|
| Adil Əli oğlu Məmmədov | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Ağdam |
| Vəfat tarixi | (87 yaşında) |
| Vəfat yeri | Bakı |
| Elmi dərəcəsi | |
| Təhsili | |
Həyatı
Adil Məmmədov 1929-cu il dekabrın 2-də Ağdam rayonunun Seyidli kəndində (Süleyman Sani Axundovun ev-muzeyinin yerləşdiyi binada) anadan olmuşdur. Azərbaycanın görkəmli dramaturqu, nasiri, maarif xadimi Süleyman Sani Axundov Adil Məmmədovun atası Əli Məmmədovun dayısıdır. Anası Fizzəxanım Qaryağdı dahi xanəndə Cabbar Qaryağdıoğlunun qardaşı Qafar Qaryağdının qızı idi.[]
Adil Məmmədovun ailəsi 1930-cu ildə Bakıya köçmüşdür. O, birinci sinfə 1937-ci ildə Bakı şəhəri 3 nömrəli orta məktəbə getmişdir. Əli Mirzə Mehdi bəy oğlu Məmmədov 1942-1945 illərdə hərbi səfərbərlikdə olduğu müddətdə ailəsi yenidən Ağdamda yaşamışdır.
Adil Məmmədov Ağdam şəhər 1 nömrəli orta məktəbdə təhsilini davam etdirmişdir. Müharibə qurtaran ili ailəsi yenidən Bakıya qayıtmışdır.
Adil Məmmədov 1945-1947 illərdə Bakı Pedaqoji Texnikumunda oxumuş, 1947-1952 illərdə Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki Bakı Dövlət Universiteti) Tarix fakültəsində ali təhsil almışdır.
Adil Məmmədov ali təhsilini başa vurduqdan sonra Respublika Baş Mətbuat İdarəsində müvəkkil vəzifəsində işləmişdir. O, 1953-cü ilin yanvarından Azərbaycan Elmlər Akademiyasının (indiki Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası) A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutunun Azərbaycanın sovet dövrü tarixi şöbəsinə kiçik elmi işçi vəzifəsinə qəbul olunmuş, 1954-1957 illərdə həmin şöbə üzrə aspiranturada təhsil almışdır.
Adil Məmmədov 1961-ci ildə "Azərbaycan fəhlə sinfi birinci beşillikdə (1928-1932-ci illər)" mövzusunda namizədlik, 1981-ci ildə "Azərbaycan SSR-də fəhlə sinfi (1926 iyun -1941-ci illər)" mövzusunda doktorluq dissertasiyalarını müdafiə etmişdir. Ona 2004-ci ildə "Vətən tarixi" ixtisası üzrə professor elmi adı veril¬mişdir.
Adil Məmmədov 29 il institutda böyük elmi işçi vəzifəsində çalışdıqdan sonra AEA-nın (indiki AMEA) SSRİ Xalqlar Dostluğu Respublika sarayının direktoru (1985-1989), Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutunun “Azərbaycanın 1920-ci ilin iyun-1941-ci illər tarixi” şöbəsinin müdiri (1989-2000), “Müasir Azərbaycan tarixi” şöbəsinin müdiri (2000-2016) vəzifələrində işləmişdir.
Adil Məmmədov 20 dekabr 2016 cı ildə Bakıda vəfat etmişdir.
Elmi fəaliyyəti
Adil Məmmədovun elmi yaradıcılığının mühüm istiqamətlərindən birini Azərbaycan sənayesi və fəhlə sinfinin tarixi problemi təşkil edir. O, 1941-1945 illər müharibəsinə qədərki dövrdə neft sənayesinin inkişafına, Azərbaycanın qabaqcıl sənaye respublikasına cevrilməsinə, Gəncə, Şəki və digər yeni sənaye rayonlarının yaranmasına, burada fəhlə sinfinin formalaşmasına, onun cəmiyyət həyatında aparıcı roluna, ölkənin şərq rayonlarında yeni neft mərkəzlərinin yaradılmasına həsr olunmuş sanballı əsərlərin müəllifidir. Onun XX əsrin 20-ci illərində ölkənin beynəlxalq ticarət əlaqələrində Bakı yarmarkalarının roluna, dövrümüzdə xüsusi aktuallıq kəsb edən Böyük İpək yolu, Azərbaycan ipəyinin tarixi ilə bağlı elmi məqalələri dəyərli tədqiqat əsərləridir. 1918-1920 illərdə Bakı əhalisinin milli tərkibi və bu amilin Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin süqutunda rolu məsələsinin təd¬qiqi xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Onun tədqiqatlarında XX əsrin 20-30-cu illərində Naxçıvan MSSR-in ərazi problemləri və sənayesinin inkişafı məsələlərinə də xüsusi diqqət göstərilmişdir.
Adil Məmmədov 100-ə yaxın elmi əsərin müəllifi idi. O, “Azərbaycan tarixi” (III cild I hissə, müştərək) (Bakı, 1963), “Azərbaycan SSR fəhlə sinfinin tarixi oçerkləri” (1917-1940) (müştərək) (Bakı, 1974), “Azərbaycanda Staxanov hərəkatı” (Bakı, 1975), “Gəncə (tarixi ocerk)” (müştərək) (Bakı, 1994), “Azərbaycan tarixi” (VI cild, müştərək) (Bakı, 2000), “Ermənilərin Azərbaycan torpaqlarında törətdikləri əməllər barədə tarixi həqiqətlə” (Bakı, 2003, rus, ingilis dillərində), “Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının yaradılması və elmi ziyalı kadrların for¬ma¬laşması yollarında (1920-1945-ci illər)” (Bakı, 2005), “Azərbaycan xalqının əlifbasının inkişafı yollarında mühüm mərhələ” (Bakı, 2006, rus dilində) kitablarının müəllifi idi.
Adil Məmmədov “Heydər Əliyev” (iki cilddə. I cild, Bakı, 2013) kitabının “Erməni separatizminə qarşı mübarizə”, “Heydər Əliyevin Azərbaycan SSR-ə rəhbərliyi dövründə Ermənistan SSR-nin ərazi iddialarına və erməni separatçılığına qarşı mübarizəsi (1969-1982-ci illər)” mətnlərin müəlliflərindən biri idi.
Adil Məmmədov bir sıra beynəlxalq simpozium və konfranslarda iştirak etmişdir. O, “SSRİ fəhlə sinfinin və sənayesinin inkişafı” (1972, Moskva), “Sosializim quruculuğu dövründə SSRİ-də çoxmillətli fəhlə sinfinin təşəkkülü və inkişafı” (1978, Tiflis), “Azərbaycan beynəlxalq çoxtərəfli qarşılıqlı əlaqələrdə” (1995, Bakı), “20-30-cu illərdə Azərbaycanın digər respublikalarda neft rayonlarının yaranması və inkişafında rolu” (1995, Bakı) mövzusunda keçirilmiş konfrans və simpoziumlarda ma¬raqlı məruzələrlə çıxış etmişdir.
Adil Məmmədovun tarixçi kadrların hazırlanmasında xüsusi əməyi olmuşdur. Onun rəhbərliyi altında alimlərdən bir nəfəri doktorluq, 12 nəfəri namizədlik dissertasiyaları müdafiə etmişdir.
Adil Məmmədov 1994-2014 illərdə Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsinin bakalavr buraxılışı üzrə dövlət imtahan komissiyasına sədrlik etmişdir. O, 1993-2013 illərdə Azərbaycan Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının "Tarix və siyası elmlər" üzrə ekspert şurasının üzvü olmuşdur. 2007-ci ildən AMEA A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutunun “Elmi əsərləri”nin redaksiya heyətinin üzvü seçilmişdir.
Adil Məmmədov Azərbaycan Elmlər Akademiyası Rəyasət Heyətinin nəzdində fəaliyyət göstərən milli problemlər üzrə elmi şuranın, respublika “Bilik” cəmiyyəti idarə heyətinin üzvü, Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasının məsləhətçisi olmuş¬dur. O, dəfələrlə elm sahəsindəki xidmətlərinə görə AMEA-nın Rəyasət Heyətinin fəxri fərmanları ilə təltif edilmişdir.
Mənbə
- Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Qarabağın Seyidli oymağı. I kitab. Bakı, 2017
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- http://tarix.gov.az/about/muasir/adil.pdf 2016-10-20 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu ad soyadli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Adil Memmedov Adil Eli oglu Memmedov 2 dekabr 1929 Agdam 21 dekabr 2016 Baki Tarix elmleri doktoru professor Adil MemmedovAdil Eli oglu MemmedovDogum tarixi 2 dekabr 1929Dogum yeri AgdamVefat tarixi 21 dekabr 2016 87 yasinda Vefat yeri BakiElmi derecesi tarix elmleri doktoruTehsili Baki Dovlet UniversitetiHeyatiAdil Memmedov 1929 cu il dekabrin 2 de Agdam rayonunun Seyidli kendinde Suleyman Sani Axundovun ev muzeyinin yerlesdiyi binada anadan olmusdur Azerbaycanin gorkemli dramaturqu nasiri maarif xadimi Suleyman Sani Axundov Adil Memmedovun atasi Eli Memmedovun dayisidir Anasi Fizzexanim Qaryagdi dahi xanende Cabbar Qaryagdioglunun qardasi Qafar Qaryagdinin qizi idi menbe gosterin Adil Memmedovun ailesi 1930 cu ilde Bakiya kocmusdur O birinci sinfe 1937 ci ilde Baki seheri 3 nomreli orta mektebe getmisdir Eli Mirze Mehdi bey oglu Memmedov 1942 1945 illerde herbi seferberlikde oldugu muddetde ailesi yeniden Agdamda yasamisdir Adil Memmedov Agdam seher 1 nomreli orta mektebde tehsilini davam etdirmisdir Muharibe qurtaran ili ailesi yeniden Bakiya qayitmisdir Adil Memmedov 1945 1947 illerde Baki Pedaqoji Texnikumunda oxumus 1947 1952 illerde Azerbaycan Dovlet Universitetinin indiki Baki Dovlet Universiteti Tarix fakultesinde ali tehsil almisdir Adil Memmedov ali tehsilini basa vurduqdan sonra Respublika Bas Metbuat Idaresinde muvekkil vezifesinde islemisdir O 1953 cu ilin yanvarindan Azerbaycan Elmler Akademiyasinin indiki Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi A Bakixanov adina Tarix Institutunun Azerbaycanin sovet dovru tarixi sobesine kicik elmi isci vezifesine qebul olunmus 1954 1957 illerde hemin sobe uzre aspiranturada tehsil almisdir Adil Memmedov 1961 ci ilde Azerbaycan fehle sinfi birinci besillikde 1928 1932 ci iller movzusunda namizedlik 1981 ci ilde Azerbaycan SSR de fehle sinfi 1926 iyun 1941 ci iller movzusunda doktorluq dissertasiyalarini mudafie etmisdir Ona 2004 ci ilde Veten tarixi ixtisasi uzre professor elmi adi veril misdir Adil Memmedov 29 il institutda boyuk elmi isci vezifesinde calisdiqdan sonra AEA nin indiki AMEA SSRI Xalqlar Dostlugu Respublika sarayinin direktoru 1985 1989 Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi A Bakixanov adina Tarix Institutunun Azerbaycanin 1920 ci ilin iyun 1941 ci iller tarixi sobesinin mudiri 1989 2000 Muasir Azerbaycan tarixi sobesinin mudiri 2000 2016 vezifelerinde islemisdir Adil Memmedov 20 dekabr 2016 ci ilde Bakida vefat etmisdir Elmi fealiyyetiAdil Memmedovun elmi yaradiciliginin muhum istiqametlerinden birini Azerbaycan senayesi ve fehle sinfinin tarixi problemi teskil edir O 1941 1945 iller muharibesine qederki dovrde neft senayesinin inkisafina Azerbaycanin qabaqcil senaye respublikasina cevrilmesine Gence Seki ve diger yeni senaye rayonlarinin yaranmasina burada fehle sinfinin formalasmasina onun cemiyyet heyatinda aparici roluna olkenin serq rayonlarinda yeni neft merkezlerinin yaradilmasina hesr olunmus sanballi eserlerin muellifidir Onun XX esrin 20 ci illerinde olkenin beynelxalq ticaret elaqelerinde Baki yarmarkalarinin roluna dovrumuzde xususi aktualliq kesb eden Boyuk Ipek yolu Azerbaycan ipeyinin tarixi ile bagli elmi meqaleleri deyerli tedqiqat eserleridir 1918 1920 illerde Baki ehalisinin milli terkibi ve bu amilin Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin suqutunda rolu meselesinin ted qiqi xususi ehemiyyet dasiyir Onun tedqiqatlarinda XX esrin 20 30 cu illerinde Naxcivan MSSR in erazi problemleri ve senayesinin inkisafi meselelerine de xususi diqqet gosterilmisdir Adil Memmedov 100 e yaxin elmi eserin muellifi idi O Azerbaycan tarixi III cild I hisse musterek Baki 1963 Azerbaycan SSR fehle sinfinin tarixi ocerkleri 1917 1940 musterek Baki 1974 Azerbaycanda Staxanov herekati Baki 1975 Gence tarixi ocerk musterek Baki 1994 Azerbaycan tarixi VI cild musterek Baki 2000 Ermenilerin Azerbaycan torpaqlarinda toretdikleri emeller barede tarixi heqiqetle Baki 2003 rus ingilis dillerinde Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin yaradilmasi ve elmi ziyali kadrlarin for ma lasmasi yollarinda 1920 1945 ci iller Baki 2005 Azerbaycan xalqinin elifbasinin inkisafi yollarinda muhum merhele Baki 2006 rus dilinde kitablarinin muellifi idi Adil Memmedov Heyder Eliyev iki cildde I cild Baki 2013 kitabinin Ermeni separatizmine qarsi mubarize Heyder Eliyevin Azerbaycan SSR e rehberliyi dovrunde Ermenistan SSR nin erazi iddialarina ve ermeni separatciligina qarsi mubarizesi 1969 1982 ci iller metnlerin muelliflerinden biri idi Adil Memmedov bir sira beynelxalq simpozium ve konfranslarda istirak etmisdir O SSRI fehle sinfinin ve senayesinin inkisafi 1972 Moskva Sosializim quruculugu dovrunde SSRI de coxmilletli fehle sinfinin tesekkulu ve inkisafi 1978 Tiflis Azerbaycan beynelxalq coxterefli qarsiliqli elaqelerde 1995 Baki 20 30 cu illerde Azerbaycanin diger respublikalarda neft rayonlarinin yaranmasi ve inkisafinda rolu 1995 Baki movzusunda kecirilmis konfrans ve simpoziumlarda ma raqli meruzelerle cixis etmisdir Adil Memmedovun tarixci kadrlarin hazirlanmasinda xususi emeyi olmusdur Onun rehberliyi altinda alimlerden bir neferi doktorluq 12 neferi namizedlik dissertasiyalari mudafie etmisdir Adil Memmedov 1994 2014 illerde Baki Dovlet Universitetinin Tarix fakultesinin bakalavr buraxilisi uzre dovlet imtahan komissiyasina sedrlik etmisdir O 1993 2013 illerde Azerbaycan Prezidenti yaninda Ali Attestasiya Komissiyasinin Tarix ve siyasi elmler uzre ekspert surasinin uzvu olmusdur 2007 ci ilden AMEA A Bakixanov adina Tarix Institutunun Elmi eserleri nin redaksiya heyetinin uzvu secilmisdir Adil Memmedov Azerbaycan Elmler Akademiyasi Reyaset Heyetinin nezdinde fealiyyet gosteren milli problemler uzre elmi suranin respublika Bilik cemiyyeti idare heyetinin uzvu Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasinin meslehetcisi olmus dur O defelerle elm sahesindeki xidmetlerine gore AMEA nin Reyaset Heyetinin fexri fermanlari ile teltif edilmisdir MenbeOrxan Zakiroglu Baharli Qarabagin Seyidli oymagi I kitab Baki 2017Hemcinin baxSeyidli kendi AxundovlarXarici kecidlerhttp tarix gov az about muasir adil pdf 2016 10 20 at the Wayback Machine