Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Adi kəkilli torağay (lat. Galerida cristata) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin sərçəkimilər dəstəsinin torağaylar fəsiləsinin kəkilli torağay cinsinə aid heyvan növü.
| Adi kəkilli torağay | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Sinif: İnfrasinif: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Klad: Yarımdəstə: İnfradəstə: Fəsiləüstü: Fəsilə: Cins: Növ: Adi kəkilli torağay | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Təsviri
Kəkilli torağaylar 18 sm uzunluğa, 45 q çəkiyə sahib olurlar. Güclü və bükülü bir dimdiyə, orta uzunluqlu pençəyə, böyük və geniş qanadlara və başında bir kəkilə sahibdir. Ləkəklərinin rəngi tünd boz, qarın nahiyyəsi isə ağ rəngdədir. qanadlarınımn kənarları qırmızımtıldır. Quyruğu qırmızımtıl-qonur rəngə sahibdir.
Səsi
Qarışıq qışqırıqları "tryudritrie" kimi səslənir və mahnının əsas motivini təşkil edir. Mahnını əsasən yerdə, daş üzərində və ya uçarkən oxuyur. Mahnıları olduqca melodikdir və bəzən digər quşların səsslərinmidə yamsılıya bilirlər.
Yayılması
Kəkilli torağay Qərbi və Cənub-qərbi Avropadan Koreya və Sarı dənizə qədər olan ərazilərdə yayılmışdır. Onların arealının cənub sərhəddi Seneqal, Qambiya, Niger, Sudan, Keniyanın şimalı və Ərəbistan sahillərindən keçməklə Hindistanın şimal-şərqinə, Nepalın düzənliyinə kimi uzanır. onlar arasında uzun məsafəli miqrasiya belə müəyyən edilmişdir.
Qidalanması
Qidalanmalarının əsasını çöl bitkilərinin toxumları, qışda isə kiçik canlılar təşkil erdir. Cavan torağaylar əsasən heyvani qidalara ehtiyac duyurlar. Heyvani qidalara yağış qurdları, kiçik böcəklər, orta ölçülü milçəklər, kiçik kəpənəklər, tırtıllar, nadir hallarda kiçik ilbizlər və hörümçəklər daxildir.
Yayılma ərazisi
Əsasən açıq quru çöllüklərdə yayılsalarda, onlara tarla kənarlarında, sənaye rayonlarında, limanlarda və şəhərlərdə belə görülürlər. İdeal Quru və isti yerlər, əsasən gilli qumlu torpaqlarda, bükülmüş bitki örtüyə malik ərsazilər omnlar üçün ideal ərazi sayılır.
Çoxalması
Dişilər torpaqda yaxşı gizlədilmiş yuvalar qururlar. Bəzən isə bu yuvalar daşlı çöllər və sıldırımlı qayalarda yuvalar qura bilirlər. Apreldən maya kimi iki dəfə olmaqla 2–5 arası yumurta qorurlar. Bu yumurtalardan 11–14 gün ərzində balalar çıxır. Balalar 9–11 gündən sonra yuvanı tərk edirlər.
Populyasiya
Kəkilli torağaylar keçmiş əsrlərdə bir neçə iqlim dəyişikliyi səbəbindən arealını böyütmüş və ya qısaltmışdır. Onların arealı XVI və XVIII əsrlərə istilər səbəbindən arealın böyüməsi və XVII əsrdə isə soyuqlar səbəbindən arealın qısalması müşahidə edilmişdir. XX əsrin 20-ci illərində kəkilli torağaylar şəhərlərdə və sənaye binalarında yeni yuva sahələrindən faydalanmışdı. 1930-cu illərdən isə Cənub-şərqi Avropadan başlayaraq bütün Avropada saylarında azalma baş vermişdir.
Avropada 1980-ci ilə kimi populyasiyanın ümümi sayı 98 % azalmışdır və hazırda hec də yaxşı vəziyyətdə deyildir..
Azalma səbəbləri
Onların azalma səbəblərinin əsasını qida bazalarının azalması təşkil edir. Belə ki, onların qidalandığı bitkilərin yayıldığı ərazilərin şəhərlər tərəfindən udulması, kənd təsərrüfatına cəlb olunan sahələrin artması, boşluqların azalması səbəbiundən baş verir. Üstəlik Yuvalama dövründə həşərat növlərinin sayında azalma da bu faktaıda öz təsirini təsir göstərir.
Qorunma statusu
Kəkilli torağay Avropada qoruma altındadır.
Şəkillər
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1999.
- IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
- Bauer et al., S. 133
- Bestandentwicklung Galerida christata 2016-12-26 at the Wayback Machine European Bird Census Council
- BirdLife International 2004: Birds in Europe: population estimates, trends and conservation status. BirdLife Conservation Series No. 12, BirdLife International, Wageningen, The Netherlands.
- Bauer et al., S. 134
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Adi kekilli toragay lat Galerida cristata heyvanlar aleminin xordalilar tipinin quslar sinfinin sercekimiler destesinin toragaylar fesilesinin kekilli toragay cinsine aid heyvan novu Adi kekilli toragayElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarSinif QuslarInfrasinif YenidamaqlilarKlad Klad Klad Klad Klad Klad Deste SercekimilerKlad Yarimdeste Oxuyan sercelerInfradeste Fesileustu Fesile ToragaylarCins Kekilli toragayNov Adi kekilli toragayBeynelxalq elmi adiGalerida cristata L 1758 Sekil axtarisiITIS 560129NCBI 215306FW 368978TesviriKekilli toragaylar 18 sm uzunluga 45 q cekiye sahib olurlar Guclu ve bukulu bir dimdiye orta uzunluqlu penceye boyuk ve genis qanadlara ve basinda bir kekile sahibdir Lekeklerinin rengi tund boz qarin nahiyyesi ise ag rengdedir qanadlarinimn kenarlari qirmizimtildir Quyrugu qirmizimtil qonur renge sahibdir SesiQarisiq qisqiriqlari tryudritrie kimi seslenir ve mahninin esas motivini teskil edir Mahnini esasen yerde das uzerinde ve ya ucarken oxuyur Mahnilari olduqca melodikdir ve bezen diger quslarin sesslerinmide yamsiliya bilirler YayilmasiKekilli toragay Qerbi ve Cenub qerbi Avropadan Koreya ve Sari denize qeder olan erazilerde yayilmisdir Onlarin arealinin cenub serheddi Seneqal Qambiya Niger Sudan Keniyanin simali ve Erebistan sahillerinden kecmekle Hindistanin simal serqine Nepalin duzenliyine kimi uzanir onlar arasinda uzun mesafeli miqrasiya bele mueyyen edilmisdir QidalanmasiKekilli toragay Qidalanmalarinin esasini col bitkilerinin toxumlari qisda ise kicik canlilar teskil erdir Cavan toragaylar esasen heyvani qidalara ehtiyac duyurlar Heyvani qidalara yagis qurdlari kicik bocekler orta olculu milcekler kicik kepenekler tirtillar nadir hallarda kicik ilbizler ve horumcekler daxildir Yayilma erazisiEsasen aciq quru colluklerde yayilsalarda onlara tarla kenarlarinda senaye rayonlarinda limanlarda ve seherlerde bele gorulurler Ideal Quru ve isti yerler esasen gilli qumlu torpaqlarda bukulmus bitki ortuye malik ersaziler omnlar ucun ideal erazi sayilir CoxalmasiGalerida cristata Disiler torpaqda yaxsi gizledilmis yuvalar qururlar Bezen ise bu yuvalar dasli coller ve sildirimli qayalarda yuvalar qura bilirler Aprelden maya kimi iki defe olmaqla 2 5 arasi yumurta qorurlar Bu yumurtalardan 11 14 gun erzinde balalar cixir Balalar 9 11 gunden sonra yuvani terk edirler PopulyasiyaKekilli toragaylar kecmis esrlerde bir nece iqlim deyisikliyi sebebinden arealini boyutmus ve ya qisaltmisdir Onlarin areali XVI ve XVIII esrlere istiler sebebinden arealin boyumesi ve XVII esrde ise soyuqlar sebebinden arealin qisalmasi musahide edilmisdir XX esrin 20 ci illerinde kekilli toragaylar seherlerde ve senaye binalarinda yeni yuva sahelerinden faydalanmisdi 1930 cu illerden ise Cenub serqi Avropadan baslayaraq butun Avropada saylarinda azalma bas vermisdir Avropada 1980 ci ile kimi populyasiyanin umumi sayi 98 azalmisdir ve hazirda hec de yaxsi veziyyetde deyildir Azalma sebebleriOnlarin azalma sebeblerinin esasini qida bazalarinin azalmasi teskil edir Bele ki onlarin qidalandigi bitkilerin yayildigi erazilerin seherler terefinden udulmasi kend teserrufatina celb olunan sahelerin artmasi bosluqlarin azalmasi sebebiunden bas verir Ustelik Yuvalama dovrunde heserat novlerinin sayinda azalma da bu faktaida oz tesirini tesir gosterir Qorunma statusuKekilli toragay Avropada qoruma altindadir SekillerIstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 1999 IOC World Bird List Version 6 3 2016 doi 10 14344 IOC ML 6 3 Bauer et al S 133 Bestandentwicklung Galerida christata 2016 12 26 at the Wayback Machine European Bird Census Council BirdLife International 2004 Birds in Europe population estimates trends and conservation status BirdLife Conservation Series No 12 BirdLife International Wageningen The Netherlands Bauer et al S 134Hemcinin bax