Ələddin Əhmədov

Ələddin İslam oğlu Əhmədov (25 oktyabr 1948, Böyük Məzrə, Basarkeçər rayonu – 22 avqust 2014, Bakı) — kimyaçı alim, texnika üzrə elmləri doktoru, professor. Aşqarlar Kimyası İnstitutunda laboratoriya müdiri.

Ələddin Əhmədov
Ələddin İslam oğlu Əhmədov
Doğum tarixi	25 oktyabr 1948(1948-10-25)
Doğum yeri	Böyük Məzrə, Basarkeçər rayonu, Ermənistan SSR, SSRİ
Vəfat tarixi	22 avqust 2014(2014-08-22) (65 yaşında)
Vəfat yeri	Bakı, Azərbaycan
Elm sahəsi	kimya
Elmi dərəcəsi	texnika üzrə elmlər doktoru
Elmi adı	professor
İş yeri	AMEA Aşqarlar Kimyası İnstitutu
Təhsili	Bakı Dövlət Universiteti

Həyatı

Ələddin Əhmədov 25.10.1948-ci ildə Ermənistan Respublikası Göyçə mahalı Basarkeçər rayonunun Böyük Məzrə kəndində anadan olub. 1965-ci ildə həmin kəndin XI sinfini qızıl medalla bitirərək, 1 imtahan verməklə Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki Baki Dövlət Universitetinin) kimya fakultəsinə daxil olmuş və 1970-ci ildə universiteti "Yüksəkmolekullu birləşmələr" ixtisası üzrə bitirmişdir. 1970-ci ildə akademik Ə. M. Quliyevin dəvəti ilə AMEA Aşqarlar Kimyası İnstitutunda aspiranturaya daxil olmuş və taleyini həmin institutla bağlamışdır. 1979-cu ildə namizədlik, 1990-cı ildə isə doktorluq (UFA Neft İnstitutunda) dissertasiyaları ("Neft kimyası" ixtisası üzrə) müdafiə etmişdir. 2005-ci ildə "neft-kimyası" ixtisası üzrə professor elmi adına layiq görülmüşdür. Professor Ə. İ. Əhmədov 1987-ci ildən AMEA Aşqarlar Kimyası İnstitutunda "Polimer aşqarlar" laboratoriyasına rəhbərlik edib. 1990-cı ildən 2014-cü ilə qədər AMEA NKPİ nəzdində fəaliyyət göstərən doktorluq Dissertasiya Şürasının üzvü olub və dissertasiyaların ekspertizasında fəal opponent kimi çıxış edib..

Elmi fəaliyyəti

Texnika elmləri doktoru Ə. Əhmədov polimer birləşmələr kimyası sahəsində aparıcı mütəxəssislərdən biri idi. Onun tərəfindən müxtəlif təyinatlı polimer aşqarlar işlənib hazırlanması sahəsində elmi məktəb yaradılmışdır. Ə. Əhmədovun fundamental və tətbiqi tədqiqatlarının əsas istiqaməti əvvəlcədən məlum istismar xassələrinə malik, funksiyalaşdırılmış və funksional qrupu olmayan çoxfunksiyalı polimer aşqarlar sintezinin ümumi prinsilərinin işlənib hazırlanması olub. Onun apardığı elmi işlərin əsas hissəsini, həmçinin, oliqomerləşmə, polimerləşmə və birgə polimerləşmə reaksiyalarının kimyasının öyrənilməsi, sintez edilmiş birləşmələrin aşqar kimi istifadəsi zamanı funksional xassələrin onların tərkib və quruluşundan asılılığı, polimer birləşmələrin termiki və mexaniki destruksiyalara qarşı stabilliyinin artırılması istiqamətindəki tədqiqatlar təşkil edib. Polimerləşmə və birgə polimerləşmənin kinetikasının öyrənilməsi istiqamətində aparılan elmi-tədqiqat işləri də Ə. Əhmədovun fundamental tədqiqtlarının tərkib hissəsi idi. Ilk dəfə olaraq onun tərəfindən heksen-1–stirol birgə oliqomerləri əsasında dioliqoalkiltiofosfinatlar, sulfonatlar, fenolyatlar və suksinimidlər; C4-C6 α-olefinlər, C6-C12-alkilmetakrilatlar əsasında özlülük aşqarları; C6-C12 α-olefinlər əsasında sintetik yağlar alınmışdır. Rəhbərlik etdiyi laboratoriyada aparılan tədqiqatlar bir neçə il "mühüm nəticə" kimi qiymətləndirilmiş və bu, izobutilen-stirol birgə polimeri, "Üzvi sitez" zavodunda istehsal edilmişdir. O, laboratoriyanın əməkdaşları ilə birlikdə sürtkü yağlarının özlülük-temperatur və digər istismar xassələrini yaxşılaşdıran polimer aşqarların sintezi və tədqiqinin fundamental əsaslarının yaradılması məsələləri ilə məşğul olmuşdurr.

Elmi əsərləri

Ələddin Əhmədov 263 elmi əsərin, o cümlədən 140 məqalə, 45 müəlliflik şəhadətnaməsi və patent, üç monoqrafiyanın müəllifidir. 72 elmi məqaləsi isə beynəlxalq bazalarda referatlaşdırılan və indeksləşdirilən jurnallarda nəşr olunub. "Heksen-1-in fenol ilə alkilləşdirilməsi" mövzusu üzrə 2012-ci ilin 2-ci müsabiqəsinin (EİF-2012 2 (6)) qalibi olmuş qrant layihəsinin rəhbəri olub.

Kitabları

• Химия вязкостных присадок. Ахмедов А.И., Буният-заде И.А. Баку: Элм, 1993, 110 с.
• Присадки и масла. Ахмедов А.И., Фарзалиев В.М., Əлигулиев Р.М. Баку: Элм, 2002, 175 с. 3.
• Вязкостные присадки полиалкилметакрилатного типа. Ахмедов А.И., Гамидова Д.Ш., Исаков Э.У. Germany, 84LAP Lambert Akademic Publişing 2014, 84 s.

Elmi məqalələri

• A. I. Akhmedov, A. M. Levshina, Z. A. Sadykhov PRODUCTION OF OILS COMPOUNDED WITH COPOLYMERS OF ISOBUTYLENE WITH DICYCLOPENTADIENE OR Α-METHYLSTYRENE (англ.) // Chemistry and Technology of Fuels and Oils. — Springer New York Consultants Bureau, 1982. — Vol. 17. — P. 440–442.
• A. I. Akhmedov, Sh. M. Shikhaliev, B. R. Gasanov STRUCTURE OF COPOLYMERS OF ISOBUTYLENE WITH DICYCLOPENTADIENE AND Α-METHYLSTYRENE (англ.) // Chemistry and Technology of Fuels and Oils. — Springer New York Consultants Bureau, 1983. — Vol. 18. — P. 461–463.
• A. I. Akhmedov, T. Kh. Akchurina, A. M. Levshina, S. M. Gusein-zade, E. U. Isakov THERMAL STABILITY OF COPOLYMERS OF DECYL METHACRYLATE WITH STYRENE (англ.) // Chemistry and Technology of Fuels and Oils. — Springer New York Consultants Bureau, 1984. — Vol. 20. — P. 211–213.
• A. I. Akhmedov, A. M. Levshina USE OF COPOLYMERS OF DECYL METHACRYLATE AND STYRENE AS V. I. IMPROVERS IN OILS (англ.) // Chemistry and Technology of Fuels and Oils. — Springer New York Consultants Bureau, 1984. — Vol. 20. — P. 41–43.
• A. I. Akhmedov, A. M. Levshina, Sh. M. Shikaliev, N. Yu. Ibragimov COMPOSITION AND STRUCTURE OF SYNTHETIC HYDROCARBON OIL (англ.) // Chemistry and Technology of Fuels and Oils. — * Springer New York Consultants Bureau, 1986. — Vol. 21. — P. 418–420.
• A. I. Akhmedov COPOLYMERS OF ISOBUTYLENE AND DECYL METHACRYLATE WITH VARIOUS MONOMERS AS LUBE OIL V. I. IMPROVERS (англ.) // Chemistry and Technology of Fuels and Oils. — Springer New York Consultants Bureau, 1987. — Vol. 23. — P. 147–151.
• A. I. Akhmedov, I. A. Buniyat-Zade PRINCIPLES OF SYNTHESIS OF VISCOSITY INDEX IMPROVERS OF THE POLY(ALKYL METHACRYLATE) TYPE (англ.) // Chemistry and Technology of Fuels and Oils. — 1993. — Vol. 29. — P. 207–212.
• A. I. Akhmedov, R. I. Ibragimova BUTYL METHACRYLATE-STYRENE COPOLYMERS AS V. I. IMPROVERS FOR ESTER OILS (англ.) // Chemistry and Technology of Fuels and Oils. — Springer New York Consultants Bureau, 1991. — Vol. 27. — P. 160–162.
• А.И.Ахмедов, Э.И.Гасанова, Д.Ш.Гамидова, Э.И.Исаков Вязкостные присадки к смазочным маслам на основе алкилметакрилатов и аллиловых мономеров. Журнал прикладной химии. 2007, Т.80, вып.8,с.1403–1404
• Ахмедов А.И., Гамидова Д.Ш. Полифункциональные присадки к маслам на основе сульфированных олигомеров. Жур.прикл.хим. 2007, вып.2, с.347–348
• Ахмедов А.И., Лачинова З.А.,Гамидова Д.Ш. Соолигомеры аллилнафтенатов и виниловых мономеров как вязкостные присадки к смазочным масламХимия и технология топлив и масел, 2007, № 4, с.35–37
• АхмедовА.И., .Гамидова Д.Ш., Исаков Э.У., Исмайлова Н.Д.Олигоалкилполистиролы как вязкостные присадки к смазочным маслам. Журнал "Нефтепереработка и нефтехимия" № 4, 2007, с.28–29
• Ахмедов А.И., Исаков Э.У., Аскерова Х.А. Полифункциональные присадки на основе олигоалкилтолуолов. Журнал "Нефтепереработка и нефтехимия", 2008, № 7, с. 37–39
• Ахмедов А.И., Исаков Э.У., Аскерова Х.А., Гамидова Д.Ш. Результаты исследований по изучению сополимеров с инденовыми звеньями в качестве вязкостных присадок. Нефтепереработка и нефтехимия, 2009, № 3, с.31–34
• Ахмедов А.И., Исаков Э.У., Гамидова Д.Ш. Синтез вязкостных присадок к смазочным маслам сополимеризацией бутилметакрилата с аллилнафтенатами, Нефтепереработка и нефтехимия, 2009, № 5, с.31–33
• Ахмедов А.И., Исаков Э.У., Аскерова Х.А., Гамидова Д.Ш. Олигомеры α-олефинов в синтезе полимер- ных присадокНефтепереработка и нефтехи- мия, 2010, № 1, с.29–32
• Ахмедов А.И., Исаков Э.У., Аскерова Х.А., Гамидова Д.Ш.Олигомеры α-олефинов в синтезе полимер- ных присадок, Нефтепереработка и нефтехи- мия, 2010, № 1, с.29–32
• Ахмедов А.И., Назаров Р.Х., Гамидова Д.Ш., Исаков Э.У. Хлорсодержащая полиалкенилсукцинимидная присадка, Нефтепереработка и нефтехимия" № 2, 2010, с.28–30
• Ахмедов А.И., Аскерова Х.А., Гамидова Д.Ш.Полифункциональные присадки на основе олигоалкилфенолов Нефтепереработка и нефтехимия, № 5, 2010, с.40–42
• Ахмедов А.И. Фарзалиев В.М., Аскерова Х.А. Синтез сополимеров алкилакрилатов с гексеном-1 как вязкостные присадки к нефтяным маслам, Нефтепереработка и нефтехи- мия. 2011, № 10, с. 42–44.
• Ахмедов А.И., Назаров К.Х., Гамидова Д.Ш., Исаков Э.У. Синтез олигомеров гексена-1 с инденом – исходного сырья для получения функциональных присадок, Журнал прикладной химии, 2011, т.84, вып.1, с.170–172
• Ахмедов А.И., Гасанова Э.И.,.Акчурина Т.Х., Гамидова Д.Ш., Исаков Э.У. Изучение термичкской устойчивости сополимеров алкилметакрилатов с о-аллилфенолом. Журнал прикладной химии. 2011, Т.84, вып.4,с.639–642
• Ахмедов А.И. Исаков Э.У., Гамидова Д.Ш. Присадки и масла на основе олигомеров с дициклопентадиеновыми звеньями, Нефтепереработка и нефтехимия. 2012, № 1, с. 42–44.
• Ахмедов А.И. Аскерова Х.А., Исаков Э.У. Гамидова Д.Ш. Химически модифицированные полиалкилметакрилаты в качестве присадок к нефтяным и синтетическим маслам, Нефтепереработка и нефтехимия. 2012, № 3, с. 39–44
• Ахмедов А.И. Фарзалиев В.М., Гамидова Д.Ш. Исаков Э.У., Талышова Н.А.Синтез привитых сополимеров на основе олигомеров гексена-1 и исследование их в качестве вязкостных присадок, Журнал Прикладной Химии, 2012, т.85, вып.2, с. 297–302
• Ахмедов А.И., Р.Х.Назаров, Д.Ш.Гамидова. Исаков Полифункциональные полимерные присадки тиофосфамидного типа на основе соолигомера гесена-1 с инденом, Э.У Журнал "Нефтепереработка и нефтехимия" № 2, 2012, с. 42–44
• V. M. Farzaliev, A. I. Akhmedov, E. I. Gasanova Synthesis of Copolymers of Decyl Methacrylate with о-Allylphenol and Their Investigation as Viscosity Improving Additives for Petroleum Oils Journal of Applied Chemistry.2012, Vol. 85, No. 10, pp. 1640−1642.
• Ахмедов А.И. Талышова Н.А. Гасанова А.М.Сополимеры гексена-1 с дицикло-пентадиеном в качестве синтетических компонентов к нефтяным маслам, Журнал прикладной химии. 2013. т.86. Вып.8. С.1340.
• Ахмедов А.И., Гасанова Э.И.,. Мехтиева С.Т. Смешанная соль диполиалкилтиофосфиновой кислоты и алкилфенола в качестве полифункциональной присадки, Нефтепереработка и нефтехимия. 2013, № 2, с. 34–36
• Гасанова Э.И., Ахмедов А.И., Мехтиева С.Т. Синтез соолигомеров гексена-1 с инденом и исследование их в качестве синтетического компонента к нефтяным маслам, Нефтепереработка и нефтехимия. 2013, № 2, с. 37–39
• Гасанова Э.И., Ахмедов А.И., Мехтиева С.Т.Синтез соолигомеров гексена-1 с инденом и исследование их в качестве синтетического компонента к нефтяным маслам Нефтепереработка и нефтехимия. 2013, № 2, с. 37–39
• Гасанова Э.И., Ахмедов А.И., Мехтиева С.Т Термоустойчивые полимеры в получении смазочных масел, Нефтепереработка и нефте – химия.. 2014, № 3, ст. 31–33
• A. I. Ahmadov, E. I. Hasanova, C. Sh. Hamidova, E. U. Isakov Synthesis of copolymers of decylmethacrylate with 4-methylpentene-1 as a viscosity additive, Austrian Journal of Technical and Natural Sciences, № 1, January-February, 2014, pp. 136–141.
• Ахмедов А.И., Гамидова Д.Ш., Исаков Э.У. Алкилфенолятная присадка на основе олигогексенилфенола, Журнал прикладной химии. 2014, Т.87, вып.8,с.1378–1380

Müəllif şəhadətnamələri

• Полиалкенилсукцинимид тетраэтиленпента мина как многофункциональная присадка// А. с. СССР № 634704, 1978// Ахмедов А.И.Садыков З.А.Левшина А.М.
• Способ получения синтетических масел// А.с. СССР. № 973599, 1983, Б.И. № 42// Ахмедов А.И. Кулиев А.М. Левшина А.М.
• Способ получения многофункциональной присадки к смазочным маслам// А.с. СССР. № 1063632, 1983// Ахмедов А.И. Левшина А.М. Керимов К.Т.
• Магниевая соль полиалкенилсульфокислоты как многофункциональной присадки// А.с. СССР. № 1159334, 1985// Ахмедов А.И. Левшина А.М.
• Сополимер децилметакрилата с дициклопен тадиеном в качестве вязкостной присадки// А.с. СССР. № 1174441, 1985, Б.И. № 31// Левшина А.М. Исаков Э.У.
• Способ получения полимерной многофунк- циональной присадки// А.с. СССР. № 1216979, 1985// Левшина А.М. Бешеев В.Е.
• Способ получения синтетического масла// А.с. СССР. № 218851, 1985// Кулиев А.М., Кулиев А.Б. Левшина А.М.
• Сополимеры бутилметакрилата с олефинами в качестве вязкостных присадок к сложноэ- фирным маслам// А.с. СССР. № 1348347, Б.И.№ 40// Левшина А.М.Шихалиев Ш.М., Ибрагимов Н.Ю.
• Смазочная композиция// А.с. СССР. № 1462809, 1988// Рустамова Д.М. Исаков Э.У.
• Способ получения многофункциональной полимерной присадки к смазочным маслам// А.с. СССР. № 1494507, 1989// Рустамова Д.М. Керимов К.Т. Исаков Э.У.
• Способ получения низкомолекулярного сополимера изобутилена// Решение о выдаче а.с. СССР по заявке № 374592/05 от 27.07.88// Рустамова Д.М. Керимов К.Т. Исаков Э.У.
• Способ получения многофункциональной присадки к см. маслам// А.с. СССР. № 1635663 // Агаева М.А. Буниятзаде И.А. Гамидова Д.Ш.
• Смазочная композиция// А.с.№ 1785264, 1992// Садыхов К.И. Мустафаев Н.П. Исаков Э.У.

Patentləri

• Смазочная композиция// Патент РФ 2016052// Мусаева М.Э. Садыхов К.И. Джавадова А.А.
• Сополимеры алкилакрилатов со стиролом в качестве бифункциональной присадки к смазхочным маслам// Пат. Азерб. I 990149 Бюл. № 4, с.30, 1998// Фарзалиев В.М. Ахмедова Х.А. Исаков Э.У. Садыхов К.И.
• Способ получения синтетического масла// Патент I 2004 0029 Bül. 2004, № 4, c. 78// Буниятзаде И.А. Гамидова Д.Ш
• Сополимер аллилнафтената с бутилметакри- латом в качестве вязкостных присадок// Pat. I 2003 0053 Bül. 2004, № 4, s. 73// Фарзалиев В.М. Гамидова Д.Ш
• Oliqoalkilpolistirollar neft yağlarına özlülük aşqarı kimi // Azərb. Patenti İ 2002 0014. "SM", 2003, № 2, s. 75 // Ə. İ. Əhmədov, V. M. Fərzəliyev, E. U. İsakov, C. Ş. Həmidova,. C. İsmayılova
• Sürtkü yağlarına çoxfunksiyalı polimer aşqarın alınma üsulu // Azərb. Patenti İ 2006 0081. "SM", 2006, № 4 , s.29 // Ə. İ. Əhmədov, C. Ş. Həmidova, E. U. İsakov, М. Ə. Musayeva
• 4-metilpenten-1-in indenlə birgə oliqomeri neft yağlarına sintetik əlavə kimi // Azərb. Patenti İ 2011 0105. " SM", 2012, № 1, s. 21 // Ə. İ. Əhmədov, C. Ş. Həmidova, E. U. İsakov, R. H. Nəzərov, X. Ə. Əsgərova
• Desilmetakrilatın o-allilfenolla birgə polimeri neft yağlarına özlülük aşqarı kimi // Azərb. Patenti İ 2015 0023. "SM", 2014, № 2, s. 9 // Ə. İ. Əhmədov E. İ. Həsənova C. Ş. Həmidova E. U. İsakov
• Neft məhsullarının buxarlanmasının qarşısını alan reagent // Azərb. Patenti İ 2016 0036. "SM", 2016, № 8, s. 39 // Ə. İ. Əhmədov E. İ. Həsənova C. Ş. Həmidova E. U. İsakov

Beynəlxalq konfranslarda iştirakı

• Разработка технологии непрерывного процесса нейтрализации сополимера// V Межд. конф. им. Мамедалие- ва по нефтехимии, 2002, 3–6 сентября, г. Баку, с.156// Гасанов Д.Г., Зейналов Ф.И. Керимов К.Т.
• Химически модифицированные синтетичес- кие масла// MEA Milli İnnovasiya mərkəzi, XI Beynəlxalq konfransın materialları, 2009, s.205–207// Исаков Э.У. Аскерова Х.А. Гамидова Д.Ш

Соолигомеры изобутилена в качестве исходного сырья в синтезе фуекциональных присадок// IV Межд. конф. им. Мамедалие- ва по нефтехимии, 2000, 5–8 октября, г. Баку, с.85// Ахмедов А.И.

• Сополимеры бутилметакрилата предотвращающие испарение нефтепродуктов // Материалы конф. "Перспективы развития хим. переработки и горючих ископаемых" (ХПГИ-2006), 12–15 сентября 2006 С.-Петербург, с.199 // Ахмедов А.И., Гамидова Д.Ш., Гасанова Э.И., Адигезалова Ф.Д., Лачинова З.А E. U. İsakov
• Вязкостные присадки к нефтяным и сложноэфирным маслам на основе виниловых и аллиловых мономеров // Материалы. межрегионального Пагуошского симпозиума "Наука и высшая школа Чеченской респ.: Перспективы развития межрегионального и междуна-родного научно-технич. сотрудничества", 22–24 апреля 2010 г., с.314–315 // А.И. Ахмедов, Д.Ш.Гамидова E. U. İsakov
• Новое в синтезе вязкостных присадок к смазочным маслам // Тезисы докладов ХХIII Междун. научно-техн. конф. "Химические реактивы, реагенты и процессы малотоннажной химии" РЕАКТИВ-2010, Минск, 27–29 октября 2010, с. 53 // А.И.Ахмедов, Д.Ш.Гамидова E. U. İsakov
• Etilenqlikol, heksen-1, alkilmetakrilat oliqomerləri neft sənayesində Материалы VIII Бакинской Международной Мамедалиевской конференции по нефтехимии. 3–6 октября , г. Баку, 2012, с. 383 // Ə. İ. Əhmədov E. İ. Həsənova
• Polymers and cooligomer in getting high viscosity base oils // 9th Conference"European Applied Sciences:modern approaches in scientific researches", 31 Marth 2014, Shuttgart, Germany, pp.129–130 // A. I. Ahmadov, J. Sh. Hamidova, E. I. Hasanova, E. U. İsakov

Dissertantlara elmi rəhbərlik və opponent

T.e.d., professor Ələddin İslam oglu Əhmədovun rəhbərliyi ilə 9 fəlsəfə doktoru hazırlanmışdır.

Pedoqoji fəaliyyəti

Professor Ə. Əhmədov Azərbaycan Dövlət Pedoqoji Universitetində "Aşqarlar kimyası" fənnini tədris etmişdir.

Mənbə

• A. Məhərrəmov "Azərbaycan kimyaçıları"// Bakı Universiteti nəşriyyatı, 2017

Həmçinin bax

Şahmar Əhmədov

İstinadlar

Xarici keçidlər

Ələddin İslam oğlu Əhmədov ^{[ölü keçid]}