Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şəmkir SES (tam adı: Şəmkir Su Elektrik Stansiyası) — Cənubi Qafqazda Azərbaycana məxsus 1982-ci ildə Ulu Öndər Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə inşa edilmiş, Yenikənd SES ilə birlikdə kaskad yaradan ölkənin ikinci böyük su elektrik stansiyası. Şəmkir SES Kür çayının üzərində, Şəmkir şəhərinin yaxınlığında yerləşir.
| Şəmkir SES | ||
|---|---|---|
| Şəmkir su elektrik stansiyası | ||
 | ||
| Ümumi məlumatlar | ||
| Sahəsi | 115 km² | |
| Çay | Kür | |
| Sahibi | Azərenerji ASC | |
| Status | İşlək | |
| Tikilmə tarixi | 1982 | |
| İstismara verilib | 1982 | |
| İstismarçı | Azərenerji ASC | |
| Əsas xüsusiyyətləri | ||
| İllik elektroenerji istehsalı | 810 mln. kVt⋅s | |
| Elektrik enerjisi gücü | 380 MVt | |
| Avadanlıq xüsusiyyətləri | ||
| Turbin tipi | Hidroaqreqat | |
| Turbin sayı | 2 | |
| Əsas qurğular | ||
| Bənd tipi | Torpaq | |
| Bəndin hündürlüyü | 70 m | |
| Bəndin eni | 4500 m | |
| Yerləşməsi | ||
| Ölkə |  Azərbaycan | |
| Region | ||
| Rayon | ||
| Yer | Cənubi Qafqaz | |
| | ||
Şəmkir SES | ||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | ||
Şəmkir SES-in tikintisi SSRİ respublika rəhbərləri sırasında öz işgüzarlığı və siyasi uzaqgörənliyi ilə seçilən Heydər Əliyevin dəstəyi ilə reallaşmağa başlayıb. 1982-ci il dekabr ayının 22-də Heydər Əliyevin xeyir-duası ilə SES-in ilk bloku işə salınıb. Bir müddət sonra ikinci blok da işə düşüb. Beləliklə, ölkənin enerji sisteminə 380 meqavatlıq dəyərli bir obyekt qoşulmuş oldu.
Kür çayının üstündə əzəmətlə ucalan Şəmkir SES-də ötən illər ərzində təxminən 25 milyard kilovat-saat ucuz və keyfiyyətli elektrik enerjisi istehsal edilərək Azərbaycan energetika sisteminə ötürülmüşdür ki, bu da azı 700 milyon manat civarında əmtəə məhsulu deməkdir. Ümummilli Lider Heydər Əliyevin stansiyanın inzibati binasının həyətində mərmər lövhəyə həkk olunan "Mən fəxr edirəm ki, vaxtilə Kür çayı üzərində Şəmkir Su Elektrik Stansiyasının təməlini qoydum və onu qurub-yaratdım" kəlamı burada çalışan hər bir energetikin qürur mənbəyinə çevrilib.
Texniki göstəriciləri
2 hidroaqreqata (hər biri 190 Mvt) malik olan Şəmkir SES-in müəyyən olunmuş gücü 380 Mvt, orta illik elektrik enerjisi istehsalı 56 milyon kvt/saat-dır. Bəndinin hündürlüyü 70 m, uzunluğu 4500 m-dir. Bənd Şəmkir su anbarını əmələ gətirmişdir.
Təmiri
40 il əvvəl tikilən Şəmkir SES-in hidroaqreqatlarında təmir-bərpa işləri aparılıb və 2 saylı hidroaqreqatın ehtiyat hissələri dəyişdirilib, 330 kilovoltluq blok avtotransformatoru əsaslı təmir olunub. Bununla “itirilmiş” güc bərpa olunaraq dayanıqlılıq və etibarlılıq artırılıb.
Hazırda əsas diqqət Şəmkir SES-in su tullayıcı qurğusuna yönəlib. Çünki 1983-cü ildə stansiya istismara veriləndən sonra su tullayıcı qurğuda heç bir təmir işləri aparılmayıb. Ona görə də bu qurğunun döşəməsində, tavanında, orta aşrımında, çıxış başlıq hissəsində, istinad divarlarında aşınmalar və çatlar əmələ gəlsə də, qurğuda su sızmalarının qarşısını almaq üçün yerli və xaricdən dəvət edilən mütəxəssislərin iştirakı ilə layihə hazırlanıb və əsaslı təmir işləri aparılır. Planlaşdırılan işlər çərçivəsində Şəmkir SES-in açıq paylayıcı qurğusunun, təsirlənmə və SCADA dispetçer idarəetmə sistemlərinin, tezliyin, o cümlədən aktiv gücün avtomatik tənzimlənməsinin yenidən qurulması planlaşdırılıb.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Şəmkir su elektrik stansiyasının su anbarı qəzalı vəziyyətdən çıxarılır" (az.). https://azertag.az. 16.02.2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 fev 2023.
- (az.). http://www.anl.az. Archived from the original on 2023-02-16. İstifadə tarixi: 16 fev 2023.
- (az.). https://www.gununsesi.info. Archived from the original on 2023-02-16. İstifadə tarixi: 16 fev 2023.
Xarici keçidlər
- ""Şəmkir" və "Yenikənd" su elektrik stansiyaları üzrə istehsal artmışdır" (az.). https://azertag.az. 06.02.2023 tarixində arxivləşdirilib.
- "Yenikənd su elektrik stansiyasının açılış mərasimində Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevin nitqi - 23 may 2000-ci il" (az.). https://lib.aliyevheritage.org. 07.02.2023 tarixində arxivləşdirilib.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Semkir SES tam adi Semkir Su Elektrik Stansiyasi Cenubi Qafqazda Azerbaycana mexsus 1982 ci ilde Ulu Onder Heyder Eliyevin tesebbusu ile insa edilmis Yenikend SES ile birlikde kaskad yaradan olkenin ikinci boyuk su elektrik stansiyasi Semkir SES Kur cayinin uzerinde Semkir seherinin yaxinliginda yerlesir Semkir SESSemkir su elektrik stansiyasiUmumi melumatlarSahesi 115 km Cay KurSahibi Azerenerji ASCStatus IslekTikilme tarixi 1982Istismara verilib 1982Istismarci Azerenerji ASCEsas xususiyyetleriIllik elektroenerji istehsali 810 mln kVt sElektrik enerjisi gucu 380 MVtAvadanliq xususiyyetleriTurbin tipi HidroaqreqatTurbin sayi 2Esas qurgularBend tipi TorpaqBendin hundurluyu 70 mBendin eni 4500 mYerlesmesi40 59 24 sm e 45 59 26 s u Olke AzerbaycanRegion Merkezi AranRayon SemkirYer Cenubi QafqazSemkir SESSemkir SESSemkir SES Vikianbarda elaqeli mediafayllar Semkir SES in tikintisi SSRI respublika rehberleri sirasinda oz isguzarligi ve siyasi uzaqgorenliyi ile secilen Heyder Eliyevin desteyi ile reallasmaga baslayib 1982 ci il dekabr ayinin 22 de Heyder Eliyevin xeyir duasi ile SES in ilk bloku ise salinib Bir muddet sonra ikinci blok da ise dusub Belelikle olkenin enerji sistemine 380 meqavatliq deyerli bir obyekt qosulmus oldu Kur cayinin ustunde ezemetle ucalan Semkir SES de oten iller erzinde texminen 25 milyard kilovat saat ucuz ve keyfiyyetli elektrik enerjisi istehsal edilerek Azerbaycan energetika sistemine oturulmusdur ki bu da azi 700 milyon manat civarinda emtee mehsulu demekdir Umummilli Lider Heyder Eliyevin stansiyanin inzibati binasinin heyetinde mermer lovheye hekk olunan Men fexr edirem ki vaxtile Kur cayi uzerinde Semkir Su Elektrik Stansiyasinin temelini qoydum ve onu qurub yaratdim kelami burada calisan her bir energetikin qurur menbeyine cevrilib Texniki gostericileri2 hidroaqreqata her biri 190 Mvt malik olan Semkir SES in mueyyen olunmus gucu 380 Mvt orta illik elektrik enerjisi istehsali 56 milyon kvt saat dir Bendinin hundurluyu 70 m uzunlugu 4500 m dir Bend Semkir su anbarini emele getirmisdir Temiri 40 il evvel tikilen Semkir SES in hidroaqreqatlarinda temir berpa isleri aparilib ve 2 sayli hidroaqreqatin ehtiyat hisseleri deyisdirilib 330 kilovoltluq blok avtotransformatoru esasli temir olunub Bununla itirilmis guc berpa olunaraq dayaniqliliq ve etibarliliq artirilib Hazirda esas diqqet Semkir SES in su tullayici qurgusuna yonelib Cunki 1983 cu ilde stansiya istismara verilenden sonra su tullayici qurguda hec bir temir isleri aparilmayib Ona gore de bu qurgunun dosemesinde tavaninda orta asriminda cixis basliq hissesinde istinad divarlarinda asinmalar ve catlar emele gelse de qurguda su sizmalarinin qarsisini almaq ucun yerli ve xaricden devet edilen mutexessislerin istiraki ile layihe hazirlanib ve esasli temir isleri aparilir Planlasdirilan isler cercivesinde Semkir SES in aciq paylayici qurgusunun tesirlenme ve SCADA dispetcer idareetme sistemlerinin tezliyin o cumleden aktiv gucun avtomatik tenzimlenmesinin yeniden qurulmasi planlasdirilib Hemcinin baxSemkir su anbariIstinadlar Semkir su elektrik stansiyasinin su anbari qezali veziyyetden cixarilir az https azertag az 16 02 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 16 fev 2023 az http www anl az Archived from the original on 2023 02 16 Istifade tarixi 16 fev 2023 az https www gununsesi info Archived from the original on 2023 02 16 Istifade tarixi 16 fev 2023 Xarici kecidler Semkir ve Yenikend su elektrik stansiyalari uzre istehsal artmisdir az https azertag az 06 02 2023 tarixinde arxivlesdirilib Yenikend su elektrik stansiyasinin acilis merasiminde Azerbaycan Prezidenti Heyder Eliyevin nitqi 23 may 2000 ci il az https lib aliyevheritage org 07 02 2023 tarixinde arxivlesdirilib