Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Şeyx Mürtəza Ənsari (13 may 1800, Dezful, Xuzistan ostanı – 18 noyabr 1864, Nəcəf) — Şiə idealoqu, alim.
| Şeyx Mürtəza Ənsari | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 13 may 1800 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 18 noyabr 1864(64 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | klirik[d] |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Şeyx Ənsari hicri-qəməri 1214-cü ildə "Qədir-Xum" günü Dezful şəhərində dünyaya göz açdı. Atası Şeyx Məhəmməd Əmin ilk övladının adını Mürtəza qoydu.
Şeyxin anası Mürtəzanı dünyaya gətirməmişdən öncə İmam Sadiqi (ə) yuxuda gördü. İmam (ə) röyada bu möminə xanıma qızılla bəzədilmiş bir Quran verir. Yuxu saleh övlad kimi təbir edilir.
Şeyx Ənsarinin doğulduğu məhəllə fəqihlər, elm adamlarının məhəlləsi idi.
Şeyx hicri-qəməri 1232-ci ildə atası ilə birlikdə İrandan İraqa gedib. Təhsilini kamilləşdirmək üçün Kərbəla və Nəcəfdə olub. Həmin vaxt Şeyx Ənsarinin 18 yaşı olur. Seyid Məhəmməd Mücahid bu yaşda bir gəncin təhsilə həvəsinə müsbət cavab verir və ona öz köməyini əsirgəmir. Həmin görüşlərdən birində Seyid Məhəmməd Mücahid Şeyx Ənsarinin atasına deyir ki, əksər fəqihlər İmamın (ə) qeyb dövründə cümə namazına icazə vermədikləri halda Dezfulda cümə namazı qılındığını dilə gətrir. Gənc Şeyx Mürtəza cümə namazının vacibliyi ilə bağlı elə dəlillər sadalayır ki, Kərbəla fəqihi heyran qalır.
Şeyx Mürtəza Ənsari Seyid Mücahid və Şəriful-Üləmadan dörd il dərs alır.
Hicri-qəməri 1236-cı ildə vətəni Dezfula qayıdan Şeyx burada bir ildən artıq qala bilmir və təhsil şövqü ilə İraqa dönüb Şeyx Cəfər Kaşiful-Ğitanın oğlu Şeyx Musanın dərslərində iştirak edir.
Şeyx Ənsarinin elmi məktəbi dəyərli şagirdlər yetirmişdir. 13-cü əsrin ortalarından 14-cü əsrin əvvəllərinədək bu məktəbdən 3 minə qədər alim çıxmışdır. Şeyx İbrahim Ali-Sadiq, Seyid Məhəmməd İbrahim Behbəhani, Şeyx İbrahim Xoini, Mirzə Məhəmməd Həsən Şirazi, Axund Xorasani, Mirzə Məhəmməd Aştiyani, Seyid Əbülqasim Xansari Şeyxin yetirmələri sırasındadır.
Şeyx Ənsarinin həyatı Fəthəli şahın hakimiyyəti dövrünə düşür. Qacar dövründə İranın iki düşməni vardı: şimaldan Rusiya, cənubdan Britaniya. Gəncənin ruslar tərəfindən işğalı Tehran alimlərini Rusiyaya qarşı savaşa sövq etdi. Alimlər cihad hökmü verdilər. On il sürən müharibədən sonra Gülüstan adlanan yerdə sülh müqaviləsi imzalandı. Şeyx Ənsarinin ilk ustadlarından olan Seyid Məhəmməd Mücahid İraqdan Qafqaza gəlib müsəlmanları cihada həvəsləndirirdi. Elə bu səbəbdən də ona mücahid adı verilmişdir.
Şeyx Ənsarinin dövrü fiqh və üsulun çiçəklənmə dövrü sayılır. Bu intibah Kaşiful-Ğita və Seyid Əli Təbatəbainin adı ilə bağlıdır.
Şeyx Ənsarinin dövründə ümumi mərcə alim Şeyx Musa Kaşiful-Ğita və onun ardınca qardaşı olmuşdur. Növbəti mərcə alim Ayətullah Şeyx Məhəməd Həsən, "Sahibi-cəvahir" adı ilə tanınmış böyük alim olub. O ömrünün son günlərində alimləri bir yerə yığır. Şeyx Ənsarini məclisdə görməyib onun ardınca adam göndərir. Şeyx Ənsari məclisə gəldikdən sonra Sahibi-cəvahir dərindən bir nəfəs çəkib: "Məndən sonra mərcə aliminiz bu şəxsdir" – deyib Şeyx Ənsarini göstərir.
Şeyx Ənsari hicri-qəməri 1281-ci ildə 67 yaşında Nəcəf şəhərində dünyasını dəyişmişdir. Bu böyük alimin cənazəsi həzrət Əlinin (ə) səhninə bitişik höücrədə dəfn edilmişdir.
Şeyx Mürtəza Ənsarinin əsli və nəsli
Bu ailənin ulu babası Cabir ibn Abdullah Ənsari sayılır. Cabir həzrət Peyğəmbərin (s) səhabələrindən olub. Cabirin atası Abdullah Xəzrəc qəbiləsinin başçısı idi və Mədinədə İslamı ilkin qəbul edənlərdən idi.
Cabir ibn Abdullah həzrət Peyğəmbərdən (s) 1540 hədis nəql etmişdir. O İmam Hüseynin (ə) şəhadətindən sonra onun pak məzarını ilk dəfə 40 gün ziyarət edən şəxsdir. Nəql edirlər ki, Cabir İmamın qəbrini ziyarət edəndə gözləri kor imiş.
Şeyx Ənsarinin atası Məhəmməd Əmin təqvalı İslam alimlərindən olub. Onun anası Şeyx Şəmsəddin Ənsarinin nəvəsidir. Bu qadın dövrünün abid qadınlarından olub ömrünün sonunadək gecə ibadətini tərk etməyib. Ömrünün axırlarında gözləri tutulan bu abid xanıma oğlu Şeyx Ənsari xidmət edib. Bu möminə xanım hicri-qəməri 1279-cu ildə Nəcəfdə dünyasını dəyişib.
Şeyx Ənsari uşaqlıq dövründə təhsilə maraq göstərib. Onun gecə yarıyadək mütaliəyə məşğul olduğu qeyd olunur. O ərəb ədəbiyyatı və müqəddiməni atasından və Dezful alimlərindən öyrənib. Fiqh və üsul elmlərini Dezfulun məşhur fəqihlərindən olan əmisi oğlu Şeyx Hüseyn Ənsaridən mənimsəyib. Şeyx Məhəmməd Əmin Kərbəlada Seyid Məhəmməd Mücahiddən təhsil alıb. Bu şəxs həmin dövürdə Kərbəla hövzəsinin rəhbərlərindən idi.
Şeyx Məhəmmədəmin atası Şeyx Şəmsəddin bin Şeyx Əhməd bin Şeyx Nurəddin bin Şeyx Məhəmmədsadıq Şüştəridir.
Mənbə
- Ənvər Çingizoğlu, Ənsarilər, Bakı, "Mütərcim", 2012. 334 səh.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Seyx Murteza Ensari 13 may 1800 Dezful Xuzistan ostani 18 noyabr 1864 Necef Sie idealoqu alim Seyx Murteza EnsariDogum tarixi 13 may 1800 1800 05 13 Dogum yeri Dezful Dezful sehristani Xuzistan ostani IranVefat tarixi 18 noyabr 1864 1864 11 18 64 yasinda Vefat yeri Necef Necef muhafezesi IraqFealiyyeti klirik d Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiSeyx Ensari hicri qemeri 1214 cu ilde Qedir Xum gunu Dezful seherinde dunyaya goz acdi Atasi Seyx Mehemmed Emin ilk ovladinin adini Murteza qoydu Seyxin anasi Murtezani dunyaya getirmemisden once Imam Sadiqi e yuxuda gordu Imam e royada bu momine xanima qizilla bezedilmis bir Quran verir Yuxu saleh ovlad kimi tebir edilir Seyx Ensarinin doguldugu mehelle feqihler elm adamlarinin mehellesi idi Seyx hicri qemeri 1232 ci ilde atasi ile birlikde Irandan Iraqa gedib Tehsilini kamillesdirmek ucun Kerbela ve Necefde olub Hemin vaxt Seyx Ensarinin 18 yasi olur Seyid Mehemmed Mucahid bu yasda bir gencin tehsile hevesine musbet cavab verir ve ona oz komeyini esirgemir Hemin goruslerden birinde Seyid Mehemmed Mucahid Seyx Ensarinin atasina deyir ki ekser feqihler Imamin e qeyb dovrunde cume namazina icaze vermedikleri halda Dezfulda cume namazi qilindigini dile getrir Genc Seyx Murteza cume namazinin vacibliyi ile bagli ele deliller sadalayir ki Kerbela feqihi heyran qalir Seyx Murteza Ensari Seyid Mucahid ve Seriful Ulemadan dord il ders alir Hicri qemeri 1236 ci ilde veteni Dezfula qayidan Seyx burada bir ilden artiq qala bilmir ve tehsil sovqu ile Iraqa donub Seyx Cefer Kasiful Gitanin oglu Seyx Musanin derslerinde istirak edir Seyx Ensarinin elmi mektebi deyerli sagirdler yetirmisdir 13 cu esrin ortalarindan 14 cu esrin evvellerinedek bu mektebden 3 mine qeder alim cixmisdir Seyx Ibrahim Ali Sadiq Seyid Mehemmed Ibrahim Behbehani Seyx Ibrahim Xoini Mirze Mehemmed Hesen Sirazi Axund Xorasani Mirze Mehemmed Astiyani Seyid Ebulqasim Xansari Seyxin yetirmeleri sirasindadir Seyx Ensarinin heyati Fetheli sahin hakimiyyeti dovrune dusur Qacar dovrunde Iranin iki dusmeni vardi simaldan Rusiya cenubdan Britaniya Gencenin ruslar terefinden isgali Tehran alimlerini Rusiyaya qarsi savasa sovq etdi Alimler cihad hokmu verdiler On il suren muharibeden sonra Gulustan adlanan yerde sulh muqavilesi imzalandi Seyx Ensarinin ilk ustadlarindan olan Seyid Mehemmed Mucahid Iraqdan Qafqaza gelib muselmanlari cihada heveslendirirdi Ele bu sebebden de ona mucahid adi verilmisdir Seyx Ensarinin dovru fiqh ve usulun ciceklenme dovru sayilir Bu intibah Kasiful Gita ve Seyid Eli Tebatebainin adi ile baglidir Seyx Ensarinin dovrunde umumi merce alim Seyx Musa Kasiful Gita ve onun ardinca qardasi olmusdur Novbeti merce alim Ayetullah Seyx Mehemed Hesen Sahibi cevahir adi ile taninmis boyuk alim olub O omrunun son gunlerinde alimleri bir yere yigir Seyx Ensarini meclisde gormeyib onun ardinca adam gonderir Seyx Ensari meclise geldikden sonra Sahibi cevahir derinden bir nefes cekib Menden sonra merce aliminiz bu sexsdir deyib Seyx Ensarini gosterir Seyx Ensari hicri qemeri 1281 ci ilde 67 yasinda Necef seherinde dunyasini deyismisdir Bu boyuk alimin cenazesi hezret Elinin e sehnine bitisik houcrede defn edilmisdir Seyx Murteza Ensarinin esli ve nesliBu ailenin ulu babasi Cabir ibn Abdullah Ensari sayilir Cabir hezret Peygemberin s sehabelerinden olub Cabirin atasi Abdullah Xezrec qebilesinin bascisi idi ve Medinede Islami ilkin qebul edenlerden idi Cabir ibn Abdullah hezret Peygemberden s 1540 hedis neql etmisdir O Imam Huseynin e sehadetinden sonra onun pak mezarini ilk defe 40 gun ziyaret eden sexsdir Neql edirler ki Cabir Imamin qebrini ziyaret edende gozleri kor imis Seyx Ensarinin atasi Mehemmed Emin teqvali Islam alimlerinden olub Onun anasi Seyx Semseddin Ensarinin nevesidir Bu qadin dovrunun abid qadinlarindan olub omrunun sonunadek gece ibadetini terk etmeyib Omrunun axirlarinda gozleri tutulan bu abid xanima oglu Seyx Ensari xidmet edib Bu momine xanim hicri qemeri 1279 cu ilde Necefde dunyasini deyisib Seyx Ensari usaqliq dovrunde tehsile maraq gosterib Onun gece yariyadek mutalieye mesgul oldugu qeyd olunur O ereb edebiyyati ve muqeddimeni atasindan ve Dezful alimlerinden oyrenib Fiqh ve usul elmlerini Dezfulun meshur feqihlerinden olan emisi oglu Seyx Huseyn Ensariden menimseyib Seyx Mehemmed Emin Kerbelada Seyid Mehemmed Mucahidden tehsil alib Bu sexs hemin dovurde Kerbela hovzesinin rehberlerinden idi Seyx Mehemmedemin atasi Seyx Semseddin bin Seyx Ehmed bin Seyx Nureddin bin Seyx Mehemmedsadiq Susteridir MenbeEnver Cingizoglu Ensariler Baki Mutercim 2012 334 seh Hemcinin baxSie alimlerinin siyahisiIstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011