"İrəvanda xal qalmadı" — Azərbaycan xalq mahnısı. Muğam ifaçısı Cabbar Qaryağdıoğlu bu məşhur mahnının həm sözlərinin, həm də musiqisinin müəllifidir.
Bu mahnının yaranma tarixi belədir. Şuşalı Cabbar Qaryağdıoğlu İrəvan şəhərində varlı bir şəxsin oğlunun toy məclisini aparırmış. Bəy tərifi zamanı gəlinin atası yarızarafat-yarıciddi deyib ki, bayaqdan bəyi tərifləyirsən, bəs gəlini niyə vəsf etmirsən? Xanəndə gəlinin atasının sözünü yerə salmamaq üçün qızın nişanələrini soruşub. Öyrənib ki, gəlinin üzündə qoşa xal var. O zamanlar gəlini toy əhlinə göstərməzdilər. Cabbar Qaryağdıoğlu bədahətən ürəyindən gələn sözləri musiqiyə bələyərək həmin mahnını qoşub. Təsadüfən yaranan bu mahnının taleyi də uğurlu olub. Cabbar Qaryağdıoğludan sonra ustad xanəndələr "İrəvanda xal qalmadı"nı çox şövqlə oxuyublar. Dildən-dilə keçərək ellərə yayılan mahnı beləliklə öz yaradıcısının adı ilə deyil, el nəğməsi kimi məşhurlaşıb.
Deyirlər ki, "İrəvanda xal qalmadı" yox, "xan qalmadı" oxunmalıdır. Onu da deyirlər ki, guya İrəvanda bir qənirsiz gözələ vurulmuş xanlar öz arzularına çatmadıqlarından məhəbbət aşiqinə çevrilərək həyatlarını həmin gözəlin yolunda qurban veriblər. Bu fikir əsassızdır. Fərz edirlər ki, "İrəvanda xan qalmadı" mahnısı İrəvan xanlığının süqutunu və oradakı dəhşətli köçü özündə əks etdirir.
Mahnının səs yazısı Cabbar Qaryağdıoğlunun ifasında bu günümüzə kimi gəlib çatmayıb. Cabbar Qaryağdıoğlundan sonra 60-cı illərdə Xan Şuşinski "İrəvanda xal qalmadı" oxuyub, lentə yazdırıb. Xan Şuşinskini Cabbar Qaryağdıoğlunun davamçısı hesab edirlər, ona görə də mahnının ilkin variantına dəyişikliklər etməyib. Bülbül, Seyid Şuşinski, Əbülfət Əliyev və digər müğənnilər bu mahnıya müraciət ediblər, amma bu səs yazıları saxlanılmayıb. Bu günümüzə kimi qorunub saxlanmış və qızıl fonda daxil olmuş yeganə səs yazısı Yaqub Məmmədova məxsusdur.
Nəticə etibarilə "İrəvanda xal qalmadı" mahnısını Arif Babayev, Canəli Əkbərov, Baba Mahmudoğlu, Qədir Rüstəmov, Eynulla Cəbrayılov və digər müğənnilər də ifa ediblər. Qeyd etmək lazımdır ki, bu mahnı iki nəfərin oxumasını tələb edir. Ancaq əsasən solo ifalar müşahidə edilir. Bu mahnını qadın ifaçıları arasında Elmira Rəhimova, , Qəndab Quliyeva, adlarını sadalamaq olar. "İrəvanda xal qalmadı" mahnısının ifa olunması əsasən 80-ci illərə təsadüf edir. Məhz bu dövrdə bu mahnı öz şöhrətinin zirvəsində idi. Baba Mahmudoğlu və Elmira Məmmədova "İrəvanda xal qalmadı" mahnısını duet kimi oxuyanlardan birinciləridir. Bu mahnı həmçinin 80-ci illərin ortasında da lentə yazılıb. Gənc müğənnilər arasında bu mahnıya müraciət edənlərdən biri Röyadır. Onun ifası oxucuların yaddaşında müasir, parlaq və ritmik aranjimanla qaldı. Mahnısı rəqs xarakteri daşıdı və bununla belə mahnının milli ruhuna xələl gəlmədi.
İstinadlar
- "Mahnı və rəqslərin beşiyi". 2022-01-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-10-08.
- "İstedadsızlar gəldi-gedərdi". 2022-01-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-10-08.
- "Bir mahnının izi ilə, yaxud qıpçaq qızı Sarı Gəlin". 2022-01-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-10-08.
- . 2014-10-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-10-08.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikimenbede Irevanda xal qalmadi ile elaqeli melumatlar var Irevanda xal qalmadi Azerbaycan xalq mahnisi Mugam ifacisi Cabbar Qaryagdioglu bu meshur mahninin hem sozlerinin hem de musiqisinin muellifidir Bu mahninin yaranma tarixi beledir Susali Cabbar Qaryagdioglu Irevan seherinde varli bir sexsin oglunun toy meclisini aparirmis Bey terifi zamani gelinin atasi yarizarafat yariciddi deyib ki bayaqdan beyi terifleyirsen bes gelini niye vesf etmirsen Xanende gelinin atasinin sozunu yere salmamaq ucun qizin nisanelerini sorusub Oyrenib ki gelinin uzunde qosa xal var O zamanlar gelini toy ehline gostermezdiler Cabbar Qaryagdioglu bedaheten ureyinden gelen sozleri musiqiye beleyerek hemin mahnini qosub Tesadufen yaranan bu mahninin taleyi de ugurlu olub Cabbar Qaryagdiogludan sonra ustad xanendeler Irevanda xal qalmadi ni cox sovqle oxuyublar Dilden dile kecerek ellere yayilan mahni belelikle oz yaradicisinin adi ile deyil el negmesi kimi meshurlasib Deyirler ki Irevanda xal qalmadi yox xan qalmadi oxunmalidir Onu da deyirler ki guya Irevanda bir qenirsiz gozele vurulmus xanlar oz arzularina catmadiqlarindan mehebbet asiqine cevrilerek heyatlarini hemin gozelin yolunda qurban veribler Bu fikir esassizdir Ferz edirler ki Irevanda xan qalmadi mahnisi Irevan xanliginin suqutunu ve oradaki dehsetli kocu ozunde eks etdirir Mahninin ses yazisi Cabbar Qaryagdioglunun ifasinda bu gunumuze kimi gelib catmayib Cabbar Qaryagdioglundan sonra 60 ci illerde Xan Susinski Irevanda xal qalmadi oxuyub lente yazdirib Xan Susinskini Cabbar Qaryagdioglunun davamcisi hesab edirler ona gore de mahninin ilkin variantina deyisiklikler etmeyib Bulbul Seyid Susinski Ebulfet Eliyev ve diger mugenniler bu mahniya muraciet edibler amma bu ses yazilari saxlanilmayib Bu gunumuze kimi qorunub saxlanmis ve qizil fonda daxil olmus yegane ses yazisi Yaqub Memmedova mexsusdur Netice etibarile Irevanda xal qalmadi mahnisini Arif Babayev Caneli Ekberov Baba Mahmudoglu Qedir Rustemov Eynulla Cebrayilov ve diger mugenniler de ifa edibler Qeyd etmek lazimdir ki bu mahni iki neferin oxumasini teleb edir Ancaq esasen solo ifalar musahide edilir Bu mahnini qadin ifacilari arasinda Elmira Rehimova Qendab Quliyeva adlarini sadalamaq olar Irevanda xal qalmadi mahnisinin ifa olunmasi esasen 80 ci illere tesaduf edir Mehz bu dovrde bu mahni oz sohretinin zirvesinde idi Baba Mahmudoglu ve Elmira Memmedova Irevanda xal qalmadi mahnisini duet kimi oxuyanlardan birincileridir Bu mahni hemcinin 80 ci illerin ortasinda da lente yazilib Genc mugenniler arasinda bu mahniya muraciet edenlerden biri Royadir Onun ifasi oxucularin yaddasinda muasir parlaq ve ritmik aranjimanla qaldi Mahnisi reqs xarakteri dasidi ve bununla bele mahninin milli ruhuna xelel gelmedi Istinadlar Mahni ve reqslerin besiyi 2022 01 20 tarixinde Istifade tarixi 2014 10 08 Istedadsizlar geldi gederdi 2022 01 20 tarixinde Istifade tarixi 2014 10 08 Bir mahninin izi ile yaxud qipcaq qizi Sari Gelin 2022 01 20 tarixinde Istifade tarixi 2014 10 08 2014 10 11 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 10 08