Əli bəy Bəylərbəyov (Tam adı: Əli bəy Şahkərim oğlu Bəylərbəyov; 1894, Masallı rayonu – 2 yanvar 1938, Bakı) — Azərbaycan hərbi xadimi, I Dünya Müharibəsi iştirakçısı, Azərbaycan SSR Baş Milis İdarəsinin rəisi (1922–1924), ilk daxili işlər komissarı, general-mayor.
Əli bəy Bəylərbəyov | |
---|---|
Azərbaycan SSR Baş Milis İdarəsinin rəisi | |
15 noyabr 1922 – 20 fevral 1924 | |
Əvvəlki | İsrafil İbrahimov |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 1894 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 2 yanvar 1938 |
Vəfat yeri |
Həyatı
Əli bəy Bəylərbəyov 1894-cü ildə Masallı rayonun Xıl kəndində anadan olmuşdur. O, kənddə ibtidai təhsil aldıqdan sonra Lənkəran şəhərindəki təqribən orta məktəb həcmində təhsil verən rus məktəbinə — Gimnaziyaya daxil olaraq həmin məktəbi 1911-ci ildə bitirmiş və həmin ildə Tiflis şəhərindəki ali hərbi məktəbə daxil olmuşdur. 1919-cu ildə həmin məktəbi əla qiymətlə başa vurmuşdur.
Ailəsi
1923-cü ildə Şahkərim adlı bir oğlu olmuşdur. Səhiyyə nazirinin müavini, Respublika Sanitar Epidemiologiya İdarəsinin rəisi, tibb elmləri doktoru və professor Şahkərim Əli bəy oqlu Bəylərbəyov 1990-cı ildə dünyasını dəyişmişdir. Nəvələri: Alim Şahkərim oğlu Bəylərbəyov, Akif Şahkərim oğlu Bəylərbəyov, Məmməd Şahkərim oğlu Bəylərbəyov, Gülnarə Şahkərim qızı Bəylərbəyova (Məmmədova).
Nəticələri:Əli bəy Məmməd oğlu Bəylərbəyov, Afaq Məmməd qızı Bəylərbəyova(Neymətova), Ülkər Məmməq qızı Bəylərbəyova (Əliyeva), Rasim Alim Oğlu Bəylərbəyov, Humay Alim qızı Bəylərbəyova, Əfqan Akif oğlu Bəylərbəyov, Fərid Akif oğlu Bəylərbəyov, Səbinə Akif qızı Bəylərbəyova, Əsəd Şaxsəddin oğlu Məmmədov (Gülnarə xanımın oğlu).
Kötücələri:Şahkərim Əli bəy oğlu Bəylərbəyov, Nigar Əli bəy qızı Bəylərbəyova, Əsəd Ramin oğlu Neymətov (Afaq xanımın oğlu), Kamran Ramin oğlu Neymətov (Afaq xanımın oğlu), İradə Vüsal qızı Əliyeva (Ülkər xanımın qızı), Ülviyyə Vüsal qızı Əliyeva (Ülkər xanımın qızı), Ədalət Vüsal oğlu Əliyev (Ülkər xanımın oğlu), Səid Əsəd oğlu Məmmədov.
Müharibədə iştirakı
1915-ci ildə Tiflisdə hərbi məktəbə qəbul olur, oranı zabit rütbəsi ilə bitirmişdir. 1914–1918-ci illərdə I Dünya Müharibəsində iştirak etmişdir. O, Ərzurum əməliyyatının hazırlanmasında şəxsən göstərdiyi xidmətlərə görə Ali baş komandan tərəfindən "Qızıl Qılınc"la mükafatlandırılmışdır.
Fəaliyyəti
I Dünya Müharibəsi qurtarandan sora o, hərbi xidmətlərdən — Səməd bəy Mehmandarov, Əliağa Şıxlinski, Çingiz İldırım və başqaları ilə birlikdə 1918-ci ildə Azərbaycan Demokratik Respublikasında mühüm sahələr üzrə hərbi rəhbər vəzifələrinə cəlb edilmişdir. 1918–1920-ci illərdə — Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə B. Quba alayının komandiri olmuşdur. O, sonralar Respublikada Zabitlər hazırlayan məktəbin hərbi vəzifələrində və direktor vəzifəsində işləmişdir. Respublikada aparılan hərbi işlərdəki 1918 ildə Gubada Ermənilərin və Qizil ordunun Azərbaycan Türklərinin kütləvi qətliyaminin qarşisin almişdir, bu və diğər səmərəli fəaliyyətinə görə ADR tərəfindən "Gümüş medal" ilə mükafatlanmışdır. Ermənilərin "kabusu" ləğəbini alan Əli bəy qissa ömrünü Azərbaycan üçün həsr etmişdir.
O, 1922-ci ilin 15 noyabr tarixindən 1924-cü ilin 20 fevral tarixinədək Azərbaycan Sovet Respublikasında Baş Milis İdarəsinin rəisi, ilk daxili işlər komissarı vəzifələrində işləmişdi. Ona 1923-cü ildə yüksək və səmərəli fəaliyyət göstərdiyinə görə "General Mayor" rütbəsi verilmişdir.
Azərbaycan Balıq Trestində şöbə müdiri işləyən Əli bəy Bəylərbəyova şər atılaraq töhmət verilmişdir. O, bu dövrdə könüllü olaraq vəzifəsindən istefa vermişdir. 1933-cü il dekabr ayının 10-da Mir Cəfər Bağırov Azərbaycan K(b) P Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi seçildikdən sonra hərbi işlərdən uzaqlaşıb mülki işlərdə işləmək məqsədilə xüsusi bir ixtisas almaq arzusu ilə Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun plan-iqtisad şöbəsinə daxil olmuş, təhsil aldığı vaxtda 1934-cü ilin sentyabrında Azərbaycan SSSR Xalq Komissarlığı yanında plan iqtisadiyyat və statistika şöbəsinə müdiri vəzifəsində çalışmış, həmin ilin oktyabr ayından Dövlət Plan Komitəsi Sənaye İdarəsinin rəisi vəzifəsinə təyin edilmişdir. Həmin illərdə doğulduğu kənddə geniş həcmli orta məktəb tikilməsinə nail olmuşdur.
Mükafatları
- "Qızıl Qılınc" (Ərzurum əməliyyatının hazırlanmasında şəxsən göstərdiyi xidmətlərə görə)
- "Gümüş medal" (1921-ci il, Respublikada aparılan hərbi işlərdəki səmərəli fəaliyyətinə görə)
Repressiya qurbanı
1937-ci ildə 19 sentyabr həbs edilmiş, 44 yaşında ikən SSRİ-nin hərbi kollegiyasının 1938-ci il 2 yanvar qərarı ilə "xalq düşməni" kimi mühakimə olunaraq güllələnmişdir. 1938-ci il Moskva "Üçlüyü"nün ("Toyka") çıxardığı hökmdə deyilirdi:
"Əlibəy Bəylərbəyov burjua millətçilərinin Bakı şəhərində fəaliyyət göstərən antisovet terrorçuluq və təxribatçı-ziyankar təşkilatında iştirak etmişdir. 1933-cü ildən Dövlət Plan Komitəsi sistemində ziyanverici iş aparmışdır. SSRİ Partiya və Dövlət rəhbərlərinə qarşı terrorçuluq fəaliyyəti təbliğatında iştirak etmişdir" |
Bəraəti
Ölümündən sonra SSRİ ali məhkəməsinin 28 noyabr 1956-cı il qərarı ilə bəraət qazanmışdır. Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin arxivində Ə. Bəylərbəyovun bəraət sənədində yazılmışdır:
"SSRİ Ali Məhkəməsi Hərbi Kollegiyasının 1956-cı il 28 noyabr tarixli qərarı ilə Bəylərbəyov Əlibəy Şahkərim oğlu barəsində 1938-ci il 2 yanvar tarixli hökm işdə cinayət tərkibi olmadığına görə ləğv edilsin". |
Xatirəsi
1933–37-ci illər arasında Əli bəy Bəylərbəyovun Masallı rayon Xıl kəndində tikdirdiyi tam orta məktəb onun adını daşıyır. 2017-ci il tarixdə Masallı rayon Xıl kəndində küçə adın daşıyır.
İstinadlar
- "Cümhuriyyət tələbələri I fəsil". 3 July 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 2015 14-16 mart.
- ""Az tanıdığımız böyük şəxsiyyətlərdən biri – Əli bəy Bəylərbəyov"". 16 October 2014 tarixində .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Eli bey Beylerbeyov Tam adi Eli bey Sahkerim oglu Beylerbeyov 1894 Masalli rayonu 2 yanvar 1938 Baki Azerbaycan herbi xadimi I Dunya Muharibesi istirakcisi Azerbaycan SSR Bas Milis Idaresinin reisi 1922 1924 ilk daxili isler komissari general mayor Eli bey BeylerbeyovAzerbaycan SSR Bas Milis Idaresinin reisi15 noyabr 1922 20 fevral 1924EvvelkiIsrafil IbrahimovSexsi melumatlarDogum tarixi 1894Dogum yeri Masalli rayonuVefat tarixi 2 yanvar 1938 1938 01 02 Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIHeyatiEli bey Beylerbeyov 1894 cu ilde Masalli rayonun Xil kendinde anadan olmusdur O kendde ibtidai tehsil aldiqdan sonra Lenkeran seherindeki teqriben orta mekteb hecminde tehsil veren rus mektebine Gimnaziyaya daxil olaraq hemin mektebi 1911 ci ilde bitirmis ve hemin ilde Tiflis seherindeki ali herbi mektebe daxil olmusdur 1919 cu ilde hemin mektebi ela qiymetle basa vurmusdur Ailesi 1923 cu ilde Sahkerim adli bir oglu olmusdur Sehiyye nazirinin muavini Respublika Sanitar Epidemiologiya Idaresinin reisi tibb elmleri doktoru ve professor Sahkerim Eli bey oqlu Beylerbeyov 1990 ci ilde dunyasini deyismisdir Neveleri Alim Sahkerim oglu Beylerbeyov Akif Sahkerim oglu Beylerbeyov Memmed Sahkerim oglu Beylerbeyov Gulnare Sahkerim qizi Beylerbeyova Memmedova Neticeleri Eli bey Memmed oglu Beylerbeyov Afaq Memmed qizi Beylerbeyova Neymetova Ulker Memmeq qizi Beylerbeyova Eliyeva Rasim Alim Oglu Beylerbeyov Humay Alim qizi Beylerbeyova Efqan Akif oglu Beylerbeyov Ferid Akif oglu Beylerbeyov Sebine Akif qizi Beylerbeyova Esed Saxseddin oglu Memmedov Gulnare xanimin oglu Kotuceleri Sahkerim Eli bey oglu Beylerbeyov Nigar Eli bey qizi Beylerbeyova Esed Ramin oglu Neymetov Afaq xanimin oglu Kamran Ramin oglu Neymetov Afaq xanimin oglu Irade Vusal qizi Eliyeva Ulker xanimin qizi Ulviyye Vusal qizi Eliyeva Ulker xanimin qizi Edalet Vusal oglu Eliyev Ulker xanimin oglu Seid Esed oglu Memmedov Muharibede istiraki1915 ci ilde Tiflisde herbi mektebe qebul olur orani zabit rutbesi ile bitirmisdir 1914 1918 ci illerde I Dunya Muharibesinde istirak etmisdir O Erzurum emeliyyatinin hazirlanmasinda sexsen gosterdiyi xidmetlere gore Ali bas komandan terefinden Qizil Qilinc la mukafatlandirilmisdir FealiyyetiI Dunya Muharibesi qurtarandan sora o herbi xidmetlerden Semed bey Mehmandarov Eliaga Sixlinski Cingiz Ildirim ve basqalari ile birlikde 1918 ci ilde Azerbaycan Demokratik Respublikasinda muhum saheler uzre herbi rehber vezifelerine celb edilmisdir 1918 1920 ci illerde Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti dovrunde B Quba alayinin komandiri olmusdur O sonralar Respublikada Zabitler hazirlayan mektebin herbi vezifelerinde ve direktor vezifesinde islemisdir Respublikada aparilan herbi islerdeki 1918 ilde Gubada Ermenilerin ve Qizil ordunun Azerbaycan Turklerinin kutlevi qetliyaminin qarsisin almisdir bu ve diger semereli fealiyyetine gore ADR terefinden Gumus medal ile mukafatlanmisdir Ermenilerin kabusu legebini alan Eli bey qissa omrunu Azerbaycan ucun hesr etmisdir O 1922 ci ilin 15 noyabr tarixinden 1924 cu ilin 20 fevral tarixinedek Azerbaycan Sovet Respublikasinda Bas Milis Idaresinin reisi ilk daxili isler komissari vezifelerinde islemisdi Ona 1923 cu ilde yuksek ve semereli fealiyyet gosterdiyine gore General Mayor rutbesi verilmisdir Azerbaycan Baliq Trestinde sobe mudiri isleyen Eli bey Beylerbeyova ser atilaraq tohmet verilmisdir O bu dovrde konullu olaraq vezifesinden istefa vermisdir 1933 cu il dekabr ayinin 10 da Mir Cefer Bagirov Azerbaycan K b P Merkezi Komitesinin birinci katibi secildikden sonra herbi islerden uzaqlasib mulki islerde islemek meqsedile xususi bir ixtisas almaq arzusu ile Azerbaycan Pedaqoji Institutunun plan iqtisad sobesine daxil olmus tehsil aldigi vaxtda 1934 cu ilin sentyabrinda Azerbaycan SSSR Xalq Komissarligi yaninda plan iqtisadiyyat ve statistika sobesine mudiri vezifesinde calismis hemin ilin oktyabr ayindan Dovlet Plan Komitesi Senaye Idaresinin reisi vezifesine teyin edilmisdir Hemin illerde doguldugu kendde genis hecmli orta mekteb tikilmesine nail olmusdur Mukafatlari Qizil Qilinc Erzurum emeliyyatinin hazirlanmasinda sexsen gosterdiyi xidmetlere gore Gumus medal 1921 ci il Respublikada aparilan herbi islerdeki semereli fealiyyetine gore Repressiya qurbani1937 ci ilde 19 sentyabr hebs edilmis 44 yasinda iken SSRI nin herbi kollegiyasinin 1938 ci il 2 yanvar qerari ile xalq dusmeni kimi muhakime olunaraq gullelenmisdir 1938 ci il Moskva Ucluyu nun Toyka cixardigi hokmde deyilirdi Elibey Beylerbeyov burjua milletcilerinin Baki seherinde fealiyyet gosteren antisovet terrorculuq ve texribatci ziyankar teskilatinda istirak etmisdir 1933 cu ilden Dovlet Plan Komitesi sisteminde ziyanverici is aparmisdir SSRI Partiya ve Dovlet rehberlerine qarsi terrorculuq fealiyyeti tebligatinda istirak etmisdir Beraeti Olumunden sonra SSRI ali mehkemesinin 28 noyabr 1956 ci il qerari ile beraet qazanmisdir Milli Tehlukesizlik Nazirliyinin arxivinde E Beylerbeyovun beraet senedinde yazilmisdir SSRI Ali Mehkemesi Herbi Kollegiyasinin 1956 ci il 28 noyabr tarixli qerari ile Beylerbeyov Elibey Sahkerim oglu baresinde 1938 ci il 2 yanvar tarixli hokm isde cinayet terkibi olmadigina gore legv edilsin Xatiresi1933 37 ci iller arasinda Eli bey Beylerbeyovun Masalli rayon Xil kendinde tikdirdiyi tam orta mekteb onun adini dasiyir 2017 ci il tarixde Masalli rayon Xil kendinde kuce adin dasiyir Istinadlar Cumhuriyyet telebeleri I fesil 3 July 2018 tarixinde Istifade tarixi 2015 14 16 mart Az tanidigimiz boyuk sexsiyyetlerden biri Eli bey Beylerbeyov 16 October 2014 tarixinde