Əli Rza Ataman və ya Kağızmanlı Əli Rza bəy (1884, Kağızman, Qafqaz diyarı – 26 iyun 1955) — Türkiyə Böyük Millət Məclisinin I çağırış millət vəkili, Kağızman qaymakamı, Cənub-Qərbi Qafqaz Cümhuriyyəti daxili işlər naziri.
Əli Rza Ataman | |
---|---|
Əlirza bəy İsmayılbəyzadə | |
3 avqust 1921 – 16 aprel 1923 | |
Seçki bölgəsi | Qars |
Əvvəlki | vəzifə təsis olundu |
Sonrakı | |
27 mart 1919 – 13 aprel 1919 | |
Əvvəlki | vəzifə təsis olundu |
Sonrakı | vəzifə ləğv olundu |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 1884 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 26 iyun 1955 |
Partiya | |
Fəaliyyəti | siyasətçi |
Həyatı
Əli Rza Ataman 1884-cü ildə Kağızmanda anadan olmuşdur. İdadi məzunudur.
1914-cü ildə qardaşları Məmməd bəy, Ömər bəy İsmayılbəyzadələrlə birgə tutularaq Qars həbsxanasında həbs olunmuş, 1917-ci ildə azadlığa çıxmışdır.
25 iyun 1955-ci ildə vəfat etmişdir.
Siyasi fəaliyyəti
Difai Partiyasının üzvü və Nəşri-Maarrifin təmsilçisi olmuşdur.
5 noyabrda Kağızmanlı Əli Rza bəy, Qarslı Sarı Xəliloğlu Nuhlis, Orenburqlu Tevhiddin bəy Mamlıoğlu, Emin ağa Acalov və Fəxrəddin bəy Piroğlu rəhbərliyində Qars İslam Şurası qurulmuşdur.
26 noyabr 1918-ci ildə Qarsda yerli Milli İslam Şurasının sancak şöbəsini yaratmışdır.
7 yanvar 1919-cu ildə isə İkinci Ardahan Konqresi keçirilmişdir. Bu konqresi keçmiş konqresin 8 nəfərlik heyəti ilə yanaşı Milli Şura Hökumətinin 12 təmsilçi nümayəndəsi — Axalkələkdən Mehmed Əli bəy, Çıldıdan Doktor Əsəd bəy, Qarsdan İbrahim bəy Cahangirzadə və Həsən bəy Cahangirov, Oltudan Yusif Ziya bəy, Əhməd bəy Şakiroğlu, Mehmet Ramiz bəy, Olurdan Rüstəm bəy Hamşioğlu, Kağızmandan Əli Rza, Şörəyeldən Ağbabalı Hacıabbasoğlu və Kərbəlayi Məmməd bəy də qatılmışdır. Konqresdə Cənub-Qərbi Qafqaz Müvəqqəti Milli Hökumətini qurmaq üçün büyük konqres təşkil etmək, erməni-gürcü birləşmələrinə qarşı vuruşma, Batumda yayımlanan "Səda-yi Millət", Trabzondakı "İstiqbal", Ərzurumdakı "Albayraq" qəzetləri vasitəsilə məlumatlandırma və bir neə başqa qərar alınmışdır.
17 yanvar 1919-cu il tarixində 131 nümayəndənin iştirakı ilə Böyük Qars Konqresi təşkil olundu. Konqres Doktor Əsəd bəyin rəhbərliyində topanmışdır. Konqresə Qars, Ərdəhan, Batum, Naxçıvan, Ordubad,Culfa, Axısqa, Axalkələkdən nümayəndələr gəlmişdir. Konqresdə Cənub-Qərbi Qafqaz Müvəqqəti Hökuməti elan olunmuşdur. 18 yanvar tarixində Batumdan gələn Uçaksa vəkilləri də hökumətə birləşmişdir. 25 mart 1919 tarixində hökumətin adı Cənub-Qərbi Qafqaz Cümhuriyyəti adını almışdır Həmin vaxtdan Cümhuriyyətin Parlamenti olan "Şura" işə başlamışdır. 27 mart tarixində parlament hökuməti təsdiq etmiş, hökumətin başçısı İbrahim bəy Cahangirzadə seçilmişdir. Əli Rza bəy bu hökumətdə daxili işlər naziri təyin olunmuşdur. 13 apreldə ingilis işğalından sonra Əli Rza Ataman Qarsa köçmüşdür.
Əli Rza bəy 1921-ci ildə Türkiyə Böyük Millət Məclisinin I çağırışına Qarsdan millət vəkili seçilmək üçün seçkilərə qatılmış, 21 namizəd arasından 91 səs alaraq 2-ci olmuş və Qarsın 3 millət vəkilindən biri seçilmişdir.
O, həmçinin Kağızman qaymakamı da olmuşdur.
Xatirəsi
Kağızmandakı evinin yerləşdiyi küçə Ali Ataman prospekti adlanmaqdadır.
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət". 2021-04-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-08-23.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-03-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-08-23.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-08-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-08-23.
- "TBMM Albümü". tbmm.gov.tr. (#archive_missing_date) tarixində .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Eli Rza Ataman ve ya Kagizmanli Eli Rza bey 1884 Kagizman Qafqaz diyari 26 iyun 1955 Turkiye Boyuk Millet Meclisinin I cagiris millet vekili Kagizman qaymakami Cenub Qerbi Qafqaz Cumhuriyyeti daxili isler naziri Eli Rza AtamanElirza bey IsmayilbeyzadeTurkiye Boyuk Millet Meclisinin I cagiris millet vekili3 avqust 1921 16 aprel 1923Secki bolgesiQarsEvvelkivezife tesis olunduSonrakiCenub Qerbi Qafqaz Cumhuriyyeti daxili isler naziri27 mart 1919 13 aprel 1919Evvelkivezife tesis olunduSonrakivezife legv olunduSexsi melumatlarDogum tarixi 1884Dogum yeri Kagizman Qars vilayeti Qafqaz diyari Rusiya imperiyasiVefat tarixi 26 iyun 1955 1955 06 26 Partiya Difai PartiyasiFealiyyeti siyasetciHeyatiEli Rza Ataman 1884 cu ilde Kagizmanda anadan olmusdur Idadi mezunudur 1914 cu ilde qardaslari Memmed bey Omer bey Ismayilbeyzadelerle birge tutularaq Qars hebsxanasinda hebs olunmus 1917 ci ilde azadliga cixmisdir 25 iyun 1955 ci ilde vefat etmisdir Siyasi fealiyyetiDifai Partiyasinin uzvu ve Nesri Maarrifin temsilcisi olmusdur 5 noyabrda Kagizmanli Eli Rza bey Qarsli Sari Xeliloglu Nuhlis Orenburqlu Tevhiddin bey Mamlioglu Emin aga Acalov ve Fexreddin bey Piroglu rehberliyinde Qars Islam Surasi qurulmusdur 26 noyabr 1918 ci ilde Qarsda yerli Milli Islam Surasinin sancak sobesini yaratmisdir 7 yanvar 1919 cu ilde ise Ikinci Ardahan Konqresi kecirilmisdir Bu konqresi kecmis konqresin 8 neferlik heyeti ile yanasi Milli Sura Hokumetinin 12 temsilci numayendesi Axalkelekden Mehmed Eli bey Cildidan Doktor Esed bey Qarsdan Ibrahim bey Cahangirzade ve Hesen bey Cahangirov Oltudan Yusif Ziya bey Ehmed bey Sakiroglu Mehmet Ramiz bey Olurdan Rustem bey Hamsioglu Kagizmandan Eli Rza Soreyelden Agbabali Haciabbasoglu ve Kerbelayi Memmed bey de qatilmisdir Konqresde Cenub Qerbi Qafqaz Muveqqeti Milli Hokumetini qurmaq ucun buyuk konqres teskil etmek ermeni gurcu birlesmelerine qarsi vurusma Batumda yayimlanan Seda yi Millet Trabzondaki Istiqbal Erzurumdaki Albayraq qezetleri vasitesile melumatlandirma ve bir nee basqa qerar alinmisdir 17 yanvar 1919 cu il tarixinde 131 numayendenin istiraki ile Boyuk Qars Konqresi teskil olundu Konqres Doktor Esed beyin rehberliyinde topanmisdir Konqrese Qars Erdehan Batum Naxcivan Ordubad Culfa Axisqa Axalkelekden numayendeler gelmisdir Konqresde Cenub Qerbi Qafqaz Muveqqeti Hokumeti elan olunmusdur 18 yanvar tarixinde Batumdan gelen Ucaksa vekilleri de hokumete birlesmisdir 25 mart 1919 tarixinde hokumetin adi Cenub Qerbi Qafqaz Cumhuriyyeti adini almisdir Hemin vaxtdan Cumhuriyyetin Parlamenti olan Sura ise baslamisdir 27 mart tarixinde parlament hokumeti tesdiq etmis hokumetin bascisi Ibrahim bey Cahangirzade secilmisdir Eli Rza bey bu hokumetde daxili isler naziri teyin olunmusdur 13 aprelde ingilis isgalindan sonra Eli Rza Ataman Qarsa kocmusdur Eli Rza bey 1921 ci ilde Turkiye Boyuk Millet Meclisinin I cagirisina Qarsdan millet vekili secilmek ucun seckilere qatilmis 21 namized arasindan 91 ses alaraq 2 ci olmus ve Qarsin 3 millet vekilinden biri secilmisdir O hemcinin Kagizman qaymakami da olmusdur XatiresiKagizmandaki evinin yerlesdiyi kuce Ali Ataman prospekti adlanmaqdadir Istinadlar Arxivlenmis suret 2021 04 04 tarixinde Istifade tarixi 2021 08 23 Arxivlenmis suret 2021 03 05 tarixinde Istifade tarixi 2021 08 23 Arxivlenmis suret 2021 08 23 tarixinde Istifade tarixi 2021 08 23 TBMM Albumu tbmm gov tr archive missing date tarixinde