Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Qazanılmış immun sistemi təkamül prosesində sonrakı mərhələlərdə fərmalaşdığından onurğasız heyvanlarda ona demək olar ki, rastlanmır. Qazanılmış immun sisteminin əsasını limfositlər təşkil edir. İmmunolji reaksiyaların spesifikliyə və immunoloji yaddaşa malik olmaları bu hüceyrələrin fəaliyyəti ilə əlaqədardır.Qazanılmış immun sisteminin işləmə prinsipiini izah etmək üçün klonal seleksiya nəzəriyyəsi irəli sürülmüşdür.Bu nəzəriyyəyə görə limfositlər inkişafları zamanı antigenlə qarşılaşmadan asılı olmayaraq çoxlu miqdarda klonları əmələ gətirirlər.Klon daxilindəki hüceyrələr identikdirlər.(eynidirlər).Müxtəlif klonların hüceyrələri isə bir birilərindən səthlərindəki antigen tanıyan zülal reseptorlarına görə fərqlənirlər.Beləliklə orqanizmdəki milyardlarla limfositlər milyonlarla klonlarda paylanırlar.Ona görə də ,orqanizmə düşmüş hər hansı bir antigen (yad cisim) spesifik olaraq ona komplementar olan klonların hüceyrələrinin reseptorları ilə tutulurlar.Antigen eseptor qarşılıqlı əlaqəsi yalnız bu klonların hüceyrələrini activləşdirir.Onlar bölünüb çoxalır (yəni klonun ekspansiyası baş verir) differensiasiyaya uğrayaraq həmin antigenə qarşı immunoloji cavab reaksiyası yaradan effektor hüceyrələrinə və antigenlə qaşılaşmanı yaddaşında saxlayan yaddaş hüceyrələrinə çevrilirlər.Yəni yaradılan cavab reaksiyası antigenin özü tərəfindən induksiya edilir və ona qarşı spesifik olur.Antigenlə qarşılaşma zamanı yaradılan immunoloji cavaba birincili immunoloji cavab reaksiyası deyilir ki, onu yaradan effektor hüceyrələri 3–4 gün yaşayır və öz funksiyalarını yerinə yetirdikdən sonra apoptoza məruz qalaraq məhv olurlar.Yaddaş hüceyrələri isə aylar , illər bəzən isə ömür boyu orqanizmdə qalırlar.İmmun sistemi həmin antigenlə yenidən qarşılaşarsa bu dəfə o yaddaş hüceyrələri tərəfindən tutulur.Antigen onu aktivləşdirir ,onlar bölünüb çoxalır ,differensiasiyaya uğrayıb birincili immunoloji reaksiyalardan daha tez yaranan və daha da davamiyyətli olan ikincili immunoloji cavab reaksiyalarını yaradırlar.Beləliklə, müxtəlif xəstəliklərə (çiçək,qızılca ,tetanus və s ) qarşı immunitetin yaradılması yaddaş hüceyrələrinin fəaliyyəti ilə bağlıdır.
İstinadlar
- Ziyəddin Məmmədov,Rasim Axundov . İmmunologiyanın əsasları dərslik .Müəllim nəşriyyatı Bakı — 2009.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Qazanilmis immun sistemi tekamul prosesinde sonraki merhelelerde fermalasdigindan onurgasiz heyvanlarda ona demek olar ki rastlanmir Qazanilmis immun sisteminin esasini limfositler teskil edir Immunolji reaksiyalarin spesifikliye ve immunoloji yaddasa malik olmalari bu huceyrelerin fealiyyeti ile elaqedardir Qazanilmis immun sisteminin isleme prinsipiini izah etmek ucun klonal seleksiya nezeriyyesi ireli surulmusdur Bu nezeriyyeye gore limfositler inkisaflari zamani antigenle qarsilasmadan asili olmayaraq coxlu miqdarda klonlari emele getirirler Klon daxilindeki huceyreler identikdirler eynidirler Muxtelif klonlarin huceyreleri ise bir birilerinden sethlerindeki antigen taniyan zulal reseptorlarina gore ferqlenirler Belelikle orqanizmdeki milyardlarla limfositler milyonlarla klonlarda paylanirlar Ona gore de orqanizme dusmus her hansi bir antigen yad cisim spesifik olaraq ona komplementar olan klonlarin huceyrelerinin reseptorlari ile tutulurlar Antigen eseptor qarsiliqli elaqesi yalniz bu klonlarin huceyrelerini activlesdirir Onlar bolunub coxalir yeni klonun ekspansiyasi bas verir differensiasiyaya ugrayaraq hemin antigene qarsi immunoloji cavab reaksiyasi yaradan effektor huceyrelerine ve antigenle qasilasmani yaddasinda saxlayan yaddas huceyrelerine cevrilirler Yeni yaradilan cavab reaksiyasi antigenin ozu terefinden induksiya edilir ve ona qarsi spesifik olur Antigenle qarsilasma zamani yaradilan immunoloji cavaba birincili immunoloji cavab reaksiyasi deyilir ki onu yaradan effektor huceyreleri 3 4 gun yasayir ve oz funksiyalarini yerine yetirdikden sonra apoptoza meruz qalaraq mehv olurlar Yaddas huceyreleri ise aylar iller bezen ise omur boyu orqanizmde qalirlar Immun sistemi hemin antigenle yeniden qarsilasarsa bu defe o yaddas huceyreleri terefinden tutulur Antigen onu aktivlesdirir onlar bolunub coxalir differensiasiyaya ugrayib birincili immunoloji reaksiyalardan daha tez yaranan ve daha da davamiyyetli olan ikincili immunoloji cavab reaksiyalarini yaradirlar Belelikle muxtelif xesteliklere cicek qizilca tetanus ve s qarsi immunitetin yaradilmasi yaddas huceyrelerinin fealiyyeti ile baglidir IstinadlarZiyeddin Memmedov Rasim Axundov Immunologiyanin esaslari derslik Muellim nesriyyati Baki 2009