İnönü rayonu — Türkiyənin bağlı bir rayon. İstanbul-Əskişəhər dəmiryolu və -Kütahya yolunun üstündə yerləşir. Əskişəhər əyalət mərkəzindən 36 km, Biləcik əyaləti mərkəzindən 52 km və son olaraq Kütahya əyaləti mərkəzindən 63 km məsafədə yerləşir.
İnönü | |
---|---|
Ölkə | |
Tarixi və coğrafiyası | |
Mərkəzin hündürlüyü | 840 ± 1 m |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi |
|
Digər | |
inonu.bel.tr | |
Tarixi
Rayon ərazisində ilk yerləşmə eramızdan 3500 il əvvəl xetlərin dövründən başlanmışdır. Sonrakı dövrlər də isə , Lidiyalılar, Makedoniyalılar bölgəyə hakimlik etmişlər. Romalıların Anadoluya gəlişindən sonra 395-ci ildə Bizans İmperiyası torpaqları qatılmışdı. Bizans dövründə rayonun indiki yerinə, yəni qayaların önünə gətirilmiş və adının Basilika olduğu müəyyən edilmişdir.1071-ci ildə Malazgird döyüşündən sonra Səlcuqlular tərəfindən Germiyanoğullarının idarəsinə verilmişdi. tərəfindən 1289-cu ildə hədiyyə olaraq Osmanlılara verilmişdi. Osmanlı dövründə əvvəl Anadolu əyalətinə, sonra Hüdavendigar vilayətinə bağlı, mərkəzi Biləcik olan bağlı bir kəndi olan İnönüdə Türkiyə Qurtuluş Savaşında Birinci İnönü döyüşü və İkinci İnönü döyüşü baş vermişdir. 1920-ci ildə Yunanlar tərəfindən işğal edilən və 4 sentyabr 1922-ci ildə azad edilən İnönü kəndi 1923-ci ildə Biləcikin Söyütlü rayonuna bağlı idi. 1926-cı ildə Söyütlüdən ayrılaraq Bozüyük rayonuna bağlı kənd idi. 1963-cü ildə mərkəzi rayonu olan Əskişəhərə bağlı kənd olan İnönü 1987-ci ildə Əskişəhər əyalətinin bir rayonuna çevrildi.
Turizm və mədəniyyət
İnönü rayonu 1921-ci il 9 yanvar tarixində Birinci İnönü döyüşü,1921-ci il 31 mart tarixində İkinci İnönü döyüşündə qərargahın yerləşdiyi bina təmir edilərən adı altında xarici və yerli turistlərin xidmətinə verilmişdi. Təvarihi Əli Osman adlı əsərdə qeyd edildiyi kimi Osman Qazi adına ilk xütbə hal-hazırda da fəaliyyət göstərən Rayon Mərkəzi Məscidində oxunmuşdur. Bununla bərabər rayonda kurqanların və tarixi əsərlərin tapıldığı müəyyən ərazilər var. Rayonun qərbində və şərqində iki ədəd su mənbəyi tapılmışdır. Şərqində tapılan quyununadı İlica olub 30 dərəcə isti olan və kükürdlü su qaynağında üzgüçülük hovuzu və camaşırxana var. Qərbindəki Pınarbaşı da turizm müəssisələrinin olduğu yerdə çıxan 27 dərəcə isti olan və eyni zamanda rayonun içməli suya olan tələbatı qarşılayan iki ədəd üzmə hovuzu motel var. İnönü rayonu hava idman oyunlarının uyğunluğuna görə Türkiyədə 1-ci, Dünya üzrə 2-ci sıradadır. İnönü rayonunda turistlərin səyahət etməsi üçün xeyli sayda məkanlar mövcuddur. Bunlara , Pınarbaşı müəssisələri, , , və digərlərini misal göstərə bilərik.
Təhsil
İnönü rayon mərkəzində bir Xalq Təhsil Mərkəzi, iki İbtidai məktəb, bir Ümumi kollec, bir Anadolu Texniki və Sənaye Peşə Liseyi var. Ayrıca Aşağı Kuzfındık, Derelayak və Oklubalı kəndlərində ibtidai məktəb var. Rayonda Türk Hava Qurumuna məxsus hər il yüzlərcə tələbə təhsil alır.
Əhalisi
İnönü rayonunda 2014-cü il siyahıya alınmasına görə 7006 nəfər yaşayır. Bu əhalinin 50,66%-i kişi (3549 nəfər) və 49,34%-i qadındır (3457 nəfər).Statistikaya əsasən rayonda əhalinin azalması müşahidə edilir. Belə ki, 2013-cü ildə rayon əhalisi 7260 nəfər idi. Ən çox əhali İsmətpaşa məhəlləsində yaşayır. Burada 1550 nəfər yaşayır. Ən az isə Yuxarı Kuzfındık kəndinə yaşayır. Burada 30 nəfər yaşayır. İnönü əhalisi islam dininə etiqad edir.
Coğrafiyası
İnönü rayonu şərqdə tabeçiliyində olduğu Əskişəhər əyaləti, cənubda Kütahya əyaləti, cənub-qərb, qərb və şimaldan Biləcik əyaləti ilə əhatələnir. 1987-ci ildə təşkil edilən rayonun hal-hazırda sahəsi 358 km2-dir.
İqlim və bitki örtüyü
İnönü rayonu Mərmərə, Egey və Daxili Anadolu bölgələrinin tam kəsişdiyi bir yerdə yerləşir. Bu səbəbdən müxtəlif iqlim tipi xüsusiyyətlərini özündə birləşdirən iqlimə sahibdir. Qış aylarında soyuq və yağışlı yaz ayları isə isti və quraq keçir. Yeraltı sular yer səthinə çox yaxındır və buna görə də qərbdə və şərqdə yüksək yeraltı su qaynaqları mövcuddur.
Əkinçilik və maldarlıq
İnönü rayonunun ümumi ərazisi 289 dekardır. Bu ərazinin 136.470 dekar hissəsi kənd təsərrüfatı sahəsidir. Kənd təsərrüfatı sahələrinin 57%-i sulu, 43%-i quru əkinçilikdə istifadə edilir.Rayonda ən çox istehsal edilən kənd təsərrüfatı məhsulları aşağıdakılardır: Buğda 23040 ton, Arpa 3495 ton, Noxud 350 ton, 73 ton, Mərci 86 ton, Şəkər çuğunduru 53075 ton, Günəbaxan 100 ton, qarğıdalı 15080 ton, adi əncir 1050 ton, yonca 3400 ton. Kənd təsərrüfatından əldə edilən illik əkinçi başına düşən orta gəlir 56854,37 Türk lirəsidir. Rayonun 1250 ailəsi kənd təsərrüfatı ilə məşğuldur. Ümumilikdə rayonun 90% əhalisi kənd təsərrüfatı ilə məşğuldur. 453 ailə isə heyvandarlıqla məşğuldur. Rayonun Aşağı Kuzfındık, Esnemez, Qünbət, Qünbət Akpınar və Qünbət Yenikənd kəndlərində ümumiləşdirmə aparılmışdır. Heyvandarlıqla məşğul olan əhali əsasən İnək, camış, qoyun və keçi saxlayır, bəzi ailələr isə arıçılıqla da məşğuldurlar. Heyvandarlıqla bağlı olaraq rayon iqtisadiyyatında süd və süd məhsulları xüsusi əhəmiyyətə malikdir. Rayon yoğurt və qaymağı ilə məşhurdur. Rayon ərazisində kənd təsərrüfatı və heyvandarlıq fəaliyyətini İnönü Rayon Qida, Kənd təsərrüfatı və heyvandarlıq Müdürliyi tənzimləyir.
Sənaye şirkətləri
İnönü rayonunda fəaliyyət göstərən şirkətlər arasında məşhur Ford Otosan Otomotiv Sanayi A.Ş., Serra Seranit Granit Seramit Sanayi A.Ş., Yurtbay Seramik Sanayi A.Ş. və digərləri yer alır. Ümumilikdə bu sənaye şirkətlərində 3769 işçi işləyir.
Kəndləri
- Aşağı Kuzfındık kəndi
- Derelayak kəndi
- Dutluca kəndi
- Erenköy kəndi
- Esnəməz kəndi
- Qünbət kəndi
- Qünbət Ağpınar kəndi
- Qünbət Yenikənd kəndi
- Oklubalı kəndi
- Seyitəli kəndi
- Yuxarı Kuzfındık kəndi
- Yürükyayla kəndi
Həmçini bax
İstinadlar
- . 2015-04-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-09-07.
- "Türkiyə Vikipediyası - İnönü, Eskişehir". 2021-10-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-09-04.
- . 2015-02-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-09-04.
- "Türkiye İstatistik Kurumu - 2013 genel nüfus sayımı verileri". 2014-02-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-02-15.
- "Nüfusu.com - İnönü nüfusu, Eskişehir". 2022-02-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-09-07.
- . 2016-03-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-09-04.
- (PDF). 2016-03-04 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-09-06.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Inonu rayonu Turkiyenin bagli bir rayon Istanbul Eskiseher demiryolu ve Kutahya yolunun ustunde yerlesir Eskiseher eyalet merkezinden 36 km Bilecik eyaleti merkezinden 52 km ve son olaraq Kutahya eyaleti merkezinden 63 km mesafede yerlesir Inonu39 48 48 sm e 30 08 40 s u Olke TurkiyeTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 840 1 mSaat qursagi UTC 03 00EhalisiEhalisi 6 173 nef 2022 Digerinonu bel trXeriteni goster gizle InonuTarixiEskiseher eyaletine bagli Inonu rayonu Rayon erazisinde ilk yerlesme eramizdan 3500 il evvel xetlerin dovrunden baslanmisdir Sonraki dovrler de ise Lidiyalilar Makedoniyalilar bolgeye hakimlik etmisler Romalilarin Anadoluya gelisinden sonra 395 ci ilde Bizans Imperiyasi torpaqlari qatilmisdi Bizans dovrunde rayonun indiki yerine yeni qayalarin onune getirilmis ve adinin Basilika oldugu mueyyen edilmisdir 1071 ci ilde Malazgird doyusunden sonra Selcuqlular terefinden Germiyanogullarinin idaresine verilmisdi terefinden 1289 cu ilde hediyye olaraq Osmanlilara verilmisdi Osmanli dovrunde evvel Anadolu eyaletine sonra Hudavendigar vilayetine bagli merkezi Bilecik olan bagli bir kendi olan Inonude Turkiye Qurtulus Savasinda Birinci Inonu doyusu ve Ikinci Inonu doyusu bas vermisdir 1920 ci ilde Yunanlar terefinden isgal edilen ve 4 sentyabr 1922 ci ilde azad edilen Inonu kendi 1923 ci ilde Bilecikin Soyutlu rayonuna bagli idi 1926 ci ilde Soyutluden ayrilaraq Bozuyuk rayonuna bagli kend idi 1963 cu ilde merkezi rayonu olan Eskisehere bagli kend olan Inonu 1987 ci ilde Eskiseher eyaletinin bir rayonuna cevrildi Turizm ve medeniyyetInonu rayonu 1921 ci il 9 yanvar tarixinde Birinci Inonu doyusu 1921 ci il 31 mart tarixinde Ikinci Inonu doyusunde qerargahin yerlesdiyi bina temir edileren adi altinda xarici ve yerli turistlerin xidmetine verilmisdi Tevarihi Eli Osman adli eserde qeyd edildiyi kimi Osman Qazi adina ilk xutbe hal hazirda da fealiyyet gosteren Rayon Merkezi Mescidinde oxunmusdur Bununla beraber rayonda kurqanlarin ve tarixi eserlerin tapildigi mueyyen eraziler var Rayonun qerbinde ve serqinde iki eded su menbeyi tapilmisdir Serqinde tapilan quyununadi Ilica olub 30 derece isti olan ve kukurdlu su qaynaginda uzguculuk hovuzu ve camasirxana var Qerbindeki Pinarbasi da turizm muessiselerinin oldugu yerde cixan 27 derece isti olan ve eyni zamanda rayonun icmeli suya olan telebati qarsilayan iki eded uzme hovuzu motel var Inonu rayonu hava idman oyunlarinin uygunluguna gore Turkiyede 1 ci Dunya uzre 2 ci siradadir Inonu rayonunda turistlerin seyahet etmesi ucun xeyli sayda mekanlar movcuddur Bunlara Pinarbasi muessiseleri ve digerlerini misal gostere bilerik TehsilInonu rayon merkezinde bir Xalq Tehsil Merkezi iki Ibtidai mekteb bir Umumi kollec bir Anadolu Texniki ve Senaye Pese Liseyi var Ayrica Asagi Kuzfindik Derelayak ve Oklubali kendlerinde ibtidai mekteb var Rayonda Turk Hava Qurumuna mexsus her il yuzlerce telebe tehsil alir EhalisiInonu rayonunda 2014 cu il siyahiya alinmasina gore 7006 nefer yasayir Bu ehalinin 50 66 i kisi 3549 nefer ve 49 34 i qadindir 3457 nefer Statistikaya esasen rayonda ehalinin azalmasi musahide edilir Bele ki 2013 cu ilde rayon ehalisi 7260 nefer idi En cox ehali Ismetpasa mehellesinde yasayir Burada 1550 nefer yasayir En az ise Yuxari Kuzfindik kendine yasayir Burada 30 nefer yasayir Inonu ehalisi islam dinine etiqad edir CografiyasiInonu rayonu serqde tabeciliyinde oldugu Eskiseher eyaleti cenubda Kutahya eyaleti cenub qerb qerb ve simaldan Bilecik eyaleti ile ehatelenir 1987 ci ilde teskil edilen rayonun hal hazirda sahesi 358 km2 dir Iqlim ve bitki ortuyu Inonu rayonu Mermere Egey ve Daxili Anadolu bolgelerinin tam kesisdiyi bir yerde yerlesir Bu sebebden muxtelif iqlim tipi xususiyyetlerini ozunde birlesdiren iqlime sahibdir Qis aylarinda soyuq ve yagisli yaz aylari ise isti ve quraq kecir Yeralti sular yer sethine cox yaxindir ve buna gore de qerbde ve serqde yuksek yeralti su qaynaqlari movcuddur Ekincilik ve maldarliq Inonu rayonunun umumi erazisi 289 dekardir Bu erazinin 136 470 dekar hissesi kend teserrufati sahesidir Kend teserrufati sahelerinin 57 i sulu 43 i quru ekincilikde istifade edilir Rayonda en cox istehsal edilen kend teserrufati mehsullari asagidakilardir Bugda 23040 ton Arpa 3495 ton Noxud 350 ton 73 ton Merci 86 ton Seker cugunduru 53075 ton Gunebaxan 100 ton qargidali 15080 ton adi encir 1050 ton yonca 3400 ton Kend teserrufatindan elde edilen illik ekinci basina dusen orta gelir 56854 37 Turk liresidir Rayonun 1250 ailesi kend teserrufati ile mesguldur Umumilikde rayonun 90 ehalisi kend teserrufati ile mesguldur 453 aile ise heyvandarliqla mesguldur Rayonun Asagi Kuzfindik Esnemez Qunbet Qunbet Akpinar ve Qunbet Yenikend kendlerinde umumilesdirme aparilmisdir Heyvandarliqla mesgul olan ehali esasen Inek camis qoyun ve keci saxlayir bezi aileler ise ariciliqla da mesguldurlar Heyvandarliqla bagli olaraq rayon iqtisadiyyatinda sud ve sud mehsullari xususi ehemiyyete malikdir Rayon yogurt ve qaymagi ile meshurdur Rayon erazisinde kend teserrufati ve heyvandarliq fealiyyetini Inonu Rayon Qida Kend teserrufati ve heyvandarliq Mudurliyi tenzimleyir Senaye sirketleriInonu rayonunda fealiyyet gosteren sirketler arasinda meshur Ford Otosan Otomotiv Sanayi A S Serra Seranit Granit Seramit Sanayi A S Yurtbay Seramik Sanayi A S ve digerleri yer alir Umumilikde bu senaye sirketlerinde 3769 isci isleyir KendleriAsagi Kuzfindik kendi Derelayak kendi Dutluca kendi Erenkoy kendi Esnemez kendi Qunbet kendi Qunbet Agpinar kendi Qunbet Yenikend kendi Oklubali kendi Seyiteli kendi Yuxari Kuzfindik kendi Yurukyayla kendiHemcini baxEskiseher Birinci Inonu doyusu Ikinci Inonu doyusuIstinadlar 2015 04 01 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 09 07 Turkiye Vikipediyasi Inonu Eskisehir 2021 10 21 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 09 04 2015 02 24 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 09 04 Turkiye Istatistik Kurumu 2013 genel nufus sayimi verileri 2014 02 15 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 02 15 Nufusu com Inonu nufusu Eskisehir 2022 02 06 tarixinde Istifade tarixi 2015 09 07 2016 03 06 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 09 04 PDF 2016 03 04 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 09 06