Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ədüdiddin Əbubəkr Tuğanşah Ay Aba Səlcuqlu əmiri, vali
| ƏDÜDİDDİN AY ABA | |
|---|---|
| Ədüdiddin Əbubəkr Tuğanşah Müəyyəd oğlu Ay Aba | |
| Doğum yeri | Nişapur |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Nişapur |
| Fəaliyyəti | hərbi lider[d] |
Həyatı
Ədüdiddin Əbubəkr Tuğanşah Müəyyəd oğlu Səlcuqlu sultanlarına xidmət etmişdi.Atasının ölümündən sonra, 1174-cü ildən 1185-ci ilədək Nişapurun hakimi olmuşdu.
Sultanşah Mərvdən Sərəxs üzərinə arasıkəsilməz hücumlar edirdi. Dinar bu hücumlara cavab verə bilmirdi. Buna görə də buyruğundakı oğuzların çoxu ondan üz çevirərək dağılmağa başladılar. Sərəxsı Sultanşahın hücumlarından daha qoruya bilməyəcəyini başa düşən Dinar başda Nişapur olmaqla Xorasanın mühüm bir qisminə hakim olan Müəyyəd Ay Aba oğlu Toğan şaha Sərəxsı Bistan ilə dəyişməyi təklif etdi. Toğan şah bu təklifi qəbul etdi. Ancaq Toğan şah da şəhəri müdafiə edə bilmədi. 576-cı ildə baş verən vuruşmada Sultan şah Toğan şahı məğlubiyyətə uğratdı, Sərəxsı, sonra isə Tusu tutdu.
Mərv və Səraxsın təslimindən sonra dağılan və Xorasandakı siyasi tarixləri sona çatan oğuzlardan mühüm bir kütlə Kirmana, qismən daha kiçik bir kütlə Farsa öz eldaşları salqurluların yanına getdi. Onlardan bir çoxunun isə Anadoluya getdiyi ehtimal edilir. Bistamda yaşayan Dinara gəlincə, o, Xarəzmşah Təkişin İraqa yürüşü zamanı buranı da tərk edərək Nişapura, Toğan şahın yanına gəldi və onun bacısı ilə evləndi. Dinar Toğanın ölümünə qədər (məhərrəm, 581- aprel, 1185) onun yanında qaldı və həmin il Kirmana gedərək buranı ələ keçirdi.
O, 1185-ci ildə vəfat edib.
İstinadlar
- ibn ül-Əsir, XI, s. 169; Cüveyni, II, s. 20-21 (hər ikisi bu faktı Məşarib üt-təcarib əsərindən götürmüşdür.) İbn ül-Əsir (XI, s. 170) başqa bir salnaməçinin sözlərini nəql edir: Təkiş tərəfindən Xarəzmdən qovulan Sultan şah Mərvi zəbt etmiş və oğuzları buradan uzaqlaşdırmışdır. Ancaq oğuzlar geri qayıdaraq Sultan şahı Mərvdən qaçırmışlar, xəzinəni yağmalamış, adamlarının çoxunu öldürmüşlər. Buna görə də Sultan şah vədlər verərək qara-kıtaylardan mühüm miqdarda qoşun alaraq geri dönmüş, oğuzları Mərv, Səraxs, Nəsa və Əbivərddən qovmuşdur.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Edudiddin Ebubekr Tugansah Ay Aba Selcuqlu emiri valiEDUDIDDIN AY ABAEdudiddin Ebubekr Tugansah Mueyyed oglu Ay AbaDogum yeri NisapurVefat tarixi aprel 1185Vefat yeri NisapurFealiyyeti herbi lider d HeyatiEdudiddin Ebubekr Tugansah Mueyyed oglu Selcuqlu sultanlarina xidmet etmisdi Atasinin olumunden sonra 1174 cu ilden 1185 ci iledek Nisapurun hakimi olmusdu Sultansah Mervden Serexs uzerine arasikesilmez hucumlar edirdi Dinar bu hucumlara cavab vere bilmirdi Buna gore de buyrugundaki oguzlarin coxu ondan uz cevirerek dagilmaga basladilar Serexsi Sultansahin hucumlarindan daha qoruya bilmeyeceyini basa dusen Dinar basda Nisapur olmaqla Xorasanin muhum bir qismine hakim olan Mueyyed Ay Aba oglu Togan saha Serexsi Bistan ile deyismeyi teklif etdi Togan sah bu teklifi qebul etdi Ancaq Togan sah da seheri mudafie ede bilmedi 576 ci ilde bas veren vurusmada Sultan sah Togan sahi meglubiyyete ugratdi Serexsi sonra ise Tusu tutdu Merv ve Seraxsin tesliminden sonra dagilan ve Xorasandaki siyasi tarixleri sona catan oguzlardan muhum bir kutle Kirmana qismen daha kicik bir kutle Farsa oz eldaslari salqurlularin yanina getdi Onlardan bir coxunun ise Anadoluya getdiyi ehtimal edilir Bistamda yasayan Dinara gelince o Xarezmsah Tekisin Iraqa yurusu zamani burani da terk ederek Nisapura Togan sahin yanina geldi ve onun bacisi ile evlendi Dinar Toganin olumune qeder meherrem 581 aprel 1185 onun yaninda qaldi ve hemin il Kirmana gederek burani ele kecirdi O 1185 ci ilde vefat edib Istinadlaribn ul Esir XI s 169 Cuveyni II s 20 21 her ikisi bu fakti Mesarib ut tecarib eserinden goturmusdur Ibn ul Esir XI s 170 basqa bir salnamecinin sozlerini neql edir Tekis terefinden Xarezmden qovulan Sultan sah Mervi zebt etmis ve oguzlari buradan uzaqlasdirmisdir Ancaq oguzlar geri qayidaraq Sultan sahi Mervden qacirmislar xezineni yagmalamis adamlarinin coxunu oldurmusler Buna gore de Sultan sah vedler vererek qara kitaylardan muhum miqdarda qosun alaraq geri donmus oguzlari Merv Seraxs Nesa ve Ebiverdden qovmusdur Hemcinin baxSelcuqlar Imadeddin Ay Aba Qumaclar