Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Əli Əliqulu oğlu Turabi Dehqan (1910-1990)—Cənubi Azərbaycanın elm və mədəniyyət xadimi.
| Əli Dehqan | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | |
| Vətəndaşlığı |  İran |
| Milliyyəti | Azərbaycanlı |
| Fəaliyyəti | Şair |
| Əsərlərinin dili | Azərbaycan dili |
Həyatı
Əli Əliqulu oğlu Turabi 1910-cu ildə Cənubi Azərbaycanın Urmiya şəhərində ruhani ailəsində doğulmuşdu. İbtidai təhsilini atasından almışdı.
Əli Dehqan "Sərzəmin-i Zərdüşt Rizaiyə" kitabının müəllifidir. “Urmu Zərdüşt peyğəmbərinin ölkəsi” kitabının müəlifi Əli Dehqan sonralar Urmunun təhsil idarəsinin rəisi olub. Öz yazdığına görə, o günlərdə 15-16 yaşda bir cavan olub. Baş verənləri ailəsi ilə birgə yaşayıb. Özəlliklə martın 17-də Urmunun müxtəlif küçələrindən keçib qohumlarının evlərində sığınacaq axtararkən 10000 nəfərin cənazəsini gördüyünü kitabın 517-i səhifəsində bəyan edir.
Əli Dehqan Urmuda xristiyanların müsəlmanları qırdığı haqqında geniş məlumat verib, o kitabının 155-ci səhifəsində yazır: “Baxmıyaraq ki, Urmuda xristianlar Cilo ve Daşnaq paltarında yerli Türk əhalini qıraraq kökünü kəsmək istəyirdi, amma burada qeyd edilməlidir ki, bu xoşagəlməz hadisələrin törənməsində əsas səbəbkarlardan biri xarici misyonerlər, o cümlədən Amerika və Fransadan gəlmiş zahirən məzhəb qulluqçularının erməni və başqa məsihiləri qızışdırıb müsəlmanların əleyhinə silahlandırması olub.”
Əli Dehqan Urmiyadakı qırğın haqda yazır: "Sübh tezdən anam məni, məndən böyük iki qardaşımı və kiçik qardaşımı götürüb evin damına apardı. Erməni təcavüzündən qorunmaq üçün qadınlar və uşaqlar damlara çıxırdılar. Axşama qədər ac-susuz orada qalmalı olduq. Axşama yaxın xəbər yayıldı ki, qətliama son qoyulub. Biz aşağı düşərək evə qayıtdıq. Lakin evdə heç nə qalmamışdı, hər şeyi aparmışdılar. Çıraqları belə sındırmışdılar. Evin görünüşü adamda dəhşətli hisslər oyadırdı. Hələ özümüzə gəlməmişdik ki, birdən-birə evimizin qapısı çox möhkəm döyülməyə başladı. Anam bizi (4 uşağı) çörək bişirmək üçün istifadə olunan təndirin içinə qoyub özü də təndirə girdi. Anam deyirdi ki, ermənilər gəlsə, birinci məni, sonra uşaqlarımı öldürsünlər. Bu olaylar və onunla bağlı xatirələr o qədər dəhşətlidir ki, hələ də 80 il keçməsinə baxmayaraq, həmin hadisələri unuda bilmirəm".
Xoyda baş verənlər haqda da Əli Dehqan bildirir: "Qeyrətli Xoy əhalisinin həmin çətin günlərdə göstərdiyi qəhrəmanlıq təqdirəlayiqdir. Şəhərin düşmən əlinə düşməməsi üçün böyükdən kiçiyə qədər hamı döyüş meydanında qalıb vuruşmaq və bu yolda ölmək qərarına gəldi. Qəhrəman Xoy əhalisinin həmin ağır günlərdə vəşşi düşmən qarşısında göstərdiyi misilsiz müqavimət səhnələri insanda böyük qürur hissi oyadır".
Əli Dehqan 1990-cı ildə vəfat edib.
Xarici keçidlər
 | Şəxs və ya bioqrafiya haqqında olan bu məqalə halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Eli Eliqulu oglu Turabi Dehqan 1910 1990 Cenubi Azerbaycanin elm ve medeniyyet xadimi Eli DehqanDogum tarixi 1910Dogum yeri Urmiya Urmiya sehristani Qerbi Azerbaycan ostani IranVefat tarixi 1990Vetendasligi IranMilliyyeti AzerbaycanliFealiyyeti SairEserlerinin dili Azerbaycan diliHeyatiEli Eliqulu oglu Turabi 1910 cu ilde Cenubi Azerbaycanin Urmiya seherinde ruhani ailesinde dogulmusdu Ibtidai tehsilini atasindan almisdi Eli Dehqan Serzemin i Zerdust Rizaiye kitabinin muellifidir Urmu Zerdust peygemberinin olkesi kitabinin muelifi Eli Dehqan sonralar Urmunun tehsil idaresinin reisi olub Oz yazdigina gore o gunlerde 15 16 yasda bir cavan olub Bas verenleri ailesi ile birge yasayib Ozellikle martin 17 de Urmunun muxtelif kucelerinden kecib qohumlarinin evlerinde siginacaq axtararken 10000 neferin cenazesini gorduyunu kitabin 517 i sehifesinde beyan edir Eli Dehqan Urmuda xristiyanlarin muselmanlari qirdigi haqqinda genis melumat verib o kitabinin 155 ci sehifesinde yazir Baxmiyaraq ki Urmuda xristianlar Cilo ve Dasnaq paltarinda yerli Turk ehalini qiraraq kokunu kesmek isteyirdi amma burada qeyd edilmelidir ki bu xosagelmez hadiselerin torenmesinde esas sebebkarlardan biri xarici misyonerler o cumleden Amerika ve Fransadan gelmis zahiren mezheb qulluqcularinin ermeni ve basqa mesihileri qizisdirib muselmanlarin eleyhine silahlandirmasi olub Eli Dehqan Urmiyadaki qirgin haqda yazir Subh tezden anam meni menden boyuk iki qardasimi ve kicik qardasimi goturub evin damina apardi Ermeni tecavuzunden qorunmaq ucun qadinlar ve usaqlar damlara cixirdilar Axsama qeder ac susuz orada qalmali olduq Axsama yaxin xeber yayildi ki qetliama son qoyulub Biz asagi duserek eve qayitdiq Lakin evde hec ne qalmamisdi her seyi aparmisdilar Ciraqlari bele sindirmisdilar Evin gorunusu adamda dehsetli hissler oyadirdi Hele ozumuze gelmemisdik ki birden bire evimizin qapisi cox mohkem doyulmeye basladi Anam bizi 4 usagi corek bisirmek ucun istifade olunan tendirin icine qoyub ozu de tendire girdi Anam deyirdi ki ermeniler gelse birinci meni sonra usaqlarimi oldursunler Bu olaylar ve onunla bagli xatireler o qeder dehsetlidir ki hele de 80 il kecmesine baxmayaraq hemin hadiseleri unuda bilmirem Xoyda bas verenler haqda da Eli Dehqan bildirir Qeyretli Xoy ehalisinin hemin cetin gunlerde gosterdiyi qehremanliq teqdirelayiqdir Seherin dusmen eline dusmemesi ucun boyukden kiciye qeder hami doyus meydaninda qalib vurusmaq ve bu yolda olmek qerarina geldi Qehreman Xoy ehalisinin hemin agir gunlerde vessi dusmen qarsisinda gosterdiyi misilsiz muqavimet sehneleri insanda boyuk qurur hissi oyadir Eli Dehqan 1990 ci ilde vefat edib Xarici kecidler Sexs ve ya bioqrafiya haqqinda olan bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin