İqlimdə riyazi modellər

İqlimdə riyazi modellər

Məlumdur ki, hidrodinamikanın tam tənliklər sistemində tənliklərin bir neçəsi ikitərtibli, törəməli, differensial tənliklər şəklindədir. Bu səbəbdən onların həll sxemlərini işləmək üçün başlanğıc və sərhəd şərtlərinin verilməsi vacib məsələlərdən biridir

Başlanğıc şərtlər

1. Təhlil olunan meteoroloji elementin hesablama şəbəkəsi adlananmüstəvisinin nöqtələrində başlanğıc qiymətləri verilməlidir.
2. Meteoroloji stansiyaların yer kürəsində qeyri bərabər paylandığını nəzərə alaraq meteoroloji elementlərin paylanmasını mütləq ədədi üsullarla təhlil edilməlidir.

Sərhəd şərtləri-riyazi şərtlər

Sərhəd şərtləri onlara həm də riyazi şərtlər də deyilir. Baxılan ərazinin sərhədlərində differensiallanan tənliklərin həlli zamanı bu şərtlər daxil edilməlidir. Sərhəd şərtlərinin xüsusiyyəti öyrənilən hadisənin və ya prosesin fiziki mahiyyətindən asılıdır. tənliklərin havanın və iqlimin proqnozu məsələlərin həlli zamanı sərhəd şərtlərinin qoyuluşuna həm üfüqi həm də şaquli istiqamətlərdə baxılır. Belə ki, hesablamaların əsaslarını üçölçülü sistem olan atmosferdəki proseslərin dəyişgənliyinin qanunauyğunluqlarını təşkil edir. Havanın ədədi proqnozları məsələləri üçün üfiqi istiqamətlərdə sərhəd şərtlərinin verilməsi çox çətin məsələdir. Çünki müəyyən bir ərazi üçün ədədi proqnoz məsələsini həll etmək üçün əvvəlcə bu ərazinin sərhədlərindəki proqnozu bilmək lazımdır. Təbbi ki, həqiqətdə belə bir proqnoz naməlumdur. Bu çətinlikləri aradan qaldırmaq, daha doğru desək azatmanın üç müxtəlif yanaşması var. Sərhəd şərtlərinin məhdud bir ərazi üçün verilməsi nisbətən asan məsələdir. Sərhəd şərtləri daha da dəqiq və konkret verilməlidir. Sərhəd şərtləri – lokal şərtlərdir.

Həmçinin bax

İqlim

Xarici keçidlər

İQTISADI — RIYAZI ÜSULLAR.

İstinadlar

1. Монин А. С. Введение в теорию климата. Л.1982–246с.
2. Хргиан А.А. Физика атмосферы. М. 1986–328 с
3. Кислов А. В. Теория климата. М. 1989–148 с