Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Abidin Dino (23 mart 1913, Konstantinopol, Osmanlı imperiyası – 7 dekabr 1993, Paris) — rəssam, yazıçı və siyasətçi.
| Abidin Dino | |
|---|---|
| türk. Abidin Dino | |
 | |
| Doğum tarixi | 23 mart 1913 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 7 dekabr 1993(80 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | xərçəng xəstəliyi |
| Dəfn yeri |
|
| Fəaliyyəti | rəssam, siyasətçi, jurnalist, heykəltaraş, illüstrasiyaçı[d], karikaturçu |
| Təhsili | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Abidin Dino 1913-cü ildə İstanbulda doğulub. Uzun müddət xaricdə yaşayan Abidin paralel olaraq yazıçı və siyasətçi kimi də tanınırdı. Birinci Dünya müharibəsi başlayan zaman Avropada səyahətdə olan Abidinin ailəsi Cenevrə şəhərinə gedir. Sənətsevər bir ailənin və çevrənin içində böyüyən rəssamın sənətə olan həvəsi erkən yaşlarında başlamışdı. Ailəsi ilə bir müddət Fransada yaşadıqdan sonra 1925-ci ildə İstanbula qayıdan Dino Robert Kollecinə qəbul olur. Amma dərs oxumağa o qədər də həvəsli deyildi. Belə ki, rəsm, karikatura çəkməyə dərslərindən daha çox vaxt ayırırdı. Get-gedə oxumağı ataraq karikatura və rəsmlərinin sayını artırır və ədəbiyyatla dərindən məşğul olur. Abidinin ədəbiyyata olan marağı, rəssamlığa olan sevgisindən fərqli deyildi. "Artist" adlı dərgidə çəkdiyi ilk cizgilər, yazdığı yazıları ilə oxunduğu, tanındığı zaman hələ 18 yaşı vardı. Daha sonra Nazim Hikmətin şeir və ssenari kitablarına illüstrasiyalar çəkir. Artıq çəkdikləri ona gəlir gətirirdi. Və bir rəssam kimi kifayət qədər qəbul olunmuş, tanınmışdır. Buna baxmayaraq heç bir rəsm cərəyanına mənsub deyildi. Şair Ağabəyi Arif Dinonun müasir düşüncə tərzindən çox heyrətlənmişdi. 1933-cü ilin sentyabr günlərinin birində dostları Nurulla Berk, Camal Tollu, Zeki Faiq İzer, Elif Naci və heykəltaraş Zühtü Müritoğlu ilə birlikdə Zeki Faiq İzerin evində "D qrupu" adlı bir sənət qrupu yaratdı. O günə qədər türk təsviri incəsənəti tarixində Osmanlı Rəssamlar Cəmiyyəti, "Sənayi Nefise" Birliyi və Müstəqil Rəssamlar və Heykəltəraşlar Birliyi adı altında üç qrup fəaliyyət göstərirdi. Onların yaratdığı qrup isə latın əlifbasının 4-cü hərfinin adını daşıyırdı. Qrupun arzusu bu sənətin yayılması, camaatı qəflətdən oyatmaq, sənətin nə olduğunu, keçmişini, gələcəyini millətə başa salmaq idi. Onların istəyi böyük idi: sərgilər açılacaq, konfranslar keçiriləcək, qəzetlərdə, dərgilərdə yazılan yazılarda qış yuxusunda yatan SƏNƏT oyanacaq. Baxmayaraq ki, qrupun ortaq rəsm anlayışı yox idi. Düşüncə etibarilə Qərbdəki müasirliyin ardınca düşmüşdülər. Bu düşüncə ilə çəkdikləri rəsmlərlə bir çox sərgilər açdılar. 1933-cü ildə Sovet İttifaqının məşhur rejissorlarından olan Sergey Yutkeviç "Türkiyənin ürəyi – Ankara" adlı filmi çəkmək üçün Türkiyəyə gəldiyi zaman A. Dinonun rəsmlərini görür. Rəsmlərlə çox maraqlanan rejissor Dinonu dekorator və rəssam işləmək üçün öz yanına – Rusiyaya dəvət edir. Dino razılıq verərək Şimal ölkəsinə gedir və 3 il orda qalır. Daha sonra yəni, 1937-ci ildə Parisə yollanan rəssam müəyyən müddət orda qalıb rəsmlər çəkir və iki ildən sonra vətənə dönür. O illərdə rəssamlar İstanbulda çətin şəraitdə yaşayan insanlarla, xüsusən də çörəyi dənizdən çıxan balıqçılarla daha çox maraqlanırdı. "Yenilər" adlı, bəzən də "Liman qrupu" deyə başa düşülən Abidin Dinonun da tərkibində olduğu bir qrup 1941-ci ildə liman ətrafındakı balıqçılar barədə və onların oyanması üçün bir sərgi açdı. Həmin il Dino bəzi siyasi səbəblər üzündən əvvəl Mecitözüyə, sonra isə Adanaya sürgünə göndərildi. Sürgündə olarkən rəssam "Adanada Türk sözü" adlı qəzet çıxarır, eyni zamanda "Keçəl" adlı bir ssenari yazır. Bu dəfə çəkdiyi rəsmlərdə Çuxurobanın pambıq işçilərindən bəhs edilirdi. Bir müddət sonra İstanbula qayıdan Abidin xaricə çıxmaq qadağası götürüldükdən sonra, 1951-ci ildə Parisə gedir. Ara-sıra Türkiyəyə gələrək fərdi sərgilər keçirir. Rəssam 1993-cü ildə Parisdə dünyasını dəyişir.
Yaradıcılığı
Abidin Dinonun "İşgəncə" (1955), "Atom qorxusu" (1955), "Uzun yürüş" (1955), "Kosmos" (1959), "Adalar" (1964–65), "Savaş və barış" (1966), "Çıplaklar" (1976) adı altında sərgiləri keçirilib. Dino Yaşar Kamalın "Dəniz küsdü" (1978) və "İlanı öldürsələr" adlı romanlarını, İlham Bekirin "Unutdum" (1979) və Melih Cevdet Andayın "Tanış dünya" (1984) adlı şeir kitablarına rəsmlər çəkib. Eyni zamanda rəssam "Qaraçılar" (1950) adlı filmin ssenarisini yazmış və rejissorluq etdiyi "Qol" filmi 1966-cı ildə xaricdə mükafata layiq görülmüşdür.
İstinadlar
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Abidin Dino 23 mart 1913 Konstantinopol Osmanli imperiyasi 7 dekabr 1993 Paris ressam yazici ve siyasetci Abidin Dinoturk Abidin DinoDogum tarixi 23 mart 1913 1913 03 23 Dogum yeri Konstantinopol Osmanli imperiyasiVefat tarixi 7 dekabr 1993 1993 12 07 80 yasinda Vefat yeri Paris Il de Frans Fransa metropoliyasi FransaVefat sebebi xerceng xesteliyiDefn yeri Asiyan qebiristanligi d Fealiyyeti ressam siyasetci jurnalist heykeltaras illustrasiyaci d karikaturcuTehsili Robert Kolleci Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiAbidin Dino 1913 cu ilde Istanbulda dogulub Uzun muddet xaricde yasayan Abidin paralel olaraq yazici ve siyasetci kimi de taninirdi Birinci Dunya muharibesi baslayan zaman Avropada seyahetde olan Abidinin ailesi Cenevre seherine gedir Senetsever bir ailenin ve cevrenin icinde boyuyen ressamin senete olan hevesi erken yaslarinda baslamisdi Ailesi ile bir muddet Fransada yasadiqdan sonra 1925 ci ilde Istanbula qayidan Dino Robert Kollecine qebul olur Amma ders oxumaga o qeder de hevesli deyildi Bele ki resm karikatura cekmeye derslerinden daha cox vaxt ayirirdi Get gede oxumagi ataraq karikatura ve resmlerinin sayini artirir ve edebiyyatla derinden mesgul olur Abidinin edebiyyata olan maragi ressamliga olan sevgisinden ferqli deyildi Artist adli dergide cekdiyi ilk cizgiler yazdigi yazilari ile oxundugu tanindigi zaman hele 18 yasi vardi Daha sonra Nazim Hikmetin seir ve ssenari kitablarina illustrasiyalar cekir Artiq cekdikleri ona gelir getirirdi Ve bir ressam kimi kifayet qeder qebul olunmus taninmisdir Buna baxmayaraq hec bir resm cereyanina mensub deyildi Sair Agabeyi Arif Dinonun muasir dusunce terzinden cox heyretlenmisdi 1933 cu ilin sentyabr gunlerinin birinde dostlari Nurulla Berk Camal Tollu Zeki Faiq Izer Elif Naci ve heykeltaras Zuhtu Muritoglu ile birlikde Zeki Faiq Izerin evinde D qrupu adli bir senet qrupu yaratdi O gune qeder turk tesviri inceseneti tarixinde Osmanli Ressamlar Cemiyyeti Senayi Nefise Birliyi ve Musteqil Ressamlar ve Heykelteraslar Birliyi adi altinda uc qrup fealiyyet gosterirdi Onlarin yaratdigi qrup ise latin elifbasinin 4 cu herfinin adini dasiyirdi Qrupun arzusu bu senetin yayilmasi camaati qefletden oyatmaq senetin ne oldugunu kecmisini geleceyini millete basa salmaq idi Onlarin isteyi boyuk idi sergiler acilacaq konfranslar kecirilecek qezetlerde dergilerde yazilan yazilarda qis yuxusunda yatan SENET oyanacaq Baxmayaraq ki qrupun ortaq resm anlayisi yox idi Dusunce etibarile Qerbdeki muasirliyin ardinca dusmusduler Bu dusunce ile cekdikleri resmlerle bir cox sergiler acdilar 1933 cu ilde Sovet Ittifaqinin meshur rejissorlarindan olan Sergey Yutkevic Turkiyenin ureyi Ankara adli filmi cekmek ucun Turkiyeye geldiyi zaman A Dinonun resmlerini gorur Resmlerle cox maraqlanan rejissor Dinonu dekorator ve ressam islemek ucun oz yanina Rusiyaya devet edir Dino raziliq vererek Simal olkesine gedir ve 3 il orda qalir Daha sonra yeni 1937 ci ilde Parise yollanan ressam mueyyen muddet orda qalib resmler cekir ve iki ilden sonra vetene donur O illerde ressamlar Istanbulda cetin seraitde yasayan insanlarla xususen de coreyi denizden cixan baliqcilarla daha cox maraqlanirdi Yeniler adli bezen de Liman qrupu deye basa dusulen Abidin Dinonun da terkibinde oldugu bir qrup 1941 ci ilde liman etrafindaki baliqcilar barede ve onlarin oyanmasi ucun bir sergi acdi Hemin il Dino bezi siyasi sebebler uzunden evvel Mecitozuye sonra ise Adanaya surgune gonderildi Surgunde olarken ressam Adanada Turk sozu adli qezet cixarir eyni zamanda Kecel adli bir ssenari yazir Bu defe cekdiyi resmlerde Cuxurobanin pambiq iscilerinden behs edilirdi Bir muddet sonra Istanbula qayidan Abidin xarice cixmaq qadagasi goturuldukden sonra 1951 ci ilde Parise gedir Ara sira Turkiyeye gelerek ferdi sergiler kecirir Ressam 1993 cu ilde Parisde dunyasini deyisir YaradiciligiAbidin Dinonun Isgence 1955 Atom qorxusu 1955 Uzun yurus 1955 Kosmos 1959 Adalar 1964 65 Savas ve baris 1966 Ciplaklar 1976 adi altinda sergileri kecirilib Dino Yasar Kamalin Deniz kusdu 1978 ve Ilani oldurseler adli romanlarini Ilham Bekirin Unutdum 1979 ve Melih Cevdet Andayin Tanis dunya 1984 adli seir kitablarina resmler cekib Eyni zamanda ressam Qaracilar 1950 adli filmin ssenarisini yazmis ve rejissorluq etdiyi Qol filmi 1966 ci ilde xaricde mukafata layiq gorulmusdur IstinadlarAbidine Artists of the World Online Allgemeines Kunstlerlexikon Online AKL Online alm Hrsg A Beyer B Savoy B K G Saur Verlag Verlag Walter de Gruyter 2009 ISSN 2750 6088 doi 10 1515 AKL Abidine Benezit Dictionary of Artists ing OUP 2006 ISBN 978 0 19 977378 7Xarici kecidler