Çuğundur taxtabitisi (lat. Poeciloscytus cognatus Fieb.- ) - Buğumayaqlılar tipinin dəstəsinə aid olan növ.
Çuğundur taxtabitisi | ||||
---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||
XƏTA: latin parametri doldurulmayıb. | ||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||
XƏTA HAQQINDA MƏLUMAT Bu parametr doldurulmayıb: latin | ||||
|
Biologiyası
Bədəninin üst və alt tərəfində asan tökülən gümüşü ağ tüklərin olması ilə fərqlənir. Rəngi qaramtıl-sarıdır. bədəni altdan bütünlüklə qara, dişilərinki isə yaşıldır. Qanadüstü hissə sarımtıl boz olub, qara haşiyəlidir. Qanadları şüşə kimi şəffafdır. Bədəninin uzunluğu 3,5–5 mm-dir. Əsasən yumurta bəzən isə yetkin mərhələdə qışlayır. Payızda yumurtalarını yonca və qızıltərə bitkisinin gövdə toxumasına və yarpaq damarlarına, yazda isə çuğundur və digər bitkilərin üzərinə qoyur. Yumurtalarını kiçik qruplar halında (5-8 ədəd) bir cərgədə, bəzən isə qarışıq halda tökür. Bir dişi taxtabiti mövsümdə orta hesabla 86, bəzən isə 309 yumurta qoya bilir. Yumurtaların inkişafı 14-16 gün çəkir. Sürfələrin qışlayan yumurtalardan çıxması aprel ayında müşahidə olunur. Sürfələr bitki şirəsi ilə qidalanaraq 5 dəfə qabıq dəyişir. Onların inkişafı may ayının axırında yetkin mərhələyə keçir. Iyun ayında yetkin taxtabitilər yenidən yumurta qoyur. Bu növ şimal rayonlarında 2, cənub rayonlarında 3 nəsil verir. Taxtabitinin birinci nəsli bitkinin ilk cücərtiləri ilə qidalandığı üçün daha çox zərərlidir. Qışlayan yumurtaları dişi fərdlər avqust, sentyabr aylarında tökür. Taxtabiti ilə zədələnən bitkinin boyu zədələnməyən bitkinin boyundan 2-3 dəfə alçaq olur. Çuğundur taxtabitisi çuğundurdan əlavə kətan, soya, günəbaxan, xardal, gnəgərçək, küncüt, razyana, şüyüd, gülümbahar, pambıq, ispanaq, kök, yonca, və s. bitkilərə zərər verir. Qidalanma zamanı onların ağzından buraxdığı şirə bitkiyə zəhərli təsir edir. Bu taxtabiti çuğundur bitkisinin yarpağı və gövdəsi üzərində qidalandıqda çuğundurun kök hissəsi balaca olur, çiçəklə qidalandıqda isə toxumu zəif olur.
Yayılması
Bu növə Azərbaycanın Lənkəran-Astara zonasında, Gəncə ətrafı rayonlarda və Naxçıvanda rast gəlinir.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cugundur taxtabitisi lat Poeciloscytus cognatus Fieb Bugumayaqlilar tipinin destesine aid olan nov Cugundur taxtabitisiElmi tesnifatXETA latin parametri doldurulmayib Beynelxalq elmi adiXETA HAQQINDA MELUMAT Bu parametr doldurulmayib latinSeklin VikiAnbarda axtarisiBiologiyasiBedeninin ust ve alt terefinde asan tokulen gumusu ag tuklerin olmasi ile ferqlenir Rengi qaramtil saridir bedeni altdan butunlukle qara disilerinki ise yasildir Qanadustu hisse sarimtil boz olub qara hasiyelidir Qanadlari suse kimi seffafdir Bedeninin uzunlugu 3 5 5 mm dir Esasen yumurta bezen ise yetkin merhelede qislayir Payizda yumurtalarini yonca ve qiziltere bitkisinin govde toxumasina ve yarpaq damarlarina yazda ise cugundur ve diger bitkilerin uzerine qoyur Yumurtalarini kicik qruplar halinda 5 8 eded bir cergede bezen ise qarisiq halda tokur Bir disi taxtabiti movsumde orta hesabla 86 bezen ise 309 yumurta qoya bilir Yumurtalarin inkisafi 14 16 gun cekir Surfelerin qislayan yumurtalardan cixmasi aprel ayinda musahide olunur Surfeler bitki siresi ile qidalanaraq 5 defe qabiq deyisir Onlarin inkisafi may ayinin axirinda yetkin merheleye kecir Iyun ayinda yetkin taxtabitiler yeniden yumurta qoyur Bu nov simal rayonlarinda 2 cenub rayonlarinda 3 nesil verir Taxtabitinin birinci nesli bitkinin ilk cucertileri ile qidalandigi ucun daha cox zererlidir Qislayan yumurtalari disi ferdler avqust sentyabr aylarinda tokur Taxtabiti ile zedelenen bitkinin boyu zedelenmeyen bitkinin boyundan 2 3 defe alcaq olur Cugundur taxtabitisi cugundurdan elave ketan soya gunebaxan xardal gnegercek kuncut razyana suyud gulumbahar pambiq ispanaq kok yonca ve s bitkilere zerer verir Qidalanma zamani onlarin agzindan buraxdigi sire bitkiye zeherli tesir edir Bu taxtabiti cugundur bitkisinin yarpagi ve govdesi uzerinde qidalandiqda cugundurun kok hissesi balaca olur cicekle qidalandiqda ise toxumu zeif olur YayilmasiBu nove Azerbaycanin Lenkeran Astara zonasinda Gence etrafi rayonlarda ve Naxcivanda rast gelinir IstinadlarHemcinin bax