Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İkinci İnönü döyüşü — Türkiyə İstiqlaliyyət müharibəsindəki Türk-Yunan müharibələrində yunan ordusu ilə türk Ankara Hökumətinin ordusu arasında 23 mart-1 aprel 1921-ci il tarixlerində baş vermiş bir döyüş.
| İkinci İnönü döyüşü | |||
|---|---|---|---|
| Türk-Yunan müharibəsi | |||
| Tarix | 23 mart - 1 aprel 1921 | ||
| Yeri | İnönü, Əskişəhər, Türkiyə | ||
| Səbəbi | Yunanıstan ordusunu Türkiyəyə yeridilməsi | ||
| Nəticəsi | Türkiyənin qələbəsi, Yunanıstan ordusunun İnönü bölgəsindən geri çəkilməsi | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
| | |||
| Komandan(lar) | |||
| |||
| İtkilər | |||
| |||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
Döyüşün məqsədi
Yunan ordusunun hücumun əsas məqsədləri aşağıdakılardır:
- Türk qüvvələrinin güclənməsinin qarşısını almaq;
- Birinci İnönü döyüşündəki məğlubiyyətin qısasını almaq;
- Əskişəhər və Afyonqarahisar kimi strateji mövqeləri ələ keçirmək;
- Sevr müqaviləsinin maddələrini güc hesabına Türkiyə Milli Hökumətinə qəbul etdirmək.
Silahlı qüvvələr
Türk ordusu ilə yunan ordusu arasında baş verən İkinci İnönü döyüşündə Türk ordusu ümumilikdə 40 min əsgər olmaqla, 235 ağır tüfəng, 55 yüngül tüfəng və 104 topa malik idi.
Yunan ordusu isə 30 min əsgər olmaqla 720 ağır tüfəng, 3134 yüngül tüfəng və 220 topa malik idi.
Döyüş
Birinci İnönü döyüşündə məğlub olan Bursa bölgəsində olan Üçüncü Yunan Qvardiyası və Uşak bölgəsində olan Birinci Yunan Qvardiyası getmək üçün hazırlanan Türk nümayəndələri hələ yolda ikən bütün qapıları bağlamış, Afyonqarahisar və Əskişəhər istiqamətlərindən hücum etdilər. General-mayor İsmət İnönü rəhbərliyindəki birliklər, qərargah Əskişəhər olmaqla cənubdan şimala doğru 11, 24 və 61-ci Piyada Divizyaları birinci xəttə, 3-cü Piyada Divizyası və 1-ci Süvari Briqadasını ehtiyatlı bir şəkildə İnönü mövqeyində müdafiə məqsədilə hərəkətə keçirdi. Yunan ordusu döyüşün ilk dörd günündə çox əhəmiyyətli qələbələr ələ keçirərək 24 mart-da , 27 martda Afyonqarahisarı ələ keçirdilər. Əskişəhər istiqamətində hərəkət edən Yunan ordusu isə Birinci İnönü döyüşündə istifadə edilən yolla irəliləməkdə davam edirdi. İnönü istiqamətində çatışma 27 martda başladı. Yunan qüvvələri ilk günlərdə əhəmiyyətli hücumlar etməsi nəticəsində türk qüvvələrinə dəstək məqsədilə Türkiyə Böyük Millət Məclisində alınan qərarla Məclis Mühafizə Briqadası ilə birikdə Milli Təhlükəsizlik Naziri Fevzi Çaxmaq cəbhə bölgəsinə yollandı. Mövqelərin mühafizəsində heç zəiflik göstərməyən və əmrləri son dərəcə mükəmməl yerinə yetirən Qərargah rəisi general-mayor İsmət İnönü keyfiyyətli hücumları nəticəsində yunan qüvvələri geri çəkilmək məcburiyyətində qaldılar. Yunan ordusunun geri çəkilməsi anında Türk süvarilərinin onları təqib etməsi nəticəsində çoxlu sayda canlı qüvvə itirdilər. Ancaq cənub cəbhəsində Afyonqarahisarı işğal edən Yunan qüvvələri Çay-Bolvaldin xəttinə qədər irəliləmişdi. Ancaq Yunan qüvvələri 30 martdaki ikinci hücumlarında da geri çəkilmək məcburiyyətində qaldılar və Afyonqarahisardan geri çəkildilər. Geri çəkilən Yunan ordusu Türk süvariləri tərəfindən ağır məğlubiyyətə uğradılar. Yunanların məğlubiyyəti Qərb Cəbhəsi komandanı İsmət İnönü tərəfindən 1 aprel 1921-ci ildə TBMM sədri Mustafa Kamal Atatürk telegrafla bildirdi.
Nəticə
İkinci İnönü döyüşü Türk qüvvələrinin qalibiyyəti ilə başa çatdı. Yunan ordusu İnönü mövqelərindən geri çəkilmək məcburiyyətində qaldılar. Bu döyüşdə Türk ordusu 44 zabit və 637 əsgər öldü. 102 zabit və 1720 əsgər yaralandı, 10 zabit və 1359 əsgər itkin və əsir götürüldü, 3 əsgər edam edildi. Yunan qüvvələri isə 53 zabit və 669 əsgər öldü, 149 zabit və 2874 əsgər yaralandı, 9 zabit və 384 əsgər itkin və əsir götürüldü.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "İsmət İnönünün Lozannadakı müsahibəsi". 2022-01-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-09-05.
- . 2011-08-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-09-05.
- Επίτομος Ιστορία Εκστρατείας Μικράς Ασίας 1919-1922 (One Volume History of the Campaign in Asia Minor 1919-1922), History Department of Army, Athens 1967, page 116
- . 2015-11-20 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-09-05.
- Sebahattin Selek; Anadolu İhtilali, Ankara, 1968, s.233. Harp Tarihi Vesikalar Dergisi; s.55,Vesika No:1255.
- Nutuk, Ankara, 1982, c:2, s.394.
- Selahattin, Türk Kurtuluş Savaşında İkinci İnönü Meydan Muharebesi, İstanbul, 1933. 90 sayılı Askerî Mecmua'nın eki, s. 140, Nutuk, c.2, s.394.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ikinci Inonu doyusu Turkiye Istiqlaliyyet muharibesindeki Turk Yunan muharibelerinde yunan ordusu ile turk Ankara Hokumetinin ordusu arasinda 23 mart 1 aprel 1921 ci il tarixlerinde bas vermis bir doyus Ikinci Inonu doyusuTurk Yunan muharibesiTarix 23 mart 1 aprel 1921Yeri Inonu Eskiseher TurkiyeSebebi Yunanistan ordusunu Turkiyeye yeridilmesiNeticesi Turkiyenin qelebesi Yunanistan ordusunun Inonu bolgesinden geri cekilmesiMunaqise terefleriYunanistan Ankara HokumetiKomandan lar Ismet Pasa Fevzi PasaItkiler44 zabit ve 637 esger oldu 102 zabit ve 1720 esger yaralandi 10 zabit ve 1359 esger itkin dusdu ve esir goturuldu 3 sexs edam edildi 53 zabit ve 669 esger oldu 149 zabit ve 2874 esger yaralandi 9 zabit ve 384 esger itkin dusdu ve esir goturuldu Vikianbarda elaqeli mediafayllarDoyusun meqsediYunan ordusunun hucumun esas meqsedleri asagidakilardir Turk quvvelerinin guclenmesinin qarsisini almaq Birinci Inonu doyusundeki meglubiyyetin qisasini almaq Eskiseher ve Afyonqarahisar kimi strateji movqeleri ele kecirmek Sevr muqavilesinin maddelerini guc hesabina Turkiye Milli Hokumetine qebul etdirmek Silahli quvvelerTurk ordusu ile yunan ordusu arasinda bas veren Ikinci Inonu doyusunde Turk ordusu umumilikde 40 min esger olmaqla 235 agir tufeng 55 yungul tufeng ve 104 topa malik idi Yunan ordusu ise 30 min esger olmaqla 720 agir tufeng 3134 yungul tufeng ve 220 topa malik idi DoyusBirinci Inonu doyusunde meglub olan Bursa bolgesinde olan Ucuncu Yunan Qvardiyasi ve Usak bolgesinde olan Birinci Yunan Qvardiyasi getmek ucun hazirlanan Turk numayendeleri hele yolda iken butun qapilari baglamis Afyonqarahisar ve Eskiseher istiqametlerinden hucum etdiler General mayor Ismet Inonu rehberliyindeki birlikler qerargah Eskiseher olmaqla cenubdan simala dogru 11 24 ve 61 ci Piyada Divizyalari birinci xette 3 cu Piyada Divizyasi ve 1 ci Suvari Briqadasini ehtiyatli bir sekilde Inonu movqeyinde mudafie meqsedile herekete kecirdi Yunan ordusu doyusun ilk dord gununde cox ehemiyyetli qelebeler ele kecirerek 24 mart da 27 martda Afyonqarahisari ele kecirdiler Eskiseher istiqametinde hereket eden Yunan ordusu ise Birinci Inonu doyusunde istifade edilen yolla irelilemekde davam edirdi Inonu istiqametinde catisma 27 martda basladi Yunan quvveleri ilk gunlerde ehemiyyetli hucumlar etmesi neticesinde turk quvvelerine destek meqsedile Turkiye Boyuk Millet Meclisinde alinan qerarla Meclis Muhafize Briqadasi ile birikde Milli Tehlukesizlik Naziri Fevzi Caxmaq cebhe bolgesine yollandi Movqelerin muhafizesinde hec zeiflik gostermeyen ve emrleri son derece mukemmel yerine yetiren Qerargah reisi general mayor Ismet Inonu keyfiyyetli hucumlari neticesinde yunan quvveleri geri cekilmek mecburiyyetinde qaldilar Yunan ordusunun geri cekilmesi aninda Turk suvarilerinin onlari teqib etmesi neticesinde coxlu sayda canli quvve itirdiler Ancaq cenub cebhesinde Afyonqarahisari isgal eden Yunan quvveleri Cay Bolvaldin xettine qeder irelilemisdi Ancaq Yunan quvveleri 30 martdaki ikinci hucumlarinda da geri cekilmek mecburiyyetinde qaldilar ve Afyonqarahisardan geri cekildiler Geri cekilen Yunan ordusu Turk suvarileri terefinden agir meglubiyyete ugradilar Yunanlarin meglubiyyeti Qerb Cebhesi komandani Ismet Inonu terefinden 1 aprel 1921 ci ilde TBMM sedri Mustafa Kamal Ataturk telegrafla bildirdi NeticeIkinci Inonu doyusu Turk quvvelerinin qalibiyyeti ile basa catdi Yunan ordusu Inonu movqelerinden geri cekilmek mecburiyyetinde qaldilar Bu doyusde Turk ordusu 44 zabit ve 637 esger oldu 102 zabit ve 1720 esger yaralandi 10 zabit ve 1359 esger itkin ve esir goturuldu 3 esger edam edildi Yunan quvveleri ise 53 zabit ve 669 esger oldu 149 zabit ve 2874 esger yaralandi 9 zabit ve 384 esger itkin ve esir goturuldu Hemcinin baxInonu Birinci Inonu doyusu Turkiye Istiqlaliyyet muharibesiIstinadlar Ismet Inonunun Lozannadaki musahibesi 2022 01 24 tarixinde Istifade tarixi 2015 09 05 2011 08 11 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 09 05 Epitomos Istoria Ekstrateias Mikras Asias 1919 1922 One Volume History of the Campaign in Asia Minor 1919 1922 History Department of Army Athens 1967 page 116 2015 11 20 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 09 05 Sebahattin Selek Anadolu Ihtilali Ankara 1968 s 233 Harp Tarihi Vesikalar Dergisi s 55 Vesika No 1255 Nutuk Ankara 1982 c 2 s 394 Selahattin Turk Kurtulus Savasinda Ikinci Inonu Meydan Muharebesi Istanbul 1933 90 sayili Askeri Mecmua nin eki s 140 Nutuk c 2 s 394