Bu məqaləni lazımdır. |
Bu məqalədə heç bir məlumatın mənbəsi . |
Şərqi Qüds və ya Şərqi Yerusəlim ( Ərəbcə : Ərəbcə : القدس الشرقية , Əl-Qudlar Ash-Sharqiya ; İbrani , Mizraḥ Yerushalayim ) , Qərb sektorundan fərqli olaraq 1948 Ərəb-İsrail müharibəsi əsnasında İordaniya tərəfindən işğal edilmiş Yerusəlimin sektorudur şəhərin, İsrail tərəfindən işğal edilmiş Qərbi Qüds . 1967-ci il Ərəb-İsrail müharibəsindən bəri Şərqi Qüds beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən İsrail tərəfindən işğal edilmiş hesab olunur .
Şərqi Qüds | |
---|---|
Ölkə | |
Tarixi və coğrafiyası | |
Mərkəzin hündürlüyü | 760 m |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Bu əraziyə Qüdsün Köhnə Şəhəri və İudaizm , Xristianlıq və İslamın ən müqəddəs yerlərindən bəziləri , məsələn, Məbəd dağı , Qərb divarı , əl-Əqsa məscidi , Qaya günbəzi və Müqəddəs Qəbiristanlıq Kilsəsi daxildir. eləcə də bir sıra qonşu məhəllələr. İsrail və Fələstin tərifləri fərqlidir. Fələstinin rəsmi mövqeyi 1949-cu il atəşkəs sazişlərinə əsaslanır, İsrailin mövqeyi isə əsasən Qüdsün mövcud bələdiyyə sərhədlərinə əsaslanır. Bunlar 1967-ci ilin İyun Altı Günlük Müharibədən bəri İsrail bələdiyyə orqanlarının qərar verdiyi bir sıra inzibati genişlənmələrlə müəyyən edilib . Adına baxmayaraq, Şərqi Qüds İçəri Şəhərin şimalında, şərqində və cənubunda və terminin daha geniş tərifində, hətta Qərbi Qüdsün bütün bu tərəflərindəki məhəllələri əhatə edir. Beynəlxalq ictimaiyyət Şərqi Qüds də daxil olmaqla İordan çayının qərb sahilində İsrail yaşayış məntəqələrini beynəlxalq hüquqa uyğun olaraq qeyri-qanuni hesab edir . İsrail bu şərhə etiraz edir.
1948-ci ildə Ərəb-İsrail müharibəsi zamanı Qüds İordaniya və İsrail arasında mübahisəli idi. Hərbi əməliyyatlar dayandırıldıqdan sonra iki ölkə gizli şəkildə şəhərin bölünməsi ilə bağlı danışıqlar apardılar, şərq sektoru İordaniyanın hakimiyyəti altına keçdi. Bu tənzimləmə 1949-cu ilin martında Rodos müqaviləsində rəsmiləşdirildi
David Ben-Qurion 1949-cu ilin dekabrında partiyasının “Yəhudi Qüdsü İsrail Dövlətinin üzvi, ayrılmaz hissəsidir” iddiasını təqdim etdi və İordaniya növbəti il Şərqi Qüdsü ilhaq etdi. Bu qərarlar müvafiq olaraq 1950-ci ilin yanvarında İsrail Knessetində və 1950-ci ilin aprelində İordaniya Parlamentində təsdiqləndi. 1967-ci il Altı Günlük Müharibədən sonra İsrail tərəfindən işğal edildikdə, sərhədləri genişləndirilmiş Şərqi Qüds ərazisinə keçdi. birbaşa İsrail hakimiyyəti, təsirli de-fakto ilhaq . Baş Assambleyanın yekdilliklə qəbul etdiyi qətnamədə Birləşmiş Millətlər Təşkilatışəhərin statusunu dəyişdirən tədbirləri qüvvədən salıb.
Fələstin Azadlıq Təşkilatının (FAT) 1988-ci il tarixli Fələstin Müstəqillik Bəyannaməsində Qüds Fələstin Dövlətinin paytaxtı olaraq göstərilir . 2000-ci ildə Fələstin Muxtariyyəti Qüdsü paytaxtı elan edən qanun qəbul etdi və 2002-ci ilin oktyabrında bu qanun sədr Yasir Ərəfat tərəfindən təsdiqləndi . O vaxtdan bəri İsrail Şərqi Qüdsdə Fələstin Təhlükəsizliyi Təşkilatına bağlı bütün ofisləri və QHT təşkilatlarını bağladı və Oslo razılaşmalarının Fələstin Milli Administrasiyasının Qüdsdə fəaliyyət göstərməsinə icazə vermədiyini söylədi . İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı(İƏT) 13 dekabr 2017-ci ildə Şərqi Qüdsü Fələstin Dövlətinin paytaxtı kimi tanıyıb.
2017-ci ildə Donald Tramp ABŞ prezidenti olduqdan sonra Şərqi Qüdsdə İsrail yaşayış məntəqələrində tikinti üçün verilən tikinti icazələrinin illik sayı 60% artıb . 1991-ci ildən bəri Şərqi Qüdsdə sakinlərin əksəriyyətini təşkil edən fələstinlilər cəmi 30 icazə alıb.
Etimologiya
27 iyun 1967-ci ildə İsrail Qərbi Qüdsün bələdiyyə sərhədlərini genişləndirdi ki, İordaniyanın Şərqi Qüdsü (6 km 2 (2,3 sq mi) daxil olmaqla, bu gün Şərqi Qüds olaraq adlandırılan Qərb Sahilinin təxminən 70 km 2 (27,0 kv mi) ərazisini əhatə etsin . ) ) və Bethlehem və Beit Jala bələdiyyələrinin 28 kəndi və ərazisi 64 km 2 (25 kv mi).
Şərqi Yerusəlim ingilis dilində tanış termindir. Ərəblər ingilis dilli rəsmi sənədlərdə ərəbdilli Fələstin əhalisinin üstünlük təşkil etdiyini vurğulayaraq bu ərazi üçün ərəb Qüdsü terminindən daha çox istifadə edirlər , israillilər isə genişlənmiş Qüdsün şərqindəki coğrafi mövqeyinə görə bu ərazini Şərqi Qüds adlandırırlar.
Həmçinin bax
İstinadlar
- archINFORM (alm.). 1994.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Bu meqalede hec bir melumatin menbesi gosterilmemisdir Lutfen etibarli menbeler elave etmekle meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Qerez yaradan menbesiz hisseler muzakiresiz siline biler Serqi Quds ve ya Serqi Yeruselim Erebce Erebce القدس الشرقية El Qudlar Ash Sharqiya Ibrani Mizraḥ Yerushalayim Qerb sektorundan ferqli olaraq 1948 Ereb Israil muharibesi esnasinda Iordaniya terefinden isgal edilmis Yeruselimin sektorudur seherin Israil terefinden isgal edilmis Qerbi Quds 1967 ci il Ereb Israil muharibesinden beri Serqi Quds beynelxalq ictimaiyyet terefinden Israil terefinden isgal edilmis hesab olunur Serqi Quds31 49 sm e 35 11 s u Olke Felestin Dovleti IsrailTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 760 mXeriteni goster gizle Serqi Quds Vikianbarda elaqeli mediafayllar Bu eraziye Qudsun Kohne Seheri ve Iudaizm Xristianliq ve Islamin en muqeddes yerlerinden bezileri meselen Mebed dagi Qerb divari el Eqsa mescidi Qaya gunbezi ve Muqeddes Qebiristanliq Kilsesi daxildir elece de bir sira qonsu mehelleler Israil ve Felestin terifleri ferqlidir Felestinin resmi movqeyi 1949 cu il ateskes sazislerine esaslanir Israilin movqeyi ise esasen Qudsun movcud belediyye serhedlerine esaslanir Bunlar 1967 ci ilin Iyun Alti Gunluk Muharibeden beri Israil belediyye orqanlarinin qerar verdiyi bir sira inzibati genislenmelerle mueyyen edilib Adina baxmayaraq Serqi Quds Iceri Seherin simalinda serqinde ve cenubunda ve terminin daha genis terifinde hetta Qerbi Qudsun butun bu tereflerindeki mehelleleri ehate edir Beynelxalq ictimaiyyet Serqi Quds de daxil olmaqla Iordan cayinin qerb sahilinde Israil yasayis menteqelerini beynelxalq huquqa uygun olaraq qeyri qanuni hesab edir Israil bu serhe etiraz edir 1948 ci ilde Ereb Israil muharibesi zamani Quds Iordaniya ve Israil arasinda mubahiseli idi Herbi emeliyyatlar dayandirildiqdan sonra iki olke gizli sekilde seherin bolunmesi ile bagli danisiqlar apardilar serq sektoru Iordaniyanin hakimiyyeti altina kecdi Bu tenzimleme 1949 cu ilin martinda Rodos muqavilesinde resmilesdirildi 2018 Birlesmis Milletler Teskilatinin OCHA xeritesi Israilin isgal tenzimlemelerini gosteren erazi David Ben Qurion 1949 cu ilin dekabrinda partiyasinin Yehudi Qudsu Israil Dovletinin uzvi ayrilmaz hissesidir iddiasini teqdim etdi ve Iordaniya novbeti il Serqi Qudsu ilhaq etdi Bu qerarlar muvafiq olaraq 1950 ci ilin yanvarinda Israil Knessetinde ve 1950 ci ilin aprelinde Iordaniya Parlamentinde tesdiqlendi 1967 ci il Alti Gunluk Muharibeden sonra Israil terefinden isgal edildikde serhedleri genislendirilmis Serqi Quds erazisine kecdi birbasa Israil hakimiyyeti tesirli de fakto ilhaq Bas Assambleyanin yekdillikle qebul etdiyi qetnamede Birlesmis Milletler Teskilatiseherin statusunu deyisdiren tedbirleri quvveden salib Felestin Azadliq Teskilatinin FAT 1988 ci il tarixli Felestin Musteqillik Beyannamesinde Quds Felestin Dovletinin paytaxti olaraq gosterilir 2000 ci ilde Felestin Muxtariyyeti Qudsu paytaxti elan eden qanun qebul etdi ve 2002 ci ilin oktyabrinda bu qanun sedr Yasir Erefat terefinden tesdiqlendi O vaxtdan beri Israil Serqi Qudsde Felestin Tehlukesizliyi Teskilatina bagli butun ofisleri ve QHT teskilatlarini bagladi ve Oslo razilasmalarinin Felestin Milli Administrasiyasinin Qudsde fealiyyet gostermesine icaze vermediyini soyledi Islam Emekdasliq Teskilati IET 13 dekabr 2017 ci ilde Serqi Qudsu Felestin Dovletinin paytaxti kimi taniyib 2017 ci ilde Donald Tramp ABS prezidenti olduqdan sonra Serqi Qudsde Israil yasayis menteqelerinde tikinti ucun verilen tikinti icazelerinin illik sayi 60 artib 1991 ci ilden beri Serqi Qudsde sakinlerin ekseriyyetini teskil eden felestinliler cemi 30 icaze alib Etimologiya27 iyun 1967 ci ilde Israil Qerbi Qudsun belediyye serhedlerini genislendirdi ki Iordaniyanin Serqi Qudsu 6 km 2 2 3 sq mi daxil olmaqla bu gun Serqi Quds olaraq adlandirilan Qerb Sahilinin texminen 70 km 2 27 0 kv mi erazisini ehate etsin ve Bethlehem ve Beit Jala belediyyelerinin 28 kendi ve erazisi 64 km 2 25 kv mi Serqi Yeruselim ingilis dilinde tanis termindir Erebler ingilis dilli resmi senedlerde erebdilli Felestin ehalisinin ustunluk teskil etdiyini vurgulayaraq bu erazi ucun ereb Qudsu termininden daha cox istifade edirler israilliler ise genislenmis Qudsun serqindeki cografi movqeyine gore bu erazini Serqi Quds adlandirirlar Hemcinin baxIstinadlararchINFORM alm 1994 Xarici kecidler