Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Abay (qaz. Абай; 1961-ci ilə qədər — qəsəbə Çurubay-Nura və ya Çurbay-Nura (qaz. Шерубай-Нұра)) — Qazaxıstanın Karağandı vilayətindəki şəhər. 1949-cu ildə Karağandı kömür hövzəsinin qərb hissələrinin inkişafı ilə əlaqədar olaraq bir işçi qəsəbəsi olaraq meydana gəldi. 2002-ci ildən — Abay bölgəsinin mərkəzi. Şəhər Karabas dəmir yolu stansiyasından 8 km, Qaragandadan 30 km cənub-qərbdə yerləşir. Karağandı — Jezkazqan — Qızılyolod magistral yolu şəhərdən keçir, şəhərdən yaxşılaşdırılmış yollarla əlaqələndirilir. Şaxtinski, Saranya. Karabas kəndinin yaxınlığında, Abayın yanında, Jartas su kəməri var. Abay şəhəri Abay Kunanbayevin adını daşıyır.
| Abay | |
|---|---|
 | |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Əsası qoyulub | 1949 |
| Sahəsi |
|
| Mərkəzin hündürlüyü | 504 m |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Poçt indeksi | 100100, 100101 |
| Digər | |
| abay-akimat-karaganda.kz | |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
İqtisadiyya və sənayə
Kömür mədənçiliyi (perestroyka başlamazdan əvvəl şəhərdə 4 kömür mədəni var idi: 4 saylı "Çurubay-Nurinskaya" (Sherubainurinskaya), 1 saylı "Toparskaya", 9 nömrəli Kalinin və 6/7 "Abayskaya "Dolinskaya", lakin sonra başqa bir sahəyə köçdü) və əhəng daşı. Ağac emalı və ev istehsalı fabrikləri. TsOF "Vostoçnaya", Abay tikiş fabriki (AShF), şəhər sənaye kompleksi, dəmir-beton məhsulları zavodu, təmir-mexaniki zavodu, çörəkbişirmə zavodu, "Qaraganduuglestroy" trestinin 8 və 3 nömrəli mədən qurma idarələri, sərnişin və 2 yük nəqliyyat vasitələri.
Əsas məhsul növləri: kömür, kömür konsentratı, tikişlər, dəmir beton, çörək məhsulları, kənd təsərrüfatı muftaları SP — 16, SG — 21, avtomobillər üçün hidrolik lift — GUAR — 15N. Topar kəndində böyük Karağandı GRES-2. Mədənçilik kolleci və axşam energetika kolleci.
Demoqrafiya
Etnik tərkibi (şəhər rəhbərliyinə tabe olan yaşayış məntəqələri daxil olmaqla; 2019-cu ilin əvvəlində):
- Qazaxlar — 23 195 nəfər. (39.53%)
- Ruslar — 23 587 nəfər. (40.20%)
- Ukraynalılar — 3168 nəfər. (5.40%)
- Tatarlar — 2155 nəfər. (3.67%)
- Almanlar — 1981 nəfər (3.38%)
- Belaruslar — 1047 nəfər. (1.78%)
- Başqırdlar — 471 nəfər. (0.80%)
- Azərbaycanlılar — 442 nəfər. (0.75%)
- Çeçenlər — 424 nəfər. (0.72%)
- Koreyalılar — 293 nəfər (0.50%)
- Özbəklər — 228 nəfər. (0.39%)
- Qütblər — 199 nəfər. (0.34%)
- Litvalılar — 159 nəfər. (0.27%)
- Moldovalılar — 157 nəfər (0.27%)
- Çuvaş — 121 nəfər. (0.21%)
- Mordovalılar — 100 nəfər (0,17%)
- Yunanlar — 23 nəfər (0.04%)
- digərləri — 923 nəfər. (1.57%)
- cəmi — 58 673 sakin.
Çətin sosial-iqtisadi vəziyyət mədənlərin və şəhərin maliyyə sabitliyi üçün əsas rolunu oynayan digər şəhər təşkil edən sənaye müəssisələrinin bağlanmasına səbəb oldu. Nəticədə 1989-cu ildə 46.533 nəfər olan Abay şəhərinin əhalisi 2005-ci ilə qədər 27.957 nəfərə qədər azaldı.
Səlahiyyətli şəxslər şəhərin problemlərinə diqqət çəkdilər və 2008–2009-cu illərdə istirahət zonalarının, həyətlərin abadlaşdırılması, işıqlandırma və yolların bərpası, mərkəzi su təchizatı şəbəkələrinin dəyişdirilməsi kimi bir proqram qəbul edildi.
Qalereya
-
![image]()
Xiyaban -
![image]()
Məktəb -
![image]()
Məscid -
![image]()
Şəhər xəstəxanası
İstinadlar
- Казахстан // Атлас мира / сост. и подгот. к изд. ПКО "Картография" в 2009 г. ; гл. ред. Г. В. Поздняк. — М. : ПКО "Картография" : Оникс, 2010. — С. 110–111. — (Картография). — (Оникс).
- Абай // Словарь географических названий СССР / ГУГК, ЦНИИГАиК. — 2-е изд., перераб. и доп. — М. : Недра, 1983. — С. 5. — 94 000 экз.
- "Численность населения Республики Казахстан по полу в разрезе областей, городов, районов, районных центров и поселков на 1 октября 2017 года". Комитет по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан. 2020-06-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-12-08.
- "Численность населения Республики Казахстан по полу в разрезе областей, городов, районов, районных центров и поселков на начало 2016 года". Комитет по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан. 2020-06-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-12-08.
- "Численность населения Республики Казахстан по полу в разрезе областей, городов, районов, районных центров и поселков на начало 2019 года". Комитет по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан. 2020-06-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-04-28.
- "Численность населения Республики Казахстан по полу в разрезе областей, городов, районов, районных центров и поселков на начало 2018 года". Комитет по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан. 2020-06-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-12-08.
Xarici keçidlər
- RU zonasında şəhərin ilk qeyri-rəsmi saytı 2003-cü ildə yaradıldı
- Неофициальный сайт города в зоне KZ 2011-07-17 at the Wayback Machine
- // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Abay qaz Abaj 1961 ci ile qeder qesebe Curubay Nura ve ya Curbay Nura qaz Sherubaj Nura Qazaxistanin Karagandi vilayetindeki seher 1949 cu ilde Karagandi komur hovzesinin qerb hisselerinin inkisafi ile elaqedar olaraq bir isci qesebesi olaraq meydana geldi 2002 ci ilden Abay bolgesinin merkezi Seher Karabas demir yolu stansiyasindan 8 km Qaragandadan 30 km cenub qerbde yerlesir Karagandi Jezkazqan Qizilyolod magistral yolu seherden kecir seherden yaxsilasdirilmis yollarla elaqelendirilir Saxtinski Saranya Karabas kendinin yaxinliginda Abayin yaninda Jartas su kemeri var Abay seheri Abay Kunanbayevin adini dasiyir Abay49 37 52 sm e 72 51 14 s u Olke QazaxistanTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 1949Sahesi 200 km Merkezin hundurluyu 504 mSaat qursagi UTC 06 00EhalisiEhalisi 25 550 nef 2009 Reqemsal identifikatorlarPoct indeksi 100100 100101Digerabay akimat karaganda kzXeriteni goster gizle Abay Vikianbarda elaqeli mediafayllarIqtisadiyya ve senayeKomur medenciliyi perestroyka baslamazdan evvel seherde 4 komur medeni var idi 4 sayli Curubay Nurinskaya Sherubainurinskaya 1 sayli Toparskaya 9 nomreli Kalinin ve 6 7 Abayskaya Dolinskaya lakin sonra basqa bir saheye kocdu ve eheng dasi Agac emali ve ev istehsali fabrikleri TsOF Vostocnaya Abay tikis fabriki AShF seher senaye kompleksi demir beton mehsullari zavodu temir mexaniki zavodu corekbisirme zavodu Qaraganduuglestroy trestinin 8 ve 3 nomreli meden qurma idareleri sernisin ve 2 yuk neqliyyat vasiteleri Esas mehsul novleri komur komur konsentrati tikisler demir beton corek mehsullari kend teserrufati muftalari SP 16 SG 21 avtomobiller ucun hidrolik lift GUAR 15N Topar kendinde boyuk Karagandi GRES 2 Medencilik kolleci ve axsam energetika kolleci DemoqrafiyaEtnik terkibi seher rehberliyine tabe olan yasayis menteqeleri daxil olmaqla 2019 cu ilin evvelinde Qazaxlar 23 195 nefer 39 53 Ruslar 23 587 nefer 40 20 Ukraynalilar 3168 nefer 5 40 Tatarlar 2155 nefer 3 67 Almanlar 1981 nefer 3 38 Belaruslar 1047 nefer 1 78 Basqirdlar 471 nefer 0 80 Azerbaycanlilar 442 nefer 0 75 Cecenler 424 nefer 0 72 Koreyalilar 293 nefer 0 50 Ozbekler 228 nefer 0 39 Qutbler 199 nefer 0 34 Litvalilar 159 nefer 0 27 Moldovalilar 157 nefer 0 27 Cuvas 121 nefer 0 21 Mordovalilar 100 nefer 0 17 Yunanlar 23 nefer 0 04 digerleri 923 nefer 1 57 cemi 58 673 sakin Cetin sosial iqtisadi veziyyet medenlerin ve seherin maliyye sabitliyi ucun esas rolunu oynayan diger seher teskil eden senaye muessiselerinin baglanmasina sebeb oldu Neticede 1989 cu ilde 46 533 nefer olan Abay seherinin ehalisi 2005 ci ile qeder 27 957 nefere qeder azaldi Selahiyyetli sexsler seherin problemlerine diqqet cekdiler ve 2008 2009 cu illerde istirahet zonalarinin heyetlerin abadlasdirilmasi isiqlandirma ve yollarin berpasi merkezi su techizati sebekelerinin deyisdirilmesi kimi bir proqram qebul edildi QalereyaXiyaban Mekteb Mescid Seher xestexanasiIstinadlarKazahstan Atlas mira sost i podgot k izd PKO Kartografiya v 2009 g gl red G V Pozdnyak M PKO Kartografiya Oniks 2010 S 110 111 ISBN 978 5 85120 295 7 Kartografiya ISBN 978 5 488 02609 4 Oniks Abaj Slovar geograficheskih nazvanij SSSR GUGK CNIIGAiK 2 e izd pererab i dop M Nedra 1983 S 5 94 000 ekz Chislennost naseleniya Respubliki Kazahstan po polu v razreze oblastej gorodov rajonov rajonnyh centrov i poselkov na 1 oktyabrya 2017 goda Komitet po statistike Ministerstva nacionalnoj ekonomiki Respubliki Kazahstan 2020 06 13 tarixinde Istifade tarixi 2019 12 08 Chislennost naseleniya Respubliki Kazahstan po polu v razreze oblastej gorodov rajonov rajonnyh centrov i poselkov na nachalo 2016 goda Komitet po statistike Ministerstva nacionalnoj ekonomiki Respubliki Kazahstan 2020 06 13 tarixinde Istifade tarixi 2019 12 08 Chislennost naseleniya Respubliki Kazahstan po polu v razreze oblastej gorodov rajonov rajonnyh centrov i poselkov na nachalo 2019 goda Komitet po statistike Ministerstva nacionalnoj ekonomiki Respubliki Kazahstan 2020 06 13 tarixinde Istifade tarixi 2020 04 28 Chislennost naseleniya Respubliki Kazahstan po polu v razreze oblastej gorodov rajonov rajonnyh centrov i poselkov na nachalo 2018 goda Komitet po statistike Ministerstva nacionalnoj ekonomiki Respubliki Kazahstan 2020 06 13 tarixinde Istifade tarixi 2019 12 08 Xarici kecidlerRU zonasinda seherin ilk qeyri resmi sayti 2003 cu ilde yaradildi Neoficialnyj sajt goroda v zone KZ 2011 07 17 at the Wayback Machine Abay seher Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona V 86 tomah 82 t i 4 dop SPb 1890 1907