Əsma binti Umeys (ərəb. أسماء بنت عميس الخثعمية; Məkkə – 660, Dəməşq) — İslam peyğəmbəri Məhəmmədin səhabələrindən biri. Əsma Həbəşistana, oradan isə Yəsribə (Mədinəyə) hicrət etmişdir. Buna görə də "iki dəfə hicrət edən səhabə" kimi tanınır.
Əsma binti Umeys | |
---|---|
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 660 |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri |
|
Həyat yoldaşları | |
Uşaqları | |
Fəaliyyəti | herbalist[d], üləma |
Bioqrafiyası
Onun atası Umeys ibn Məad Qəhtan qəbiləsinə daxil olan Bənu Həsam ibn Ənmar tayfasından, anası Hind isə Avf ibn Züheyr əl-Himyarinin qızı idi. Doğulduğu dəqiq tarix məlum deyil, lakin o, əri Cəfər ibn Əbu Taliblə birlikdə İslamı qəbul etmiş və buna görə də ilk müsəlman qadınlardan hesab olunur. 615-ci ildə əri ilə birlikdə Efiopiyaya mühacirət etmişdir. O zaman onun üç oğlu var idi: Abdullah, Məhəmməd və Avn.
628-ci ildə digər mühacirlərlə birlikdə Mədinəyə köşür və 629-cu ildə əri Mütə döyüşündə şəhid olur. Daha sonra Əbu Bəkrlə evlənir və 632-ci ildə Məhəmməd adlı bir oğlu doğulur. Sonradan o, saleh xəlifə Əlinin həyat yoldaşı olur və İbn əl-Kəlbinin dediyinə görə, onun bu evlilikdən daha iki oğlu — Yəhya və Avn — dünyaya gəlir. Yəhya körpə ikən vəfat etmiş və Avn haqqında ixtilaf vardır ki, bu da Avn ibn Cəfərlə çaşqınlıqdan yaranmışdır. Onun ölümünün dəqiq tarixi də məlum deyil: bəzi mənbələrdə 658-ci il və 680-ci ildən sonrakı tarixlər qeyd olunur. Başqa məlumatda onun Əli ibn Əbu Talibdən sonrada yaşadığı deyilir.
Əsmanın əhəmiyyəti daha çox onun xəlifə Əlinin ailəsinə münasibətilə bağlıdır: o, Fatimənin gecə vaxtı keçirilən gizli dəfn mərasimində iştirak edən azsaylılardan biri idi. Deyilənə görə o, Fatimə və Əlinin evliliyində də iştirak etmişdir, lakin Əsmanın Efiopiyadan qayıtması və toy tarixini (623) nəzərə alsaq, məlumatın dəqiqliyi çətin görünür. Bəzi məlumatlara görə, imamlar Muhəmməd əl-Baqir və Cəfər əs-Sadiq də onun haqqında yüksək sözlər demişlər.
Əsma Peyğəmbərdən hədislər nəql etmiş, öz növbəsində oğlu Abdullah ibn Cəfər, Səid ibn Müseyyab və Urvə ibn əl-Zübeyr ondan hədislər nəql etmişlər. Əl-Yaqubi Əsma binti Umeysin "kitabı"ndan bəhs edir, bu kitab Məhəmməd peyğəmbərin hədislərindən ibarət idi.
İstinadlar
- Ərəbcə Vikipediya. 2003.
- Ibn al-Kalbī, Hishām, Nasab al-Maʿadd wa al-Yaman al-kabīr, ed. Nājī Ḥasan (Beirut, 1408/1988)
- Ibn Isḥāq, Muḥammad, al-Siyar wa al-maghāzī, ed. Suhayl Zakkār (Beirut, 1398/1978)
- Ibn Saʿd, Muḥammad, al-Ṭabaqāt al-kubrā (Beirut, n.d.)
- Ganjī, Muḥammad, Kifāyat al-ṭālib, ed. Muḥammad Hādī Amīnī (Tehran, 1404/1984)
- al-Irbilī, Kashf al-ghumma (Tabrīz, 1381/1961)
- Amīn, Muḥsin, Aʿyān al-Shīʿa (Beirut, 1403/1983)
- al-Kashshī, Muḥammad, Ikhtiyār maʿrifat al-rijāl, abridged by Muḥammad b. al-Ḥasan al-Ṭūsī, ed. Ḥasan Muṣṭafawī (Mashhad, 1348 Sh./1969)
- Ibn Bābawayh, Muḥammad, al-Khiṣāl, ed. ʿAlī Akbar Ghaffārī (Qumm, 1362 Sh./1983)
- al-Wāqidī, Muḥammad, Kitāb al-maghāzī, ed. Marsden Jones (London, 1966)
- al-Ḥumaydī, ʿAbd Allāh, al-Musnad, ed. Ḥabīb al-Raḥmān al-Aʿẓamī (Hyderabad, 1380–1382/1960–1962)
- al-Mizzī, Yūsuf, Tuḥfat al-ashrāf (Bombay, 1400/1980)
- al-Yaʿqūbī, Aḥmad, Taʾrīkh (Beirut, 1379/1960)
- Pellat, Charles, ‘Asmāʾ bint ʿUmays b. Maʿd al-Khathʿamiyya’, EI2, vol. 12, p. 92
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Esma binti Umeys ereb أسماء بنت عميس الخثعمية Mekke 660 Demesq Islam peygemberi Mehemmedin sehabelerinden biri Esma Hebesistana oradan ise Yesribe Medineye hicret etmisdir Buna gore de iki defe hicret eden sehabe kimi taninir Esma binti UmeysDogum yeri Mekke Residi xilafetiVefat tarixi 660Vefat yeri Demesq Residi xilafetiDefn yeri Bab es Segir qebiristanligi d Heyat yoldaslari Cefer bin Ebu Talib Ebu Bekr Eli bin Ebu TalibUsaqlari Mehemmed ibn Ebu BekrFealiyyeti herbalist d ulemaBioqrafiyasiOnun atasi Umeys ibn Mead Qehtan qebilesine daxil olan Benu Hesam ibn Enmar tayfasindan anasi Hind ise Avf ibn Zuheyr el Himyarinin qizi idi Doguldugu deqiq tarix melum deyil lakin o eri Cefer ibn Ebu Talible birlikde Islami qebul etmis ve buna gore de ilk muselman qadinlardan hesab olunur 615 ci ilde eri ile birlikde Efiopiyaya muhaciret etmisdir O zaman onun uc oglu var idi Abdullah Mehemmed ve Avn 628 ci ilde diger muhacirlerle birlikde Medineye kosur ve 629 cu ilde eri Mute doyusunde sehid olur Daha sonra Ebu Bekrle evlenir ve 632 ci ilde Mehemmed adli bir oglu dogulur Sonradan o saleh xelife Elinin heyat yoldasi olur ve Ibn el Kelbinin dediyine gore onun bu evlilikden daha iki oglu Yehya ve Avn dunyaya gelir Yehya korpe iken vefat etmis ve Avn haqqinda ixtilaf vardir ki bu da Avn ibn Ceferle casqinliqdan yaranmisdir Onun olumunun deqiq tarixi de melum deyil bezi menbelerde 658 ci il ve 680 ci ilden sonraki tarixler qeyd olunur Basqa melumatda onun Eli ibn Ebu Talibden sonrada yasadigi deyilir Esmanin ehemiyyeti daha cox onun xelife Elinin ailesine munasibetile baglidir o Fatimenin gece vaxti kecirilen gizli defn merasiminde istirak eden azsaylilardan biri idi Deyilene gore o Fatime ve Elinin evliliyinde de istirak etmisdir lakin Esmanin Efiopiyadan qayitmasi ve toy tarixini 623 nezere alsaq melumatin deqiqliyi cetin gorunur Bezi melumatlara gore imamlar Muhemmed el Baqir ve Cefer es Sadiq de onun haqqinda yuksek sozler demisler Esma Peygemberden hedisler neql etmis oz novbesinde oglu Abdullah ibn Cefer Seid ibn Museyyab ve Urve ibn el Zubeyr ondan hedisler neql etmisler El Yaqubi Esma binti Umeysin kitabi ndan behs edir bu kitab Mehemmed peygemberin hedislerinden ibaret idi IstinadlarErebce Vikipediya 2003 Ibn al Kalbi Hisham Nasab al Maʿadd wa al Yaman al kabir ed Naji Ḥasan Beirut 1408 1988 Ibn Isḥaq Muḥammad al Siyar wa al maghazi ed Suhayl Zakkar Beirut 1398 1978 Ibn Saʿd Muḥammad al Ṭabaqat al kubra Beirut n d Ganji Muḥammad Kifayat al ṭalib ed Muḥammad Hadi Amini Tehran 1404 1984 al Irbili Kashf al ghumma Tabriz 1381 1961 Amin Muḥsin Aʿyan al Shiʿa Beirut 1403 1983 al Kashshi Muḥammad Ikhtiyar maʿrifat al rijal abridged by Muḥammad b al Ḥasan al Ṭusi ed Ḥasan Muṣṭafawi Mashhad 1348 Sh 1969 Ibn Babawayh Muḥammad al Khiṣal ed ʿAli Akbar Ghaffari Qumm 1362 Sh 1983 al Waqidi Muḥammad Kitab al maghazi ed Marsden Jones London 1966 al Ḥumaydi ʿAbd Allah al Musnad ed Ḥabib al Raḥman al Aʿẓami Hyderabad 1380 1382 1960 1962 al Mizzi Yusuf Tuḥfat al ashraf Bombay 1400 1980 al Yaʿqubi Aḥmad Taʾrikh Beirut 1379 1960 Pellat Charles Asmaʾ bint ʿUmays b Maʿd al Khathʿamiyya EI2 vol 12 p 92