Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İrpen çayı (ukr. Ірпінь) — Ukraynadakı çay, Dneprin sağ qolu. İrpen drenaj və nəmləndirmə sisteminin bir hissəsidir və onun əsas kanalıdır.
| İrpen çayı | |
|---|---|
| ukr. Ірпінь | |
 | |
| Ölkə |  Ukrayna |
| Mənbəyi | Şərqi Avropa |
| Mənsəbi | Qara dəniz |
| Uzunluğu | 162 km |
| Su sistemi | Dnepr/Qara dəniz |
| Su hövzəsi | Qara dəniz |
| Hövzəsinin sahəsi | 3340 km² |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Təsvir
İrpinin uzunluğu 162 km-dir və İrpin şəhərindən axır. Su toplama hövzəsinin sahəsi 3340 km²-dir. Mənbəyini Jitomir vilayətinin Yaropoviçi kəndindən götürür. Mənbənin hündürlüyü dəniz səviyyəsindən 195,6 m-dən yuxarıdır. Çayda iki su anbarı qurulmuşdur: Lesnoye və Kornino şəhər tipli Kornina qəsəbəsinin yaxınlığında yerləşir. Suyun nasoslarının Dnepr çayındakı Kiyev su anbarının səviyyəsinə qalxdığı Kozaroviçi kəndi yaxınlığında bitir. Mənsəbinin hündürlüyü dəniz səviyyəsindən 97 m hündürlükdədir.
İrpin çayının suyunun minerallaşması orta hesabla: yaz seli - 295 mq/dm³; yay-payız aşağı su axını - 450 mq / dm³; qış aşağı su axını - 459 mq / dm³.
Ən böyük qolları Krivyanka, Belka, Kalinovka, Veprik, Zherko, Svinariyka, Kudelya, Lyubka, Mostovaya, Nivka, Rokaç, Unava, Buçadır.
İrpen çayında XX əsrin 60-cı illərinin sonlarında qurulmuş drenaj və nəmləndirmə sistemi şəbəkəsinin bir hissəsi olan çoxlu sayda müxtəlif şlüz tənzimləyiciləri var. Bu qərar sayəsində çayın bataqlıq selini münbit torpağa çevirmək mümkün olmuşdur.
Tarixi məlumat
İrpen çayının keçdiyi torpaqlar Kiyev Rus dövlətinin mərkəzi idi və salnamələrdə müəyyən tarixi hadisələrlə bağlı dəfələrlə bu çayın adı çəkilir. İrpen çayı üzərində Belqorod-Kiyev - Rusiyanın paytaxtının qərb müdafiə forpostu yerləşirdi.
Çayla əlaqəli əlamətdar hadisələrdən biri 1321 və ya 1324-cü illərdə İrpen çayı üzərində döyüşün olmasıdır. Bunun nəticəsində Kiyev və qonşu torpaqlar Böyük Litva knyazlığının hökmranlığına keçir.
1654-1667-ci illər Rusiya-Polşa müharibəsindən sonrakı dövrdə və Birliyin ilk parçalanmasına qədər (1772) Rusiya və Birliyin sərhədi İrpin çayı boyunca keçir, bu da bir sıra əyalətlərin olmasına səbəb olur.
1941-ci ildə İrpin çayı boyunca Qırmızı Ordu alman qoşunlarından Kiyev şəhərini qorumaq üçün ilk müdafiə xəttini qurur.
İstinadlar
- Горев Л. Н., Пелешенко В. И., Хильчевский В. К. Гидрохимия Украины (укр.). — К.: Вища школа, 1995. — 307 с. — .
- "Шлюз-регулятор". www.youtube.com (rus). 2016-04-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-04-19. — Видео на Youtube
- "Река Ирпень" (rus). 2011-07-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-10-31. — Города и области Украины
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Irpen cayi ukr Irpin Ukraynadaki cay Dneprin sag qolu Irpen drenaj ve nemlendirme sisteminin bir hissesidir ve onun esas kanalidir Irpen cayiukr IrpinOlke UkraynaMenbeyi Serqi AvropaMensebi Qara denizUzunlugu 162 kmSu sistemi Dnepr Qara denizSu hovzesi Qara denizHovzesinin sahesi 3340 km menbeyi mensebiIrpen cayi Ukrayna xeritesinde 50 06 58 sm e 29 11 08 s u 50 44 40 sm e 30 22 05 s u Vikianbarda elaqeli mediafayllarTesvirIrpinin uzunlugu 162 km dir ve Irpin seherinden axir Su toplama hovzesinin sahesi 3340 km dir Menbeyini Jitomir vilayetinin Yaropovici kendinden goturur Menbenin hundurluyu deniz seviyyesinden 195 6 m den yuxaridir Cayda iki su anbari qurulmusdur Lesnoye ve Kornino seher tipli Kornina qesebesinin yaxinliginda yerlesir Suyun nasoslarinin Dnepr cayindaki Kiyev su anbarinin seviyyesine qalxdigi Kozarovici kendi yaxinliginda bitir Mensebinin hundurluyu deniz seviyyesinden 97 m hundurlukdedir Irpin cayinin suyunun minerallasmasi orta hesabla yaz seli 295 mq dm yay payiz asagi su axini 450 mq dm qis asagi su axini 459 mq dm En boyuk qollari Krivyanka Belka Kalinovka Veprik Zherko Svinariyka Kudelya Lyubka Mostovaya Nivka Rokac Unava Bucadir Irpen cayinda XX esrin 60 ci illerinin sonlarinda qurulmus drenaj ve nemlendirme sistemi sebekesinin bir hissesi olan coxlu sayda muxtelif sluz tenzimleyicileri var Bu qerar sayesinde cayin bataqliq selini munbit torpaga cevirmek mumkun olmusdur Tarixi melumatIrpen cayinin kecdiyi torpaqlar Kiyev Rus dovletinin merkezi idi ve salnamelerde mueyyen tarixi hadiselerle bagli defelerle bu cayin adi cekilir Irpen cayi uzerinde Belqorod Kiyev Rusiyanin paytaxtinin qerb mudafie forpostu yerlesirdi Cayla elaqeli elametdar hadiselerden biri 1321 ve ya 1324 cu illerde Irpen cayi uzerinde doyusun olmasidir Bunun neticesinde Kiyev ve qonsu torpaqlar Boyuk Litva knyazliginin hokmranligina kecir 1654 1667 ci iller Rusiya Polsa muharibesinden sonraki dovrde ve Birliyin ilk parcalanmasina qeder 1772 Rusiya ve Birliyin serhedi Irpin cayi boyunca kecir bu da bir sira eyaletlerin olmasina sebeb olur 1941 ci ilde Irpin cayi boyunca Qirmizi Ordu alman qosunlarindan Kiyev seherini qorumaq ucun ilk mudafie xettini qurur IstinadlarGorev L N Peleshenko V I Hilchevskij V K Gidrohimiya Ukrainy ukr K Visha shkola 1995 307 s ISBN 5 11 004522 4 Shlyuz regulyator www youtube com rus 2016 04 19 tarixinde Istifade tarixi 2016 04 19 Video na Youtube Reka Irpen rus 2011 07 07 tarixinde Istifade tarixi 2010 10 31 Goroda i oblasti Ukrainy