Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Übeydulla ibn Ziyad (648, Bəsrə – 6 avqust 686) — Əməvilər xilafətinin sərkərdəsi.
| Übeydulla ibn Ziyad | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 648 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 6 avqust 686 |
| Vəfat səbəbi | döyüşdə ölüm |
| Vətəndaşlığı |  Əməvilər xilafəti |
| Fəaliyyəti | hərbi lider[d], vali[d] |
Mənşəyi
Ubeyd Allah qəbilə mənşəyi qaranlıq olan Ziyad ibn Əbihinin oğlu idi; anası isə Murcana adlı cariyə idi. Ziyad, I Müaviyənin (661-680-ci illər) hakimiyyəti dövründə İraqın və həmin vilayətin şərqindəki, ümumi adıyla Xorasan kimi tanınan torpaqların Əməvi valisi vəzifəsində çalışmışdır.
Həyatı
Ziyadın oğlu Übeydullah atasından sonra I Müaviyənin əmri ilə 672-ci ildə Xorasan vilayətinə vali təyin olundu. Həmin ildə Übeydulla ibn Ziyad tutdu. Buxara təhlükə qarşısında qaldı. Onun qoşunu 674-cü ildə Amudərya sahillərinə çıxdı və Paykəndi tutdu. Ərəblər Buxraya hücum etdib onu qarət etdilər. 675-ci ildə Übeydulla Xorasandan geri çağrıldı və onun yerinə Səid ibn Osman təyin edildi.
675-ci ildə xəlifə I Müaviyə Bəsrə şəhərini ona təslim etdi. Übeydullah da atası kimi Əhli-beytin qatı düşməni idi. İraqda bir neçə məscid tikdirib, bu məscidlərin minbərindən Həzrət Əliyə (ə) lənət oxutdururdu. Onun xəbisliyinin səbəbini əsl-nəcabətində axtarmaq lazımdır. Übeydullahın anası Mərcanə adlı kəniz idi və əxlaqsızlıqda ad çıxarmışdı.
İmam Hüseyn (ə) əmisi oğlu Müslüm ibn Əqili kufəlilərin dəvəti ilə bu şəhərə göndərəndən sonra xəfiyyələr Yezidə məktub yazdılar ki, Kufə valisi süst davranır, şəhərə nəzarət edə bilmir və tezliklə Müslim bütün Kufənin ixtiyarını ələ alıb Hüseyni (ə) bura çağıracaq. Ona görə də Yezid Nömanı vəzifəsindən azad edib, o zamanlar Bəsrə valisi olan Übeydullahı həm də Kufə şəhərinə vali təyin etdi. Übeydullah Kufəyə girəndən sonra qısa müddət ərzində şəhəri özünə tabe etməyə nail oldu. Müslimə beyət edənlər dağıdıldı, Müslim tək qalıb ələ keçirildi və qətlə yetirildi. İbn Ziyadın başçılığı altında toplanmış qoşun Ömər ibn Səd ibn Əbu Vəqqasın bilavasitə rəhbərliyi ilə Imam Hüseynin (ə) üzərinə yola düşdü və Kərbəla səhrasında məlum faciə baş verdi. Döyüş əməliyyatına Kufədən nəzarət və rəhbərlik edən Übeydullah ibn Ziyad bu faciənin əsas səbəbkarlarından biridir.
Əsir düşmüş Əhli-beyt üzvləri min-bir əziyyətlə Kufəyə – İbn Ziyadın sarayına gətirildilər. İbn Ziyad burada İmam Hüseynin (ə) kəsik başını çubuqla vurub təhqir etdi, əsirlərin qarşısında öz qələbəsi ilə öyündü. Amma Həzrət Zeynəbin və İmam Zeynülabidinin (ə) parlaq xütbələri və çıxışları İbn Ziyadın çirkin simasını faş etdi, onun mənfur və xəbis niyyətini bütün şəhər əhalisinin gözləri qarşısında sərgilədi.
Kərbəla faciəsindən sonra Ibn Ziyad Əməvi hökumətinə daha bir neçə dəfə xidmət göstərdi. Yezidin ölümündən və vəliəhd hakimiyyətdən imtina etməsindən sonra yaranmış qarışıqlıq fonunda Übeydullah əvvəlcə xilafət tacını ələ keçirmək istədi. Amma məqsədinə çata bilməyəcəyini anlayanda İraq torpaqlarını buraxıb Şama qaçdı. Burada ustalıqla manevr edib Mərvan ibn Həkəmin hakimiyyətə gəlməsinə şərait yaratdı. Daha sonra İmam Hüseynin (ə) intiqamını almaq şüarı altında qiyam qaldırmış təvvabin (tövbə edənlər) hərəkatını darmadağın edib, minlərlə Əhli-beyt tərəfdarını qanına boyadı. Nəhayət, Əməvi xəlifəsi əmri ilə Muxtarın üzərinə qoşun çəkdi. Hicri 67-ci ildə (686-cı ildə) tərəflər arasında baş vermiş şiddətli döyüşdə Muxtarın qoşununa başçılıq edən İbrahim ibn Malik Əştər Übeydullah ibn Ziyadı öldürdü.
Həmçinin bax
İstinadlar
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ubeydulla ibn Ziyad 648 Besre 6 avqust 686 Emeviler xilafetinin serkerdesi Ubeydulla ibn ZiyadDogum tarixi 648Dogum yeri Besre Besre muhafezesi IraqVefat tarixi 6 avqust 686Vefat sebebi doyusde olumVetendasligi Emeviler xilafetiFealiyyeti herbi lider d vali d MenseyiUbeyd Allah qebile menseyi qaranliq olan Ziyad ibn Ebihinin oglu idi anasi ise Murcana adli cariye idi Ziyad I Muaviyenin 661 680 ci iller hakimiyyeti dovrunde Iraqin ve hemin vilayetin serqindeki umumi adiyla Xorasan kimi taninan torpaqlarin Emevi valisi vezifesinde calismisdir HeyatiZiyadin oglu Ubeydullah atasindan sonra I Muaviyenin emri ile 672 ci ilde Xorasan vilayetine vali teyin olundu Hemin ilde Ubeydulla ibn Ziyad tutdu Buxara tehluke qarsisinda qaldi Onun qosunu 674 cu ilde Amuderya sahillerine cixdi ve Paykendi tutdu Erebler Buxraya hucum etdib onu qaret etdiler 675 ci ilde Ubeydulla Xorasandan geri cagrildi ve onun yerine Seid ibn Osman teyin edildi 675 ci ilde xelife I Muaviye Besre seherini ona teslim etdi Ubeydullah da atasi kimi Ehli beytin qati dusmeni idi Iraqda bir nece mescid tikdirib bu mescidlerin minberinden Hezret Eliye e lenet oxutdururdu Onun xebisliyinin sebebini esl necabetinde axtarmaq lazimdir Ubeydullahin anasi Mercane adli keniz idi ve exlaqsizliqda ad cixarmisdi Imam Huseyn e emisi oglu Muslum ibn Eqili kufelilerin deveti ile bu sehere gonderenden sonra xefiyyeler Yezide mektub yazdilar ki Kufe valisi sust davranir sehere nezaret ede bilmir ve tezlikle Muslim butun Kufenin ixtiyarini ele alib Huseyni e bura cagiracaq Ona gore de Yezid Nomani vezifesinden azad edib o zamanlar Besre valisi olan Ubeydullahi hem de Kufe seherine vali teyin etdi Ubeydullah Kufeye girenden sonra qisa muddet erzinde seheri ozune tabe etmeye nail oldu Muslime beyet edenler dagidildi Muslim tek qalib ele kecirildi ve qetle yetirildi Ibn Ziyadin basciligi altinda toplanmis qosun Omer ibn Sed ibn Ebu Veqqasin bilavasite rehberliyi ile Imam Huseynin e uzerine yola dusdu ve Kerbela sehrasinda melum facie bas verdi Doyus emeliyyatina Kufeden nezaret ve rehberlik eden Ubeydullah ibn Ziyad bu facienin esas sebebkarlarindan biridir Esir dusmus Ehli beyt uzvleri min bir eziyyetle Kufeye Ibn Ziyadin sarayina getirildiler Ibn Ziyad burada Imam Huseynin e kesik basini cubuqla vurub tehqir etdi esirlerin qarsisinda oz qelebesi ile oyundu Amma Hezret Zeynebin ve Imam Zeynulabidinin e parlaq xutbeleri ve cixislari Ibn Ziyadin cirkin simasini fas etdi onun menfur ve xebis niyyetini butun seher ehalisinin gozleri qarsisinda sergiledi Kerbela faciesinden sonra Ibn Ziyad Emevi hokumetine daha bir nece defe xidmet gosterdi Yezidin olumunden ve veliehd hakimiyyetden imtina etmesinden sonra yaranmis qarisiqliq fonunda Ubeydullah evvelce xilafet tacini ele kecirmek istedi Amma meqsedine cata bilmeyeceyini anlayanda Iraq torpaqlarini buraxib Sama qacdi Burada ustaliqla manevr edib Mervan ibn Hekemin hakimiyyete gelmesine serait yaratdi Daha sonra Imam Huseynin e intiqamini almaq suari altinda qiyam qaldirmis tevvabin tovbe edenler herekatini darmadagin edib minlerle Ehli beyt terefdarini qanina boyadi Nehayet Emevi xelifesi emri ile Muxtarin uzerine qosun cekdi Hicri 67 ci ilde 686 ci ilde terefler arasinda bas vermis siddetli doyusde Muxtarin qosununa basciliq eden Ibrahim ibn Malik Ester Ubeydullah ibn Ziyadi oldurdu Hemcinin baxKerbela Asura Tevvabin herekatiIstinadlarXarici kecidler