Əbülhəsən Əli bin Muhamməd bin Muhamməd bin Abdurkərim əş-Şəbəbəni əl-Cəzri Əbu əl-Fəth İzzəddin və ya İzzəddin İbn əl-Əsir (12 may 1160, Cəzirət Ömər – 1233, Bağdad) — Kürd və Ərəb əsilli İslam tarixçisi.
İbn əl-Əsir | |
---|---|
ərəb. علي بن مُحمَّد بن عبد الكريم بن عبد الواحد الجزري الشيباني | |
Doğum tarixi | 12 may 1160[…] və ya 12 may 1160 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 1 iyun 1233[…](73 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Elm sahələri | tarix |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Əbülhəsən Əli bin Məhəmməd 1160-cı ildə İraqda Cəzirət Ömərdə anadan olmuş, gəncliyi Mavsid şəhərində keçmişdir. Suriya və Fələstində təhsil almışdır. Həyatı Səlib müharibəsi illərinə təsadüf etmiş və bir çox döyüşlərin iştirakçısı olmuşdur. Misir və Suriya hakimi Səlahəddinin Əyyubinin yaxın adamı kimi bir sıra diplomatik missiyaları yerinə yetirmişdir. Bu səfərlər zamanı da gələcək əsərləri üçün külli miqdarda məlumatlar toplamışdır. Yalnız bundan sonra doğma şəhəri Mavsidə qayıdıb, əsərlərini yazmağa başlamış və bütün ərəb aləmində şöhrət qazanmışdır.
İbn əl-Əsirin "Kitab əl-lübab" əsəri 1835-ci ildə Gettingendə «Specimen al-Lobabi, sive Genealogiarum» adı altında nəşr olunmuşdur.
Ən böyük və ən qiymətli əsəri "Əl kamil fi-t tarix" (Mükəmməl tarix) qədim dövrlərdən 1231-ci ilə qədərki hadisələri əhatə edir. Bu əsərin ən qiymətli hissələri Azərbaycanla bağlı səhifələrdir. Burada ərəblərin Azərbaycanı işğal etməsi kimi böyük bir dövr əks olunmuşdur. Burada xüsusilə, Babək hərəkatı, monqolların Azərbaycana yürüşləri, Gürcü çariçası Tamarın dövründə gürcü-Azərbaycan münasibətləri və nəhayət, Xarəzmşah Cəlaləddinin gürcüləri əzib azərbaycanlıları xilas etməsi kimi hadisələr geniş təsvir edilmişdir. Bu böyük əsər ilk dəfə 1876-cı ildə Almaniyanın Leyden şəhərində 14 cilddə, on il sonra isə 1886-cı ildə Qahirədə nəşr olunmuşdur. Əsərin Azərbaycana aid hissələri Juzenin tərcüməsi ilə 1940-cı ildə rus dilində, 1959-cu ildə isə Azərbaycan dilində nəşr olunmuşdur.
İbn əl-Əsir 1234-cü ildə Bağdadda vəfat etmişdir.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Ibn al-Athir // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Исаев Ю. Н. Chuvash encyclopedia (rus.). Чувашское книжное издательство, 2006. С. 2567. 2567 с.
- Swartz A. Izz al-Din Ibn al-Athir // Open Library (ing.). 2007.
- The Kurdish historian Ibn al-Athir alJazari (d. 1233) reports that Tariq found Toledo abandoned and "installed there Jews, together with a certain number of his soldiers
- Müəllif özü yazır ki, Bəkir bin Vail qəbiləsinin Şeybanilər qoluna mənsubdur. İbn əl-Əsir, ət-Tarixul-bahir fid-dövlətil-Atabəkiyyə (bil-Məvśıl) (nşr. Abdülkadir Əhməd Tuləymat), Bağdad-Qahirə, 1382/1963, s.118
Mənbə
- Православный палестинский сборник том XVII, выпуск второй, издание Императорского православного палестинского общество. Санкт-Петербург: типография В. Ф. Киршбаума, Дворцовая площадь, департамент Министерства Финансов, 1897-ой год. Палестина от завоевания ее арабами до Крестовых походов, по арабским источникам. Николай Александрович Ме́дников, приложения II, I. Историки: XIV. Ибн ал-Асирь, страницы 401–402.
- İzzəddin İbn əl-Əsir. Əl-kamil fi-t-tarix (Mükəmməl tarix), Azərbaycanın və qonşu ölkələrin tarixinə dair iqtibaslar (ərəbcədən yoxlanılmış tərcümə, ön söz, qeydlər və şərhlər akademik Ziya Bünyadovundur), B., 1996.
- Əlisa Nicat. Dünya tarixçiləri. Bakı.1998. səh.73.
Xarici keçidlər
- Ibn Athir, Tarikh
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ebulhesen Eli bin Muhammed bin Muhammed bin Abdurkerim es Sebebeni el Cezri Ebu el Feth Izzeddin ve ya Izzeddin Ibn el Esir 12 may 1160 Ceziret Omer 1233 Bagdad Kurd ve Ereb esilli Islam tarixcisi Ibn el Esirereb علي بن م حم د بن عبد الكريم بن عبد الواحد الجزري الشيباني Dogum tarixi 12 may 1160 1160 05 12 ve ya 12 may 1160Dogum yeri Cizre Sirnaq ili TurkiyeVefat tarixi 1 iyun 1233 73 yasinda Vefat yeri Mosul Neyneve muhafezesiElm saheleri tarix Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiEbulhesen Eli bin Mehemmed 1160 ci ilde Iraqda Ceziret Omerde anadan olmus gencliyi Mavsid seherinde kecmisdir Suriya ve Felestinde tehsil almisdir Heyati Selib muharibesi illerine tesaduf etmis ve bir cox doyuslerin istirakcisi olmusdur Misir ve Suriya hakimi Selaheddinin Eyyubinin yaxin adami kimi bir sira diplomatik missiyalari yerine yetirmisdir Bu seferler zamani da gelecek eserleri ucun kulli miqdarda melumatlar toplamisdir Yalniz bundan sonra dogma seheri Mavside qayidib eserlerini yazmaga baslamis ve butun ereb aleminde sohret qazanmisdir Ibn el Esirin Kitab el lubab eseri 1835 ci ilde Gettingende Specimen al Lobabi sive Genealogiarum adi altinda nesr olunmusdur En boyuk ve en qiymetli eseri El kamil fi t tarix Mukemmel tarix qedim dovrlerden 1231 ci ile qederki hadiseleri ehate edir Bu eserin en qiymetli hisseleri Azerbaycanla bagli sehifelerdir Burada ereblerin Azerbaycani isgal etmesi kimi boyuk bir dovr eks olunmusdur Burada xususile Babek herekati monqollarin Azerbaycana yurusleri Gurcu caricasi Tamarin dovrunde gurcu Azerbaycan munasibetleri ve nehayet Xarezmsah Celaleddinin gurculeri ezib azerbaycanlilari xilas etmesi kimi hadiseler genis tesvir edilmisdir Bu boyuk eser ilk defe 1876 ci ilde Almaniyanin Leyden seherinde 14 cildde on il sonra ise 1886 ci ilde Qahirede nesr olunmusdur Eserin Azerbaycana aid hisseleri Juzenin tercumesi ile 1940 ci ilde rus dilinde 1959 cu ilde ise Azerbaycan dilinde nesr olunmusdur Ibn el Esir 1234 cu ilde Bagdadda vefat etmisdir IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Ibn al Athir Encyclopaedia Britannica ing Isaev Yu N Chuvash encyclopedia rus Chuvashskoe knizhnoe izdatelstvo 2006 S 2567 2567 s ISBN 978 5 7670 1471 X Swartz A Izz al Din Ibn al Athir Open Library ing 2007 The Kurdish historian Ibn al Athir alJazari d 1233 reports that Tariq found Toledo abandoned and installed there Jews together with a certain number of his soldiers Muellif ozu yazir ki Bekir bin Vail qebilesinin Seybaniler qoluna mensubdur Ibn el Esir et Tarixul bahir fid dovletil Atabekiyye bil Mevsil nsr Abdulkadir Ehmed Tuleymat Bagdad Qahire 1382 1963 s 118MenbePravoslavnyj palestinskij sbornik tom XVII vypusk vtoroj izdanie Imperatorskogo pravoslavnogo palestinskogo obshestvo Sankt Peterburg tipografiya V F Kirshbauma Dvorcovaya ploshad departament Ministerstva Finansov 1897 oj god Palestina ot zavoevaniya ee arabami do Krestovyh pohodov po arabskim istochnikam Nikolaj Aleksandrovich Me dnikov prilozheniya II I Istoriki XIV Ibn al Asir stranicy 401 402 Izzeddin Ibn el Esir El kamil fi t tarix Mukemmel tarix Azerbaycanin ve qonsu olkelerin tarixine dair iqtibaslar erebceden yoxlanilmis tercume on soz qeydler ve serhler akademik Ziya Bunyadovundur B 1996 Elisa Nicat Dunya tarixcileri Baki 1998 seh 73 Xarici kecidlerIbn Athir Tarikh