Çatırdağ (ukr. Чатир-Даг, krımtat. Çatır Dağ, Чатыр Дагъ) — Krım yarımadasının cənubunda, dənizdən 10 km aralıda yerləşən yayla. Krım dağlarının əsas sırasını təşkil edir. Əvvəllər silsilələr arasında məsafə böyük olmamışdır. Ancaq Ulu-Üzən və Alma çaylarının eroziya fəaliyyəti nəticəsində bu məsafə artır. Yayla yuxarı və aşağı olmaqla iki platodan ibarətdir. Yuxarı platonda iki zirvə vardır: şərqdə — Anqar-Burun (1453 m) və qərbdə — Əkizli-Burun (1527 m). Yaylanın uzunlu şimaldan cənuba 10 km, şərqdən qərbə isə eni 4 km təşkil edir.
Çatırdağ yaylası | |
---|---|
Ümumi məlumatlar | |
Mütləq hündürlüyü | 1527 m |
Sahəsi |
|
Yerləşməsi | |
Ölkə | Ukrayna |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Geologiya
Massiv klassik kars rayonudur. Burada 200 mağara, şaxtaya sahibdir. Dünyada mağara qarğalarının sayına görə birinci yerdə gedir. Onların burada sayı 1 000-dən çoxdur. Əhəng daşından ibarət olan zirvələrin bəzən hündürlüyü 1000 metri keçir. Burada arqillit, alevrolit və əhəngdaşı kimi suxurlardan təşkil olunmuşdur. Bu tip suxurlar Krımın bütün cənub və cənub-qərb sahilləri boyunca yayılmışdır.
İnsanlar hələ neolit dönəmində yaşayırdılar. Burada əsasən maldar və ovçular yaşqmışdır.
Görməli yerləri
Yuxarı və aşağı platoda məşhur turistik obyektlər yerləşir. Burada və , və , , mağaraları əsas görməli yerləridir.
Çatırdağın aşağı platosunda iki tur baza vardır: birinci mərmər mağarasında, ikinci idəsə keçmiş hərbi hissənin yerində yerləşir. İkinci tur baza platonun şimal-şərqində yerləşir və «Toçka» adlanır.
Nəzarət-Xilasetmə xidmətinin sözlərinə görə Çatırdağın aşağı platosunu hər il 40 min insan ziyarət edir. 1922-ci ildə Çatırdağ ətəklərində Krımın sonuncu canavarı öldürülmüşdür. Bununla belə 2000-ci ilərfə Krımın düzənliklərində yenidən canavarlar müşahidə edilmişdir. Onlar Ukraynanın materik hissəsindən ora daxil olmuşdurlar.
Etimaloji adı
Yaylanın müasir adı krımtatar dili məşhəllidir. Dağın mənası «Çadır dağı» anlamındadır. Bununla yanaşı qədim yunan adı «Trapezunt» (q.yun. Τραπεζοῦς ὄρος idiki, buda «Oturacaq dağı» mənasını verir.
Mənbə
- Çatırdağ mağarası
- Çatırdağ yaylasının təsviri 2016-08-10 at the Wayback Machine
- Çatırdağ bələdçisi (1975) 2009-03-22 at the Wayback Machine
- Nauçnı — Alma — Çatırdağ maşrutunun təsviri
İstinadlar
- "Krım yaylası". 2019-04-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-05-17.
- "Min başlı mağara". 2022-03-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-05-17.
- Новости NEWSru.com :: В Крыму ждут нашествия волков - в заповеднике предложили ввести лимиты на отстрел 2014-11-12 at the Wayback Machine (rus.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Catirdag ukr Chatir Dag krimtat Catir Dag Chatyr Dag Krim yarimadasinin cenubunda denizden 10 km aralida yerlesen yayla Krim daglarinin esas sirasini teskil edir Evveller silsileler arasinda mesafe boyuk olmamisdir Ancaq Ulu Uzen ve Alma caylarinin eroziya fealiyyeti neticesinde bu mesafe artir Yayla yuxari ve asagi olmaqla iki platodan ibaretdir Yuxari platonda iki zirve vardir serqde Anqar Burun 1453 m ve qerbde Ekizli Burun 1527 m Yaylanin uzunlu simaldan cenuba 10 km serqden qerbe ise eni 4 km teskil edir Catirdag yaylasiUmumi melumatlarMutleq hundurluyu 1527 mSahesi 90 haYerlesmesi44 44 52 sm e 34 18 13 s u Olke UkraynaCatirdag yaylasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarEkizli Burun 1527 m GeologiyaMassiv klassik kars rayonudur Burada 200 magara saxtaya sahibdir Dunyada magara qargalarinin sayina gore birinci yerde gedir Onlarin burada sayi 1 000 den coxdur Eheng dasindan ibaret olan zirvelerin bezen hundurluyu 1000 metri kecir Burada arqillit alevrolit ve ehengdasi kimi suxurlardan teskil olunmusdur Bu tip suxurlar Krimin butun cenub ve cenub qerb sahilleri boyunca yayilmisdir Insanlar hele neolit doneminde yasayirdilar Burada esasen maldar ve ovcular yasqmisdir Gormeli yerleriYuxari ve asagi platoda meshur turistik obyektler yerlesir Burada ve ve magaralari esas gormeli yerleridir Catirdagin asagi platosunda iki tur baza vardir birinci mermer magarasinda ikinci idese kecmis herbi hissenin yerinde yerlesir Ikinci tur baza platonun simal serqinde yerlesir ve Tocka adlanir Nezaret Xilasetme xidmetinin sozlerine gore Catirdagin asagi platosunu her il 40 min insan ziyaret edir 1922 ci ilde Catirdag eteklerinde Krimin sonuncu canavari oldurulmusdur Bununla bele 2000 ci ilerfe Krimin duzenliklerinde yeniden canavarlar musahide edilmisdir Onlar Ukraynanin materik hissesinden ora daxil olmusdurlar Etimaloji adiYaylanin muasir adi krimtatar dili meshellidir Dagin menasi Cadir dagi anlamindadir Bununla yanasi qedim yunan adi Trapezunt q yun Trapezoῦs ὄros idiki buda Oturacaq dagi menasini verir Platonun umumi gorunusuMenbeCatirdag magarasi Catirdag yaylasinin tesviri 2016 08 10 at the Wayback Machine Catirdag beledcisi 1975 2009 03 22 at the Wayback Machine Naucni Alma Catirdag masrutunun tesviriIstinadlar Krim yaylasi 2019 04 23 tarixinde Istifade tarixi 2017 05 17 Min basli magara 2022 03 14 tarixinde Istifade tarixi 2017 05 17 Novosti NEWSru com V Krymu zhdut nashestviya volkov v zapovednike predlozhili vvesti limity na otstrel 2014 11 12 at the Wayback Machine rus