Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Əbülqasim Həsən ibn Əhməd Ünsüri (980—1039) — İran şairi.
| Əbülqasim Həsən Ünsüri | |
|---|---|
| Əbülqasim Həsən ibn Əhməd Ünsüri | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Bəlx |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | şair, yazıçı |
| Əsərlərinin dili | fars dili |
Həyatı
Əbülqasim Həsən ibn Əhməd 980-ci ildə Bəlx şəhərində anadan olmuşdu.
Ustad Əbül-Kasım Hasan b. Ahməd Unsuri-yi Bəlxi, Qəznəli Mahmud və Məsud sarayının Farsca söyləyən şairlərinin başında gələn və öz zamanınadək Rüdəkidən sonra şeir və qəzəldə mütləq ustad şairlərdəndir. Həyatının başlangıcı mövzusunda onun yerləşik (oturaq) bir ailədən çıxdığı və eyni zənginlikdə şeir və ədəbiyyata yönəldiyi, bu meydanda IV/X. yüzil sonlarının şairi və Simcürluların mədhiyəçisi olan Əbül-Fərəc-i Səgzinin taləbəliyini seçdiyi, şeir və ədəbiyatın yanında ilk dönəm bilimlərindən də xəbərdar və yetkin olduğu mövzusunda bildiklərimiz xaricində əldə kəsin bir bilgi yoxdur.
Unsurinin şeir alanında olgunlaşma dönəmi, Qəznəli Mahmudun güc və şöhrət bulduğu dönəmə və kardəşi Nasr b. Nasırəddin Səbuktəkinin Horasandaki iktidarı dönəminə dənk gəlməktədir. Unsurinin Sultan Mahmüdun sarayına tanıtılması və Gaznəli sultanın hizmətinə girməsi də Nasr b. Nasırəddinin aracılığıyla olmuştur. Bu yakınlık və hizmətindən və onu tanıtan kişinin sultanın kardəşi olmasından dolayı diğər şairlərin önünə gəçərək sultanın yakınlarından bir kişi olup onun nədimlərindən biri konumuna gəldi. Mahmüdun gəniş hədiyə yağmurundan büyük bir sərvət topladı. Nitəkim mal və mülkünün çokluğu konusunda kəndindən sonraki şairlər arasında ün salmıştı. Hakani onun hakkında şöylə dəmiştir:
Bəli, üstünlüklər sahibi bir şair vardı, üstünlüklər sahibi bir sultandan dolayı Unsuri. Güzəl bir maşuktan və iyi bir məmduhtan, gazəlci oldu mədihlər söyləyən Unsuri. Kərəm noktasında iyi bir bağış aldı, ülkələr fəthədən Mahmüddan Unsuri. On beyit karşılığında güzəl bağışlar gördü, bir tək Hindistan fəthindən Unsuri. Duydum ki qazanını misdən, sofrasının alətlərini altından yaptı Unsuri.
Unsuri, Mahmudun səfərlərinin gənəlində bərabərində bulunmuştur. Asıl məmduhu da bu padişahtır. Ondan sonra da oğlu Məsüdun hizmətində də aynı yakınlık və makamı koruyup onu da övdü. Bu iki padişaha ilavə olarak Nasr b. Nasırəddin Səbuktəkini də kəndi zəngin kasidələrində övdü. Ölüm tarihi, 431/1039 yılı olarak naklədilmiştir.
Bu üstad şair, kəndi şiirlərindən də açıkça anlaşıldığı üzərə, üstün nitəlikli və üstün kişilikli bir kişiydi. Kasidələrini övgüyə has kılmasıyla birliktə onlarda kimi zaman ahlaki mazmunları açıklamaya da yönəldi. Üstadın vakar və mətanəti, təgazzül və gazəllərində də açıkça görülməktədir.
Unsurinin Divanının üç bin bəyit civarında olduğu yazılmıştır. Bugün onun şiirlərindən çəşitli kaynaklarda və Divanının məvcut olan nüshalarında olanlar iki bin bəyti biraz gəçməktə, kasidə, birkaç gazəl, kıta və məsnəvilərindən birkaç parçayı içərməktədir. Onun Divanı dışında Şadbihr u Aynul-Hayat, Vamık u Azra və Hingbut u Sorhbut adlarında manzumələri də vardır. Bu məsnəvilər, mutakarib bahrində yazılmış olan Vamık u Azranın birkaç bölümü dışında əldə məvcut dəğildir.
Yaradıcılığı
Xorasan ədəbi məktəbinin nümayəndəsi Ünsürinin "Vamiq və Əzra" adlı poeması var.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Бертельс Е. Э., Стиль эпических поэм Унсури, «Докл. АН СССР, В», 1929, с. 47-53;
- Османов М.-Н. О., Частотный словарь Унсури, М., 1970.
- Истины. Изречения персидского и таджикского народов, их поэтов и мудрецов. Перевод . Примечания Н.Османова. «Наука», М., 1968; Спб.: Азбука-классика, 2005. 256 с.
- E.G. Browne. Literary History of Persia. (Four volumes, 2,256 pages, and twenty-five years in the writing). 1998.
- Jan Rypka, History of Iranian Literature. Reidel Publishing Company. 1968.
 | Şair ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ebulqasim Hesen ibn Ehmed Unsuri 980 1039 Iran sairi Ebulqasim Hesen UnsuriEbulqasim Hesen ibn Ehmed UnsuriDogum tarixi 980Dogum yeri BelxVefat tarixi 1039Vefat yeri Qezni Qezni EfqanistanFealiyyeti sair yaziciEserlerinin dili fars diliHeyatiEbulqasim Hesen ibn Ehmed 980 ci ilde Belx seherinde anadan olmusdu Ustad Ebul Kasim Hasan b Ahmed Unsuri yi Belxi Qezneli Mahmud ve Mesud sarayinin Farsca soyleyen sairlerinin basinda gelen ve oz zamaninadek Rudekiden sonra seir ve qezelde mutleq ustad sairlerdendir Heyatinin baslangici movzusunda onun yerlesik oturaq bir aileden cixdigi ve eyni zenginlikde seir ve edebiyyata yoneldiyi bu meydanda IV X yuzil sonlarinin sairi ve Simcurlularin medhiyecisi olan Ebul Ferec i Segzinin talebeliyini secdiyi seir ve edebiyatin yaninda ilk donem bilimlerinden de xeberdar ve yetkin oldugu movzusunda bildiklerimiz xaricinde elde kesin bir bilgi yoxdur Unsurinin seir alaninda olgunlasma donemi Qezneli Mahmudun guc ve sohret buldugu doneme ve kardesi Nasr b Nasireddin Sebuktekinin Horasandaki iktidari donemine denk gelmektedir Unsurinin Sultan Mahmudun sarayina tanitilmasi ve Gazneli sultanin hizmetine girmesi de Nasr b Nasireddinin araciligiyla olmustur Bu yakinlik ve hizmetinden ve onu tanitan kisinin sultanin kardesi olmasindan dolayi diger sairlerin onune gecerek sultanin yakinlarindan bir kisi olup onun nedimlerinden biri konumuna geldi Mahmudun genis hediye yagmurundan buyuk bir servet topladi Nitekim mal ve mulkunun coklugu konusunda kendinden sonraki sairler arasinda un salmisti Hakani onun hakkinda soyle demistir Beli ustunlukler sahibi bir sair vardi ustunlukler sahibi bir sultandan dolayi Unsuri Guzel bir masuktan ve iyi bir memduhtan gazelci oldu medihler soyleyen Unsuri Kerem noktasinda iyi bir bagis aldi ulkeler fetheden Mahmuddan Unsuri On beyit karsiliginda guzel bagislar gordu bir tek Hindistan fethinden Unsuri Duydum ki qazanini misden sofrasinin aletlerini altindan yapti Unsuri Unsuri Mahmudun seferlerinin genelinde beraberinde bulunmustur Asil memduhu da bu padisahtir Ondan sonra da oglu Mesudun hizmetinde de ayni yakinlik ve makami koruyup onu da ovdu Bu iki padisaha ilave olarak Nasr b Nasireddin Sebuktekini de kendi zengin kasidelerinde ovdu Olum tarihi 431 1039 yili olarak nakledilmistir Bu ustad sair kendi siirlerinden de acikca anlasildigi uzere ustun nitelikli ve ustun kisilikli bir kisiydi Kasidelerini ovguye has kilmasiyla birlikte onlarda kimi zaman ahlaki mazmunlari aciklamaya da yoneldi Ustadin vakar ve metaneti tegazzul ve gazellerinde de acikca gorulmektedir Unsurinin Divaninin uc bin beyit civarinda oldugu yazilmistir Bugun onun siirlerinden cesitli kaynaklarda ve Divaninin mevcut olan nushalarinda olanlar iki bin beyti biraz gecmekte kaside birkac gazel kita ve mesnevilerinden birkac parcayi icermektedir Onun Divani disinda Sadbihr u Aynul Hayat Vamik u Azra ve Hingbut u Sorhbut adlarinda manzumeleri de vardir Bu mesneviler mutakarib bahrinde yazilmis olan Vamik u Azranin birkac bolumu disinda elde mevcut degildir YaradiciligiXorasan edebi mektebinin numayendesi Unsurinin Vamiq ve Ezra adli poemasi var Hemcinin baxXarici kecidlerBertels E E Stil epicheskih poem Unsuri Dokl AN SSSR V 1929 s 47 53 Osmanov M N O Chastotnyj slovar Unsuri M 1970 Istiny Izrecheniya persidskogo i tadzhikskogo narodov ih poetov i mudrecov Perevod Primechaniya N Osmanova Nauka M 1968 Spb Azbuka klassika 2005 256 s ISBN 5 352 01412 6 E G Browne Literary History of Persia Four volumes 2 256 pages and twenty five years in the writing 1998 ISBN 0 7007 0406 X Jan Rypka History of Iranian Literature Reidel Publishing Company 1968 ISBN 90 277 0143 1 Sair ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin