Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Əməkdaşlıq — başqaları ilə işləməyi bacarmaq, kömək istəmək və kömək etməkdən çəkinməmək, işin və fikrin bölüşdürməsinə can atmaq, birgə fəaliyyətdə həmrəylik, müzakirə və təhlillər aparmağı, bir-birini qiymətləndirməyi bacarmaq..
Elmi əməkdaşlıq
Birgə layihələrdir. Bu qrup layihələr alimlər və könüllülər tərəfindən birgə işlənilir və könüllülərin müəyyən hissəsi layihənin bütün və ya əksər mərhələlərində iştirak edir. Barneqat körfəzi və Nyu-Cersi-də molyuskların yetişdirilməsi üçün yaşayış mühitinin monitorinqinə və idarə edilməsinə könüllülərin cəlb olunması "Körfəz reklamı" (ReClam the Bay) layihəsi buna misaldır [34]. Məqsəd suyun keyfiyyəti haqqında biliklərin və molyuskların ekologiyasının öyrənilməsi, molyuskların bərpası ilə suyun keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması tədbirləridir. Layihə 2005-ci ildə başlamışdır. Keçirilən intensiv təlim kursları molyuskların biologiyası, ekologiyası və praktiki yetişdirilməsini əhatə edir. Körfəz haqqında məlumatların yayılması prosesinə məktəblərdən 4700-ə yaxın həvəskar iştirakçı cəlb olunmuşdur. İştirakçılar arasında keçirilmiş başlanğıc və son testlər biliklərin əldə olunmasında nailiyyətləri, iştirakçının molyuskların yaşayış mühitinin idarə edilməsi məqsədlərinə nail olmaq bacarığını, eləcə də idarəetmə və təhsildə birliyi nümayiş etdirmişdir. Son zamanlar bəzi müəlliflər tərəfindən vətəndaş elmi layihələrinin könüllülərin iştirakına görə təsnifatına yüksək intellektli vətəndaşların ekspert qiymətləndir-mələrində iştirak etdiyi 4-cü "Ekspert" səviyyəsi də əlavə olunur. Onu da qeyd edək ki, vətəndaş elmi layihələrində iştirakçıların fəaliyyətinin mürəkkəbliyi artdıqca, səviyyələrin piramidial bölgüsündə (şəkil 4) aşağıdan yuxarı səviyyəyə doğru onların, həmçinin layihələrin sayı da azalır. Bu azalma eyni zamanda layihələrin xarakterindən də asılıdır. Yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi vətəndaş elmi geniş məkan və zaman ölçüləri ilə xarakterizə olunur. Bu istiqamətdə aparılmış araşdırmaların nəticələri aşağıdakılara əsas verir:
- Siyasət perspektivi baxımından, vətəndaş elmi layihələrinin coğrafi miqyaslarına görə yerli, şəhər, regional, ölkə və qitə (qlobal) səviyyələrində araşdırmaq maraq doğurur;
- Vətəndaş elmi onu dəstəkləyə bilən müvafiq təşkilati strukturların mövcudluğu sayəsində, xüsusən, yerli, şəhər və milli səviyyələrdə effektlidir;
- Son texnoloji dəyişikliklər vətəndaş elmi iştirakçılarının məşğul olduqları yeni fəaliyyət sahələrini dəstəkləməklə bərabər, artıq mövcud olanların da miqyasını genişləndirməyə imkan yaradır.
Vətəndaş elminin tarixi ilə əlaqədar yuxarıda verilmiş məlumatlara bir daha nəzər salsaq, onun formalaşması mərhələləri haqqında aşağıdakıları demək olar.
- Məqsəd aydınlığı
- Yaxşı kommunikasiya
- Dolğun e-informasiya resursları
- Vətəndaşların məsuliyyəti
- Etibarlı verilənlər
- Elmi əməkdaşlıq töhfəsi
Məlumdur ki, elmi-tədqiqat fəaliyyətinin əsas elementləri tədqiqatçı (tədqiqatçılar qrupu), tədqiqat obyekti və tədqiqat vasitələridir. Elmin təkamülü: a) informasiyanın toplanması (qeydiyyatı); b) yadda saxlanması; c) informasiyanın emalı (məntiq və hesablama vasitələri) və d) ötürülməsi (əldə olunmuş biliklərin uzaq məsafəyə yayılması) kimi problemlərin həlli vasitələri və yollarının təkmilləşdirilməsi və inkişafı ilə sırf bağlıdır. Elmin tarixi insan sivilizasiyasının yaranması ilə başlamış və məhz qeyd olunmuş problemlərin həllindən asılı olaraq bu günə kimi müxtəlif mərhələlərdən keçmişdir. Hazırkı mərhələ e-elmlə xarakterizə olunur və vətəndaş elmi də onun bir istiqaməti sayılır. XXI əsrlə müqayisədə sivilizasiyanın keçdiyi formasiyalarda bu problemlərə nəzər salsaq, müasir texnologiyaların yaratdığı imkanlar nəticəsində elmi fəaliyyətdə köklü dəyişiklərin şahidi oluruq. Beləliklə, elmin keçdiyi inkişaf mərhələləri ilə yanaşı vətəndaş elmi də inkişaf etmiş və hazırda qlobal problemlərin həllində aparıcı mövqeyə malikdir.
Ədəbiyyat
- R. Əliquliyev, T. Fətəliyev. Vətəndaş Elmi. Bakı, İnformasiya Texnologiyaları, 2018, 150 s.
Xarici keçidlər
[1] [2] 2018-11-21 at the Wayback Machine [3]
Əməkdaşlığa nümunələr
İstinadlar
- İsmayilov İ. Riyaziyyat və intellekt — Bakı: Müntərcim, 2006–32 s 2022-03-27 at the Wayback Machine (az.)
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Emekdasliq basqalari ile islemeyi bacarmaq komek istemek ve komek etmekden cekinmemek isin ve fikrin bolusdurmesine can atmaq birge fealiyyetde hemreylik muzakire ve tehliller aparmagi bir birini qiymetlendirmeyi bacarmaq Elmi emekdasliqBirge layihelerdir Bu qrup layiheler alimler ve konulluler terefinden birge islenilir ve konullulerin mueyyen hissesi layihenin butun ve ya ekser merhelelerinde istirak edir Barneqat korfezi ve Nyu Cersi de molyusklarin yetisdirilmesi ucun yasayis muhitinin monitorinqine ve idare edilmesine konullulerin celb olunmasi Korfez reklami ReClam the Bay layihesi buna misaldir 34 Meqsed suyun keyfiyyeti haqqinda biliklerin ve molyusklarin ekologiyasinin oyrenilmesi molyusklarin berpasi ile suyun keyfiyyetinin yaxsilasdirilmasi tedbirleridir Layihe 2005 ci ilde baslamisdir Kecirilen intensiv telim kurslari molyusklarin biologiyasi ekologiyasi ve praktiki yetisdirilmesini ehate edir Korfez haqqinda melumatlarin yayilmasi prosesine mekteblerden 4700 e yaxin heveskar istirakci celb olunmusdur Istirakcilar arasinda kecirilmis baslangic ve son testler biliklerin elde olunmasinda nailiyyetleri istirakcinin molyusklarin yasayis muhitinin idare edilmesi meqsedlerine nail olmaq bacarigini elece de idareetme ve tehsilde birliyi numayis etdirmisdir Son zamanlar bezi muellifler terefinden vetendas elmi layihelerinin konullulerin istirakina gore tesnifatina yuksek intellektli vetendaslarin ekspert qiymetlendir melerinde istirak etdiyi 4 cu Ekspert seviyyesi de elave olunur Onu da qeyd edek ki vetendas elmi layihelerinde istirakcilarin fealiyyetinin murekkebliyi artdiqca seviyyelerin piramidial bolgusunde sekil 4 asagidan yuxari seviyyeye dogru onlarin hemcinin layihelerin sayi da azalir Bu azalma eyni zamanda layihelerin xarakterinden de asilidir Yuxarida qeyd etdiyimiz kimi vetendas elmi genis mekan ve zaman olculeri ile xarakterize olunur Bu istiqametde aparilmis arasdirmalarin neticeleri asagidakilara esas verir Siyaset perspektivi baximindan vetendas elmi layihelerinin cografi miqyaslarina gore yerli seher regional olke ve qite qlobal seviyyelerinde arasdirmaq maraq dogurur Vetendas elmi onu destekleye bilen muvafiq teskilati strukturlarin movcudlugu sayesinde xususen yerli seher ve milli seviyyelerde effektlidir Son texnoloji deyisiklikler vetendas elmi istirakcilarinin mesgul olduqlari yeni fealiyyet sahelerini desteklemekle beraber artiq movcud olanlarin da miqyasini genislendirmeye imkan yaradir Vetendas elminin tarixi ile elaqedar yuxarida verilmis melumatlara bir daha nezer salsaq onun formalasmasi merheleleri haqqinda asagidakilari demek olar Meqsed aydinligi Yaxsi kommunikasiya Dolgun e informasiya resurslari Vetendaslarin mesuliyyeti Etibarli verilenler Elmi emekdasliq tohfesi Melumdur ki elmi tedqiqat fealiyyetinin esas elementleri tedqiqatci tedqiqatcilar qrupu tedqiqat obyekti ve tedqiqat vasiteleridir Elmin tekamulu a informasiyanin toplanmasi qeydiyyati b yadda saxlanmasi c informasiyanin emali mentiq ve hesablama vasiteleri ve d oturulmesi elde olunmus biliklerin uzaq mesafeye yayilmasi kimi problemlerin helli vasiteleri ve yollarinin tekmillesdirilmesi ve inkisafi ile sirf baglidir Elmin tarixi insan sivilizasiyasinin yaranmasi ile baslamis ve mehz qeyd olunmus problemlerin hellinden asili olaraq bu gune kimi muxtelif merhelelerden kecmisdir Hazirki merhele e elmle xarakterize olunur ve vetendas elmi de onun bir istiqameti sayilir XXI esrle muqayisede sivilizasiyanin kecdiyi formasiyalarda bu problemlere nezer salsaq muasir texnologiyalarin yaratdigi imkanlar neticesinde elmi fealiyyetde koklu deyisiklerin sahidi oluruq Belelikle elmin kecdiyi inkisaf merheleleri ile yanasi vetendas elmi de inkisaf etmis ve hazirda qlobal problemlerin hellinde aparici movqeye malikdir EdebiyyatR Eliquliyev T Feteliyev Vetendas Elmi Baki Informasiya Texnologiyalari 2018 150 s Xarici kecidler 1 2 2018 11 21 at the Wayback Machine 3 Emekdasliga numunelerKooperasiya Sosial sebeke internet IstinadlarIsmayilov I Riyaziyyat ve intellekt Baki Muntercim 2006 32 s 2022 03 27 at the Wayback Machine az Hemcinin baxHormet