Özlülük (viskozitet) axan maddələrin daxilində bir hissəciyin digərinə nisbətən hərəkətinə qarşı göstərdiyi müqavimət ilə səciyyələnən xassədir. O, həm də daxili sürtünmə üçün bir göstəricidir. Özlü axm mll 'km ının əsas qanunauyğunluğu Nyuton tərəfindən qoyulmuşdur:
burada: F maye və qazın laylarının bir-birinə nəzərən sürüşməsini şərtləndirən toxunan qüvvə, S-sürüşmə baş verən qatın sahəsi, Δv/Δy –axının sürət qradiyentidir.η-mütənasiblik əmsalı dinamiklik əmsalı adlanır. O mayenin sürüşməyə müqavimətini kəmiyyətcə ifadə edir. Onun əksi olan φ=1/ηaxıcılıq adlanır.
Maye şəklində olan metallarda da özlülük adi mayelərdə olan xassələrə malik olur. Xüsusi özlülük xassəsinə malik olan material kimi heliumu göstərmək olar. 2,172 K –də helium yüksək göstərərək onun özülülüyü sıfra bərabər olur.
Özlülük materialların vacib fiziki-kimyəvi xassələrindəndir. Qaz və mayelərin boru ilə axması zamanı bu xassə xüsusi rol oynayır. Domna və martens sobalarında ərimiş şlakların özülülüyünü nəzərə almaq lazımdır. Maşınqayırmada tətbiq olunan yağların özlülüyü yağlama prosesinin gedişini təyin edir. Özlülük materialın strukturu ilə sıx əlaqəli olub onun texnoloji proses ərəfəsində alınan fiziki-kimyəvi xassəsini göstərir. Bir çox kimyəvi birləşmələrdə özlülük molekulyar kütlənin artması ilə qanunauyğun olaraq artır. Yağlarda özlülüyün yüksək olması onların tərkibində molekulyar tsikllər olması ilə izah olunur. Təmasda olduqda bir-biri ilə reaksiya verməyən mayeləri qarışdırdıqda o, orta özlülüyə malik olur. Əgər qarışdırmada yeni kimyəvi tərkibli maye alınarsa onda alınan maye 10 dəflərlə yüksək özülülüyə malik ola bilər. Özlülyün vahidi, aralarındakı məsafə vahidə bərabər olan iki maye layına təsir edən toxunan qüvvələrin fərqi vahidə bərabər olan hal üçün Ns/m2 ilə ifadə olunur.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Maddələrin özlülükləri
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ozluluk viskozitet axan maddelerin daxilinde bir hisseciyin digerine nisbeten hereketine qarsi gosterdiyi muqavimet ile seciyyelenen xassedir O hem de daxili surtunme ucun bir gostericidir Ozlu axm mll km inin esas qanunauygunlugu Nyuton terefinden qoyulmusdur Ozluluyun teyini Maye mavi sukunetde olan lovhe asagida ve hereketli lovhe yuxarida arasinda kesilir source source source source source source source source F hSDvDy displaystyle F eta S frac Delta v Delta y burada F maye ve qazin laylarinin bir birine nezeren surusmesini sertlendiren toxunan quvve S surusme bas veren qatin sahesi Dv Dy axinin suret qradiyentidir h mutenasiblik emsali dinamiklik emsali adlanir O mayenin surusmeye muqavimetini kemiyyetce ifade edir Onun eksi olan f 1 h axiciliq adlanir Maye seklinde olan metallarda da ozluluk adi mayelerde olan xasselere malik olur Xususi ozluluk xassesine malik olan material kimi heliumu gostermek olar 2 172 K de helium yuksek gostererek onun ozululuyu sifra beraber olur Ozluluk materiallarin vacib fiziki kimyevi xasselerindendir Qaz ve mayelerin boru ile axmasi zamani bu xasse xususi rol oynayir Domna ve martens sobalarinda erimis slaklarin ozululuyunu nezere almaq lazimdir Masinqayirmada tetbiq olunan yaglarin ozluluyu yaglama prosesinin gedisini teyin edir Ozluluk materialin strukturu ile six elaqeli olub onun texnoloji proses erefesinde alinan fiziki kimyevi xassesini gosterir Bir cox kimyevi birlesmelerde ozluluk molekulyar kutlenin artmasi ile qanunauygun olaraq artir Yaglarda ozluluyun yuksek olmasi onlarin terkibinde molekulyar tsikller olmasi ile izah olunur Temasda olduqda bir biri ile reaksiya vermeyen mayeleri qarisdirdiqda o orta ozluluye malik olur Eger qarisdirmada yeni kimyevi terkibli maye alinarsa onda alinan maye 10 deflerle yuksek ozululuye malik ola biler Ozlulyun vahidi aralarindaki mesafe vahide beraber olan iki maye layina tesir eden toxunan quvvelerin ferqi vahide beraber olan hal ucun Ns m2 ile ifade olunur Hemcinin baxOzluluk indeksiXarici kecidlerMaddelerin ozlulukleri Kimya ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqalenini redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Etdiyiniz redakteleri menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin