Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şəhid Əvvəl — (ərəb. الشيخ شمس الدين أبو عبد الله محمد بن جمال الدين مكي العاملي المعروف بالشهيد الأول; 1334–1385) Şəhid Əvvəl (birinci şəhid) ləqəbi ilə tanınan Məhəmməd ibn Məkki Amili Cizzini 734-cü hicri qəməri ilində Livanın Cəbəl Amil məntəqəsində yerləşən Cizzin adlı yerdə dünyaya gəlmişdir. Onun fiqh elmində ən mühüm kitabı “əl-Lümət əl-Diməşqiyyə” kitabıdır ki, onun haqqında çoxlu şərhlər yazılmışdır.
| Şəhid Əvvəl | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 1334 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1385 |
| Vəfat yeri | |
| Elm sahəsi | İslam |
| Elmi dərəcəsi | Fəqih |
| Tanınır | Şəhid Əvvəl |
Həyatı
Şəhid Əvvəl (birinci şəhid) adı ilə məşhur olan Əbu Əbdillah Şəmsəddin Məhəmməd ibn Məkki Amili Cizzini 734-cü ildə Livanın Cəbəl-Amil məntəqəsində yerləşən Cizzin adlı yerdə elm və təqva ailəsində dünyaya gəlmişdir. Atası zəmanəsinin böyük alimlərindən biri olmuşdur. Öz zamanında "Fəqihlər fəqihi" və "İmam əl-Əzəm" kimi məşhur olmuşdur. O, hicri 8-ci əsrdə imamiyyənin məşhur fəqihlərindəndir.
Təhsili
Şəhid Əvvəl hövzə dərslərinin bir hissəsini öz vətənində öyrənmiş və əlavə elm kəsb etmək üçün müxtəlif islam məntəqələrinə, o cümlədən Hillə, Bağdad, Dəməşq, Məkkə, Mədinə, Beytul-Müqəddəs, Əl-Xəlil, Misir və sair yerlərə hicrət etmiş, böyük alimlər ilə görüşüb söhbət aparmışdır. Əlbəttə, o zaman Hillə şəhəri islam elmlərini öyrənmək üçün xüsusi məqama malik olduğundan, orada daha artıq qalmışdır.
Müəllimləri
Şəhid Əvvəl böyük və görkəmli alimlərdən elm öyrənmişdir. Onun elmi və mənəvi şəxsiyyətinin formalaşmasında mühüm rol ifa edən alimlərdən bəziləri:
- Fəxrul-Mühəqqiqin
- Seyid Əmiduddin Əbdül-Müttəlib ibn Ərəc Hüseyni
- İbni Məiyyə Dibaci Hilli kimi tanınan Seyid Tacuddin Məhəmməd ibni Qasim
- Məhəmməd ibni Məhəmməd Qutbuddin Razı Buveyhi
- Əli ibni Əhməd Tərrad Mətarabadi
- İbni Məzidi kimi məşhur olan Əli ibni Cəmaləddin Əhməd Hilli
- Seyid Əhməd ibni Əbi İbrahim Məhəmməd ibni Zöhrə Hələbi Hüseyni
- Seyid Məhəmməd ibni Əhməd ibni Əbi Məali Musəvi
- İbrahim ibni Cəmaət
- Qazil-quzat Əbdül-Əziz ibni Cəmaət
- Əbdüs-Səməd ibni Xəlil Bağdadi
Tələbələri
İmamiyyənin böyük alimlərindən bir çoxu bu məşhur fəqihin elmindən bəhrələnmişlər ki, bəzilərinin adını qeyd edirik:
- Miqdad ibni Əbdullah Seyvəri
- Məhəmməd ibni Əbdül-Əli ibni Nəcdə Kərki
- Əli ibni Həsən ibni Məhəmməd Xazin Hairi
- Sitti məşayıx adı ilə məşhur olan Ümmül-Həsən Fatimə binti Şəhid
Qətl və şəhid edilməsi
Ömrünün axırında bir il müddətində nəzarət altında olmuş, sonra hicri qəməri 786-cı ilin cəmadi əl-ula ayının doqquzunda şəhid edilmişdir. Dəməşq hakiminin Misir padşahlarından birinə verdiyi göstərişə əsasən onun mübarək cəsədini dar ağacından endirib sonra yandırmışlar. Şəhid Əvvəl Dəməşqdə əhli sünnə və onların elmi mərkəzlərinin məclislərində iştirak edirdi. Əllamə Əmini “əl-Lölö” kitabından Şəhid Əvvəl Məhəmməd bin Məkkinin şəhadətini belə nəql edir: Seyfəddin Bərquq dövründə (hicri 801-ci ildə vəfat edib) Yusif bin Yəhya və Təqiyəddin Cəbəli ona böhtan ataraq, onu şərlədilər və onun əleyhinə xəbərlər yazaraq onun əqidəsini fitnə-fəsad kimi tanıtdırdılar. İclasda ona kin bəsləyən 70 nəfər də onun əleyhinə ifadə verdi. Beyrut hakiminin hüzurunda daha minə yaxın adam Şəhid Əvvəlin əleyhinə ifadə verdi. Məhəmməd bin Məkki bu səbəbdən bir il həbsdə qalmalı oldu. Şəhadətlər Şama və hakim İbad İbn Cəmaəyə göndərildi. Və o, Şam qazısı Bürhanəddin Malikiyə təhqiqat aparmağı tapşırdı. Hakim Maliki Şəhid Əvvələ hesabatı məruzə və O, bunu rədd etdi. Şəhid Əvvəl özünü müdafiə etdi. Lakin şah onun sözlərini qəbul etmədi və hökmü hakim Malikiyə verdi. Maliki qalxıb dəstəmaz alıb iki rükət namaz qıldı və sonra edam olunacağını bildirdi. O zaman Şəhid Əvvəlin 52 yaşı var idi. Beləliklə Şəhid Əvvəl Hicri 786-cı ilin 9 Cəmadiül-əvvəl ayında cümə axşamı günü Şam qalasında edam edildi. Şeyx Hürr Amili onun necə şəhadətə çatması barədə yazır: Şəhid Əvvəli qılıncla öldürdülər. Sonra dardan asdılar. Daha sonra daşqalaq etdilər. Son olaraq onun cənazəsini yandırdılar.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Şəhid Əvvəlin həyat və yaradıcılığı. 06.02.2024". 2023-10-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-02-06.
- ""Lümə" kitabı nədir və nədən bəhs edir? Mənbə: https://islam.az. 06.02.2024". 2023-10-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-02-06.
- Əmin, Seyid Möhsin, “Ə’yanuş-şiə”, 1-ci cild, səh. 177, “Darut-təarif lil-mətbuat”, 1406-cı hicri qəməri ili
- "Şəhid Əvvəl haqqında. 06.02.2024". 2023-09-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-02-06.
- Şəmsəddin, “Həyat əl-İmam əş-Şəhidul-əvvəl”, hicri 1376-cı il, səh.57.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sehid Evvel ereb الشيخ شمس الدين أبو عبد الله محمد بن جمال الدين مكي العاملي المعروف بالشهيد الأول 1334 1385 Sehid Evvel birinci sehid leqebi ile taninan Mehemmed ibn Mekki Amili Cizzini 734 cu hicri qemeri ilinde Livanin Cebel Amil menteqesinde yerlesen Cizzin adli yerde dunyaya gelmisdir Onun fiqh elminde en muhum kitabi el Lumet el Dimesqiyye kitabidir ki onun haqqinda coxlu serhler yazilmisdir Sehid EvvelDogum tarixi 1334Dogum yeri Cizzin El Cenub muhafezesi d LivanVefat tarixi 1385Vefat yeri Demesq Memluk dovleti MisirElm sahesi IslamElmi derecesi FeqihTaninir Sehid EvvelHeyatiSehid Evvel birinci sehid adi ile meshur olan Ebu Ebdillah Semseddin Mehemmed ibn Mekki Amili Cizzini 734 cu ilde Livanin Cebel Amil menteqesinde yerlesen Cizzin adli yerde elm ve teqva ailesinde dunyaya gelmisdir Atasi zemanesinin boyuk alimlerinden biri olmusdur Oz zamaninda Feqihler feqihi ve Imam el Ezem kimi meshur olmusdur O hicri 8 ci esrde imamiyyenin meshur feqihlerindendir TehsiliSehid Evvel hovze derslerinin bir hissesini oz veteninde oyrenmis ve elave elm kesb etmek ucun muxtelif islam menteqelerine o cumleden Hille Bagdad Demesq Mekke Medine Beytul Muqeddes El Xelil Misir ve sair yerlere hicret etmis boyuk alimler ile gorusub sohbet aparmisdir Elbette o zaman Hille seheri islam elmlerini oyrenmek ucun xususi meqama malik oldugundan orada daha artiq qalmisdir MuellimleriSehid Evvel boyuk ve gorkemli alimlerden elm oyrenmisdir Onun elmi ve menevi sexsiyyetinin formalasmasinda muhum rol ifa eden alimlerden bezileri Fexrul Muheqqiqin Seyid Emiduddin Ebdul Muttelib ibn Erec Huseyni Ibni Meiyye Dibaci Hilli kimi taninan Seyid Tacuddin Mehemmed ibni Qasim Mehemmed ibni Mehemmed Qutbuddin Razi Buveyhi Eli ibni Ehmed Terrad Metarabadi Ibni Mezidi kimi meshur olan Eli ibni Cemaleddin Ehmed Hilli Seyid Ehmed ibni Ebi Ibrahim Mehemmed ibni Zohre Helebi Huseyni Seyid Mehemmed ibni Ehmed ibni Ebi Meali Musevi Ibrahim ibni Cemaet Qazil quzat Ebdul Eziz ibni Cemaet Ebdus Semed ibni Xelil BagdadiTelebeleriImamiyyenin boyuk alimlerinden bir coxu bu meshur feqihin elminden behrelenmisler ki bezilerinin adini qeyd edirik Miqdad ibni Ebdullah Seyveri Mehemmed ibni Ebdul Eli ibni Necde Kerki Eli ibni Hesen ibni Mehemmed Xazin Hairi Sitti mesayix adi ile meshur olan Ummul Hesen Fatime binti SehidQetl ve sehid edilmesiOmrunun axirinda bir il muddetinde nezaret altinda olmus sonra hicri qemeri 786 ci ilin cemadi el ula ayinin doqquzunda sehid edilmisdir Demesq hakiminin Misir padsahlarindan birine verdiyi gosterise esasen onun mubarek cesedini dar agacindan endirib sonra yandirmislar Sehid Evvel Demesqde ehli sunne ve onlarin elmi merkezlerinin meclislerinde istirak edirdi Ellame Emini el Lolo kitabindan Sehid Evvel Mehemmed bin Mekkinin sehadetini bele neql edir Seyfeddin Berquq dovrunde hicri 801 ci ilde vefat edib Yusif bin Yehya ve Teqiyeddin Cebeli ona bohtan ataraq onu serlediler ve onun eleyhine xeberler yazaraq onun eqidesini fitne fesad kimi tanitdirdilar Iclasda ona kin besleyen 70 nefer de onun eleyhine ifade verdi Beyrut hakiminin huzurunda daha mine yaxin adam Sehid Evvelin eleyhine ifade verdi Mehemmed bin Mekki bu sebebden bir il hebsde qalmali oldu Sehadetler Sama ve hakim Ibad Ibn Cemaeye gonderildi Ve o Sam qazisi Burhaneddin Malikiye tehqiqat aparmagi tapsirdi Hakim Maliki Sehid Evvele hesabati meruze ve O bunu redd etdi Sehid Evvel ozunu mudafie etdi Lakin sah onun sozlerini qebul etmedi ve hokmu hakim Malikiye verdi Maliki qalxib destemaz alib iki ruket namaz qildi ve sonra edam olunacagini bildirdi O zaman Sehid Evvelin 52 yasi var idi Belelikle Sehid Evvel Hicri 786 ci ilin 9 Cemadiul evvel ayinda cume axsami gunu Sam qalasinda edam edildi Seyx Hurr Amili onun nece sehadete catmasi barede yazir Sehid Evveli qilincla oldurduler Sonra dardan asdilar Daha sonra dasqalaq etdiler Son olaraq onun cenazesini yandirdilar Hemcinin baxSehid SaniIstinadlar Sehid Evvelin heyat ve yaradiciligi 06 02 2024 2023 10 01 tarixinde Istifade tarixi 2024 02 06 Lume kitabi nedir ve neden behs edir Menbe https islam az 06 02 2024 2023 10 01 tarixinde Istifade tarixi 2024 02 06 Emin Seyid Mohsin E yanus sie 1 ci cild seh 177 Darut tearif lil metbuat 1406 ci hicri qemeri ili Sehid Evvel haqqinda 06 02 2024 2023 09 22 tarixinde Istifade tarixi 2024 02 06 Semseddin Heyat el Imam es Sehidul evvel hicri 1376 ci il seh 57 Xarici kecidler