Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İşğal (lat. occupatio — tutmaq, zəbt etmək) ümumi mənada — silahlı qüvvələrin köməyi ilə özünə aid olmayan ərazilərin zor gücünə zəbt edilməsi. İşğal adətən Anneksiyadan fəqləndirilir. Məskunlaşmış özünə aid olmayan ərazilərin zor gücünə zəbt edilməsi işğal, məskunlaşmamış özünə aid olmayan ərazilərin zor gücünə zəbt edilməsi isə anneksiya adlanır.
Əlamətlər
- Müvvəqəti missiya ya qeyri müəyyən status
- Təcavüzə məruz qalan ölkənin vacibliyi
- Müharibə vəziyyətinin mövcudluğu
- Ərazinin idarə üsulunun işğalçı tərəfindən öz üzərinə götürülməsi
- Beynəlxalq qurumlar tərəfindən işğalın tanınması
Növləri
- Müharibə şəraitində işğal;
IV Haaqa (1907) konfransı, eləcə də Cenevrə konvensiyasına (1949) və ona 1977-ci ildə edilmiş əlavəyə əsasən işğalın rejimi və hüququ bazası xüsusi beynəlxalq hüquq normalarına əsaslanmalıdır. Beynəlxalq hüquq normalarına əsasən hərbi işğal müvəqqəti olaraq bir ölkənin silahla zor gücünə digər bir ölkənin ərazisini zəbt edərək, idarəetmə funksiyasının mənimsənilməsi deməkdir. İşğalçı tərəf insan haqqlarına hörmət etməli, deportasiya və kütləvi qırğınlara yol verməməlidir. İşğalçı ordu dövlətə məxsus pul xəzinəsini, dövlət aktivlərini mənimsəyə bilər, lakin şəxsi və xüsusi, dini icma, mədəni-maarif, elmi və humanitar müəssələrin mülklərinin toxunulmazlığını təmin etməlidir. Buna misal olaraq SSRİ və Avropanın faşist Almaniyası tərəfindən işğalını (1939–1945), Ermənistanın Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ vilayətini və onun ərafındakı rayonların işğalını (baxmayaraq ki Cenevrə konvensiyasının hüquqi tələbləri Ermənistan tərəfindən kobud şəkildə pozulmuşdur. Əhali kütləvi qırğınlara və deportasiyaya məruz qalmışdır. Şəxsi və xüsusi, dini icma, mədəni-maarif, elmi və humanitar müəssələrin mülkləri tamamilə vəhşiliklə qarət və talan edilmişdir.) misal göstərmək olar.
- Müharibə sonu sülh müqaviləsi şərtlərinə əsasən işğal;
Müharibə bitdikdən sonra hərbi işğalın hüquqi normaları xüsusi beynəlxalq sülh razılaşmasına görə müəyyən olunmuş təzminata əsaslanır. Buna misal olaraq Yalta və Potsdam konfranslarını göstərmək olar. Bu konfranslara əsasən (1945–1949) Almaniya və Avstriya əraziləri işğal zonası elan edilmişdir. 1919-cu ildə Versal sülh müqaviləsinə əsasən qalib ölkələrə təzminat ödəmək öhdəliyi götürür. Bu öhdəliklərin ödənilməsində fasilə yarandığına görə fransız ordusu Almaniyanın işğaldan kənar əraziləri tutması qarşı tərəfi öz öhdəliklərinə əməl etdirmək məqsədi güdürdü. 8 mart 1921-ci ildə fransız və belçika hərbi birləşmələri və Düsseldorf şəhərlərini, Reyn demilitarizasiya olunmuş zonanı tutaraq Rur kömür hövzəsinin istismarını öz əllərinə almışdılar. 5 may 1921-ci il London ultimatumunda 132 milyard qız marka həcmində təzminatın ödənilməsi tələb edilirdi. Əks təqdirdə Rur regionunun işğal ediləcəyi nəzərdə tutulurdu.
- Sülh şəraitində müharibəsiz ing. non-belligerent baş vermiş işğal. Buna misal sovet qoşunlarının 1939–1949-cu illərdə Baltikyanı ölkələrin işğalını misal göstərmək olar.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Isgal lat occupatio tutmaq zebt etmek umumi menada silahli quvvelerin komeyi ile ozune aid olmayan erazilerin zor gucune zebt edilmesi Isgal adeten Anneksiyadan feqlendirilir Meskunlasmis ozune aid olmayan erazilerin zor gucune zebt edilmesi isgal meskunlasmamis ozune aid olmayan erazilerin zor gucune zebt edilmesi ise anneksiya adlanir Dagliq Qarabag ve isgal olunmus Azerbaycan erazileriElametlerMuvveqeti missiya ya qeyri mueyyen status Tecavuze meruz qalan olkenin vacibliyi Muharibe veziyyetinin movcudlugu Erazinin idare usulunun isgalci terefinden oz uzerine goturulmesi Beynelxalq qurumlar terefinden isgalin taninmasiNovleriMuharibe seraitinde isgal IV Haaqa 1907 konfransi elece de Cenevre konvensiyasina 1949 ve ona 1977 ci ilde edilmis elaveye esasen isgalin rejimi ve huququ bazasi xususi beynelxalq huquq normalarina esaslanmalidir Beynelxalq huquq normalarina esasen herbi isgal muveqqeti olaraq bir olkenin silahla zor gucune diger bir olkenin erazisini zebt ederek idareetme funksiyasinin menimsenilmesi demekdir Isgalci teref insan haqqlarina hormet etmeli deportasiya ve kutlevi qirginlara yol vermemelidir Isgalci ordu dovlete mexsus pul xezinesini dovlet aktivlerini menimseye biler lakin sexsi ve xususi dini icma medeni maarif elmi ve humanitar muesselerin mulklerinin toxunulmazligini temin etmelidir Buna misal olaraq SSRI ve Avropanin fasist Almaniyasi terefinden isgalini 1939 1945 Ermenistanin Azerbaycanin Dagliq Qarabag vilayetini ve onun erafindaki rayonlarin isgalini baxmayaraq ki Cenevre konvensiyasinin huquqi telebleri Ermenistan terefinden kobud sekilde pozulmusdur Ehali kutlevi qirginlara ve deportasiyaya meruz qalmisdir Sexsi ve xususi dini icma medeni maarif elmi ve humanitar muesselerin mulkleri tamamile vehsilikle qaret ve talan edilmisdir misal gostermek olar Muharibe sonu sulh muqavilesi sertlerine esasen isgal Muharibe bitdikden sonra herbi isgalin huquqi normalari xususi beynelxalq sulh razilasmasina gore mueyyen olunmus tezminata esaslanir Buna misal olaraq Yalta ve Potsdam konfranslarini gostermek olar Bu konfranslara esasen 1945 1949 Almaniya ve Avstriya erazileri isgal zonasi elan edilmisdir 1919 cu ilde Versal sulh muqavilesine esasen qalib olkelere tezminat odemek ohdeliyi goturur Bu ohdeliklerin odenilmesinde fasile yarandigina gore fransiz ordusu Almaniyanin isgaldan kenar erazileri tutmasi qarsi terefi oz ohdeliklerine emel etdirmek meqsedi gudurdu 8 mart 1921 ci ilde fransiz ve belcika herbi birlesmeleri ve Dusseldorf seherlerini Reyn demilitarizasiya olunmus zonani tutaraq Rur komur hovzesinin istismarini oz ellerine almisdilar 5 may 1921 ci il London ultimatumunda 132 milyard qiz marka hecminde tezminatin odenilmesi teleb edilirdi Eks teqdirde Rur regionunun isgal edileceyi nezerde tutulurdu Sulh seraitinde muharibesiz ing non belligerent bas vermis isgal Buna misal sovet qosunlarinin 1939 1949 cu illerde Baltikyani olkelerin isgalini misal gostermek olar