Abdulla ibn Əbdülqədir Münşi (malay dilində Abdullah bin Abdul Kadir Munshi) (1796–1854) — malay maarifçisi və yazıçısı. Sadəcə Abdullah munşi adı ilə də tanınır. Malayziyada müasir Malay ədəbiyyatının banisi hesab edilir.
Abdulla ibn Əbdülqədir Münşi | |
---|---|
ərəb. عبد الله بن عبد القادر | |
Doğum tarixi | 12 avqust 1797 |
Doğum yeri | Malakka |
Vəfat tarixi | 1854[…] və ya oktyabr 1854(57 yaşında) |
Vəfat yeri |
|
Fəaliyyəti | jurnalist, yazıçı, memuarçı, müəllim |
Əsərlərinin dili | Malay dili |
Abdulla ibn Əbdülqədir Münşi Vikimənbədə |
Həyatı
1796-cı ildə Malakkada anadan olub. Tacir oğludur. Mənşəcə ərəb, bir tərəfi də tamillidir. Britaniya imperiyasının dövlər xadimi, erudit-şərqşünas, Nusantra tarixi və mədəniyyəti üzrə mütəxəssis Tomas Stemford Rafflzın katibi olub. Abdulla ibn Əbdülqədir Münşi Xristian missionerlərə və hind sipahilərə malay dili tədris edib. O eyni zamanda Malayya barədə məlumat toplayan ingilis alimlərinə kömək edirdi. 1854-cü ildə Səudiyyə Ərəbistanının Ciddə şəhərində vəfat edib.
Yaradıcılığı
Abdulla ibn Əbdülqədir Münşi İndoneziya ədəbiyyatında yeni bir janrın əsasını qoymuşdu.
Abdulla ibn Əbdülqədir Münşinin iki böyük xidməti olmuşdur. Birincisi, o öz əsərlərində ictimai problemlərə toxunmuşdur, ikincisi isə, onun əsərləri sadə dildə yazılmışdır. Onun əsas əsəri "Abdullanın tarixi" adlı avtobioqrafik romanıdır. Roman təkcə bir adamın həyatını əhatə etmir, onun ətrafında baş verən bir çox hadisələri təsvir edir. Onun səyahətinin təsviri də maraqlıdır.
Lakin Münşinin nə şagirdləri, nə də ardıcılları olmamışdır. Yazıçılar canlı xalq dilindən uzaq olan və çoxlu ərəb sözləri ilə dolu, qəliz ifadəli klassik Malayya nəsrinin köhnə üsullarına riayət edirdilər. Ədalət və obyektivlik naminə demək lazımdır ki, Münşi də öz şeirlərində köhnə formaların əsiri olaraq qalmışdır.
İlk nəşr olunmuş əsəri 1840-cı ildə çapdan çıxan "Malay şəcərələri"nin qısa versiyası idi. O daha sonra tamil dilindən malay dilinə "Pançatantra"nı tərcümə etmişdir.
1830-cu ildə "Şair Sinapurdakı yanğın barədə", 1838-ci ildə "Abdullanın səyahətlərinin tarixi", "Dəva ül-qülub", 1849-cu ildə "Abdullanın tarixi", 1854-cü ildə tamamlanmamış "Abdullanın Ciddəyə səfərinin tarixi" və digər əsərləri məlumdur.
Xatirəsi
Kuala Lumpur şəhərinin mərkəzində Münşi Abdulla adına küçə mövcuddur. Bu yol Calan (yol) Ampanq və Calan Danq Vanqi birləşdirir.
Malakkanın tarixi mərkəzində Münşi Abdulla Calanı (yolu) milli avtomagistralın 5-ci km-dədir.
Sinqapurda Münşi Abdulla adlı küçə var.
Penanqda, Corctaunun Celutonq rayonunda, Taman Abidin yaşayış məntəqəsində Münşi Abdulla adına küçə var.
İstinadlar
- Roux P. d. Nouveau Dictionnaire des œuvres de tous les temps et tous les pays (fr.). 2 Éditions Robert Laffont, 1994. Vol. 1. P. 2.
- Munshi Abdullah // Faceted Application of Subject Terminology.
- Abdullah bin Abdul Kadir Munshi // Gran Enciclopèdia Catalana (kat.). Grup Enciclopèdia, 1968.
- Abdullah bin Abdul Kadir. — в: Малайский мир (Бруней, Индонезия, Малайзия, Сингапур). Лингвострановедческий словарькнига. Автор: Погадаев В. Год издания: 2012, c. 30–31
- Road Maps of Kuala Lumpur and Its Surroundings. Bangsar Enterprise, 1988, p. 27
- Indonesia, Malaysia & Singapore Handbook. Trade & Travel Publications, 1995, p. 182
- Ng Yew Peng. What's In The Name? How The Streets And Villages In Singapore Got Their Names. 2017, p. 32
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Abdulla ibn Ebdulqedir Munsi malay dilinde Abdullah bin Abdul Kadir Munshi 1796 1854 malay maarifcisi ve yazicisi Sadece Abdullah munsi adi ile de taninir Malayziyada muasir Malay edebiyyatinin banisi hesab edilir Abdulla ibn Ebdulqedir Munsiereb عبد الله بن عبد القادر Dogum tarixi 12 avqust 1797 1797 08 12 Dogum yeri MalakkaVefat tarixi 1854 ve ya oktyabr 1854 57 yasinda Vefat yeri Cidde Mekke bolgesi d Seudiyye ErebistaniFealiyyeti jurnalist yazici memuarci muellimEserlerinin dili Malay diliAbdulla ibn Ebdulqedir Munsi VikimenbedeHeyati1796 ci ilde Malakkada anadan olub Tacir ogludur Mensece ereb bir terefi de tamillidir Britaniya imperiyasinin dovler xadimi erudit serqsunas Nusantra tarixi ve medeniyyeti uzre mutexessis Tomas Stemford Rafflzin katibi olub Abdulla ibn Ebdulqedir Munsi Xristian missionerlere ve hind sipahilere malay dili tedris edib O eyni zamanda Malayya barede melumat toplayan ingilis alimlerine komek edirdi 1854 cu ilde Seudiyye Erebistaninin Cidde seherinde vefat edib YaradiciligiAbdulla ibn Ebdulqedir Munsi Indoneziya edebiyyatinda yeni bir janrin esasini qoymusdu Abdulla ibn Ebdulqedir Munsinin iki boyuk xidmeti olmusdur Birincisi o oz eserlerinde ictimai problemlere toxunmusdur ikincisi ise onun eserleri sade dilde yazilmisdir Onun esas eseri Abdullanin tarixi adli avtobioqrafik romanidir Roman tekce bir adamin heyatini ehate etmir onun etrafinda bas veren bir cox hadiseleri tesvir edir Onun seyahetinin tesviri de maraqlidir Lakin Munsinin ne sagirdleri ne de ardicillari olmamisdir Yazicilar canli xalq dilinden uzaq olan ve coxlu ereb sozleri ile dolu qeliz ifadeli klassik Malayya nesrinin kohne usullarina riayet edirdiler Edalet ve obyektivlik namine demek lazimdir ki Munsi de oz seirlerinde kohne formalarin esiri olaraq qalmisdir Ilk nesr olunmus eseri 1840 ci ilde capdan cixan Malay secereleri nin qisa versiyasi idi O daha sonra tamil dilinden malay diline Pancatantra ni tercume etmisdir 1830 cu ilde Sair Sinapurdaki yangin barede 1838 ci ilde Abdullanin seyahetlerinin tarixi Deva ul qulub 1849 cu ilde Abdullanin tarixi 1854 cu ilde tamamlanmamis Abdullanin Ciddeye seferinin tarixi ve diger eserleri melumdur XatiresiKuala Lumpur seherinin merkezinde Munsi Abdulla adina kuce movcuddur Bu yol Calan yol Ampanq ve Calan Danq Vanqi birlesdirir Malakkanin tarixi merkezinde Munsi Abdulla Calani yolu milli avtomagistralin 5 ci km dedir Sinqapurda Munsi Abdulla adli kuce var Penanqda Corctaunun Celutonq rayonunda Taman Abidin yasayis menteqesinde Munsi Abdulla adina kuce var IstinadlarRoux P d Nouveau Dictionnaire des œuvres de tous les temps et tous les pays fr 2 Editions Robert Laffont 1994 Vol 1 P 2 ISBN 978 2 221 06888 5 Munshi Abdullah Faceted Application of Subject Terminology Abdullah bin Abdul Kadir Munshi Gran Enciclopedia Catalana kat Grup Enciclopedia 1968 Abdullah bin Abdul Kadir v Malajskij mir Brunej Indoneziya Malajziya Singapur Lingvostranovedcheskij slovarkniga Avtor Pogadaev V God izdaniya 2012 c 30 31 Road Maps of Kuala Lumpur and Its Surroundings Bangsar Enterprise 1988 p 27 Indonesia Malaysia amp Singapore Handbook Trade amp Travel Publications 1995 p 182 Ng Yew Peng What s In The Name How The Streets And Villages In Singapore Got Their Names 2017 p 32