Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Əxi Təvəkkül zaviyəsi — Dərələyəz mahalının Keşişkənd (1957-ci ildən Yeğeqnadzor) rayonunun Ələyəz kəndində azərbaycanlılara məxsus tarixi abidə.
| Əxi Təvəkkül zaviyəsi | |
|---|---|
| Ölkə |  Ermənistan |
| Şəhər | Keşişkənd |
| Yerləşir | Ələyəz kəndi |
| Tikilmə tarixi | XII – XIII əsrlər |
| Üslubu | İslam memarlığı |
| Vəziyyəti | muzey |
| | |
Əxi Təvəkkül zaviyəsi XII-XIII əsrlərə aiddir. Abidənin kitabəsində yazılmışdı: "Bu məzar mərhum və uca şəhid, Qadir Allahın rəhmətinə ehtiyacı olan Əxi Təvəkkülündür-Allah onun günahlarını bağışlasın-məhərrəm ayı, doqquz yüz əllinci il (miladi-1543-cü il) tarixdə" .
Abidə 1961 – ci ildə azərbaycanlı alimlər tərəfindən tədqiq edilmişdir. Tədqiqatlar nəticəsində zaviyənin bünövrəsi və Əxi Təvəkkülün baş daşı formasında iki xatirə daşı abidəsi aşkar olunmuşdur. Xatirə daşlarının üzərində ərəb və erməni dillərində həkk olunmuş kitabələrdə Əxi Təvəkkülün hicri 951 – ci ilin məhərrəm ayında (25. 03. – 24. 04. 1544) şəhid olduğu göstərilir. Kitabəninn iki dildə olması Azərbaycanda XI əsrin sonu – XII əsrin əvvəllərindən fəaliyyət göstərən və sonrakı dövrlərdə (XIV – XVI əsrlərdə) milliyyətindən, dini mənsubiyyətindən asılı olmayaraq, şəhər sənətkarlarının hüquqlarını qoruyan quruma çevirilən əxi təşkilatının başçısı olduğunu ehtimal etməyə imkan vermişdir.
Tarixin memarlıq dəyəri olan abidə azərbaycanlıların müqəddəs hesab etdikləri ziyarətgahlardan idi. Abidənin girəcəyində yerləşən daş lövhədə azərbaycanlıların inanclarını əks etdirən, yerin, ayın və günəşin rəmzi olan üç dairə, hər dairədə 12 imamın rəmzi kimi 12 xətt və tarixən Dərələyəz mahalında yaşamış türk tayfasının sayını bildirən doqquz ədəd səkkizguşəli ulduz həkk olunmuşdu. Daha sonralar bu abidə ermənilər tərəfindən dağıdılmış, bütöv qalan daş lövhənin bir hissəsində isə xaç şəkli çəkilərək erməniləşdirilmişdir.
İstinadlar
- İbrahim Bayramov. "Qərbi Azərbaycan: tarixi həqiqətlər və ya Ermənistanın etnik təmizləmə siyasəti". Bakı, "Şərq-Qərb", 2012. səh.273
- М.С.Неймат, Корпус эпиграфических памятников Азербайджана., т. III, Б., 2001, с.75, № 106
- AMEA, Naxçıvan Ensiklopediyası, Bakı, 2002, Əxi Təvəkkül Zaviyəsi məqaləsi
- М. С. Неймат – Корпус эпиграфических памятников Азербайджана. Арабо – персо – тюркоязычные надписи Нахичеванской Автономной Республики (XII – XX вв.), т.3, Баку, 2001
- . 2011-01-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-12-13.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Exi Tevekkul zaviyesi Dereleyez mahalinin Kesiskend 1957 ci ilden Yegeqnadzor rayonunun Eleyez kendinde azerbaycanlilara mexsus tarixi abide Exi Tevekkul zaviyesiOlke ErmenistanSeher KesiskendYerlesir Eleyez kendiTikilme tarixi XII XIII esrlerUslubu Islam memarligiVeziyyeti muzeyExi Tevekkul zaviyesi Exi Tevekkul zaviyesi XII XIII esrlere aiddir Abidenin kitabesinde yazilmisdi Bu mezar merhum ve uca sehid Qadir Allahin rehmetine ehtiyaci olan Exi Tevekkulundur Allah onun gunahlarini bagislasin meherrem ayi doqquz yuz ellinci il miladi 1543 cu il tarixde Abide 1961 ci ilde azerbaycanli alimler terefinden tedqiq edilmisdir Tedqiqatlar neticesinde zaviyenin bunovresi ve Exi Tevekkulun bas dasi formasinda iki xatire dasi abidesi askar olunmusdur Xatire daslarinin uzerinde ereb ve ermeni dillerinde hekk olunmus kitabelerde Exi Tevekkulun hicri 951 ci ilin meherrem ayinda 25 03 24 04 1544 sehid oldugu gosterilir Kitabeninn iki dilde olmasi Azerbaycanda XI esrin sonu XII esrin evvellerinden fealiyyet gosteren ve sonraki dovrlerde XIV XVI esrlerde milliyyetinden dini mensubiyyetinden asili olmayaraq seher senetkarlarinin huquqlarini qoruyan quruma cevirilen exi teskilatinin bascisi oldugunu ehtimal etmeye imkan vermisdir Tarixin memarliq deyeri olan abide azerbaycanlilarin muqeddes hesab etdikleri ziyaretgahlardan idi Abidenin gireceyinde yerlesen das lovhede azerbaycanlilarin inanclarini eks etdiren yerin ayin ve gunesin remzi olan uc daire her dairede 12 imamin remzi kimi 12 xett ve tarixen Dereleyez mahalinda yasamis turk tayfasinin sayini bildiren doqquz eded sekkizguseli ulduz hekk olunmusdu Daha sonralar bu abide ermeniler terefinden dagidilmis butov qalan das lovhenin bir hissesinde ise xac sekli cekilerek ermenilesdirilmisdir IstinadlarIbrahim Bayramov Qerbi Azerbaycan tarixi heqiqetler ve ya Ermenistanin etnik temizleme siyaseti Baki Serq Qerb 2012 seh 273 M S Nejmat Korpus epigraficheskih pamyatnikov Azerbajdzhana t III B 2001 s 75 106 AMEA Naxcivan Ensiklopediyasi Baki 2002 Exi Tevekkul Zaviyesi meqalesi M S Nejmat Korpus epigraficheskih pamyatnikov Azerbajdzhana Arabo perso tyurkoyazychnye nadpisi Nahichevanskoj Avtonomnoj Respubliki XII XX vv t 3 Baku 2001 2011 01 24 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 12 13 Hemcinin baxQafqaz Albaniyasi tarixinde ermeni saxtakarligi