çeberloyev rayonu çeç ЧӀебарлойн кӀошт Rusiya Federasiyası çeçenistan Respublikasının ərazi vahidi olaraq 2012 ci ildə ç

Çeberloyev rayonu (çeç. ЧӀебарлойн кӀошт) — Rusiya Federasiyası, Çeçenistan Respublikasının ərazi vahidi olaraq 2012-ci ildə Çeçenistan Respublikasının Konstitusiyasına uyğun olaraq bərpa edildi. Hüquqi bərpa respublikanın inzibati-ərazi tərkibində faktiki dəyişikliyə səbəb olmadı

Çeberloyev rayonu
ЧӀебарлойн кӀошт

Ölkə	Rusiya
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb	1925
Sahəsi	525 km²
Saat qurşağı	Moskva vaxtı^[d]
Əhalisi
Əhalisi	16.962 nəf. (1939)


Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

1925–1944

8 mart 1926-cı ildə RSFSR Ümumrusiya Mərkəzi İcraiyyə Komitəsi Rəyasət Heyətinin qərarı ilə Çeçen Muxtar Vilayəti 14 rayondan ibarət olaraq təsdiq edildi. Bu rayonlar sırasına mərkəzi Makajoy olan Çeberloyev rayonu da daxil idi.

1926-cı il siyahıyaalmasına görə rayonda 13,053 nəfər yaşayırdı. Rayon ümumilikdə 11 kənd sovetindən ibarət idi. 1929-cu ilin fevralında inzibati bölgələrin genişləndirilməsi ilə Çeberloev rayonu ləğv edildi, əraziləri aşağıdakı rayonlara birləşdirildi:

Şatoy rayonu — Dayski, Şaro-Argunski, Nijeloevski, Çubax-Keneroyevski, Naxçu-Keloyevski, Salbiroyevski kəndləri.

Vedeno rayonu — Makajoevski, Sadoyevski, Xind—Bosxoyevski, Riqaxoyevski, İxoroyevski kəndləri.

Ümumrusiya Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin 10 yanvar 1932-ci il tarixli qərarı ilə "Şaro-Çeberloevski rayonu" Vedeno və Şatoevski rayonlarından ayrılan torpaqlar hesabına mərkəzi Day kəndi olmaqla təşkil edilir. 1935-ci ildə Çeberloyev rayonu yenidən təşkil edilir və mərkəzi Şaro-Arqun kəndi olur. Rayona ümumilikdə 11 kənd sovetliyi daxil idi. 1940-cı ilin sonlarına görə rayonda cəmi əhalisi 17 min nəfər yaşayırdı.

1944-cü il məlumatına görə rayon 52,5 min ha əraziyə sahib idi. Rayonda ümumi olaraq 16 982 nəfər yaşayırdı.

1944-cü ildə Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının ləğvi və sakinlərinin qovulması ilə rayon ərazisi Dağıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının Botlıx rayonuna birləşdirilir.

1956-cı ilin dekabrında Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının Bərpası üzrə Dövlət Komissiyasının iclasında Çeberloevski rayonunun ərazisinin Dağıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasın tərkibində qalması təklif edildi. Bu təklifə Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikası Təşkilat Komitəsinin sədri M. Qairbekov və onun müavini D. Malsaqov da daxil olmaqla çeçen və inquş nümayəndələri tərəfindən kəskin etiraz edildi. 9 yanvar 1957-ci ildə RSFSR Ali Şurası Rəyasət Heyətinin fərmanı ilə Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikası bərpa edildi. Çeberloev rayonunun ərazisi respublikaya qaytarıldı. Lakin qonşu rayonların sovxozları və kolxozları üçün alp otlaqları ayrıldığından bölgə yaşayış üçün bağlanıldı. Keçmiş rayon sakinləri, atalarının torpağına qayıda bilməyərək, respublikanın əsasən düzən ərazilərinə o cümlədən Şali və Urus-Martan kəndlərinə köçürüldü.

Əhali

1939-cu il məlumatına görə rayon ərazisində 16 962 nəfər əhali yaşayırdı. Milli tərkib: çeçenlər 97,5 %, ruslar 1,6 %, ukraynalılar 0,3 %, inquşlar 0,2 %.

İstinadlar

http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_pop_39_2.php.
"Бовза хьай Дайхмохк". 2019-10-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-11.
"Конституционный закон Чеченской Республики О ВНЕСЕНИИ ИЗМЕНЕНИЙ В СТАТЬЮ 59 КОНСТИТУЦИИ ЧЕЧЕНСКОЙ РЕСПУБЛИКИ от 1 ноября 2012 года N5-РКЗ". 2017-01-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-11.
Указ Президента Чеченской Республики "Об утверждении реестра административно-территориальных единиц Чеченской Республики" от 11 августа 2010 года N 167 2019-02-10 at the Wayback Machine (с изменениями на: 11. mart 2016)
/pdfs/akka_administrativnoe_delenie.pdf Çeçen-İnquşetiyanın inzibati-ərazi bölgüsü haqqında qısa tarixi məlumat
"Əsas statistika və yaşayış məntəqələrinin siyahısı Çeçen Muxtar Vilayəti 1929–1930". 2016-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-12.
. istmat.info. 2019-01-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-01-30.
"Документы по распределению земель б. ЧИАССР в период выселения чеченцев 1944–1956 гг". 2016-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-12.
"Этнополитические процессы в Чечено-Ингушской АССР в 1957–1990 гг.: последствия депортации и основные аспекты реабилитации чеченцев и ингушей". 2020-02-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-12.
Указ президиума ВС РСФСР от 9. yanvar 1957 № 721/4 О восстановлении Чечено-Ингушской АССР и упразднении Грозненской области
Саид-Хамзат Нунуев. Кто мы: нация добытчиков или производителей? 2011-03-10 at the Wayback Machine

[_04de96cd37086ccf-1] ttp://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_pop_39_2.php.

[2] "Бовза хьай Дайхмохк". 2019-10-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-11.

[3] "Конституционный закон Чеченской Республики О ВНЕСЕНИИ ИЗМЕНЕНИЙ В СТАТЬЮ 59 КОНСТИТУЦИИ ЧЕЧЕНСКОЙ РЕСПУБЛИКИ от 1 ноября 2012 года N5-РКЗ". 2017-01-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-11.

[4] Указ Президента Чеченской Республики "Об утверждении реестра административно-территориальных единиц Чеченской Республики" от 11 августа 2010 года N 167 2019-02-10 at the Wayback Machine (с изменениями на: 11. mart 2016)

[adm-5] /pdfs/akka_administrativnoe_delenie.pdf Çeçen-İnquşetiyanın inzibati-ərazi bölgüsü haqqında qısa tarixi məlumat

[sta-6] "Əsas statistika və yaşayış məntəqələrinin siyahısı Çeçen Muxtar Vilayəti 1929–1930". 2016-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-12.

[7] . istmat.info. 2019-01-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-01-30.

[dag-8] "Документы по распределению земель б. ЧИАССР в период выселения чеченцев 1944–1956 гг". 2016-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-12.

[dis-9] "Этнополитические процессы в Чечено-Ингушской АССР в 1957–1990 гг.: последствия депортации и основные аспекты реабилитации чеченцев и ингушей". 2020-02-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-12.

[vos-10] Указ президиума ВС РСФСР от 9. yanvar 1957 № 721/4 О восстановлении Чечено-Ингушской АССР и упразднении Грозненской области

[sai-11] Саид-Хамзат Нунуев. Кто мы: нация добытчиков или производителей? 2011-03-10 at the Wayback Machine