Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Şahab məscidi — Naxçıvan şəhərində, Şahab məhəlləsində, Şəhid Milli qəhrəman İbrahim Məmmədov küçəsində tarixi-memarlıq abidəsi.
| Şahab məscidi | |
|---|---|
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Şəhər | Naxçıvan |
| Yerləşir | İ. Məmmədov küçəsi |
| Tikilmə tarixi | XVII-XVIII əsrlər |
| Üslubu | Naxçıvan-Marağa memarlıq məktəbi |
| Vəziyyəti | stabil |
Tarixi
“Şahab” sözünün mənşəyi leysan yağmuru ilə əlaqələndirilir. XVIII əsrdə güclü yağmurlar zamanı göydən düşmüş səma cisminin – meteoritin (“Süddü nənə” adlanıb) tapılması nəticəsində yaranıb. Əvvəllər şəhərdə şöhrət tapmış Şahab məhəllə məscidindən yalnız təkcə uçuq divar və qarşısında şam yandırmaq üçün qoyulan köşk qalıb. Məscid şəhərdəki Yusif Küseyir oğlu məqbərəsinin iki yüz metr şimal-şərqindədir.
Məhəllənin yaşlı adamlarının dediklərindən aydın olur ki, Şahab məhəllə məscidinin həyət sahəsi iki hektardan artıq olub, ətrafında Kəngərlilər nəslindən olanların bir neçə məzarları qalıb. Sonrakı illərdə (1930-cu ildə) məscid binası söküldüyündən ətraf sahələrdə yaşayış evləri tikilib. Şahab məhəllə məscidinin şərq və qərb tərəfə açılan taxta qapıları olub. Bina dörd künc formada uzunluğu 30, eni isə 20 metrdir. Divarları içəridən gəclə suvanmış, eşikdən isə bişmiş kərpiclə üzləmə aparılıb. Məsciddə eyni vaxtda 80 nəfər ibadət edə bilərdi. Digər məhəllə məscidləri kimi bunun da tək minarəsi olub. Binanın hündürlüyü 6 metrdir. Məscidin mehrabla minbəri cənuba baxan divarda tikilmiş otağın (zalın) ortasından qara rəngli pərdə-arakəsmə asılıb.
Şahab məhəllə məscidi şəhərdə Kələntərli məscidi kimi tanınıb. Səbəbi bu idi ki, qonşuluqda yaşayan Məmmədkərim Kələntərli adlı xeyriyyəçi tərəfindən məscidə maddi himayədarlıq göstərilirdi.
Ötən əsrin 30-cu illərində həmin məscidin axundu Mirzə Cabbar ağa (ona “Məşhədi Cabbar” deyərdilər) olub. Həmin illərdə Naxçıvan qarnizonunun sərhəd əsgərləri məscid binasını at tövləsi edib, sonradan isə sökərək kərpiclərini, qapı və pəncərələrini aparıblar. Bütün bunları görən məhəllə sakinlərini başına toplayan Məmmədkərim kişi hökumət işlərinə qarışıb və “NKVD” tərəfindən həbs olunub Sibirə sürgün edilib. Daha sonra Məmmədkərim Kələntərlinin mülkünü müsadirə etməklə evinin əşyaları talan olunub. Həmin mülk Naxçıvan Səhiyyə Komissarlığının öhdəsinə verilib, burada uzun illər dəri-zöhrəvi dispanseri ilə epidemioloji stansiyası fəaliyyət göstərib.
Son illərdə Naxçıvan şəhərindəki Şəhid Milli qəhrəman İ. Məmmədov küçəsində abadlıq işləri nəticədə Naxçıvan xanının varislərindən olmuş Məmmədkərim Kələntərlinin (Kəngərlinin) iki mərtəbəli mülki ilə bərabər məhəllə məscidinin xarabalıqları da sökülür.
Mənbə
- AMEA-ın Naxçıvan bölməsi – "Naxçıvan Abidələri Ensiklopediyası" səh.483
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Sahab mescidi Naxcivan seherinde Sahab mehellesinde Sehid Milli qehreman Ibrahim Memmedov kucesinde tarixi memarliq abidesi Sahab mescidiOlke AzerbaycanSeher NaxcivanYerlesir I Memmedov kucesiTikilme tarixi XVII XVIII esrlerUslubu Naxcivan Maraga memarliq mektebiVeziyyeti stabilTarixi Sahab sozunun menseyi leysan yagmuru ile elaqelendirilir XVIII esrde guclu yagmurlar zamani goyden dusmus sema cisminin meteoritin Suddu nene adlanib tapilmasi neticesinde yaranib Evveller seherde sohret tapmis Sahab mehelle mescidinden yalniz tekce ucuq divar ve qarsisinda sam yandirmaq ucun qoyulan kosk qalib Mescid seherdeki Yusif Kuseyir oglu meqberesinin iki yuz metr simal serqindedir Mehellenin yasli adamlarinin dediklerinden aydin olur ki Sahab mehelle mescidinin heyet sahesi iki hektardan artiq olub etrafinda Kengerliler neslinden olanlarin bir nece mezarlari qalib Sonraki illerde 1930 cu ilde mescid binasi sokulduyunden etraf sahelerde yasayis evleri tikilib Sahab mehelle mescidinin serq ve qerb terefe acilan taxta qapilari olub Bina dord kunc formada uzunlugu 30 eni ise 20 metrdir Divarlari iceriden gecle suvanmis esikden ise bismis kerpicle uzleme aparilib Mescidde eyni vaxtda 80 nefer ibadet ede bilerdi Diger mehelle mescidleri kimi bunun da tek minaresi olub Binanin hundurluyu 6 metrdir Mescidin mehrabla minberi cenuba baxan divarda tikilmis otagin zalin ortasindan qara rengli perde arakesme asilib Sahab mehelle mescidi seherde Kelenterli mescidi kimi taninib Sebebi bu idi ki qonsuluqda yasayan Memmedkerim Kelenterli adli xeyriyyeci terefinden mescide maddi himayedarliq gosterilirdi Oten esrin 30 cu illerinde hemin mescidin axundu Mirze Cabbar aga ona Meshedi Cabbar deyerdiler olub Hemin illerde Naxcivan qarnizonunun serhed esgerleri mescid binasini at tovlesi edib sonradan ise sokerek kerpiclerini qapi ve pencerelerini apariblar Butun bunlari goren mehelle sakinlerini basina toplayan Memmedkerim kisi hokumet islerine qarisib ve NKVD terefinden hebs olunub Sibire surgun edilib Daha sonra Memmedkerim Kelenterlinin mulkunu musadire etmekle evinin esyalari talan olunub Hemin mulk Naxcivan Sehiyye Komissarliginin ohdesine verilib burada uzun iller deri zohrevi dispanseri ile epidemioloji stansiyasi fealiyyet gosterib Son illerde Naxcivan seherindeki Sehid Milli qehreman I Memmedov kucesinde abadliq isleri neticede Naxcivan xaninin varislerinden olmus Memmedkerim Kelenterlinin Kengerlinin iki mertebeli mulki ile beraber mehelle mescidinin xarabaliqlari da sokulur MenbeAMEA in Naxcivan bolmesi Naxcivan Abideleri Ensiklopediyasi seh 483Xarici kecidler 1