Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Əsgər ağa Gorani (Əsgər ağa Haqverdi bəy oğlu Gorani; 3 may 1857, Yelizavetpol, Tiflis quberniyası – 9 mart 1910, Yelizavetpol) — yazıçı, aktyor, teatrşünas, tərcüməçi və jurnalistdir.
Əsgər ağa Gorani | |
---|---|
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 3 may 1857 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 9 mart 1910 (52 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri |
|
Fəaliyyəti | aktyor |
Həyatı
Əsgər ağa Haqverdi bəy oğlu 3 may 1857-ci ildə Goran-Boyəhmədli kəndində anadan olmuşdur. Tarixçi Mirzə Adıgözəl bəy Qarabaği bəyin nəvəsidir. Bakı şəhər gimnaziyasını qızıl medalla bitirib. Sonra Moskvada Petrovski-Razumovski adına Kənd Təsərrüfat Akademiyasına daxil olub. Akademiyanı bitirəndən sonra vətənə dönüb. Quberniya katibi, kollec asessoru, mülkü müşavir kimi mülki çinlər daşıyıb. Yelizavetpol (Gəncə) quberniyası qəza hakiminin köməkçisi, Tiflis dairə məhkəməsinin prokuror nəzarət orqanlarında prokuror yoldaşı, beş il ərzində Gəncə bələdiyyə idarəsinin rəisi, Yelizavetpolda (Gəncədə) Mixaylovsk məktəbinin fəxri nəzarətçisi vəzifələrində işləyib. Gəncədə öz hesabına qız məktəbi açıb.
Ailəsi
Əsgər ağa Əzət xanım Tağıbəyova ilə ailə həyatı qurub. Əzət xanımın vəfatından sonra isə Əşrəf ağa Ziyadoğlu-Qacarın nəticəsi, Əbülfət ağanın qızı Bəyim xanımla evlənib. Bu evlənmədən yeddi uşaq dünyaya gəlib. Üçü azyaşlı tələf olsa da, dördü ərsəyə çatıb. Sağ qalan övladları:
- Danyal bəy;
- Mikayıl bəy;
- Lülpər xanım (Leyla xanım);
- Əli bəy.
Fəaliyyəti
"Petrovsk-Razumovsk" akademiyasını bitirdikdən sonra Ə. Gorani bir müddət Kutaysidə və Tiflisdə, 1905-ci ildən sonra isə Gəncədə ədliyyə və dövlət qulluqlarında işləmişdir. Nizami məqbərəsi ilk türbənin tikintisi XIII–XIV əsrlərə aid edilir. Nizaminin türbəsi vaxtilə Mirzə Adıgözəl bəy Qarabaği və Əsgər ağa Gorani tərəfindən təmir etdirilmişdir. Əsgər ağa Azərbaycan mədəniyyətinin görkəmli simalarından biridir. O, özünü müxtəlif fəaliyyət növlərində sınamışdır:
- yazıçı;
- aktyor;
- teatrşünas;
- tərcüməçi;
- jurnalist.
Aktyor kimi
Gənclərdə səhnəyə, teatra, ədəbiyyata həvəs oyadan Həsən bəy Zərdabinin təklifi ilə hələ teatr, səhnə, kütləvi gülüş yığıncağı nədir bilməyən gənclər sevimli müəllimlərinin məsləhətinə əməl edib Mirzə Fətəli Axundovun göndərdiyi əsərləri maraqla oxudular. Hamısının fikri üst-üstə düşdü ki, hər iki əsəri oynasınlar. Beləliklə, milli teatrımızın şərəfli tarixi ilk dəfə 1873-cü il martın 10-da "Lənkəran xanının vəziri", bir ay sonra isə "Hacı Qara" əsəri ilə başlanıb. Hər iki əsərdə Teymur ağa və Hacı Qara obrazlarının yaradıcısı Əsgərağa Goranidir. H. Zərdabi "Həyat" qəzetində yazmışdı:
"Oynayanlar yaxşı oynadılar. Ələlxüsus Əsgərağa Adıgözəlov Hacı Qaranın xarakterini tamaşaçılara inandırıcı çatdırdı. Onların oyunu camaatın xoşuna gəldi". |
Əslində Əsgərağa Gorani peşəkar aktyor deyildi, amma onda komizmi ilə sərtlik xüsusiyyətlərini birləşdirmək istedadı vardı. Səhnə incəliklərini, nüanslarını həssaslıqla duyur, dərk edirdi. Oynadığı Hacı Qara rolunun timsalında dövrün ədalətsizliyinə, riyakar mövqelərə, saxtakarlığa, yalanlara, qorxaqlıq və şərəfsizliyə nifrətini bildirmişdi. Onun qrimdə camaat qarşısına çıxması daxili emosiyasından, bu yolla fikirlərinə aşkarlıq gətirmək istəyindən yaranmışdı.
Jurnalist kimi
Ə. Gorani "Əkinçi"nin ən fəal, dövrə, zəmanəyə, hadisələrə dəqiq, doğru münasibətini bildirən müxbirlərindən olub. Qəzetin 17 nömrəsində onun özünün və müxtəlif imzalarla 39 məqaləsi dərc olunub. O yazıları indi də həyəcansız oxumaq mümkün deyil. Nəcəf bəy Vəzirovla birlikdə Kənd Təsərrüfatı Akademiyasında oxuduğu zaman orada da cəhalətdən, avamlıqdan yaxa qurtarmaq, millətinin savadlanması üçün yollar axtarırdı. "Əkinçi" qəzetinin ilk saylarını böyük həvəslə oxuyan Əsgərağa redaktor Həsən bəy Zərdabiyə məktub yazmışdı:
"Keçən il kənd əhli ilə danışdım. Onlar hazırdır, əlləri qabara-qabara, üzləri tərləyə-tərləyə qazandıqları puldan üç manat cəm edib "Əkinçi"yə gətirsin. Amma çifayda, kənd əhli poşt adını eşitməyib, qəzet gətirməyin qaydasını bilmir. Taxsır bəyzadələrimizdədir ki, qəzet gətirib onlara paylamırlar". |
Ə. Gorani "Əkinçi"nin ən fəal, dövrə, zəmanəyə, hadisələrə dəqiq, doğru münasibətini bildirən müxbirlərindən olub. Qəzetin 17 nömrəsində onun özünün və müxtəlif imzalarla 39 məqaləsi dərc olunub. Qəzetin bütün şöbələrində onun məktublarına rast gəlmək mümkündür. Ə. Gorani qəzetdə təzə xəbərlər yazmağa çox meyil edirdi. Bu xəbərlər böyük təbliğat gücünə malik idi. O, öz xalqında maarif və mədəniyyətə rəğbəti özünə məxsus üsulla oyadırdı. Məzmunca bir-birindən gözəl olan xəbərlərindən biri də "Əkinçi"nin 1876-cı ildə çıxan birinci nömrəsində Ə. Goraninin Peterburq padşahlıq kitabxanasında bəhs edən məqaləsi olmuşdur. Müəllif göstərir ki, bu kitabxanda 900 min basma, 30 min yazma kitab və 75 min kitab surəti saxlanılır. Qiymətli nüsxələr şüşə altında nümayiş etdirilir.
"Əgər bir kəs bilsə ki, filan kitab yoxdur, o vaxt deyə bilər ki, onu tapıb iki həftənin müddətində ona oxumağa versinlər. Hər yekşənbə günü kitabxananı hər bir kəs gəzib tamaşa edə bilər... Azərbaycanda da kitaba, kitabxanaya rəğbət oyatmaq üçün belə xəbərin necə güclü təsir malik olduğu elə özlüyündə aydındır." |
"Əkinçi" qəzetinin bütün nəşri boyu Ə. Gorani onun fəal müxbiri olmuşdur.
Elm xəbərləri
Elm xəbərləri şöbəsində Ə. Goraninin qəbiristanlığa yaxın yerdə su quyularının qazılmasının zərərindən, mal-qaranı saxlamağın yeni üsullarından, Şərq xalqlarının elmsizliyinin səbəblərindən, telefonun və stenoqrafiyanın ixtirasından, tarix elminin inkişafı məsələlərindən bəhs edən maraqlı yazıları verilmişdir.
Məktubat
Məktubat şöbəsində dərc etdirdiyi yazılarının birində (1875, № 8) Ə. Gorani Bakı–Tiflis dəmir yolunun çəkilməsi ilə əlaqədar dövlətin qərarından, dəmir yolunun keçəcəyi yerlərdən məlumat verir. Başqa bir məktubunda isə Peterburq kənd təsərrüfatı muzeyindən danışır. Muzeyin şöbələri, eksponatları haqqında məlumat verir, belə mədəni ocaqların əhəmiyyətini göstərir.
Tərcüməçi kimi
Ə. Gorani rus dilində çıxan qəzet və jurnallardan maraqlı xəbərləri tərcümə edib "Əkinçi"yə göndərirdi. Onun "Znaniye" jurnalından, "Texniçeski sbornik"dən tərcümələri məlumdur. Ə. Goraninin tərcümələrinə H. Zərdabi tələbkarlıqla yanaşırdı, bəzi məqalələri yenidən işləmək üçün özünə qaytarırdı. Məsələn, qəzetin 28 aprel 1876-cı il tarixli 8-ci nömrəsində çıxan bir məktubun maraqlı tarixçəsi vardır. Ə. Gorani hələ Peterburqd olarkən müxtəlif mənbələrdən istifadə edərək "Hollandiya vilayətində necə pendir qayırırlar" ünvanlı məktub hazırlayıb göndərmişdi. Müəllif özü tərcümənin zəif olduğunu başa düşüb H. Zərdabiyə yazmışdır: "O Sırodelii v Qollandi" məqaləsini "şorsuyu" tərcümə etmişəm. Bilmirəm, düzdürmü?"
Əslində məktub maraqlı və məzmunlu idi. Lakin pendir hazırlamağın üsulları təsvir edilən yerlər oxucu üçün qaranlıq və anlaşılmaz olacaqdı. Bunu nəzərə alaraq H. Zərdabi müəllifin razılığı ilə məqaləni yenidən işləmiş, sadə bir dildə oxucuya çatdırmışdır. H. Zərdabi müəllifləri bu yolla sadə yazmağa təşviq edirdi. Onun M.Lermontovun dilimizə çevirdiyi şeirləri indi də oxucuların xoşladığı əsərlər sırasındadır. Həmçinin M. Lermantovun "Yel gəmisi" balladasını da tərcümə etmişdir.
Yazıçı kimi
Əsgər ağa Gorani publisist qələm sahibi kimi tanınmışdı. Maraqlı dram əsərlərinin müəllifi idi. "Qocalıqda yorğalıq" pyesi müxtəlif teatrların repertuarından uzun illər düşməmişdi. Həmin əsər əsasında unudulmaz televiziya rejissoru Rauf Kazımovski tamaşa lentə almışdı. Onun "Qara yel" romanı dünya xalqlarının 20-dən artıq dilinə tərcümə olunub.
Vəfatından sonra
Əsgər ağa 9 mart 1910-cu ildə vəfat edib. Onun vəfatı ilə əlaqədar verilən nekroloqlarda bu cür səmimi sözlər vardır:
"Əsgər ağa özü qayət batəcrübə, mətin və ziyalı bir şəxs olduğundan hamını oan ehtiram etməyə cəlb edirdi". |
"İllərcə bəslədiyimiz maarif tacımızın bir cəvahiri, bir dürrü düşdü, itdi" |
Haqqında kitab
Yazıçı, publisist, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Gülhüseyn Kazımlının ictimai fikir tariximizin görkəmli nümayəndələrindən biri olan Əsgər ağa Adıgözəlov Goraniyə həsr olunmuş "Qaranlıqdan işığa. Əsgər ağa Gorani" adlı kitab yazmışdır.
Araşdırmaçı-yazıçı, görməmli filoloq Kövsər Tarverdiyeva 1977-ci ildə "Əsgər Ağa Adıgözəlov Gorani" monoqrafiyası yazmışdır.
Həmçinin bax
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq ilə göstərilməlidir. |
- "Qaranlıqdan işığa", Kazımlı, Gülhüseyn Mərdan oğlu, Bakı, 2016
- Əsgər Zeynalov, "İrəvan xanlığı — Gerçəkliyin Aydınlığı", səh. 271
Ədəbiyyat
- S. Ə. Şirvani. Əsərləri, II cild, Bakı, 1969, səh.123
- RƏF, arxiv 3 Q-2(27)
- "Səda", 1910, № 57
- "Həqiqət", 1910, № 56
Mənbə
- N. N. Zeynalov; ADU-nun nəşriyyatı, Bakı-1973, səh.24–26
Xarici keçidlər
- Əsgər ağa Gorani yaradıcılığı — qaranlıqdan işığa
- Əsgər ağa Gorani yad edildi
- Həsən bəy Zərdabinin sağ əli-Əsgər ağa Gorani [ölü keçid]
- Əsgər ağa Adıgözəlov Gorani — teatrımızın yaradıcılarından biri
- Azərbaycan dilində yazılmış ilk coğrafiya dərsliyinin müəllifi Əsgər ağa Gorani Adıgözəlov (1857–1910) və yaxud qaranlıqdan və alatoranlıqdan işığa 2017-07-22 at the Wayback Machine
- Gəncəli jurnalistlər Əsgər ağa Goraninin qəbrini ziyarət etdilər 2018-05-13 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Esger aga Gorani Esger aga Haqverdi bey oglu Gorani 3 may 1857 Yelizavetpol Tiflis quberniyasi 9 mart 1910 Yelizavetpol yazici aktyor teatrsunas tercumeci ve jurnalistdir Esger aga GoraniSexsi melumatlarDogum tarixi 3 may 1857 1857 05 03 Dogum yeri Yelizavetpol Yelizavetpol qezasi Tiflis quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 9 mart 1910 1910 03 09 52 yasinda Vefat yeri Yelizavetpol Yelizavetpol quberniyasi Rusiya imperiyasiDefn yeri Sebiskar qebiristanligi d Fealiyyeti aktyorHeyatiEsger aga Haqverdi bey oglu 3 may 1857 ci ilde Goran Boyehmedli kendinde anadan olmusdur Tarixci Mirze Adigozel bey Qarabagi beyin nevesidir Baki seher gimnaziyasini qizil medalla bitirib Sonra Moskvada Petrovski Razumovski adina Kend Teserrufat Akademiyasina daxil olub Akademiyani bitirenden sonra vetene donub Quberniya katibi kollec asessoru mulku musavir kimi mulki cinler dasiyib Yelizavetpol Gence quberniyasi qeza hakiminin komekcisi Tiflis daire mehkemesinin prokuror nezaret orqanlarinda prokuror yoldasi bes il erzinde Gence belediyye idaresinin reisi Yelizavetpolda Gencede Mixaylovsk mektebinin fexri nezaretcisi vezifelerinde isleyib Gencede oz hesabina qiz mektebi acib Ailesi Esger aga Ezet xanim Tagibeyova ile aile heyati qurub Ezet xanimin vefatindan sonra ise Esref aga Ziyadoglu Qacarin neticesi Ebulfet aganin qizi Beyim xanimla evlenib Bu evlenmeden yeddi usaq dunyaya gelib Ucu azyasli telef olsa da dordu erseye catib Sag qalan ovladlari Danyal bey Mikayil bey Lulper xanim Leyla xanim Eli bey Fealiyyeti Petrovsk Razumovsk akademiyasini bitirdikden sonra E Gorani bir muddet Kutayside ve Tiflisde 1905 ci ilden sonra ise Gencede edliyye ve dovlet qulluqlarinda islemisdir Nizami meqberesi ilk turbenin tikintisi XIII XIV esrlere aid edilir Nizaminin turbesi vaxtile Mirze Adigozel bey Qarabagi ve Esger aga Gorani terefinden temir etdirilmisdir Esger aga Azerbaycan medeniyyetinin gorkemli simalarindan biridir O ozunu muxtelif fealiyyet novlerinde sinamisdir yazici aktyor teatrsunas tercumeci jurnalist Aktyor kimi Genclerde sehneye teatra edebiyyata heves oyadan Hesen bey Zerdabinin teklifi ile hele teatr sehne kutlevi gulus yigincagi nedir bilmeyen gencler sevimli muellimlerinin meslehetine emel edib Mirze Feteli Axundovun gonderdiyi eserleri maraqla oxudular Hamisinin fikri ust uste dusdu ki her iki eseri oynasinlar Belelikle milli teatrimizin serefli tarixi ilk defe 1873 cu il martin 10 da Lenkeran xaninin veziri bir ay sonra ise Haci Qara eseri ile baslanib Her iki eserde Teymur aga ve Haci Qara obrazlarinin yaradicisi Esgeraga Goranidir H Zerdabi Heyat qezetinde yazmisdi Oynayanlar yaxsi oynadilar Elelxusus Esgeraga Adigozelov Haci Qaranin xarakterini tamasacilara inandirici catdirdi Onlarin oyunu camaatin xosuna geldi Eslinde Esgeraga Gorani pesekar aktyor deyildi amma onda komizmi ile sertlik xususiyyetlerini birlesdirmek istedadi vardi Sehne inceliklerini nuanslarini hessasliqla duyur derk edirdi Oynadigi Haci Qara rolunun timsalinda dovrun edaletsizliyine riyakar movqelere saxtakarliga yalanlara qorxaqliq ve serefsizliye nifretini bildirmisdi Onun qrimde camaat qarsisina cixmasi daxili emosiyasindan bu yolla fikirlerine askarliq getirmek isteyinden yaranmisdi Jurnalist kimi Esger aga Gorani E Gorani Ekinci nin en feal dovre zemaneye hadiselere deqiq dogru munasibetini bildiren muxbirlerinden olub Qezetin 17 nomresinde onun ozunun ve muxtelif imzalarla 39 meqalesi derc olunub O yazilari indi de heyecansiz oxumaq mumkun deyil Necef bey Vezirovla birlikde Kend Teserrufati Akademiyasinda oxudugu zaman orada da cehaletden avamliqdan yaxa qurtarmaq milletinin savadlanmasi ucun yollar axtarirdi Ekinci qezetinin ilk saylarini boyuk hevesle oxuyan Esgeraga redaktor Hesen bey Zerdabiye mektub yazmisdi Kecen il kend ehli ile danisdim Onlar hazirdir elleri qabara qabara uzleri terleye terleye qazandiqlari puldan uc manat cem edib Ekinci ye getirsin Amma cifayda kend ehli post adini esitmeyib qezet getirmeyin qaydasini bilmir Taxsir beyzadelerimizdedir ki qezet getirib onlara paylamirlar E Gorani Ekinci nin en feal dovre zemaneye hadiselere deqiq dogru munasibetini bildiren muxbirlerinden olub Qezetin 17 nomresinde onun ozunun ve muxtelif imzalarla 39 meqalesi derc olunub Qezetin butun sobelerinde onun mektublarina rast gelmek mumkundur E Gorani qezetde teze xeberler yazmaga cox meyil edirdi Bu xeberler boyuk tebligat gucune malik idi O oz xalqinda maarif ve medeniyyete regbeti ozune mexsus usulla oyadirdi Mezmunca bir birinden gozel olan xeberlerinden biri de Ekinci nin 1876 ci ilde cixan birinci nomresinde E Goraninin Peterburq padsahliq kitabxanasinda behs eden meqalesi olmusdur Muellif gosterir ki bu kitabxanda 900 min basma 30 min yazma kitab ve 75 min kitab sureti saxlanilir Qiymetli nusxeler suse altinda numayis etdirilir Eger bir kes bilse ki filan kitab yoxdur o vaxt deye biler ki onu tapib iki heftenin muddetinde ona oxumaga versinler Her yeksenbe gunu kitabxanani her bir kes gezib tamasa ede biler Azerbaycanda da kitaba kitabxanaya regbet oyatmaq ucun bele xeberin nece guclu tesir malik oldugu ele ozluyunde aydindir Ekinci qezetinin butun nesri boyu E Gorani onun feal muxbiri olmusdur Elm xeberleri Elm xeberleri sobesinde E Goraninin qebiristanliga yaxin yerde su quyularinin qazilmasinin zererinden mal qarani saxlamagin yeni usullarindan Serq xalqlarinin elmsizliyinin sebeblerinden telefonun ve stenoqrafiyanin ixtirasindan tarix elminin inkisafi meselelerinden behs eden maraqli yazilari verilmisdir Mektubat Mektubat sobesinde derc etdirdiyi yazilarinin birinde 1875 8 E Gorani Baki Tiflis demir yolunun cekilmesi ile elaqedar dovletin qerarindan demir yolunun kececeyi yerlerden melumat verir Basqa bir mektubunda ise Peterburq kend teserrufati muzeyinden danisir Muzeyin sobeleri eksponatlari haqqinda melumat verir bele medeni ocaqlarin ehemiyyetini gosterir Tercumeci kimi E Gorani rus dilinde cixan qezet ve jurnallardan maraqli xeberleri tercume edib Ekinci ye gonderirdi Onun Znaniye jurnalindan Texniceski sbornik den tercumeleri melumdur E Goraninin tercumelerine H Zerdabi telebkarliqla yanasirdi bezi meqaleleri yeniden islemek ucun ozune qaytarirdi Meselen qezetin 28 aprel 1876 ci il tarixli 8 ci nomresinde cixan bir mektubun maraqli tarixcesi vardir E Gorani hele Peterburqd olarken muxtelif menbelerden istifade ederek Hollandiya vilayetinde nece pendir qayirirlar unvanli mektub hazirlayib gondermisdi Muellif ozu tercumenin zeif oldugunu basa dusub H Zerdabiye yazmisdir O Sirodelii v Qollandi meqalesini sorsuyu tercume etmisem Bilmirem duzdurmu Eslinde mektub maraqli ve mezmunlu idi Lakin pendir hazirlamagin usullari tesvir edilen yerler oxucu ucun qaranliq ve anlasilmaz olacaqdi Bunu nezere alaraq H Zerdabi muellifin raziligi ile meqaleni yeniden islemis sade bir dilde oxucuya catdirmisdir H Zerdabi muellifleri bu yolla sade yazmaga tesviq edirdi Onun M Lermontovun dilimize cevirdiyi seirleri indi de oxucularin xosladigi eserler sirasindadir Hemcinin M Lermantovun Yel gemisi balladasini da tercume etmisdir Yazici kimi Esger aga Gorani publisist qelem sahibi kimi taninmisdi Maraqli dram eserlerinin muellifi idi Qocaliqda yorgaliq pyesi muxtelif teatrlarin repertuarindan uzun iller dusmemisdi Hemin eser esasinda unudulmaz televiziya rejissoru Rauf Kazimovski tamasa lente almisdi Onun Qara yel romani dunya xalqlarinin 20 den artiq diline tercume olunub Gulhuseyn Kazimlinin E Gorani haqqinda yazdigi Qaranliqdan isiga adli kitabVefatindan sonraEsger aga 9 mart 1910 cu ilde vefat edib Onun vefati ile elaqedar verilen nekroloqlarda bu cur semimi sozler vardir Esger aga ozu qayet batecrube metin ve ziyali bir sexs oldugundan hamini oan ehtiram etmeye celb edirdi Illerce beslediyimiz maarif tacimizin bir cevahiri bir durru dusdu itdi Haqqinda kitab Yazici publisist filologiya uzre felsefe doktoru Gulhuseyn Kazimlinin ictimai fikir tariximizin gorkemli numayendelerinden biri olan Esger aga Adigozelov Goraniye hesr olunmus Qaranliqdan isiga Esger aga Gorani adli kitab yazmisdir Arasdirmaci yazici gormemli filoloq Kovser Tarverdiyeva 1977 ci ilde Esger Aga Adigozelov Gorani monoqrafiyasi yazmisdir Hemcinin baxEkinci qezet Jurnalist Tercumeci Hesen bey ZerdabiIstinadlarBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir Qaranliqdan isiga Kazimli Gulhuseyn Merdan oglu Baki 2016 Esger Zeynalov Irevan xanligi Gercekliyin Aydinligi seh 271EdebiyyatS E Sirvani Eserleri II cild Baki 1969 seh 123 REF arxiv 3 Q 2 27 Seda 1910 57 Heqiqet 1910 56MenbeN N Zeynalov ADU nun nesriyyati Baki 1973 seh 24 26Xarici kecidlerVikimenbede Muellif Esger aga Gorani ile elaqeli melumatlar var Esger aga Gorani yaradiciligi qaranliqdan isiga Esger aga Gorani yad edildi Hesen bey Zerdabinin sag eli Esger aga Gorani olu kecid Esger aga Adigozelov Gorani teatrimizin yaradicilarindan biri Azerbaycan dilinde yazilmis ilk cografiya dersliyinin muellifi Esger aga Gorani Adigozelov 1857 1910 ve yaxud qaranliqdan ve alatoranliqdan isiga 2017 07 22 at the Wayback Machine Genceli jurnalistler Esger aga Goraninin qebrini ziyaret etdiler 2018 05 13 at the Wayback Machine