Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
AMEA Şəki Regional Elmi Mərkəzi — Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının institutlarından biri. Bu müəssisənin yaradılmasında məqsəd Şəki-Zaqatala iqtisadi rayonunun sənaye və kənd təsərrüfatını daha da inkişaf etdirmək, elmin qabaqcıl nailiyyətlərini istehsalata tətbiq etməklə səmərəliliyi artırmaqdan ibarətdir.
| AMEA Şəki Regional Elmi Mərkəzi | |
|---|---|
| Ümumi məlumatlar | |
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Yaradılma tarixi | 1972 |
| Tabelik | Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası |
| Baş qərargah |  Şəki |
| Ünvan | AZ5500, Azərbaycan Respublikası, Şəki şəhəri, L.Abdullayev küç., 24 |
| Rəhbərlik | |
| Baş direktor | Yusif Şükürlü fizika-riyaziyyat üzrə fəlsəfə doktoru |
| | |
| Rəsmi saytı | shrem.az |
| Qeydlər | |
| Elmi-Tədqiqat İnstitutu | |
Tarixi
Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası Rəyasət Heyətinin 14 aprel 1972-ci il tarixli iclasnın qərarı ilə akademiyanın Fizika İnstitutunun nəzdində Şəki Zona Elmi Bazası (ŞZEB) yaradılmışdır. Bu müəssisənin yaradılmasında məqsəd Şəki-Zaqatala iqtisadi rayonunun sənaye və kənd təsərrüfatını daha da inkişaf etdirmək, elmin qabaqcıl nailiyyətlərini istehsalata tətbiq etməklə səmərəliliyi artırmaqdan ibarət idi. Sonralar Elmi Bazada müvafiq qruplar "Geologiya", "Genofond", "Biokimya" və "Biofizika" qrupları yaradılmışdır. 1972-ci ildə AEA-nın Fizika institutunun nəzdində Şəki Zona elmi bazası kimi yaradılmış, 1977-ci ildə Radiasiya bölməsinin tabeliyinə keçirilmiş, 1995-ci ildən müstəqil Şəki Regional Elmi Mərkəzinə çevrilmişdir. 1972-ci ildən ipəkçilik, fizika, kimya, geologiya, mədəni və yabanı bitkilərin genofondu laboratoriyaları, 1990-cı ildən sellərin öyrənilməsi və folklorşünaslıq və el sənətləri laboratoriyaları fəaliyyət göstərir. Azərbaycan Pespublikasının Şəki-Zaqatala zonası zəngin təbii coğrafi şəraitə malikdir. Bu bölgə əlverişli iqlimi, məhsuldar torpaqları, rəngarəng bitki və heyvanat aləmi, sənaye və kənd təsərrüfatı obyektləri, yol və kommunikasya sistemləri, tarixi, mədəni, irsi və təbii sərvətləri ilə fərqləndiyinə görə və bu bölgədə kompleks elmi-tədqiqat işləri aparılması üçün hər cür şəraitin olması nəzərə alınaraq, Şəki-Zaqatala bölgəsinin iqtisadiyyatının və mədəniyyətinin daha da inkişaf etdirilməsi əsas fəaliyyət istiqaməti kimi müəyyən edilmiş, aşağıdakı problemlərin elmi araşdırılması Şəki ZEB-na və hal-hazırda AMEA-nın Şəki REM-nə həvalə olunmuşdur:
- Bölgənin landşaftının, yerli flora və fauna ehtiyatlarının öyrənilməsi və istifadə edilməsi, təbiət abidələrin bərpası;
- Torpaqların məhsuldarlığının yüksəldilməsi və onların eroziyadan qorunması, meşə bitkilərinin inkişaf etdirilməsi, sel axınları ilə mübarizə tədbirlərinin müəyyənləşdirilməsi
- Bölgənin becərilən perspektiv bitkiləri üzrə genetika-seleksiya işləri və stasionar tədqiqatların aparılması;
- Biogeokimyəvi əyalətin tədqiqi. Bölgəyə xas olan yerli cins heyvan, quş və həşəratların genetikası və fiziologiyasının öyrənilməsi. Tibbi-bioloji tədqiqatlar aparılması üçün xətti təcrübi (laborator) tinglik və şitilliklərin, heyvan, quş və həşəratların yetişdirilməsi məqsədilə yetişdirmə müəssisələri (məntəqələri) yaradılması;
- Bölgənin xalq təsərrüfatı ilə əlaqəli bütün effektiv sahələrin inkişaf perspektivlərinin iqtisadi və coğrafi imkanlarının öyrənilməsi;
- Tut və qeyri-tut (vəhşi) ipəkqurdu baramasının kompleks fiziki metodlarının tədqiqi, heyvandarlıq, quşçuluq və arıçılıqda fiziki amillərin tətbiqinin stimullaşdırılması;
- Böyük Qafqazın cənub yamacının müvafiq zonasında mövcud olan yeraltı sərvətlərin sonrakı perspektivlərinin aşkar edilməsi məqsədilə axtarış işlərinin aparılması, eləcə də, sənayedə istifadə edilməsi və işlənməsi imkanları üçün yerli xammal ehtiyatlarının öyrənilməsi;
- Bölgədə təşəkkül tapan folklor və el sənətkarlığına aid olan örnəklərinin toplanması, sistemləşdirilməsi, araşdırılması və nəşr üçün hazırlanması;
- Bölgənin qədim dövr, orta əsrlər, yeni və müasir tarixinin, arxeologiyasının və etnoqrafiyasının araşdırılması, elmi nəşrlərdə və KİV-də işıqlandırılması
Fəaliyyət istiqamətləri
AMEA Şəki Regional Elmi Mərkəzinin fəaliyyət istiqamətləri
- Azərbaycanın insan, heyvan və bitki genofondunun tədqiqi, genetik kolleksiyalarının və məlumat bazalarının yaradılması" ("Tut ipəkqurdunun seleksiyası" şöbəsi)
- "Regionlarda yabanı bitkilərin genetik ehtiyatlarının təbii areallarında tədqiqi, mühafizəsi, bərpası, çoxaldılması, reintroduksiyası və səmərəli istifadəsi üzrə fəaliyyətin həyata keçirilməsi" ("Bitkilərin biokimyası" və "Bitkilərin Genofondu və Biomüxtəliflik" şöbələri)
- "Təbii fəlakətlərin və texnogen sferadakı baş verə biləcək təhlükələrin proqnozlaşdırılması və operativ məlumatlandırılması" ("Landşaftşünaslıq" şöbəsi)
- "Regionlar üzrə ekosistemə dair tədqiqatların aparılması, ekoturizm potensialından səmərəli istifadənin yollarının müəyyənləşdirilməsi" ("Ekoloji coğrafiya" şöbəsi)
- "Ətraf mühitin mühafizəsi və təbii ehtiyatların, o cümlədən bioloji müxtəlifliyin tədqiqi və səmərəli istifadəsində müasir yanaşmalar" ("Ekoloji Biofizika" şöbəsi)
- "Milli-mənəvi irsin dərindən öyrənilməsi, Azərbaycançılıq ideologiyasına aid məsələlərin işlənib hazırlanması, Azərbaycan tarixinin, xüsusən ən yeni tarixin tədqiqi"("Tarixi İrs və Etnoqrafiya" və "Folklorşünaslıq və el sənətləri" şöbələri)
Elmi nəticələr
İpək çıxımı 8–10% artıq olan xəstəliyə dözümlü tut ipəkqurdu xətləri yaradılmışdır. Biostimulyatorların tut ipəkqurdunun məhsuldarlığına təsiri öyrənilmişdir. Gön-dəri, yun məhsullarının yeni alınmış təbii boyaq maddəsi ilə rəngləmə üsulu təklif edilmişdir. Sel, onu yaradan amillər, formalaşmasının qarşısının alınması məqsədilə təkliflər hazırlanmışdır. Yeni alma və armud sortları yaradılmışdır. Polimetal filiz yataqlarının axtarışında indikatorların rolu öyrənilmişdir. Bölgə folklorunun toplanması, tədqiqi aparılmış, folklor muzeyi yaradılmışdır. Bölgənin Şəki, Qax, Zaqatala, Balakən, Oğuz rayonları üzrə coğrafi problemlər və xeyir-dualar kitabları buraxılmışdır. 2 namizədlik dissertasiyası müdafiə edilmişdir.
Strukturu
- Landşaftşünaslıq şöbəsi
- Ekoloji coğrafiya şöbəsi
- Bitkilərin biokimyası şöbəsi
- Tut ipəkqurdunun seleksiyası şöbəsi
- Ekoloji biofizika şöbəsi
- Genofond və Biomüxtəliflik şöbəsi
- Ədəbi- mədəni mühit, folklor və etnoqrafiya şöbəsi
- Tarixi, arxeologiya və epiqrafika şöbəsi
Direktorlar
- (1972 – 2014) — Zəkəriyyə Əlizadə, geologiya-mineralogiya elmləri doktoru, professor
- (2014 – indi) — Yusif Şükürlü, fizika-riyaziyyat üzrə fəlsəfə doktoru
Beynəlxalq əlaqələr
- Bolqarıstan Plovdiv Aqrar Universiteti.
- Bolqarıstan Vratsa İpəkçilik və Əkinçilik üzrə Təcrübə stansiyası.
- Tacikistan Kənd Təsərrüfatı Akademiyası Xudjənd İpəkçiik Təcrübə stansiyası.
- Özbəkistan Daşkənd Elmi-tədqiqat İpəkçilik İnstitutu.
- Gürcüstan Kənd Təsərrüfatı Akademiyası.
- Hindistan Maysori İpəkçilik üzrə Təlim və Tədris Mərkəzi
Ölkədaxili əməkdaşlıq
- AMEA Genetik Ehtiyatlar İnstitutu
- AMEA Coğrafiya İnstitutu
- AMEA Dendrologiya İnstitutu
- AMEA Zoologiya İnstitutu
- AMEA Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutu.
- AR Kənd Təsərrüfatı nazirliyi Gəncə Elmi-Tədqiqat Heyvandarlıq İnstitutu.
- Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Naxçıvan Bölməsi
İstinadlar
- Science.az. "AMEA Şəki Regional Elmi Mərkəzi" (az.). 2023-07-24 tarixində .
- AMEA Şəki Regional Elmi Mərkəzi. "Şəki Regional Elmi Mərkəzinin fəaliyyəti haqqında" (az.). 2023-09-24 tarixində .
Xarici keçidlər
- AMEA-nın Şəki Regional Elmi Mərkəzində Beynəlxalq Elmi Konfrans keçirilib
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin AMEA Seki Regional Elmi Merkezi Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin institutlarindan biri Bu muessisenin yaradilmasinda meqsed Seki Zaqatala iqtisadi rayonunun senaye ve kend teserrufatini daha da inkisaf etdirmek elmin qabaqcil nailiyyetlerini istehsalata tetbiq etmekle semereliliyi artirmaqdan ibaretdir AMEA Seki Regional Elmi MerkeziUmumi melumatlarOlke AzerbaycanYaradilma tarixi 1972Tabelik Azerbaycan Milli Elmler AkademiyasiBas qerargah Seki SekiUnvan AZ5500 Azerbaycan Respublikasi Seki seheri L Abdullayev kuc 24RehberlikBas direktor Yusif Sukurlu fizika riyaziyyat uzre felsefe doktoruResmi sayti shrem azQeydlerElmi Tedqiqat InstitutuTarixiAzerbaycan SSR Elmler Akademiyasi Reyaset Heyetinin 14 aprel 1972 ci il tarixli iclasnin qerari ile akademiyanin Fizika Institutunun nezdinde Seki Zona Elmi Bazasi SZEB yaradilmisdir Bu muessisenin yaradilmasinda meqsed Seki Zaqatala iqtisadi rayonunun senaye ve kend teserrufatini daha da inkisaf etdirmek elmin qabaqcil nailiyyetlerini istehsalata tetbiq etmekle semereliliyi artirmaqdan ibaret idi Sonralar Elmi Bazada muvafiq qruplar Geologiya Genofond Biokimya ve Biofizika qruplari yaradilmisdir 1972 ci ilde AEA nin Fizika institutunun nezdinde Seki Zona elmi bazasi kimi yaradilmis 1977 ci ilde Radiasiya bolmesinin tabeliyine kecirilmis 1995 ci ilden musteqil Seki Regional Elmi Merkezine cevrilmisdir 1972 ci ilden ipekcilik fizika kimya geologiya medeni ve yabani bitkilerin genofondu laboratoriyalari 1990 ci ilden sellerin oyrenilmesi ve folklorsunasliq ve el senetleri laboratoriyalari fealiyyet gosterir Azerbaycan Pespublikasinin Seki Zaqatala zonasi zengin tebii cografi seraite malikdir Bu bolge elverisli iqlimi mehsuldar torpaqlari rengareng bitki ve heyvanat alemi senaye ve kend teserrufati obyektleri yol ve kommunikasya sistemleri tarixi medeni irsi ve tebii servetleri ile ferqlendiyine gore ve bu bolgede kompleks elmi tedqiqat isleri aparilmasi ucun her cur seraitin olmasi nezere alinaraq Seki Zaqatala bolgesinin iqtisadiyyatinin ve medeniyyetinin daha da inkisaf etdirilmesi esas fealiyyet istiqameti kimi mueyyen edilmis asagidaki problemlerin elmi arasdirilmasi Seki ZEB na ve hal hazirda AMEA nin Seki REM ne hevale olunmusdur Bolgenin landsaftinin yerli flora ve fauna ehtiyatlarinin oyrenilmesi ve istifade edilmesi tebiet abidelerin berpasi Torpaqlarin mehsuldarliginin yukseldilmesi ve onlarin eroziyadan qorunmasi mese bitkilerinin inkisaf etdirilmesi sel axinlari ile mubarize tedbirlerinin mueyyenlesdirilmesi Bolgenin becerilen perspektiv bitkileri uzre genetika seleksiya isleri ve stasionar tedqiqatlarin aparilmasi Biogeokimyevi eyaletin tedqiqi Bolgeye xas olan yerli cins heyvan qus ve heseratlarin genetikasi ve fiziologiyasinin oyrenilmesi Tibbi bioloji tedqiqatlar aparilmasi ucun xetti tecrubi laborator tinglik ve sitilliklerin heyvan qus ve heseratlarin yetisdirilmesi meqsedile yetisdirme muessiseleri menteqeleri yaradilmasi Bolgenin xalq teserrufati ile elaqeli butun effektiv sahelerin inkisaf perspektivlerinin iqtisadi ve cografi imkanlarinin oyrenilmesi Tut ve qeyri tut vehsi ipekqurdu baramasinin kompleks fiziki metodlarinin tedqiqi heyvandarliq qusculuq ve ariciliqda fiziki amillerin tetbiqinin stimullasdirilmasi Boyuk Qafqazin cenub yamacinin muvafiq zonasinda movcud olan yeralti servetlerin sonraki perspektivlerinin askar edilmesi meqsedile axtaris islerinin aparilmasi elece de senayede istifade edilmesi ve islenmesi imkanlari ucun yerli xammal ehtiyatlarinin oyrenilmesi Bolgede tesekkul tapan folklor ve el senetkarligina aid olan orneklerinin toplanmasi sistemlesdirilmesi arasdirilmasi ve nesr ucun hazirlanmasi Bolgenin qedim dovr orta esrler yeni ve muasir tarixinin arxeologiyasinin ve etnoqrafiyasinin arasdirilmasi elmi nesrlerde ve KIV de isiqlandirilmasiFealiyyet istiqametleriAMEA Seki Regional Elmi Merkezinin fealiyyet istiqametleri Azerbaycanin insan heyvan ve bitki genofondunun tedqiqi genetik kolleksiyalarinin ve melumat bazalarinin yaradilmasi Tut ipekqurdunun seleksiyasi sobesi Regionlarda yabani bitkilerin genetik ehtiyatlarinin tebii areallarinda tedqiqi muhafizesi berpasi coxaldilmasi reintroduksiyasi ve semereli istifadesi uzre fealiyyetin heyata kecirilmesi Bitkilerin biokimyasi ve Bitkilerin Genofondu ve Biomuxteliflik sobeleri Tebii felaketlerin ve texnogen sferadaki bas vere bilecek tehlukelerin proqnozlasdirilmasi ve operativ melumatlandirilmasi Landsaftsunasliq sobesi Regionlar uzre ekosisteme dair tedqiqatlarin aparilmasi ekoturizm potensialindan semereli istifadenin yollarinin mueyyenlesdirilmesi Ekoloji cografiya sobesi Etraf muhitin muhafizesi ve tebii ehtiyatlarin o cumleden bioloji muxtelifliyin tedqiqi ve semereli istifadesinde muasir yanasmalar Ekoloji Biofizika sobesi Milli menevi irsin derinden oyrenilmesi Azerbaycanciliq ideologiyasina aid meselelerin islenib hazirlanmasi Azerbaycan tarixinin xususen en yeni tarixin tedqiqi Tarixi Irs ve Etnoqrafiya ve Folklorsunasliq ve el senetleri sobeleri Elmi neticelerIpek ciximi 8 10 artiq olan xesteliye dozumlu tut ipekqurdu xetleri yaradilmisdir Biostimulyatorlarin tut ipekqurdunun mehsuldarligina tesiri oyrenilmisdir Gon deri yun mehsullarinin yeni alinmis tebii boyaq maddesi ile rengleme usulu teklif edilmisdir Sel onu yaradan amiller formalasmasinin qarsisinin alinmasi meqsedile teklifler hazirlanmisdir Yeni alma ve armud sortlari yaradilmisdir Polimetal filiz yataqlarinin axtarisinda indikatorlarin rolu oyrenilmisdir Bolge folklorunun toplanmasi tedqiqi aparilmis folklor muzeyi yaradilmisdir Bolgenin Seki Qax Zaqatala Balaken Oguz rayonlari uzre cografi problemler ve xeyir dualar kitablari buraxilmisdir 2 namizedlik dissertasiyasi mudafie edilmisdir StrukturuLandsaftsunasliq sobesi Ekoloji cografiya sobesi Bitkilerin biokimyasi sobesi Tut ipekqurdunun seleksiyasi sobesi Ekoloji biofizika sobesi Genofond ve Biomuxteliflik sobesi Edebi medeni muhit folklor ve etnoqrafiya sobesi Tarixi arxeologiya ve epiqrafika sobesiDirektorlar 1972 2014 Zekeriyye Elizade geologiya mineralogiya elmleri doktoru professor 2014 indi Yusif Sukurlu fizika riyaziyyat uzre felsefe doktoruBeynelxalq elaqelerBolqaristan Plovdiv Aqrar Universiteti Bolqaristan Vratsa Ipekcilik ve Ekincilik uzre Tecrube stansiyasi Tacikistan Kend Teserrufati Akademiyasi Xudjend Ipekciik Tecrube stansiyasi Ozbekistan Daskend Elmi tedqiqat Ipekcilik Institutu Gurcustan Kend Teserrufati Akademiyasi Hindistan Maysori Ipekcilik uzre Telim ve Tedris MerkeziOlkedaxili emekdasliqAMEA Genetik Ehtiyatlar Institutu AMEA Cografiya Institutu AMEA Dendrologiya Institutu AMEA Zoologiya Institutu AMEA Arxeologiya ve Etnoqrafiya Institutu AR Kend Teserrufati nazirliyi Gence Elmi Tedqiqat Heyvandarliq Institutu Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi Naxcivan BolmesiIstinadlarScience az AMEA Seki Regional Elmi Merkezi az 2023 07 24 tarixinde AMEA Seki Regional Elmi Merkezi Seki Regional Elmi Merkezinin fealiyyeti haqqinda az 2023 09 24 tarixinde Xarici kecidlerAMEA nin Seki Regional Elmi Merkezinde Beynelxalq Elmi Konfrans kecirilib