Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Həsənli Şəmistan Mahmud oğlu (15 dekabr 1938, Yuxarı Qoşakilsə, Lüksemburq rayonu) — azərbaycanlı fizik, fizika-riyaziyyat elmləri doktoru.
| Şəmistan Həsənli | |
|---|---|
| Şəmistan Mahmud oğlu Həsənli | |
 | |
| Doğum tarixi | 15 dekabr 1938 (85 yaş) |
| Doğum yeri | |
| Milliyyəti | azərbaycanlı |
| Elm sahələri | energetika |
| Elmi dərəcəsi | fizika-riyaziyyat elmləri doktoru |
| Elmi adı | professor |
| İş yeri | |
| Təhsili | Leninqrad Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsi |
| Elmi rəhbəri | prof. D.N.Nasledov |
Həyatı
Şəmistan Həsənli 15 dekabr 1938-ci ildə Gürcüstan SSR-in Bolnisi rayonunun Qoşakilsə kəndində anadan olmuşdur. 1957-1962-ci illərdə Leninqrad Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsində təhsil almışdır. İlk əmək fəaliyyətini Leninqrad "Morfizpribor" İnstitutunda başlamış və orada sovet hərbi sualtı qayıqlarının idarəedici qurğularının yaradılmasında fəal iştirak etmişdir. Aspirant hazırlığını Leninqrad A.F.İoffe adına Fizika-Texnika İnstitutunun Dövlət və Lenin mükafatı laureatı prof. D.N. Nasledovun rəhbərlik etdiyi "Elektron yarımkeçiriciləri" laboratoriyasında keçmişdir. 1971-ci ildə dissertasiya müdafiə etmiş, fizika-riyaziyyat elmləri namizədi elmi dərəcəsinə layiq görülmüşdür. 1971-1990-cı illərdə Leninqrad Politexnik Universitetinin "Polimerlər və dielektriklər Fizikası" kafedrasında pedaqoji fəaliyyətlə bərabər elmi tədqiqat işləri ilə də məşğul olmuşdur. Hazırda AMEA-nın Fizika İnstitutunda aparıcı elmi işçi vəzifəsində işləyir. Onun rəhbərliyi altında iki aspirant və iki dissertant fizika üzrə fəlsəfə doktoru (PHD) elmi dərəcəsi almışdırlar. 1997-2010-cu illərdə İran İslam Respublikasının Təbriz Universitetinin Fizika fakültəsinin əməkdaşları ilə birgə elmi tədqiqat işləri aparmışdır və bu günə qədər də həmin işlər davam edir. Ailəlidir, 2 övladı var.
Elmi fəaliyyəti
- Metal-dielektrik (SiO2)- yarımkeçirici (Si)(MDY)- strukturlarının texnologiyası işlənmiş və n-p tipli MDY - strukturlarının inversiya kanallarında keçiricilik mexanizmi tədqiq edilmişdir. Göstərilmişdir ki, MDY - strukturlarının inversiya kanallarında (n-p-tip) yükdaşıyıcıların yürüklüyü Si monokristalındakı yükdaşıyıcıların yürüklüyündən 2-3 dəfə azdır.
- Metal oksidləri Cr2O3, SiO2, NiO2, Bi2O3 Sb2O3 və s. ilə aşqarlanmış ZnO keramikasının sintez texnologiyası işlənmiş və müxtəlif açılma gərginliyə (250-500) V malik qeyri-xətti müqavimətlər (varistorlar) sintez edilmişdir. Onların əsasında yüksək ifrat gərginlikdən qoruyucu qurğularda istifadə edilməsi təklif edilmişdir. Onların əsasında yüksək ifrat gərginliklərdən qoruyucu qurğularda istifadə edilməsi təklif edilmişdir. Varistorun sintez texnologiyası patentləşdirilmişdir.
- Aşqarlı ZnO keramikası, yarımkeçiricilər (Si, GaAs, İnAs) və polyar, qeyri polyar polimerlər əsaslı nazik təbəqəli kompozitlərin sintez texnlogiyası işlənmiş və qeyri-xətti müqavimətlər (varistorlar) sintez edilmişdir. Disperqatorların və polimerlərin həcmi faizini variasiya edərək açılma gərginlikləri (1-30) V intervalında dəyişən varistorlar sintez edilmişdir. Həmin varistorları energetikanın müxtəlif sahələrində tətbiq etmək olar. Həmçinin kompozitlərdə yükdaşınma mexanizmi də ətraflı tətqiq edilmişdir. O cümlədən, göstərilmişdir ki, yüksək temperatur oblastında tələlərdən yükdaşıyıcıların sıçrayış mexanizmidir.
- (CuİnSe2)1-x(MeSe2)x Me=(Mn,Fe,Co) bərk məhlulları və polimer əsaslı nazik təbəqəli maqnit kompozitləri sintez edilmiş, geniş temperatur intervalında (100-300) K onların maqnit parametrləri tədqiq edilmiş və temperaturun T>200K qiymətində maqnit kompozitində maqnit faza keçidi müşahidə edilmişdir. Həmçinin maqnit müqavimətinin maqnit sahəsindən asılılığı tədqiq edilmiş və maqnit kompozitlərində mənfi və müsbət maqnit müqavimətlərinin mövcudluğu aşkar edilmişdir. Alınmış nəticələr mikroelektronikanın müxtəlif sahələrində tətbiq edilə bilər. O cümlədən, maqnit yaddaş elementi, maqnit sahəsinin qeydedicisi, rəqs konturlarında içlik, nazik təbəqəli maqnit sahəsinin qeydedicisi və s.
140-dan yuxarı elmi əsərlərin, o cümlədən patentlərin, elmi məqalələrin müəllifidir.
2014-cü ildə AMEA-nın Fəxri Fərmanı ilə təltif edilib. 2016-cı ildə AMEA Fizika İnstitutunun Fəxri Fərmanı ilə təltif edilib.
İstinadlar
- Həsənli Şəmistan Mahmud oğlu
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hesenli Semistan Mahmud oglu 15 dekabr 1938 Yuxari Qosakilse Luksemburq rayonu azerbaycanli fizik fizika riyaziyyat elmleri doktoru Semistan HesenliSemistan Mahmud oglu HesenliDogum tarixi 15 dekabr 1938 1938 12 15 85 yas Dogum yeri Yuxari Qosakilse Luksemburq rayonu Gurcustan SSR SSRIMilliyyeti azerbaycanliElm saheleri energetikaElmi derecesi fizika riyaziyyat elmleri doktoruElmi adi professorIs yeri AMEA Fizika InstitutuTehsili Leninqrad Dovlet Universitetinin Fizika fakultesiElmi rehberi prof D N NasledovHeyatiSemistan Hesenli 15 dekabr 1938 ci ilde Gurcustan SSR in Bolnisi rayonunun Qosakilse kendinde anadan olmusdur 1957 1962 ci illerde Leninqrad Dovlet Universitetinin Fizika fakultesinde tehsil almisdir Ilk emek fealiyyetini Leninqrad Morfizpribor Institutunda baslamis ve orada sovet herbi sualti qayiqlarinin idareedici qurgularinin yaradilmasinda feal istirak etmisdir Aspirant hazirligini Leninqrad A F Ioffe adina Fizika Texnika Institutunun Dovlet ve Lenin mukafati laureati prof D N Nasledovun rehberlik etdiyi Elektron yarimkeciricileri laboratoriyasinda kecmisdir 1971 ci ilde dissertasiya mudafie etmis fizika riyaziyyat elmleri namizedi elmi derecesine layiq gorulmusdur 1971 1990 ci illerde Leninqrad Politexnik Universitetinin Polimerler ve dielektrikler Fizikasi kafedrasinda pedaqoji fealiyyetle beraber elmi tedqiqat isleri ile de mesgul olmusdur Hazirda AMEA nin Fizika Institutunda aparici elmi isci vezifesinde isleyir Onun rehberliyi altinda iki aspirant ve iki dissertant fizika uzre felsefe doktoru PHD elmi derecesi almisdirlar 1997 2010 cu illerde Iran Islam Respublikasinin Tebriz Universitetinin Fizika fakultesinin emekdaslari ile birge elmi tedqiqat isleri aparmisdir ve bu gune qeder de hemin isler davam edir Ailelidir 2 ovladi var Elmi fealiyyetiMetal dielektrik SiO2 yarimkecirici Si MDY strukturlarinin texnologiyasi islenmis ve n p tipli MDY strukturlarinin inversiya kanallarinda keciricilik mexanizmi tedqiq edilmisdir Gosterilmisdir ki MDY strukturlarinin inversiya kanallarinda n p tip yukdasiyicilarin yurukluyu Si monokristalindaki yukdasiyicilarin yurukluyunden 2 3 defe azdir Metal oksidleri Cr2O3 SiO2 NiO2 Bi2O3 Sb2O3 ve s ile asqarlanmis ZnO keramikasinin sintez texnologiyasi islenmis ve muxtelif acilma gerginliye 250 500 V malik qeyri xetti muqavimetler varistorlar sintez edilmisdir Onlarin esasinda yuksek ifrat gerginlikden qoruyucu qurgularda istifade edilmesi teklif edilmisdir Onlarin esasinda yuksek ifrat gerginliklerden qoruyucu qurgularda istifade edilmesi teklif edilmisdir Varistorun sintez texnologiyasi patentlesdirilmisdir Asqarli ZnO keramikasi yarimkeciriciler Si GaAs InAs ve polyar qeyri polyar polimerler esasli nazik tebeqeli kompozitlerin sintez texnlogiyasi islenmis ve qeyri xetti muqavimetler varistorlar sintez edilmisdir Disperqatorlarin ve polimerlerin hecmi faizini variasiya ederek acilma gerginlikleri 1 30 V intervalinda deyisen varistorlar sintez edilmisdir Hemin varistorlari energetikanin muxtelif sahelerinde tetbiq etmek olar Hemcinin kompozitlerde yukdasinma mexanizmi de etrafli tetqiq edilmisdir O cumleden gosterilmisdir ki yuksek temperatur oblastinda telelerden yukdasiyicilarin sicrayis mexanizmidir CuInSe2 1 x MeSe2 x Me Mn Fe Co berk mehlullari ve polimer esasli nazik tebeqeli maqnit kompozitleri sintez edilmis genis temperatur intervalinda 100 300 K onlarin maqnit parametrleri tedqiq edilmis ve temperaturun T gt 200K qiymetinde maqnit kompozitinde maqnit faza kecidi musahide edilmisdir Hemcinin maqnit muqavimetinin maqnit sahesinden asililigi tedqiq edilmis ve maqnit kompozitlerinde menfi ve musbet maqnit muqavimetlerinin movcudlugu askar edilmisdir Alinmis neticeler mikroelektronikanin muxtelif sahelerinde tetbiq edile biler O cumleden maqnit yaddas elementi maqnit sahesinin qeydedicisi reqs konturlarinda iclik nazik tebeqeli maqnit sahesinin qeydedicisi ve s 140 dan yuxari elmi eserlerin o cumleden patentlerin elmi meqalelerin muellifidir 2014 cu ilde AMEA nin Fexri Fermani ile teltif edilib 2016 ci ilde AMEA Fizika Institutunun Fexri Fermani ile teltif edilib IstinadlarHesenli Semistan Mahmud oglu