1936-cı il SSRİ Konstitusiyası (qeyri-rəsmi adı: "Stalin konstitusiyası", digər qeyri-rəsmi adı — "Qalib gəlmiş sosializmin konstitusiyası") — 5 dekabr 1936-cı ildə VIII (fövqalədə) SSRİ Sovetlər Qurulayı tərəfindən qəbul edilmiş və 1977-ci ilədək qüvvədə olmuş SSRİ-nin Əsas Qanunu.
Tarixi
1936-cı il dekabrın 5-də VIII Fövqalədə Ümumrusiya Sovetlər qurultayı tarixə "Stalin konstitusiyası" adı ilə düşmüş SSRİ-nin yeni Konstitusiyasını qəbul etdi. Bu Konstitusiya 1924-cü il SSRİ Konstitusiyası qəbul edilən dövrdən sovet ictimai və dövlət quruluşunda baş vermiş dəyişiklikləri əks etdirdi, SSRİ-də sosializmin qələbəsi faktını təsbit etdi. 1937-ci ildə müttəfiq respublikalarda 1936-cı il SSRİ Konstitusiyası əsasında və ona müvafiq olaraq yeni konstitusiyalar qəbul edildi. Azərbaycan SSRİ-in Konstitusiyası 1937-ci il martın 14-də Fövqalədə IX Ümumazərbaycan Sovetlər qurultayında təsdiq edilmişdir.
"Stalin Konstitusiyası"nın əsas xüsusiyyətləri ondan ibarət idi ki, bu Əsas Qanun sosialist tipli konstitusiyasının V. İ. Lenin tərəfindən işlənib hazırlanmış səciyyəvi xüsusiyyətlərini, dövlət quruculuğunun Lenin prinsiplərini qoruyub saxlayır və inkişaf etdirir. O, 1924-cü il Konstitusiyasının ideya və prinsiplərinin varisliyini qoruyub saxlayırdı, ancaq bu varislik həmin müddəaların təkrarlanması deyildi. Bu, onların inkişaf etdirilməsi, həmin dövrün tələblərinə uyğun olan yeni məzmunla zənginləşdirilməsi demək idi.
"Stalin Konstitusiyası"nda sovet siyasi sistemi, SSRİ-nin iqtisadi sistemi, sosial inkişaf və mədəniyyət, xarici siyasət və vətənin müdafiəsi, dövlət və şəxsiyyət, SSRİ-nin milli dövlət qurluşu və s. məsələlər öz konkret əksini tapmışdır.
1976-cı ilə qədər 5 dekabr – həmin gün qeyri iş günü idi və Konstitusiya Günü kimi qeyd edilirdi. Məktəblərin tarix dərsliyində 1936-cı il SSRİ Konstitusiyasının yaradıcısı kimi İ. V. Stalinin adı qeyd olunurdu.
1936-cı il SSRİ Konstitusiyasının 41 ildən artıq qüvvədə olduğu dövrdə sosializm cəmiyyətində dərin dəyişikliklər baş vermiş, inkişaf etmiş sosializm cəmiyyəti qurulmuş və Sovet dövləti ümumxalq dövlətinə çevrilmişdir ki, bu da yeni konstitusiya qəbul edilməsi məsələsini meydana çıxarmışdı.
Yeni Əsas Qanun layihəsinin işlənib hazırlanması üzrə konstitusiya komissiyasına Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası və Sovet dövlətinin görkəmli xadimləri, bütün müttəfiq və bir çox muxtar respublikaların nümayəndələri daxil edilmişdi. Konstitusiyanın layihəsinə 1977-ci il mayın 24-də Sov. İKP MK-nın plenumunda və SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 1977-ci il 27 may tarixli iclasında baxılmış və o, əsasən bəyənilmişdir. 1977-ci il iyunun 4-də Konstitusiya layihəsi ümumxalq müzakirəsinə verilmişdi. Həmin müzakirələr nəticəsində konstitusiyanın 118 maddəsinə dəyişikliklər edilmiş, 1 maddə əlavə olunmuşdur. 1977-ci il oktyabrın 7-də SSRİ Ali Sovetinin növbədənkənar yeddinci sessiyasında yeni SSRİ Konstitusiyası təsdiq edilmişdir.
"Stalin Konstitusiyası"nın əsas xüsusiyyətləri ondan ibarət idi ki, bu Əsas Qanun sosialist tipli konstitusiyasının V. İ. Lenin tərəfindən işlənib hazırlanmış səciyyəvi xüsusiyyətlərini, dövlət quruculuğunun Lenin prinsiplərini qoruyub saxlayır və inkişaf etdirir. O, 1924-cü il Konstitusiyasının ideya və prinsiplərinin varisliyini qoruyub saxlayırdı, ancaq bu varislik həmin müddəaların təkrarlanması deyil, onların inkişaf etdirilməsi, həmin dövrün tələblərinə uyğun olan yeni məzmunla zənginləşdirilməsi demək idi.
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
1936 ci il SSRI Konstitusiyasi qeyri resmi adi Stalin konstitusiyasi diger qeyri resmi adi Qalib gelmis sosializmin konstitusiyasi 5 dekabr 1936 ci ilde VIII fovqalede SSRI Sovetler Qurulayi terefinden qebul edilmis ve 1977 ci iledek quvvede olmus SSRI nin Esas Qanunu Tarixi1936 ci il dekabrin 5 de VIII Fovqalede Umumrusiya Sovetler qurultayi tarixe Stalin konstitusiyasi adi ile dusmus SSRI nin yeni Konstitusiyasini qebul etdi Bu Konstitusiya 1924 cu il SSRI Konstitusiyasi qebul edilen dovrden sovet ictimai ve dovlet qurulusunda bas vermis deyisiklikleri eks etdirdi SSRI de sosializmin qelebesi faktini tesbit etdi 1937 ci ilde muttefiq respublikalarda 1936 ci il SSRI Konstitusiyasi esasinda ve ona muvafiq olaraq yeni konstitusiyalar qebul edildi Azerbaycan SSRI in Konstitusiyasi 1937 ci il martin 14 de Fovqalede IX Umumazerbaycan Sovetler qurultayinda tesdiq edilmisdir Stalin Konstitusiyasi nin esas xususiyyetleri ondan ibaret idi ki bu Esas Qanun sosialist tipli konstitusiyasinin V I Lenin terefinden islenib hazirlanmis seciyyevi xususiyyetlerini dovlet quruculugunun Lenin prinsiplerini qoruyub saxlayir ve inkisaf etdirir O 1924 cu il Konstitusiyasinin ideya ve prinsiplerinin varisliyini qoruyub saxlayirdi ancaq bu varislik hemin muddealarin tekrarlanmasi deyildi Bu onlarin inkisaf etdirilmesi hemin dovrun teleblerine uygun olan yeni mezmunla zenginlesdirilmesi demek idi Stalin Konstitusiyasi nda sovet siyasi sistemi SSRI nin iqtisadi sistemi sosial inkisaf ve medeniyyet xarici siyaset ve vetenin mudafiesi dovlet ve sexsiyyet SSRI nin milli dovlet qurlusu ve s meseleler oz konkret eksini tapmisdir 1976 ci ile qeder 5 dekabr hemin gun qeyri is gunu idi ve Konstitusiya Gunu kimi qeyd edilirdi Mekteblerin tarix dersliyinde 1936 ci il SSRI Konstitusiyasinin yaradicisi kimi I V Stalinin adi qeyd olunurdu 1936 ci il SSRI Konstitusiyasinin 41 ilden artiq quvvede oldugu dovrde sosializm cemiyyetinde derin deyisiklikler bas vermis inkisaf etmis sosializm cemiyyeti qurulmus ve Sovet dovleti umumxalq dovletine cevrilmisdir ki bu da yeni konstitusiya qebul edilmesi meselesini meydana cixarmisdi Yeni Esas Qanun layihesinin islenib hazirlanmasi uzre konstitusiya komissiyasina Sovet Ittifaqi Kommunist Partiyasi ve Sovet dovletinin gorkemli xadimleri butun muttefiq ve bir cox muxtar respublikalarin numayendeleri daxil edilmisdi Konstitusiyanin layihesine 1977 ci il mayin 24 de Sov IKP MK nin plenumunda ve SSRI Ali Soveti Reyaset Heyetinin 1977 ci il 27 may tarixli iclasinda baxilmis ve o esasen beyenilmisdir 1977 ci il iyunun 4 de Konstitusiya layihesi umumxalq muzakiresine verilmisdi Hemin muzakireler neticesinde konstitusiyanin 118 maddesine deyisiklikler edilmis 1 madde elave olunmusdur 1977 ci il oktyabrin 7 de SSRI Ali Sovetinin novbedenkenar yeddinci sessiyasinda yeni SSRI Konstitusiyasi tesdiq edilmisdir Stalin Konstitusiyasi nin esas xususiyyetleri ondan ibaret idi ki bu Esas Qanun sosialist tipli konstitusiyasinin V I Lenin terefinden islenib hazirlanmis seciyyevi xususiyyetlerini dovlet quruculugunun Lenin prinsiplerini qoruyub saxlayir ve inkisaf etdirir O 1924 cu il Konstitusiyasinin ideya ve prinsiplerinin varisliyini qoruyub saxlayirdi ancaq bu varislik hemin muddealarin tekrarlanmasi deyil onlarin inkisaf etdirilmesi hemin dovrun teleblerine uygun olan yeni mezmunla zenginlesdirilmesi demek idi Istinadlar Huquq ile elaqedar olan bu meqale qaralamadir Meqale mezmununu zenginlesdirerek Vikipediyaya komek edin