Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Əhmədəli mirzə Fətəli şah oğlu Qovanlı-Qacar (1804–1855?) — Fətəli şah Qacarın oğlu, vali, Qacar şahzadəsi.
| Əhmədəli mirzə Qovanlı-Qacar | |
|---|---|
| Əhmədəli mirzə Fətəli şah oğlu Qovanlı-Qacar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Tehran şəhəri |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Tehran şəhəri |
Həyatı
Fətəli şahın оndоqquzuncu оğlu Əhmədəli mirzə (anası Məryəm xanım yəhudi) 19 yanvar 1804-cü ildə Tehran şəhərində anadan оlmuşdu. Mükəmməl saray təhsili almışdı.
Əhmədəli mirzə bir müddət Xorasanın valisi оlmuşdu. Abbas mirzə Hеrata və üsyançı еlxanların üstünə yürüş еdəndə qardaşı ilə qоvğaya girmişdi. Əminə Pakrəvan Abbas mirzənin Xоrasan səfəri haqqında yazır: "Məş¬həd şəhərinin icra işlərindən sorumlu və Əhmədəli mirzənin vəziri olan Mirzə Musa türkmənlərlə gizlin-gizlin irtibat qurmağa başla¬mışdı. Türkmən xanları bütün türkmənləri öz yanlarında bulundura bilmələri üçün məzhəb fərqliliyini də sıx-sıx gündəmə gətirirdilər. Şiə Azərbaycan ordusunun gəlib Sünni Türkmənistana hökm edə-cəyinin mümkün olmayacağını təbliğ edirdilər. Digər tərəfdən, Əh¬mədəli mirzənin Abbas mirzəyə qarşı həsədini, nifrət və kinini də körükləməyə başlamışdılar. Əhmədəli mirzə başdan bəri Abbas mirzəni sevməməkdə idi. Xorasan xanları onun bu duyğusundan ya¬rarlanmağa çalışırdılar. Əhmədəli mirzə də özünü xanların dəstəyi ilə gücləndirib və Azərbaycan ordusuna qarşı çıxmaq istəyirdi. Bir çapar həyəcanlı bir şəkildə xəbər gətirdi ki, Azərbaycan ordusu Şah-rudu tərk etmiş və Bəstama yaxınlaşmaqdadır. Bu qasidin tutub di¬lini kəsdilər ki, niyə belə bəd xəbərlər gətirirsən!
Abbas mirzəyə qarşı bir plan oluşdurmaq amacı ilə şahzadə Əhmədəli mirzə, Mirzə Musa, Rzaqulu xan, Qoçan elxanı və bütün kürd sərkərdələrinin qatılımı ilə bir şura düzənləndi. Digər önəmsiz xanlar isə bu şuradan çıxacaq ortaq qərara təslim olacaqlarını bildirdilər. Şurada təklif olundu ki, Məşhədin darvazları Azərbaycan ordusuna qarşı qapansın və kəsinliklə açılmasın. Məşhəd əhalisinə də təb¬liğ edilsin ki, Azərbaycan ordusunun mənsubları uzun müddətdir daima savaşlara qatıldıqları üçün vəhşiləşmişlər. Azərbaycan ordusu Məşhədə girsə, İmam Rzanın məzarındaki xəzinəni də talan edib aparacaqdır. Onlar düşünürdülər ki, qış boyunca Abbas mirzənin Məşhədə girişini əngəlləyə bilsələr, Şahzadə ordusunun ehtiyaclarını bu soyuq havalarda təmin edə bilməyəcək və Azərbaycan ordusunun düzəni ehtiyac üzündən dağılacaqdır. Baharda isə Abbas mirzə ordu¬sunu toparlayana qədər ona hücum etmək mümkün olacaqdı.
Bu şurada qərara alındı ki, Abbas mirzənin Məşhədə yaxınlaşmasına izin verilsin. Elxanlardan Abbas mirzəyə itaətə hazır ol¬duqları haqda məktublar gəlirdi. Lakin Abbas mirzə öz ehtiyatını əldən vermədən dərin-dərin düşünür və bölgədən gələn, casusları vasitəsi ilə gətirilən xəbərləri yaxşı-yaxşı dəyərləndirirdi. Bu şurada toplanan insanlar Şahzadənin illər boyu sürən savaşlarda birikdirdiyi təcrübəni nəzərə almadıqları üçün yanlış hesab yapırdılar. Bu planlar Abbas mirzə üçün çocuq oyuncağı kimi bir şey idi. Abbas mirzə ona ard-arda gələn bu məktubların arxasındakı təhdid planlarını dərhal sezə bilmişdi. Abbas mirzənin Məşhədin yaxınlığında bir kürd qala¬sını amansızca məğlub etmə xəbəri Məşhədə gəldiyində bu şuradakı ittifaq öz-özünə çözülməyə başladı. Artıq birlikdən deyil, hər ağızdan bir səs çıxmağa başlamışdı. Xanlar başlarına çarə qılmaq üçün öz qalalarına geri döndülər. Çevrələrinin boşalmasını görən Əhmədəli mirzə və onun vəziri Abbas mirzəyə olan sonsuz nifrətlərinə baxmayaraq ona qarşı gəlməməyi düşündülər. Abbas mirzəni qarşılamaq üçün göstəri hazırlıqlarının başlanmasına əmr verildi. Lakin üzlərin¬də qorxu əlaməti açıqca görünməkdə idi. Azərbaycan ordusuna qarşı düzənlədikləri şura haqqında Abbas mirzə bilgi əldə etdikdən sonra onlarla necə davranacağından əndişələnirdilər. Bu şura haqqında Ab¬bas mirzə ayrıntılı şəkildə bilgi sahibi olmasına baxmayaraq özünü elə aparırdı ki, sanki heç bir şey bilməməkdədir. Bu önəmsiz qardaşı ilə mehribanca davrandı. Kirman valisi Həsənəli mirzə kimi Məşhəd valisi Əhmədəli mirzəni da Tehrana göndərdi". Əhmədəli mirzə paytaxtda yaşamışdı. Nasirəddin şahın dövründə, 1855-ci ildə Tehranda vəfat еdib.
Ailəsi
Əhmədəli mirzənin törəməsi Əhmədi sоyadını daşıyırlar. Əhmədəli mirzə Məhəmmədtağı xanın qızıyla, Hacı Hüsеynqulu xan Qоvanlı-Qacarın qızıyla və türkmən qızıyla həyat qurmuşdu. Yaqub mirzə, Sultan Hüseyn mirzə, Nadir mirzə, Xangəldi mirzə adlı оğulları, Fəxriülmülk xanım (Gəlin xanım) adlı qızı vardı.
Mənbə
- Ənvər Çingizoğlu, Qacarlar və Qacar kəndi, Bakı, "Şuşa", 2008, 334 səh.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ehmedeli mirze Feteli sah oglu Qovanli Qacar 1804 1855 Feteli sah Qacarin oglu vali Qacar sahzadesi Ehmedeli mirze Qovanli QacarEhmedeli mirze Feteli sah oglu Qovanli QacarDogum tarixi 19 yanvar 1804Dogum yeri Tehran seheriVefat tarixi 1855Vefat yeri Tehran seheriHeyatiFeteli sahin ondoqquzuncu oglu Ehmedeli mirze anasi Meryem xanim yehudi 19 yanvar 1804 cu ilde Tehran seherinde anadan olmusdu Mukemmel saray tehsili almisdi Ehmedeli mirze bir muddet Xorasanin valisi olmusdu Abbas mirze Herata ve usyanci elxanlarin ustune yurus edende qardasi ile qovgaya girmisdi Emine Pakrevan Abbas mirzenin Xorasan seferi haqqinda yazir Mes hed seherinin icra islerinden sorumlu ve Ehmedeli mirzenin veziri olan Mirze Musa turkmenlerle gizlin gizlin irtibat qurmaga basla misdi Turkmen xanlari butun turkmenleri oz yanlarinda bulundura bilmeleri ucun mezheb ferqliliyini de six six gundeme getirirdiler Sie Azerbaycan ordusunun gelib Sunni Turkmenistana hokm ede ceyinin mumkun olmayacagini teblig edirdiler Diger terefden Eh medeli mirzenin Abbas mirzeye qarsi hesedini nifret ve kinini de koruklemeye baslamisdilar Ehmedeli mirze basdan beri Abbas mirzeni sevmemekde idi Xorasan xanlari onun bu duygusundan ya rarlanmaga calisirdilar Ehmedeli mirze de ozunu xanlarin desteyi ile guclendirib ve Azerbaycan ordusuna qarsi cixmaq isteyirdi Bir capar heyecanli bir sekilde xeber getirdi ki Azerbaycan ordusu Sah rudu terk etmis ve Bestama yaxinlasmaqdadir Bu qasidin tutub di lini kesdiler ki niye bele bed xeberler getirirsen Abbas mirzeye qarsi bir plan olusdurmaq amaci ile sahzade Ehmedeli mirze Mirze Musa Rzaqulu xan Qocan elxani ve butun kurd serkerdelerinin qatilimi ile bir sura duzenlendi Diger onemsiz xanlar ise bu suradan cixacaq ortaq qerara teslim olacaqlarini bildirdiler Surada teklif olundu ki Meshedin darvazlari Azerbaycan ordusuna qarsi qapansin ve kesinlikle acilmasin Meshed ehalisine de teb lig edilsin ki Azerbaycan ordusunun mensublari uzun muddetdir daima savaslara qatildiqlari ucun vehsilesmisler Azerbaycan ordusu Meshede girse Imam Rzanin mezarindaki xezineni de talan edib aparacaqdir Onlar dusunurduler ki qis boyunca Abbas mirzenin Meshede girisini engelleye bilseler Sahzade ordusunun ehtiyaclarini bu soyuq havalarda temin ede bilmeyecek ve Azerbaycan ordusunun duzeni ehtiyac uzunden dagilacaqdir Baharda ise Abbas mirze ordu sunu toparlayana qeder ona hucum etmek mumkun olacaqdi Bu surada qerara alindi ki Abbas mirzenin Meshede yaxinlasmasina izin verilsin Elxanlardan Abbas mirzeye itaete hazir ol duqlari haqda mektublar gelirdi Lakin Abbas mirze oz ehtiyatini elden vermeden derin derin dusunur ve bolgeden gelen casuslari vasitesi ile getirilen xeberleri yaxsi yaxsi deyerlendirirdi Bu surada toplanan insanlar Sahzadenin iller boyu suren savaslarda birikdirdiyi tecrubeni nezere almadiqlari ucun yanlis hesab yapirdilar Bu planlar Abbas mirze ucun cocuq oyuncagi kimi bir sey idi Abbas mirze ona ard arda gelen bu mektublarin arxasindaki tehdid planlarini derhal seze bilmisdi Abbas mirzenin Meshedin yaxinliginda bir kurd qala sini amansizca meglub etme xeberi Meshede geldiyinde bu suradaki ittifaq oz ozune cozulmeye basladi Artiq birlikden deyil her agizdan bir ses cixmaga baslamisdi Xanlar baslarina care qilmaq ucun oz qalalarina geri donduler Cevrelerinin bosalmasini goren Ehmedeli mirze ve onun veziri Abbas mirzeye olan sonsuz nifretlerine baxmayaraq ona qarsi gelmemeyi dusunduler Abbas mirzeni qarsilamaq ucun gosteri hazirliqlarinin baslanmasina emr verildi Lakin uzlerin de qorxu elameti aciqca gorunmekde idi Azerbaycan ordusuna qarsi duzenledikleri sura haqqinda Abbas mirze bilgi elde etdikden sonra onlarla nece davranacagindan endiselenirdiler Bu sura haqqinda Ab bas mirze ayrintili sekilde bilgi sahibi olmasina baxmayaraq ozunu ele aparirdi ki sanki hec bir sey bilmemekdedir Bu onemsiz qardasi ile mehribanca davrandi Kirman valisi Heseneli mirze kimi Meshed valisi Ehmedeli mirzeni da Tehrana gonderdi Ehmedeli mirze paytaxtda yasamisdi Nasireddin sahin dovrunde 1855 ci ilde Tehranda vefat edib AilesiEhmedeli mirzenin toremesi Ehmedi soyadini dasiyirlar Ehmedeli mirze Mehemmedtagi xanin qiziyla Haci Huseynqulu xan Qovanli Qacarin qiziyla ve turkmen qiziyla heyat qurmusdu Yaqub mirze Sultan Huseyn mirze Nadir mirze Xangeldi mirze adli ogullari Fexriulmulk xanim Gelin xanim adli qizi vardi MenbeEnver Cingizoglu Qacarlar ve Qacar kendi Baki Susa 2008 334 seh Hemcinin baxQacarlar