Muradxanov Əsədulla bəy (18 sentyabr 1866, Salyan – 28 yanvar 1942, Salyan, Salyan rayonu) — ictimai-siyasi xadim, maarifpərvər-publisist. Rusiyanın 1-ci Dövlət Dumasının deputatı. Görkəmli pedaqoq-alim, professor Mərdan Muradxanovun atasıdır.
Əsədulla bəy Muradxanov | |
---|---|
27 aprel (10 may) 1906 – 9 iyul (22 iyul) 1906 | |
Əvvəlki | Vəzifə təsis olundu. |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 18 sentyabr 1866 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 28 yanvar 1942 (75 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Təhsili | |
Fəaliyyəti | siyasətçi |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Əsədulla bəy Muradxanov 1866-cı ildə Salyan şəhərində anadan olub. İlk təhsilini şəhərdə yerləşən dördsinifli rus məktəbində alıb. Məktəbi bitirdikdən sonra isə Qori Müəllimlər Seminariyasına daxil olub. 1886-cı ildə təhsilini başa vurduqdan sonra Kürdəmirdə müəllim kimi fəaliyyətə başlayıb. Yeddi müəllimlik etdikdən sonra, Cavad qəzasında “Kəndlilərlə əlaqə şöbəsi”ndə kargüzar və tərcüməçi kimi fəaliyyət göstərib. Bir neçə ildən sonra isə Salyana qayıdaraq məhkəmə məmuru kimi işləməyə başlayır.
Daha çox “Kaspi” qəzeti ilə əməkdaşlıq edib.
“Cəmiyyəti-xeyriyyə” adlı təşkilat yaradıb, qiraətxana açıb, həvəskar teatr cəmiyyəti təşkil edib. 1905-ci il iyunun 4-ü Salyanda Nəcəf bəy Vəzirovun “Yağışdan çıxdıq, yağmura düşdük” pyesini, 1906-cı il yanvarın 7-də isə Nəcəf bəy Vəzirovun “Pəhləvanani-zəmanə” pyesini səhnələşdirərək rejissorluq edib.
Uzun illərdən sonra müəllimlikdən uzaqlaşan Əsədulla bəy Cavad qəzasının kəndlilərlə əlaqə şöbəsində kargüzar və tərcüməçi kimi fəaliyyət göstərmişdir. 1906-cı ildə Bakı quberniyasının Cavad qəzasından Rusiyanın 1-ci Dövlət Dumasına deputat seçilmişdir. Dumada Xalq Azadlıq Partiyasına mənsub olmuşdur. Dumada birlikdə çarizmin Rusiya imperiyasında yaşayan xalqlar arasında ədavət salmaq siyasətinə qarşı çıxmış, qeyri-rus xalqlarını milli muxtariyyəti ideyasını müdafıə etmişdir. Duma çar Nikolay tərəfindən qovulduqdan sonra Muradxanov Peterburqdan Salyana qayıtmış, burada bir neçə maarifçinin fəal iştirakı ilə əhali arasında mədəni-maarif işləri aparmış, "Cəmiyyəti-xeyriyyə" yaratmış, kitabxana-qiraətxana açmış, həvəskar teatr cəmiyyəti təşkil etmiş və s. xeyriyyə işləri ilə məşğul olmuşdur. Dövri mətbuatda çıxış etmiş, inqilabdan əvvəl "Brokhauz və Yefron ensiklopedik lüğəti"ndə məqalələri çap olunmuşdur. Əsədulla bəy 1926-cı ildə Bakıya köçmüş və Qara Şəhərdə mülki məhkəmənin sədri vəzifəsində çalışmışdır. 1929-cu ildən təqaüdə çıxmışdır.
Əsədulla bəy Salyanda yaradılmış ilk Cəmiyyəti-Xeyriyyənin, ilk həvəskar teatr cəmiyyətinin və ilk kütləvi kitbxananın qurucusudur. O, 1942-ci ildə Salyanda vəfat etmişdir.
Əsədulla bəy Muradxanov 1926-cı ildə Bakıya köçüb. Qaraşəhərdə mülki məhkəmənin sədri vəzifəsində çalışıb. 1929-cu ildə təqaüdə çıxaraq doğma yurdu Salyana qayıdıb. Ömrünün müdrik çağında - 1942-ci ildə Salyanda vəfat edib.
Ailəsi
Salyanda tanınmış Hacı Babaşın qızı Dürsədəf xanımla ailə qurub. Əlibəy və Mərdan adlı oğlu, Böyükxanım, Dostuxanım, Nabat, Ayxanım, Ağanənə və Nurcahan adlı qızları olub.
Mənbə
- Seyidzadə D. B., Azərbaycan XX əsrin əvvəllerində: müstəqilliyə aparan yollar, B., 2004;
- Azərbaycan teatr salnaməsi, B., 1975.
Xarici keçidlər
- http://jurnal.meclis.gov.az/news.php?id=264 2013-03-12 at the Wayback Machine
İstinadlar
- Fərəcov, Savalan. "Xalqın maarifçi oğlu: Əsədulla bəy Muradxanov". medeniyyet.az (az.). 2012-10-03. 2024-05-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-05-10.
- Боиович, Милан Михайлович. Члены Государственной думы : (портреты и биографии) : Первый созыв, 1906-1911 г. (rus). Москва: Типография Т-ва И. Д. Сытина. 1907. səh. 451. 2021-05-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-05-07.
- Azər Turan (2012)."Darülmöminin", s. 344.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Muradxanov Esedulla bey 18 sentyabr 1866 Salyan 28 yanvar 1942 Salyan Salyan rayonu ictimai siyasi xadim maarifperver publisist Rusiyanin 1 ci Dovlet Dumasinin deputati Gorkemli pedaqoq alim professor Merdan Muradxanovun atasidir Esedulla bey MuradxanovRusiya imperiyasi I Dovlet Dumasinin uzvu27 aprel 10 may 1906 9 iyul 22 iyul 1906EvvelkiVezife tesis olundu Baki quberniyasindan secildiSexsi melumatlarDogum tarixi 18 sentyabr 1866 1866 09 18 Dogum yeri Salyan AzerbaycanVefat tarixi 28 yanvar 1942 1942 01 28 75 yasinda Vefat yeri Salyan Salyan rayonu Azerbaycan SSR SSRITehsili Zaqafqaziya Muellimler SeminariyasiFealiyyeti siyasetci Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiEsedulla bey Muradxanov 1866 ci ilde Salyan seherinde anadan olub Ilk tehsilini seherde yerlesen dordsinifli rus mektebinde alib Mektebi bitirdikden sonra ise Qori Muellimler Seminariyasina daxil olub 1886 ci ilde tehsilini basa vurduqdan sonra Kurdemirde muellim kimi fealiyyete baslayib Yeddi muellimlik etdikden sonra Cavad qezasinda Kendlilerle elaqe sobesi nde karguzar ve tercumeci kimi fealiyyet gosterib Bir nece ilden sonra ise Salyana qayidaraq mehkeme memuru kimi islemeye baslayir Daha cox Kaspi qezeti ile emekdasliq edib Cemiyyeti xeyriyye adli teskilat yaradib qiraetxana acib heveskar teatr cemiyyeti teskil edib 1905 ci il iyunun 4 u Salyanda Necef bey Vezirovun Yagisdan cixdiq yagmura dusduk pyesini 1906 ci il yanvarin 7 de ise Necef bey Vezirovun Pehlevanani zemane pyesini sehnelesdirerek rejissorluq edib Uzun illerden sonra muellimlikden uzaqlasan Esedulla bey Cavad qezasinin kendlilerle elaqe sobesinde karguzar ve tercumeci kimi fealiyyet gostermisdir 1906 ci ilde Baki quberniyasinin Cavad qezasindan Rusiyanin 1 ci Dovlet Dumasina deputat secilmisdir Dumada Xalq Azadliq Partiyasina mensub olmusdur Dumada birlikde carizmin Rusiya imperiyasinda yasayan xalqlar arasinda edavet salmaq siyasetine qarsi cixmis qeyri rus xalqlarini milli muxtariyyeti ideyasini mudafie etmisdir Duma car Nikolay terefinden qovulduqdan sonra Muradxanov Peterburqdan Salyana qayitmis burada bir nece maarifcinin feal istiraki ile ehali arasinda medeni maarif isleri aparmis Cemiyyeti xeyriyye yaratmis kitabxana qiraetxana acmis heveskar teatr cemiyyeti teskil etmis ve s xeyriyye isleri ile mesgul olmusdur Dovri metbuatda cixis etmis inqilabdan evvel Brokhauz ve Yefron ensiklopedik lugeti nde meqaleleri cap olunmusdur Esedulla bey 1926 ci ilde Bakiya kocmus ve Qara Seherde mulki mehkemenin sedri vezifesinde calismisdir 1929 cu ilden teqaude cixmisdir Esedulla bey Salyanda yaradilmis ilk Cemiyyeti Xeyriyyenin ilk heveskar teatr cemiyyetinin ve ilk kutlevi kitbxananin qurucusudur O 1942 ci ilde Salyanda vefat etmisdir Esedulla bey Muradxanov 1926 ci ilde Bakiya kocub Qaraseherde mulki mehkemenin sedri vezifesinde calisib 1929 cu ilde teqaude cixaraq dogma yurdu Salyana qayidib Omrunun mudrik caginda 1942 ci ilde Salyanda vefat edib AilesiEsedulla bey Muradxanov ailesi ile Salyanda taninmis Haci Babasin qizi Dursedef xanimla aile qurub Elibey ve Merdan adli oglu Boyukxanim Dostuxanim Nabat Ayxanim Aganene ve Nurcahan adli qizlari olub MenbeSeyidzade D B Azerbaycan XX esrin evvellerinde musteqilliye aparan yollar B 2004 Azerbaycan teatr salnamesi B 1975 Xarici kecidlerhttp jurnal meclis gov az news php id 264 2013 03 12 at the Wayback MachineIstinadlarFerecov Savalan Xalqin maarifci oglu Esedulla bey Muradxanov medeniyyet az az 2012 10 03 2024 05 10 tarixinde Istifade tarixi 2024 05 10 Boiovich Milan Mihajlovich Chleny Gosudarstvennoj dumy portrety i biografii Pervyj sozyv 1906 1911 g rus Moskva Tipografiya T va I D Sytina 1907 seh 451 2021 05 12 tarixinde Istifade tarixi 2024 05 07 Azer Turan 2012 Darulmominin s 344