İxşid (fars. اخشید; soqd xšyδ və ya xšēδ sözündən) —islamdan əvvəl və erkən islam dövrlərində Soqdiananın və Mavəraünnəhrdə İrandilli hökmdarlarının knyazlıq titulu. Titul İran mənşəlidir. Alimlər onu müxtəlif şəkildə "khshaeta" (hərf. parıldayan) və ya "khshāyathiya" (hərf. hökmdar; həmçinin "şah" başlığının mənşəyidir) qədim İran sözlərinə aid edirlər.
Paytaxtı Səmərqənd olan haqqında mənbələr zamanı və ondan sonra geniş şəkildə var. Bu xətt Abbasilər dövrünə qədər sağ qalmışdır, baxmayaraq ki, o zamanlar onun yeri idi. Soqd padşahlarının ən görkəmli və enerjililəri arasında 710-cu ildə sələfi devirən və demək olar ki, otuz il ərzində ittifaqları dəyişdirərək genişlənən Əməvi xilafəti ilə Türgiş xaqanlığı arasında qeyri-müəyyən muxtariyyəti qoruyub saxlaya bilmiş Qurək də var idi.
Mərkəzi Asiyada titulun nüfuzu hələ X əsrin sonlarında, babası Fərqanədən olan türk sərkərdəsi və Misir hökmdarı tərəfindən qəbul edildiyi zaman yüksək olaraq qalmışdır. Onun titulundan sonra Məhəmməd İxşidin qurduğu qısa ömürlü Misir sülaləsi Ağşidlər sülaləsi kimi tanınır.
Mənbə
İstinadlar
- Bosworth, 1971. səh. 1060
- Gibb, 1923. səh. 42ff.
- Bacharach, 1993. səh. 411
Ədəbiyyat
- Bacharach, Jere L. (1993). "Muḥammad b. Ṭug̲h̲d̲j". In Bosworth, C. E.; van Donzel, E.; Heinrichs, W. P. & Pellat, Ch. (eds.). The Encyclopaedia of Islam, Second Edition. Volume VII: Mif–Naz. Leiden: E. J. Brill. p. 411. doi:10.1163/1573-3912_islam_SIM_5369. ISBN 978-90-04-09419-2.
- Bosworth, C. E. (1971). "Ik̲h̲s̲h̲īd". In Lewis, B.; Ménage, V. L.; Pellat, Ch. & Schacht, J. (eds.). The Encyclopaedia of Islam, Second Edition. Volume III: H–Iram. Leiden: E. J. Brill. p. 1060. doi:10.1163/1573-3912_islam_SIM_3513. OCLC 495469525.
- Gibb, H. A. R. (1923). The Arab Conquests in Central Asia. London: The Royal Asiatic Society. OCLC 499987512.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ixsid fars اخشید soqd xsyd ve ya xsed sozunden islamdan evvel ve erken islam dovrlerinde Soqdiananin ve Maveraunnehrde Irandilli hokmdarlarinin knyazliq titulu Titul Iran menselidir Alimler onu muxtelif sekilde khshaeta herf parildayan ve ya khshayathiya herf hokmdar hemcinin sah basliginin menseyidir qedim Iran sozlerine aid edirler Paytaxti Semerqend olan haqqinda menbeler zamani ve ondan sonra genis sekilde var Bu xett Abbasiler dovrune qeder sag qalmisdir baxmayaraq ki o zamanlar onun yeri idi Soqd padsahlarinin en gorkemli ve enerjilileri arasinda 710 cu ilde selefi deviren ve demek olar ki otuz il erzinde ittifaqlari deyisdirerek genislenen Emevi xilafeti ile Turgis xaqanligi arasinda qeyri mueyyen muxtariyyeti qoruyub saxlaya bilmis Qurek de var idi Merkezi Asiyada titulun nufuzu hele X esrin sonlarinda babasi Ferqaneden olan turk serkerdesi ve Misir hokmdari terefinden qebul edildiyi zaman yuksek olaraq qalmisdir Onun titulundan sonra Mehemmed Ixsidin qurdugu qisa omurlu Misir sulalesi Agsidler sulalesi kimi taninir MenbeIstinadlar Bosworth 1971 seh 1060 Gibb 1923 seh 42ff Bacharach 1993 seh 411 Edebiyyat Bacharach Jere L 1993 Muḥammad b Ṭug h d j In Bosworth C E van Donzel E Heinrichs W P amp Pellat Ch eds The Encyclopaedia of Islam Second Edition Volume VII Mif Naz Leiden E J Brill p 411 doi 10 1163 1573 3912 islam SIM 5369 ISBN 978 90 04 09419 2 Bosworth C E 1971 Ik h s h id In Lewis B Menage V L Pellat Ch amp Schacht J eds The Encyclopaedia of Islam Second Edition Volume III H Iram Leiden E J Brill p 1060 doi 10 1163 1573 3912 islam SIM 3513 OCLC 495469525 Gibb H A R 1923 The Arab Conquests in Central Asia London The Royal Asiatic Society OCLC 499987512