Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Əbülhəsən əl-Həsən ibn Əli (1109–1171) — İfrikiyyədə hökm sürən Zirilər sülaləsi (Sanhacə) dövlətinin sonuncu hökmdarı.
| Əbülhəsən əl-Həsən ibn Əli | |
|---|---|
rəhbər[d] (Zirilər sülaləsi) | |
| 1121 – 1152 | |
rəhbər[d] (Zirilər sülaləsi) | |
| 1121 – 1148 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1109 |
| Vəfat tarixi | 1171 |
| Fəaliyyəti | rəhbər[d] |
| Ailəsi | Zirilər sülaləsi |
Həyatı
fevral 1109-cu ildə Susədə doğuldu. Atasının ölümü üzərinə taxta keçdiyində hələ on iki yaşındaydı. Bu səbəblə dövlətin idarəsi Sandal əl-Xadim adlı siyasətdən anlamayan cahil bir məmlükün əlinə keçdi. Qısa bir müddət sonra idarədə gəvşəmə və çözülmə meydana gəldi. Bu durumu fürsət bilən Norman Kralı II Rocer, Murabıt hökmdarı Əli ibn Yusif bin Taşfînin komandanlarından Əbu Abdullah İbn Meymunun Siciliyaya hücumundan Həsən ibn Əlini sorumlu tutaraq xanədanının mərkəzi əsgər göndərdi. Ancaq şəhəri ələ keçirməyə müvəffəq ola bilmədi (1122). Ertəsi il 300 gəmi və 1000 süvariylə Hasi adasına hücum edən və Dəymas qalasını alan Normanlar, Həsən ibn Əlinin göndərdiyi qüvvələr və onların yardımına gələn ötəki Ərəb və Bərbəri qəbilələr tərəfindən ağır bir məğlubiyyətə uğradıldı.
Həmmadi əmiri Yəhyanın komandanlarından Mutarrif ibn Həmdun ibn Əli 1135-ci ildə Məhdiyəyi dənizdən və qurudan mühasirə altına alınca zor durumda qalan Həsən ibn Əli, bölgədəki Bəni-Hilal qəbiləsinə mənsub ərəblərdən və Norman kralı II Rocerdən yardım istədi. Həmmadi mühasirəsi onların yardımı sayəsində başarısızlıkla sonuclandı. Həsən Həmmadiləri məğlubiyyətə uğradaraq bəzi gəmilərini ələ keçirdi. Bu vəsilə ilə Rocerlə bir saldırmazlık anlaşması imzaladı. Rocer 1137-ci ildə Cərbəni işğal etdikdən sonra bütün İfrikıyə sahillərini istila etdi. 1143-cü ildə Səfakusa hücum edən normanlar iki il sonra Karkənəyi işğal edib xalqını qılıncdan keçirdilər.
Həsən ibn Əli, kral Rocerə aralarındaki anlaşmanı xatırladınca da Rocer zirilərə tabe olmayan bölgələrə hücum etdiyini, anlaşmanın yürürlükdə olduğunu söylədi. Ancaq 1148-ci ildə yenidən Mehdiyəyə hücum etdi. Rocerin əmriylə yola çıxan Norman donanmasının komandanı Corci b. Mixail əl-Antaki, müsəlmanların zəiflərini və qıtlıq üzündən şəhərin müdafiəsiz buraxıldığını bildiyindən bu dəfə şəhəri işğala müvəffəq oldu (22 iyun 1148). Həsən ibn Əli ailəsi və əsgərləriylə birlikdə şəhəri tərk etdi. Beləcə İfrikıyədəki Zirilər xanədanı tarixə qarışmış oldu.
Mehdiyədən ayrıldıqdan sonra Maləka əmiri Muhriz ibn Ziyadın yanına gedən Həsən ibn Əli əs-Sanhaci, burada gözlədiyi ilgini görəməyincəyaxşı ilişkilər içində olduğu Fatimilərin hakimiyətindəki Misirə getmək istədi. Ancaq Corci tərəfindən sürəkli təqib edildiyi üçün əmizadəsi Yəhya ibn Əziz əl-Həmmadinin yanına Bicayəyə getdi. Müvahhidlərin qurucusu Əbdülmöminin Bicayəyi zəbtinə qədər orada qaldı (1152). Əbdülmömin ilə birlikdə səfərinə qatıldı (1160) və daha sonra Mehdiyədə öldü.
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ebulhesen el Hesen ibn Eli 1109 1171 Ifrikiyyede hokm suren Ziriler sulalesi Sanhace dovletinin sonuncu hokmdari Ebulhesen el Hesen ibn Elirehber d Ziriler sulalesi 1121 1152rehber d Ziriler sulalesi 1121 1148Sexsi melumatlarDogum tarixi 1109Vefat tarixi 1171Fealiyyeti rehber d Ailesi Ziriler sulalesiHeyatifevral 1109 cu ilde Susede doguldu Atasinin olumu uzerine taxta kecdiyinde hele on iki yasindaydi Bu sebeble dovletin idaresi Sandal el Xadim adli siyasetden anlamayan cahil bir memlukun eline kecdi Qisa bir muddet sonra idarede gevseme ve cozulme meydana geldi Bu durumu furset bilen Norman Krali II Rocer Murabit hokmdari Eli ibn Yusif bin Tasfinin komandanlarindan Ebu Abdullah Ibn Meymunun Siciliyaya hucumundan Hesen ibn Elini sorumlu tutaraq xanedaninin merkezi esger gonderdi Ancaq seheri ele kecirmeye muveffeq ola bilmedi 1122 Ertesi il 300 gemi ve 1000 suvariyle Hasi adasina hucum eden ve Deymas qalasini alan Normanlar Hesen ibn Elinin gonderdiyi quvveler ve onlarin yardimina gelen oteki Ereb ve Berberi qebileler terefinden agir bir meglubiyyete ugradildi Hemmadi emiri Yehyanin komandanlarindan Mutarrif ibn Hemdun ibn Eli 1135 ci ilde Mehdiyeyi denizden ve qurudan muhasire altina alinca zor durumda qalan Hesen ibn Eli bolgedeki Beni Hilal qebilesine mensub ereblerden ve Norman krali II Rocerden yardim istedi Hemmadi muhasiresi onlarin yardimi sayesinde basarisizlikla sonuclandi Hesen Hemmadileri meglubiyyete ugradaraq bezi gemilerini ele kecirdi Bu vesile ile Rocerle bir saldirmazlik anlasmasi imzaladi Rocer 1137 ci ilde Cerbeni isgal etdikden sonra butun Ifrikiye sahillerini istila etdi 1143 cu ilde Sefakusa hucum eden normanlar iki il sonra Karkeneyi isgal edib xalqini qilincdan kecirdiler Hesen ibn Eli kral Rocere aralarindaki anlasmani xatirladinca da Rocer zirilere tabe olmayan bolgelere hucum etdiyini anlasmanin yururlukde oldugunu soyledi Ancaq 1148 ci ilde yeniden Mehdiyeye hucum etdi Rocerin emriyle yola cixan Norman donanmasinin komandani Corci b Mixail el Antaki muselmanlarin zeiflerini ve qitliq uzunden seherin mudafiesiz buraxildigini bildiyinden bu defe seheri isgala muveffeq oldu 22 iyun 1148 Hesen ibn Eli ailesi ve esgerleriyle birlikde seheri terk etdi Belece Ifrikiyedeki Ziriler xanedani tarixe qarismis oldu Mehdiyeden ayrildiqdan sonra Maleka emiri Muhriz ibn Ziyadin yanina geden Hesen ibn Eli es Sanhaci burada gozlediyi ilgini goremeyinceyaxsi iliskiler icinde oldugu Fatimilerin hakimiyetindeki Misire getmek istedi Ancaq Corci terefinden surekli teqib edildiyi ucun emizadesi Yehya ibn Eziz el Hemmadinin yanina Bicayeye getdi Muvahhidlerin qurucusu Ebdulmominin Bicayeyi zebtine qeder orada qaldi 1152 Ebdulmomin ile birlikde seferine qatildi 1160 ve daha sonra Mehdiyede oldu Istinadlar