Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Açıq mənbə kəşfiyyatı (ing. Open-source intelligence, OSINT) — açıq mənbələrdən toplanmış məlumatların (gizli mənbələr və ictimaiyyət üçün açıq olan məlumat) toplanması və təhlili, hərəkətə keçə bilən kəşfiyyat məlumatlarının hazırlanması. OSINT ilk növbədə milli təhlükəsizlik, hüquq-mühafizə və biznes kəşfiyyatı funksiyalarında istifadə olunur və əvvəlki kəşfiyyat fənləri üzrə məxfi, təsnifləşdirilməmiş və ya xüsusi kəşfiyyat tələblərinə cavab vermək üçün qeyri-həssas kəşfiyyatdan istifadə edən analitiklər üçün dəyərlidir.
Tərifi
Politoloq Cefri T. Riçelsonun fikrincə, "açıq mənbələrdən məlumat əldə etmək qanuni yolla əldə edilə bilən şifahi, yazılı və ya elektron şəkildə ötürülən materialların alınmasını nəzərdə tutur. İnternet vasitəsilə əldə edilən və ya insan mənbəyi tərəfindən təqdim edilən sənədlər və videolardan əlavə, digərləri ABŞ və ya müttəfiq qüvvələrin əvvəllər xarici hökumət və ya terror qruplaşması tərəfindən idarə olunan obyekt və ya sayta nəzarəti ələ keçirdikdən sonra əldə edilir".
Tarix
ABŞ-dəki OSINT öz mənşəyini 1941-ci ildə xarici yayımların monitorinqinə cavabdeh olan Xarici Yayımların Monitorinqi Xidmətinin (FBMS) yaradılması ilə bağlayır. Onların işinə misal olaraq Parisdə portağalların qiymətindəki dəyişikliklərin İkinci Dünya Müharibəsi zamanı dəmir yolu körpülərinin uğurlu bombalanması ilə əlaqəsi göstərilirdi.
Aspin-Brown Komissiyası 1996-cı ildə ABŞ-nin açıq mənbələrə çıxışının "ciddi çatışmazlıq" olduğunu və bunun həm maliyyələşdirmə, həm də DCI diqqəti üçün "əsas prioritet" olması lazım olduğunu bildirdi.
2004-cü ilin iyulunda, 11 sentyabr hücumlarından sonra, 11 Sentyabr Komissiyası açıq mənbəli kəşfiyyat agentliyinin yaradılmasını tövsiyə etdi. 2005-ci ilin mart ayında İraq Kəşfiyyat Komissiyası CIA-da açıq mənbəli bir idarənin yaradılmasını tövsiyə etdi.
Açıq mənbə kəşfiyyatı sahələri
- İnternet Araşdırmaları- İnternetdəki açıq mənbə məlumatlarını axtarmaq üçün istifadə olunan bir metod. Bu, web saytları, forumlar, bloqlar, xəbər saytları, sosial şəbəkələr və başqa digər internet resurslarından məlumat toplamağı əhatə edir.
- Sosial Şəbəkə Analizi (SOCMINT-Social media intelligence) - İnsanların sosial şəbəkələrdəki aktivlikləri, paylaşımları və əlaqələri əsasında məlumat toplamağı əhatə edir. Bu, şəxslərin, təşkilatların və ya digər qrupların davranışlarını və mövqeyini anlamağa kömək edir.
- Geoməkan kəşfiyyatı (GEOINT-Geospatial intelligence) - Coğrafi məlumatları (xəritələr, peyk görüntüləri, coğrafi koordinatlar) istifadə edərək yer əsaslı məlumatlar cəmləyən növ. Bu, yerli və ya beynəlxalq səviyyədə coğrafi obyektlərin və layihələrin izlənməsini əhatə edir.
- Maliyyə kəşfiyyatı (FININT-Financial intelligence) - Maliyyə mənbələrindən gələn məlumatları əhatə edir. Maliyyə hərəkətləri, maliyyə təhlükəsizliyi və iqtisadi göstəricilərin izlənməsini təmin edir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Schwartz, Leo. "Həvəskar açıq mənbə tədqiqatçıları Ukraynadakı müharibəni açaraq viral oldular". Rest of World. 2022-03-07. 2023-02-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-03-08.
Xarici keçidlər
- OSINT üçün əks axtarış sistemi
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aciq menbe kesfiyyati ing Open source intelligence OSINT aciq menbelerden toplanmis melumatlarin gizli menbeler ve ictimaiyyet ucun aciq olan melumat toplanmasi ve tehlili herekete kece bilen kesfiyyat melumatlarinin hazirlanmasi OSINT ilk novbede milli tehlukesizlik huquq muhafize ve biznes kesfiyyati funksiyalarinda istifade olunur ve evvelki kesfiyyat fenleri uzre mexfi tesniflesdirilmemis ve ya xususi kesfiyyat teleblerine cavab vermek ucun qeyri hessas kesfiyyatdan istifade eden analitikler ucun deyerlidir TerifiPolitoloq Cefri T Ricelsonun fikrince aciq menbelerden melumat elde etmek qanuni yolla elde edile bilen sifahi yazili ve ya elektron sekilde oturulen materiallarin alinmasini nezerde tutur Internet vasitesile elde edilen ve ya insan menbeyi terefinden teqdim edilen senedler ve videolardan elave digerleri ABS ve ya muttefiq quvvelerin evveller xarici hokumet ve ya terror qruplasmasi terefinden idare olunan obyekt ve ya sayta nezareti ele kecirdikden sonra elde edilir TarixABS deki OSINT oz menseyini 1941 ci ilde xarici yayimlarin monitorinqine cavabdeh olan Xarici Yayimlarin Monitorinqi Xidmetinin FBMS yaradilmasi ile baglayir Onlarin isine misal olaraq Parisde portagallarin qiymetindeki deyisikliklerin Ikinci Dunya Muharibesi zamani demir yolu korpulerinin ugurlu bombalanmasi ile elaqesi gosterilirdi Aspin Brown Komissiyasi 1996 ci ilde ABS nin aciq menbelere cixisinin ciddi catismazliq oldugunu ve bunun hem maliyyelesdirme hem de DCI diqqeti ucun esas prioritet olmasi lazim oldugunu bildirdi 2004 cu ilin iyulunda 11 sentyabr hucumlarindan sonra 11 Sentyabr Komissiyasi aciq menbeli kesfiyyat agentliyinin yaradilmasini tovsiye etdi 2005 ci ilin mart ayinda Iraq Kesfiyyat Komissiyasi CIA da aciq menbeli bir idarenin yaradilmasini tovsiye etdi Aciq menbe kesfiyyati saheleriInternet Arasdirmalari Internetdeki aciq menbe melumatlarini axtarmaq ucun istifade olunan bir metod Bu web saytlari forumlar bloqlar xeber saytlari sosial sebekeler ve basqa diger internet resurslarindan melumat toplamagi ehate edir Sosial Sebeke Analizi SOCMINT Social media intelligence Insanlarin sosial sebekelerdeki aktivlikleri paylasimlari ve elaqeleri esasinda melumat toplamagi ehate edir Bu sexslerin teskilatlarin ve ya diger qruplarin davranislarini ve movqeyini anlamaga komek edir Geomekan kesfiyyati GEOINT Geospatial intelligence Cografi melumatlari xeriteler peyk goruntuleri cografi koordinatlar istifade ederek yer esasli melumatlar cemleyen nov Bu yerli ve ya beynelxalq seviyyede cografi obyektlerin ve layihelerin izlenmesini ehate edir Maliyye kesfiyyati FININT Financial intelligence Maliyye menbelerinden gelen melumatlari ehate edir Maliyye hereketleri maliyye tehlukesizliyi ve iqtisadi gostericilerin izlenmesini temin edir Hemcinin baxCisco WiresharkIstinadlarSchwartz Leo Heveskar aciq menbe tedqiqatcilari Ukraynadaki muharibeni acaraq viral oldular Rest of World 2022 03 07 2023 02 26 tarixinde Istifade tarixi 2022 03 08 Xarici kecidlerOSINT ucun eks axtaris sistemi