Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Əmmar ibn Yasir (ərəb. عمار بن یاسر; 570, Məkkə – 22 iyul 657) - Məhəmməd peyğəmbərin səhabəsi, Dörd sadiq səhabədən biri.
| Əmmar ibn Yasir | |
|---|---|
| ərəb. عمار بن یاسر | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 22 iyul 657 |
| Vəfat səbəbi | döyüşdə ölüm |
| Anası | Süməyyə binti Həyat |
| Fəaliyyəti | hərbi lider[d], vali[d], şair |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Əmmarın atasının adı Yasir, anasının adı Süməyyə idi.
Yasir Məxzum qəbiləsinin rəisi Əbu Həzifə Məxzuminin kənizi Süməyyə ilə izdivac etdi və Əmmar bu nikahdan dünyaya gəldi.
Əmmar zülm baş alıb gedən cəmiyyətdə böyüyürdü. O, ata-anası ilə birlikdə müsəlman olmuş ilk şəxslərdən idi. Məkkə müşrikləri islamı qəbul etmiş müsəlmanlar əziyyət verirdilər. Müsəlmanlara qarşı növbəti işgəncələr zamanı Əmmarın atası və anası şəhid edildilər. Onlar İslamın ilk şəhidləri hesab olunurlar.
Bu iki qəhrəmanın gənc övladı Əmmar təqiyyə etməklə, əqidəsini gözləməklə canını qurtara bildi. O, ata-anasının cəlladlar əlində şəhadətə yetməsinə şahid oldu. Öz əzizlərini müdafiə etmək gücündə olmayan Əmmar dərin iztirab keçirirdi. Əmmar işgəncələr altında müşriklərin istədiyi sözü deməyə məcbur oldu. Amma onun qəlbi Allaha iman və eşqlə dolu idi. Onu küframiz sözlər deməyə məcbur etdilər. O, Peyğəmbərdən (s) xəcalət çəkirdi. Amma ayə nazil oldu və bu ayə Əmmarın imanına şahid duraraq, onun təqiyyəsini bəyəndi.
Siffeyn döyüşündə Əlinin qoşununda vuruşan Əmmar Müaviyənin qoşunu tərəfindən 94 yaşında şəhid oldu.
Əmmarın fəzilətləri
Əmmar Həbəşəyə mühacirət edənlərdən biri idi. Bu dəstə Qüreyş müşriklərindən canlarını qorumaqla yanaşı, hicrət etdikləri yerdə İslamın təbliğilə də məşğul olmaqla vəzifələndirilmişdilər. Peyğəmbərin (s) Mədinəyə hicrətindən sonra o da mühacirlərlə birliklə Peyğəmbərə (s) qoşuldu. Mədinə məscidinin tikintisində Əmmar iki nəfərin işini görür, ağır daşlar daşıyırdı. Peyğəmbər (s) ona dedi:
— Əmmar! Özünü bu qədər zəhmətə salma.
Əmmar dedi:
— Bu məscidin tikintisində daha artıq işləmək istəyirəm.
Peyğəmbər (s) əlini Əmmarın çiyninə qoyub dedi:
—Sən behişt əhlisən, bir dəstə zalım səni qətlə yetirər.
Səxavət, isar da Əmmarın digər fəzilətlərindəndir. Cabir ibn Əbdüllah Ənsari belə nəql edir:
Bir gün əsr namazından sonra Peyğəmbər məsciddə oturmuşdu və onun ətrafında səhabələr toplanmışdı. Məscidin bir küncündə pal-paltarı cırıq-yırtıq, arıq bir kişi oturmuşdu. Həzrət Peyğəmbər (s) ona müraciətlə buyurdu:
- "Əgər bir istəyin varsa, de yerinə yetirək."
Qoca kişi dedi:
- "Ya Rəsulilah! Bir müddətdir acam… Ailəmin yanına qayıtmaq üçün də yol pulum yoxdur."
Həzrət buyurdu:
- "Mənim yanımda sənə verməyə bir şey yoxdur, amma səni bir evə göndərəcəyəm, nə istəsən verəcəklər."
Sonra həzrət Peyğəmbər (s) onu Bilala qoşub həzrət Zəhranın (s) evinə göndərdi. Onlar evin qapısına çatdıqları vaxt qoca kişi dedi:
- "Salam olsun sizə, ey peyğəmbər Əhli-beyti! Sizin eviniz vəhyin nazil olduğu və mələklərin gəldiyi yerdir."
Qocanın səsini eşidən Zəhra buyurdu:
- "Salam olsun sənə! Haradan gəlmisən və nə istəyirsən?"
Qoca dedi:
- "Ehtiyaclarımın ödənməsi üçün atanız məni buraya göndərdi."
Həzrət Zəhra özü də bir müddət idi ki, ac idi. Evə baxdı və Həsənlə (ə) Hüseynin (ə) altındakı qoyun dərisini gördü. Uşaqlar onun üstündə yatmışdılar. Həzrət Zəhra (s) dərini qocaya vermək istədi. Amma qoca dedi:
- "Mən acam, qoyun dərisinə ehtiyacım yoxdur!"
Nəhayət, həzrət Zəhra öz boyunbağısını çıxarıb kişiyə verdi. Qoca boyunbağını götürüb, həzrət Peyğəmbərin yanına gəldi və əhvalatı ona danışdı. Həmin vaxt Səlman, Əbuzər və Miqdad da orada idi. Əmmar həzrət Peyğəmbərdən icazə istədi ki, dəyərini ödəyib, qocadan boyunbağını alsın. Həzrət (s) buyurdu:
- "Ey Əmmar, boyunbağını al. Hər kəs bu boyunbağının alınmasına şərik olsa, Allah onu oda və əzaba düçar etməz."
Əmmar boyunbağının müqabilində 20 dinar 200 dirhəm pul, geyim və çörək verdi, Xeybər döyüşündə payına düşmüş qənimətdən kişi üçün yol azuqəsi tədarük etdi. Əmmarın səxavəti kişini heyrətə gətirmişdi. Bütün hazırlıqlardan sonra qoca Peyğəmbərin yanına gəlib, ona təşəkkürünü bildirdi. Peyğəmbər (s) başını qaldırıb, həzrət Zəhraya (s) dua etdi. Sonra o, Səlmana, Əmmara və Miqdada Həzrət Əli və xanım Zəhranın, Həsənlə Hüseynin bəzi fəzilətləri haqqında söhbətlər etdi.
Əmmar evə qayıdıb, boyunbağını qiymətli bir parçaya bükdü və ətirlədi. Onu Xeybər döyüşündə payına düşmüş kənizlə birlikdə Peyğəmbərə (s) hədiyyə göndərdi. Peyğəmbər (s) hədiyyələri qəbul edib, qızı Fatimənin (s) ixtiyarına verdi. Kəniz əhvalatı həzrət Fatiməyə danışdıqdan sonra xanım Fatimə onu Allah yolunda azad etdi. Kənizin gülümsədiyini görən Fatimə (s) bu gülüşün səbəbini soruşdu. Kəniz belə cavab verdi:
- "Bu boyunbağıya gülürəm. Bir boyunbağı acı doyurdu, yoxsulu geyindirdi, möhtacın ehtiyacını aradan qaldırdı, bir qulu azad etdi, nəhayətdə isə öz sahibinə qayıtdı."
Müaviyənin siyasi hiyləgərliyinə cavab
Əmmar Yasir, Peyğəmbərin(s) böyük görkəmli səhabələrindən biri idi. O, həmişə Peyğəmbərdən(s) sonra da həqiqi İslam yolunda olaraq, Əli əleyhissalama tabe idi. Nəhayət Siffeyn müharibəsində şəhadət şərbətini nuş etdi. Peyğəmbər(s) onun barəsində buyurmuşdur. - "Təqtulukəl fiətul bağiyəh." ("Zalım qövm səni qətlə yetirəcəkdir.") Müsəlmanlar bu sözü eşitmişdilər və Peyğəmbərin(s) Əmmarın barəsində bu cür buyurduğunu həmişə yadlarında saxlayırdılar. Bu hadisədən uzun illər ötüb, keçdi. Nəhayət İmam Əli əleyhissalamın xilafəti dövründə, Müaviyənin ordusu ilə Həzrət Əli əleyhissalamın ordusu arasında Siffeyn müharibəsi baş verdi. Bu müharibədə Əmmar Yasir İmam Əli əleyhissalamın tərəfində döyüşürdü. Nəhayət çoxlu rəşadətlər göstərdikdən sonra, Müaviyənin əsgərləri tərəfindən öldürüldü. Müaviyə və ya Əli əleyhissəlamın, hansı birisinin haqq olduğunda şəkk edənlər, bu hadisədən başa düşdülər ki, Peyğəmbərin buyurduğuna əsasən Müaviyənin ordusu zalımdır. Çünki onlar Əmmarı qətlə yetirmişlər. Deməli Müaviyə batildir. Burada Müaviyə gördü ki, həmin hadisə onun ordusunun ruhiyyə zəifliyinə səbəb olur, dərhal camaatı aldadaraq belə dedi:
- "Əmmar Yasiri Əli öldürdü, mən yox. Çünki əgər Əli, onu mənimlə müharibəyə göndərməsəydi heç vaxt öldürülməzdi."
Bununla da bəzilərini aldada bildi. İmam Əli əleyhissalam onun bu yalançı sözləri müqabilində dərhal cavab verdi:
- "Əgər Müaviyənin sözü düz olsa, onda demək lazımdır ki, Ühüd müharibəsində həzrəti Həmzəni müşriklər deyil, Peyğəmbər(s) öldürmüşdür. Çünki onu müharibəyə Peyğəmbər(s) göndərmişdir."
Əmr Asın oğlu Əbdullah, bu cavabı Müaviyəyə çatdırdıqda, Müaviyə o qədər narahat olub, qəzəbləndi ki, onun atası Əmr Asa (Müaviyənin ən hiyləgər və xüsusi müşaviri) dedi:
- "Öz axmaq oğlunu bu məclisdən çıxart."
Bu da öz növbəsində düşməni məğlubiyyətə uğradan bir elmi mübahisə idi.
Kufə valisi
Əmmar Ömər bin Xəttabın xəlifəliyi dövründə Kufəyə vali təyin olunur. İbn Məsud da bir Quran müəllimi və xəzinədar kimi onu müşayiət edir. Xəlifənin onlara aid olan hökmündə belə yazılmışdı: "Bu iki şəxs Məhəmmədin (s) ən üstün və seçilmiş köməkçilərindəndirlər. Onları dinləyin və onlara iqtida edin."
Peyğəmbərdən tərbiyə almış Əmmar üçün ixlas, təvazö və təqva hər şeydən uca idi. Onun Kufədə qısa müddətə hakim oldu. Onun hakimiyyəti altında olan xalqın əksəriyyətinin Əli tərəfdarları idi. Onun ədalətli və dinə müvafiq rəftarı bəzilərini razı salmadı və onlar xəlifəyə böhtan dolu məlumatlar olan məktub ünvanladılar. Bununla da Əmmarın valilikdən kənarlaşdırıldı. Əmmar yenidən Mədinəyə qayıtdı. bu vaxt ondan soruşdular ki, işdən uzaqlaşdırılmağın səni narahat etmirmi? Əmmar belə cavab verdi: "Mənə bu iş həvalə olunanda sevinməmişdim ki, kənarlaşdırılanda da narahat olam!"
Həmçinin bax
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq ilə göstərilməlidir. |
- Али-заде А. Аммар ибн Йасир (rus.). // Исламский энциклопедический словарь Москва: Ансар, 2007.
- Nəhl surəsi, 106: Qəlbi imanla sabit olduğu halda (küfr sözünü deməyə) məcbur edilən (dil ilə deyib ürəyində onu təsdiq etməyən) şəxs istisna olmaqla, hər kəs iman gətirdikdən sonra küfr etsə (onu ağır təhlükə gözləyir). Lakin qəlbən küfrə razı olanlara (qəlbində könüllü surətdə küfrə yer verənlərə) Allahın qəzəbi tutar və onlar şiddətli bir əzaba düçar olarlar!'
- "Əyanuş-Şiə", c. 8, s. 373
- "Biharül-ənvar", c. 43, s. 56
- Əyyamu şiə 42-ci cild səhifə 115
- Cavad Mühəddisi. Əmmar Yasir, səh. 21-22
Xarici keçidlər
- . "Əmmar Yasir kimdir?" ( (az.)). islamazeri.com. 2019-10-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-05-25.
- Mərvan Xəlifat. "Tarixi aydınlatma: Osman Əmmarı vurur, Əmmar isə onu təhqir edir!" ( (az.)). . 2018-03-09. 2019-11-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-05-15.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Emmar ibn Yasir ereb عمار بن یاسر 570 Mekke 22 iyul 657 Mehemmed peygemberin sehabesi Dord sadiq sehabeden biri Emmar ibn Yasirereb عمار بن یاسر Dogum tarixi 566Dogum yeri Mekke HicazVefat tarixi 22 iyul 657 0657 07 22 Vefat sebebi doyusde olumAnasi Sumeyye binti HeyatFealiyyeti herbi lider d vali d sair Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiEmmarin atasinin adi Yasir anasinin adi Sumeyye idi Yasir Mexzum qebilesinin reisi Ebu Hezife Mexzuminin kenizi Sumeyye ile izdivac etdi ve Emmar bu nikahdan dunyaya geldi Emmar zulm bas alib geden cemiyyetde boyuyurdu O ata anasi ile birlikde muselman olmus ilk sexslerden idi Mekke musrikleri islami qebul etmis muselmanlar eziyyet verirdiler Muselmanlara qarsi novbeti isgenceler zamani Emmarin atasi ve anasi sehid edildiler Onlar Islamin ilk sehidleri hesab olunurlar Bu iki qehremanin genc ovladi Emmar teqiyye etmekle eqidesini gozlemekle canini qurtara bildi O ata anasinin celladlar elinde sehadete yetmesine sahid oldu Oz ezizlerini mudafie etmek gucunde olmayan Emmar derin iztirab kecirirdi Emmar isgenceler altinda musriklerin istediyi sozu demeye mecbur oldu Amma onun qelbi Allaha iman ve esqle dolu idi Onu kuframiz sozler demeye mecbur etdiler O Peygemberden s xecalet cekirdi Amma aye nazil oldu ve bu aye Emmarin imanina sahid duraraq onun teqiyyesini beyendi Siffeyn doyusunde Elinin qosununda vurusan Emmar Muaviyenin qosunu terefinden 94 yasinda sehid oldu Emmarin feziletleriEmmar Hebeseye muhaciret edenlerden biri idi Bu deste Qureys musriklerinden canlarini qorumaqla yanasi hicret etdikleri yerde Islamin tebligile de mesgul olmaqla vezifelendirilmisdiler Peygemberin s Medineye hicretinden sonra o da muhacirlerle birlikle Peygembere s qosuldu Medine mescidinin tikintisinde Emmar iki neferin isini gorur agir daslar dasiyirdi Peygember s ona dedi Emmar Ozunu bu qeder zehmete salma Emmar dedi Bu mescidin tikintisinde daha artiq islemek isteyirem Peygember s elini Emmarin ciynine qoyub dedi Sen behist ehlisen bir deste zalim seni qetle yetirer Sexavet isar da Emmarin diger feziletlerindendir Cabir ibn Ebdullah Ensari bele neql edir Bir gun esr namazindan sonra Peygember mescidde oturmusdu ve onun etrafinda sehabeler toplanmisdi Mescidin bir kuncunde pal paltari ciriq yirtiq ariq bir kisi oturmusdu Hezret Peygember s ona muracietle buyurdu Eger bir isteyin varsa de yerine yetirek Qoca kisi dedi Ya Resulilah Bir muddetdir acam Ailemin yanina qayitmaq ucun de yol pulum yoxdur Hezret buyurdu Menim yanimda sene vermeye bir sey yoxdur amma seni bir eve gondereceyem ne istesen verecekler Sonra hezret Peygember s onu Bilala qosub hezret Zehranin s evine gonderdi Onlar evin qapisina catdiqlari vaxt qoca kisi dedi Salam olsun size ey peygember Ehli beyti Sizin eviniz vehyin nazil oldugu ve meleklerin geldiyi yerdir Qocanin sesini esiden Zehra buyurdu Salam olsun sene Haradan gelmisen ve ne isteyirsen Qoca dedi Ehtiyaclarimin odenmesi ucun ataniz meni buraya gonderdi Hezret Zehra ozu de bir muddet idi ki ac idi Eve baxdi ve Hesenle e Huseynin e altindaki qoyun derisini gordu Usaqlar onun ustunde yatmisdilar Hezret Zehra s derini qocaya vermek istedi Amma qoca dedi Men acam qoyun derisine ehtiyacim yoxdur Nehayet hezret Zehra oz boyunbagisini cixarib kisiye verdi Qoca boyunbagini goturub hezret Peygemberin yanina geldi ve ehvalati ona danisdi Hemin vaxt Selman Ebuzer ve Miqdad da orada idi Emmar hezret Peygemberden icaze istedi ki deyerini odeyib qocadan boyunbagini alsin Hezret s buyurdu Ey Emmar boyunbagini al Her kes bu boyunbaginin alinmasina serik olsa Allah onu oda ve ezaba ducar etmez Emmar boyunbaginin muqabilinde 20 dinar 200 dirhem pul geyim ve corek verdi Xeyber doyusunde payina dusmus qenimetden kisi ucun yol azuqesi tedaruk etdi Emmarin sexaveti kisini heyrete getirmisdi Butun hazirliqlardan sonra qoca Peygemberin yanina gelib ona tesekkurunu bildirdi Peygember s basini qaldirib hezret Zehraya s dua etdi Sonra o Selmana Emmara ve Miqdada Hezret Eli ve xanim Zehranin Hesenle Huseynin bezi feziletleri haqqinda sohbetler etdi Emmar eve qayidib boyunbagini qiymetli bir parcaya bukdu ve etirledi Onu Xeyber doyusunde payina dusmus kenizle birlikde Peygembere s hediyye gonderdi Peygember s hediyyeleri qebul edib qizi Fatimenin s ixtiyarina verdi Keniz ehvalati hezret Fatimeye danisdiqdan sonra xanim Fatime onu Allah yolunda azad etdi Kenizin gulumsediyini goren Fatime s bu gulusun sebebini sorusdu Keniz bele cavab verdi Bu boyunbagiya gulurem Bir boyunbagi aci doyurdu yoxsulu geyindirdi mohtacin ehtiyacini aradan qaldirdi bir qulu azad etdi nehayetde ise oz sahibine qayitdi Muaviyenin siyasi hiylegerliyine cavabEmmar Yasir Peygemberin s boyuk gorkemli sehabelerinden biri idi O hemise Peygemberden s sonra da heqiqi Islam yolunda olaraq Eli eleyhissalama tabe idi Nehayet Siffeyn muharibesinde sehadet serbetini nus etdi Peygember s onun baresinde buyurmusdur Teqtulukel fietul bagiyeh Zalim qovm seni qetle yetirecekdir Muselmanlar bu sozu esitmisdiler ve Peygemberin s Emmarin baresinde bu cur buyurdugunu hemise yadlarinda saxlayirdilar Bu hadiseden uzun iller otub kecdi Nehayet Imam Eli eleyhissalamin xilafeti dovrunde Muaviyenin ordusu ile Hezret Eli eleyhissalamin ordusu arasinda Siffeyn muharibesi bas verdi Bu muharibede Emmar Yasir Imam Eli eleyhissalamin terefinde doyusurdu Nehayet coxlu resadetler gosterdikden sonra Muaviyenin esgerleri terefinden olduruldu Muaviye ve ya Eli eleyhisselamin hansi birisinin haqq oldugunda sekk edenler bu hadiseden basa dusduler ki Peygemberin buyurduguna esasen Muaviyenin ordusu zalimdir Cunki onlar Emmari qetle yetirmisler Demeli Muaviye batildir Burada Muaviye gordu ki hemin hadise onun ordusunun ruhiyye zeifliyine sebeb olur derhal camaati aldadaraq bele dedi Emmar Yasiri Eli oldurdu men yox Cunki eger Eli onu menimle muharibeye gondermeseydi hec vaxt oldurulmezdi Bununla da bezilerini aldada bildi Imam Eli eleyhissalam onun bu yalanci sozleri muqabilinde derhal cavab verdi Eger Muaviyenin sozu duz olsa onda demek lazimdir ki Uhud muharibesinde hezreti Hemzeni musrikler deyil Peygember s oldurmusdur Cunki onu muharibeye Peygember s gondermisdir Emr Asin oglu Ebdullah bu cavabi Muaviyeye catdirdiqda Muaviye o qeder narahat olub qezeblendi ki onun atasi Emr Asa Muaviyenin en hiyleger ve xususi musaviri dedi Oz axmaq oglunu bu meclisden cixart Bu da oz novbesinde dusmeni meglubiyyete ugradan bir elmi mubahise idi Kufe valisiEmmar Omer bin Xettabin xelifeliyi dovrunde Kufeye vali teyin olunur Ibn Mesud da bir Quran muellimi ve xezinedar kimi onu musayiet edir Xelifenin onlara aid olan hokmunde bele yazilmisdi Bu iki sexs Mehemmedin s en ustun ve secilmis komekcilerindendirler Onlari dinleyin ve onlara iqtida edin Peygemberden terbiye almis Emmar ucun ixlas tevazo ve teqva her seyden uca idi Onun Kufede qisa muddete hakim oldu Onun hakimiyyeti altinda olan xalqin ekseriyyetinin Eli terefdarlari idi Onun edaletli ve dine muvafiq reftari bezilerini razi salmadi ve onlar xelifeye bohtan dolu melumatlar olan mektub unvanladilar Bununla da Emmarin valilikden kenarlasdirildi Emmar yeniden Medineye qayitdi bu vaxt ondan sorusdular ki isden uzaqlasdirilmagin seni narahat etmirmi Emmar bele cavab verdi Mene bu is hevale olunanda sevinmemisdim ki kenarlasdirilanda da narahat olam Hemcinin baxMiqdad SelmanIstinadlarBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir Ali zade A Ammar ibn Jasir rus Islamskij enciklopedicheskij slovarMoskva Ansar 2007 Nehl suresi 106 Qelbi imanla sabit oldugu halda kufr sozunu demeye mecbur edilen dil ile deyib ureyinde onu tesdiq etmeyen sexs istisna olmaqla her kes iman getirdikden sonra kufr etse onu agir tehluke gozleyir Lakin qelben kufre razi olanlara qelbinde konullu suretde kufre yer verenlere Allahin qezebi tutar ve onlar siddetli bir ezaba ducar olarlar Eyanus Sie c 8 s 373 Biharul envar c 43 s 56 Eyyamu sie 42 ci cild sehife 115 Cavad Muheddisi Emmar Yasir seh 21 22Xarici kecidler Emmar Yasir kimdir az islamazeri com 2019 10 26 tarixinde Istifade tarixi 2020 05 25 Mervan Xelifat Tarixi aydinlatma Osman Emmari vurur Emmar ise onu tehqir edir az 2018 03 09 2019 11 22 tarixinde Istifade tarixi 2020 05 15