Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rəfibəyli Ələkbər bəy Kərbəlayi Həsən oğlu (v. 1919) — Gəncə Şəhər Dumasının üzvü, siyasətçi.
| Ələkbər bəy Rəfibəyli | |
|---|---|
 | |
| 1909 – 1913 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Vəfat tarixi | 1919 |
| Partiya | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi |
| Ailəsi | Rəfibəylilər |
| | |
| Təltifləri |  |
Həyatı
Progimnaziya bitirmiş, ilk təhsilini rusca almışdır. Peterburqda kənd təsərrüfatı üzrə təhsil aldıqdan sonra Gəncəyə qayıtmışdır. 1870-cı ildən 1896-cı il avqustun 10-dək polis sistemində fəaliyyət göstərmişdir. Nuxa (Şəki) qəzasının Bum məntəqəsinə pristav təyin edilmiş, bir müddət quberniya katibliyində tərcüməçi işləmiş, 1888-cı il iyulun 1-də Yelizavetpol (Gəncə) qəzası polis sahəsinin pristavı təyin edilmiş, həmin il noyabrın 30-da Ərəş qəzasının 1 saylı polis sahəsinə köçürülmüşdür. 1890-cı il sentyabrın 17-də Yelizavetpol qubernatorunun 42 saylı əmri ilə Yelizavetpol qəzasının pristavı təyin edilmişdir. 1891-cı il sentyabrın 28-də Müqəddəs Vladimir ordeni ilə təltif olunmuşdur. Senatm fərmanı ilə 1892-cı il noyabrın 6-da və 1894-cı il dekabrın 30-da qüsursuz xidmətlərinə görə rütbəsi artırılmışdır. Ələkbər bəy 1895-ci ilin dekabrından 1896-cı ilin yanvarınadək Yelizavetpol polismeysteri vəzifəsində çalışmışdır. Polis sistemindən saray müşaviri rütbəsində ayrılmışdır.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin görkəmli xadimləri onu "Azərbaycanın namuslu vətəndaşı" (Nəsib bəy Yusifbəyli), "Gəncənin ən yaxşı vətəndaşı, Azərbaycanın milli ideallarının təəssübkeşi" (Məhəmməd Əmin Rəsulzadə), "Bütün həyatı boyu millətinin maraqlarının müdafıəsi naminə fədakarlıqla çalışmış Azərbaycanın nəhəng ictimai xadimi" (Şəfi bəy Rüstəmbəyli) kimi qiymətləndirmişlər. 1919-cu ildə Ələkbər bəy Rəfibəyli vəfat etmişdir. Ölümündən sonra Gəncə şəhər idarəsi onun xatirəsinin əbədiləşdirilməsi üçün 7 maddədən ibarət qərar qəbul etmiş, lakin bolşevik işğalı bu qərarın yerinə yetirilməsinə imkan verməmişdir.
İctimai-siyasi fəaliyyəti
Ələkbər bəy 1896-cı ildən başlayaraq maarifçi və xeyriyyəçi kimi geniş fəaliyyət göstərmişdir. Əlaqələrindən istifadə edərək, Gəncəyə Türkiyədən müasir təlim verəcək müəllimlərin gətirilməsinə çalışmışdır. Gəncəli gənclərin xaricdə təhsil almasına da xeyli səy göstərmişdir. Ələkbər bəy Rəfibəyli "Gəncə müsəlman dram məclisi"nin yaradılmasının, Gəncə milli məktəbinin açılmasının, Gəncədə Nizaminin qəbirüstü məqbərəsinin tikilməsinin ilk təşəbbüsçülərindən olmuşdur. O, erməni terrorçularına qarşı mübarizə məqsədilə yaradılmış "Difai" partiyasının Gəncə təşkilatının rəhbərlərindən biri idi. 1905-cı ildə Gəncədə silahlı daşnak-erməni dəstələrinin azərbaycanlılara qarşı soyqırımılarının qarşısını almaq üçün Ələkbər bəy ümumi səfərbərlik keçirmiş, xalqa rəhbərlik etmişdir. Erməni vəhşiliklərini ifşa etmək məqsədilə 1905-cı il noyabrın 1-dən başlayaraq qanlı soyqırımıı faktlarını ardıcıl surətdə rus dilində qeydə almış, çoxsaylı məqalələr dərc etdirmiş, 245 müxbir məktubunun əksəriyyətini şəxsən özü yazmışdır.
Ələkbər bəy Rəfıbəyli 22 il ərzində Gəncə Şəhər Dumasının üzvü olmuşdur. O, Yelizavetpol qubernatorunun 1906-cı il 30 iyun tarixli fərmanı ilə Gəncə Müsəlman Xeyriyyə Cəmiyyətinin ömürlük fəxri üzvü təsdiq edilmişdir. 1905-ci ildə daşnak-erməni silahlı dəstələrinin azərbaycanlılara qarşı törətdikləri soyqırımıları zamanı və bundan sonra fəal milli mövqeyinə görə hökumətin məxfi nəzarətində olan Ələkbər bəy 1908-ci il iyulun 31-də general-qubernatorun fərmanı ilə 5 il müddətinə Orenburq quberniyasına sürgün edilmişdi. General-qubernator, eyni zamanda, Qafqaz canişininə müraciət edərək, onun qlasnılıqdan geri çağırılması məsələsini qaldırmışdı. Lakin sürgün baş tutmamış, Rəfıbəyli 1909–1913-cü illərdə Yelizavetpol Şəhər Dumasının qlasnısı kimi fəaliyyətini davam etdirmişdir.
Ələkbər bəy 1905–1911-ci illər İran inqilabı zamanı Səttar xan dəstələrinə silah və sursatla yardım göstərmişdir. Birinci dünya müharibəsi zamanı rus komandanlığı zəifləyən Rusiya ordusunun say tərkibini artırmaq məqsədilə azərbaycanlılardan da əsgər götürməyi və onları Türkiyəyə qarşı döyüşlərə cəlb etməyi qərara almışdı. Bu planın baş tutmasına mane olmaq üçün Xəlil bəy Xasməmmədov, İsmayıl xan Ziyadxanov və Ələkbər bəy Rəfibəylidən ibarət nümayəndə heyəti Tiflisdə Qafqaz general-qubernatoru ilə danışıqlar aparmışdılar. Nəticədə, Qafqaz türklərinin orduya məcburi qaydada deyil, könüllü cəlb edilməsi qərara alınmışdı. Fevral inqilabından sonra Ələkbər bəy Rəfıbəyli Gəncə Milli Komitəsinin üzvü kimi daha geniş fəaliyyət göstərmişdir.
Nuru paşanın komandanlığı ilə Azərbaycana köməyə gələn Qafqaz İslam Ordusunun fəaliyyətinin Gəncə dövründə Ələkbər bəy Rəfibəyli xüsusi rol oynamışdır.
O, "Tərcüman" qəzetinin tanınmış yazarlarından biri idi.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət". 2021-07-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-07-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-07-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Refibeyli Elekber bey Kerbelayi Hesen oglu v 1919 Gence Seher Dumasinin uzvu siyasetci Elekber bey RefibeyliGence Seher Dumasinin uzvu1909 1913Sexsi melumatlarVefat tarixi 1919Partiya Qeyret Partiyasi Difai PartiyasiFealiyyeti siyasetciAilesi RefibeylilerTeltifleriHeyatiProgimnaziya bitirmis ilk tehsilini rusca almisdir Peterburqda kend teserrufati uzre tehsil aldiqdan sonra Genceye qayitmisdir 1870 ci ilden 1896 ci il avqustun 10 dek polis sisteminde fealiyyet gostermisdir Nuxa Seki qezasinin Bum menteqesine pristav teyin edilmis bir muddet quberniya katibliyinde tercumeci islemis 1888 ci il iyulun 1 de Yelizavetpol Gence qezasi polis sahesinin pristavi teyin edilmis hemin il noyabrin 30 da Eres qezasinin 1 sayli polis sahesine kocurulmusdur 1890 ci il sentyabrin 17 de Yelizavetpol qubernatorunun 42 sayli emri ile Yelizavetpol qezasinin pristavi teyin edilmisdir 1891 ci il sentyabrin 28 de Muqeddes Vladimir ordeni ile teltif olunmusdur Senatm fermani ile 1892 ci il noyabrin 6 da ve 1894 ci il dekabrin 30 da qusursuz xidmetlerine gore rutbesi artirilmisdir Elekber bey 1895 ci ilin dekabrindan 1896 ci ilin yanvarinadek Yelizavetpol polismeysteri vezifesinde calismisdir Polis sisteminden saray musaviri rutbesinde ayrilmisdir Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin gorkemli xadimleri onu Azerbaycanin namuslu vetendasi Nesib bey Yusifbeyli Gencenin en yaxsi vetendasi Azerbaycanin milli ideallarinin teessubkesi Mehemmed Emin Resulzade Butun heyati boyu milletinin maraqlarinin mudafiesi namine fedakarliqla calismis Azerbaycanin neheng ictimai xadimi Sefi bey Rustembeyli kimi qiymetlendirmisler 1919 cu ilde Elekber bey Refibeyli vefat etmisdir Olumunden sonra Gence seher idaresi onun xatiresinin ebedilesdirilmesi ucun 7 maddeden ibaret qerar qebul etmis lakin bolsevik isgali bu qerarin yerine yetirilmesine imkan vermemisdir Ictimai siyasi fealiyyetiElekber bey 1896 ci ilden baslayaraq maarifci ve xeyriyyeci kimi genis fealiyyet gostermisdir Elaqelerinden istifade ederek Genceye Turkiyeden muasir telim verecek muellimlerin getirilmesine calismisdir Genceli genclerin xaricde tehsil almasina da xeyli sey gostermisdir Elekber bey Refibeyli Gence muselman dram meclisi nin yaradilmasinin Gence milli mektebinin acilmasinin Gencede Nizaminin qebirustu meqberesinin tikilmesinin ilk tesebbusculerinden olmusdur O ermeni terrorcularina qarsi mubarize meqsedile yaradilmis Difai partiyasinin Gence teskilatinin rehberlerinden biri idi 1905 ci ilde Gencede silahli dasnak ermeni destelerinin azerbaycanlilara qarsi soyqirimilarinin qarsisini almaq ucun Elekber bey umumi seferberlik kecirmis xalqa rehberlik etmisdir Ermeni vehsiliklerini ifsa etmek meqsedile 1905 ci il noyabrin 1 den baslayaraq qanli soyqirimii faktlarini ardicil suretde rus dilinde qeyde almis coxsayli meqaleler derc etdirmis 245 muxbir mektubunun ekseriyyetini sexsen ozu yazmisdir Elekber bey Refibeyli 22 il erzinde Gence Seher Dumasinin uzvu olmusdur O Yelizavetpol qubernatorunun 1906 ci il 30 iyun tarixli fermani ile Gence Muselman Xeyriyye Cemiyyetinin omurluk fexri uzvu tesdiq edilmisdir 1905 ci ilde dasnak ermeni silahli destelerinin azerbaycanlilara qarsi toretdikleri soyqirimilari zamani ve bundan sonra feal milli movqeyine gore hokumetin mexfi nezaretinde olan Elekber bey 1908 ci il iyulun 31 de general qubernatorun fermani ile 5 il muddetine Orenburq quberniyasina surgun edilmisdi General qubernator eyni zamanda Qafqaz canisinine muraciet ederek onun qlasniliqdan geri cagirilmasi meselesini qaldirmisdi Lakin surgun bas tutmamis Refibeyli 1909 1913 cu illerde Yelizavetpol Seher Dumasinin qlasnisi kimi fealiyyetini davam etdirmisdir Elekber bey 1905 1911 ci iller Iran inqilabi zamani Settar xan destelerine silah ve sursatla yardim gostermisdir Birinci dunya muharibesi zamani rus komandanligi zeifleyen Rusiya ordusunun say terkibini artirmaq meqsedile azerbaycanlilardan da esger goturmeyi ve onlari Turkiyeye qarsi doyuslere celb etmeyi qerara almisdi Bu planin bas tutmasina mane olmaq ucun Xelil bey Xasmemmedov Ismayil xan Ziyadxanov ve Elekber bey Refibeyliden ibaret numayende heyeti Tiflisde Qafqaz general qubernatoru ile danisiqlar aparmisdilar Neticede Qafqaz turklerinin orduya mecburi qaydada deyil konullu celb edilmesi qerara alinmisdi Fevral inqilabindan sonra Elekber bey Refibeyli Gence Milli Komitesinin uzvu kimi daha genis fealiyyet gostermisdir Nuru pasanin komandanligi ile Azerbaycana komeye gelen Qafqaz Islam Ordusunun fealiyyetinin Gence dovrunde Elekber bey Refibeyli xususi rol oynamisdir O Tercuman qezetinin taninmis yazarlarindan biri idi Hemcinin baxRefibeylilerIstinadlar Arxivlenmis suret 2021 07 30 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 30 Arxivlenmis suret 2021 07 30 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 30 Arxivlenmis suret 2021 07 30 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 30