Şahmərdan Məhəmməd oğlu Cəfərov (Şahsultan kimi də tanınır) (12 avqust 1958, Məmmədsabir, Noraşen rayonu, Naxçıvan MSSR, Azərbaycan SSR, SSRİ – 29 iyun 1995, Bakı, Azərbaycan) — Azərbaycan Respublikasının Ali Sovetinin deputatı (1990–1995), Azərbaycan Respublikası Sərhəd Qoşunları İdarəsi 1 saylı Naxçıvan Sərhəd Dəstəsinin komandanı (1992–1994), AXC fəalı.
Şahmərdan Cəfərov | |
---|---|
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 12 avqust 1958 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 29 iyun 1995 (36 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri |
Həyatı
Şahmərdan Məhəmməd oğlu Cəfərov 1958-ci il avqustun 12-də Naxçıvan Muxtar Respublikasının Şərur rayonunun Məmmədsabir kəndində doğulub. 1975–1977-ci illərdə Rusiyanın Kaluqa şəhərində hərbi xidmətdə olub. Hərbi xidməti bitirəndən sonra Kaluqa şəhərində orta ixtisaslı hüquq məktəbini bitirib.
1988-ci ilə qədər Rusiyada milis sıralarında çalışıb. 1988-ci ildə Azərbaycana qayıdıb.
1988-ci ildə Şərur özünümüdafiə batalyonunun komandiri, 1992-ci ildə Qıvraq polkunun komandiri, 1992-ci ildən 1994-cü ilə qədər Azərbaycan Respublikası Sərhəd Qoşunları İdarəsi 1 saylı Naxçıvan Sərhəd Dəstəsinin komandanı vəzifəsində çalışıb.
Siyasi fəaliyyəti
O, 1990-cı ildə Şərur rayonundan Azərbaycan Respublikasının Ali Sovetinin XII çağırışına üzv seçilib.
17 oktyabr 1991-ci ildə Azərbaycanın müstəqillik aktına səs verən 43 deputatdan biridir.
1994-cü ilin avqustunda "Şərur işi" ilə bağlı qanunsuz silahlı dəstənin rəhbərliyində ittiham edilərək barəsində cinayət işi açılmış, Şahmərdanın 20-dən artıq tərəftarı həbs edilmişdir.
1995-ci il mayın 30-da isə deputat səlahiyyətləri əlindən alınıb və həbsinə sanksiya verilib.
Sui-qəsd və ölüm
Bundan təqribən 3 həftə sonra, 1995-ci il iyunun 17-si Kələkidən — eks-prezident Əbülfəz Elçibəyin yanından öz "Niva" maşınında qayıdarkən Culfa rayonu yaxınlığında yolda güllələnmişdir. Bu hadisənin necə və harada baş verməsi ilə bağlı müxtəlif versiyalar irəli sürülmüşdür. Qardaşı Hüseynqulu Cəfərov "Niva" maşınının təqib edilməsinin Bənəniyar kəndində başlamasını, Amnesty International isə atışmanın Əbrəqunus kəndi yaxınlığında baş verməsini iddia edirlər. AXC və maşında əyləşən şahidlərə istinad edən qardaşı Hüseynqulu Cəfərov ilk atəşin polis maşınından atıldığını, Daxili İşlər Nazirliyi isə "Turan" İnformasiya agentliyinə 19 iyun 1995 tarixində verdiyi məlumatda polis maşınına ilk atəşin Şahmərdan Cəfərovun maşınından atıldığını iddia etmişdir. Həmçinin, qardaşı Hüseynqulu Cəfərov maşının Zəfər Həsənquliyev tərəfindən idarə olunduğunu, atəşin Culfa rayon polis bölməsinin keçmiş rəisi Qurban Qurbanov tərəfindən atıldığını iddia etmişdir. Zəfər Həsənquliyevin müavini Elçin Mirzəbəyli Zəfər Həsənquliyevin bu məsələ ilə bağlı heç bir şərh verməyəcəyini, iddiaların əsassız olduğunu bildirmişdir.
Bundan sonra, güllə atan şəxslər hadisə yerini tərk etmiş, hadisə yerində müəyyən müddət (qardaşı Hüseynqulu Cəfərov iddiasına görə 4 saat ) yaralı qalan Şahmərdan xəstəxanaya aparılmışdır. Yeni Müsavat qəzeti bunun yerli əhali tərəfindən, qardaşı Hüseynqulu Cəfərov isə bunun polislər tərəfindən edildiyini iddia etmişdir.
İstintaq materiallarına görə beş güllə yarası aldığı bildirilsə də, qardaşı Hüseynqulu Cəfərov müalicə etmiş həkimlərə istinad edərək tapancadan əlavə 2 güllə yarası aldığını da bildirmişdir.
İyunun 26-da olduğu xəstəxanadan çıxarılaraq Bakıya — Şüvəlandakı istintaq təcridxanasına köçürülmüşdür. Qardaşı Hüseynqulu Cəfərovun oradakı dustaqlara əsaslanaraq Şahmərdana iyunun 26-dan 29-na qədər işgəncələr verildiyini, iyunun 29-u yük maşınında xəstəxanaya aparmaq adı ilə şəhərdə gəzdirildiyini iddia etmişdir. İyunun 29-da axşam (Amnesty International-a əsasən iyunun 29-dan 30-na keçən gecə) dustaqlar üçün nəzərdə tutulan hospitalda aldığı xəsarətlərdən vəfat etmişdir.
Mənbə
İstinadlar
Ədəbiyyat
- "AZERBAIJAN: Allegations of ill-treatment in detention" (PDF). Amnesty International (ingilis). yanvar 1996. İstifadə tarixi: iyun 2021.
- "Şahmərdan Elçibəyə xəyanət edə bilməzdi". Azadlıq Radiosu (az.). 23 iyul 2011.
- "ŞAHMƏRDAN CƏFƏROVUN MÜƏMMALI QƏTLİNDƏN 16 İL ÖTÜR". Müsavat Qəzeti (az.). 26 iyul 2011.
- "Cases of alleged political prisoners in Armenia and Azerbaijan Addendum to the Report of the Independent Experts: Messrs Stefan Trechsel, Evert Alkema and Alexander Arabadjiev". Amnesty International (ingilis). 24 oktyabr 2001. İstifadə tarixi: 19 avqust 2022.
Xarici keçidlər
- "Elçibəyin yanından qayıdarkən yolda güllələndi" (VİDEO)
- Elçibəyin yanından qayıdarkən yolda güllələnən Şahmərdan Cəfərov kimdir?
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sahmerdan Mehemmed oglu Ceferov Sahsultan kimi de taninir 12 avqust 1958 Memmedsabir Norasen rayonu Naxcivan MSSR Azerbaycan SSR SSRI 29 iyun 1995 Baki Azerbaycan Azerbaycan Respublikasinin Ali Sovetinin deputati 1990 1995 Azerbaycan Respublikasi Serhed Qosunlari Idaresi 1 sayli Naxcivan Serhed Destesinin komandani 1992 1994 AXC feali Sahmerdan CeferovSexsi melumatlarDogum tarixi 12 avqust 1958 1958 08 12 Dogum yeri Memmedsabir Norasen rayonu Naxcivan MSSR Azerbaycan SSR SSRIVefat tarixi 29 iyun 1995 1995 06 29 36 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanDefn yeri NaxcivanHeyatiSahmerdan Mehemmed oglu Ceferov 1958 ci il avqustun 12 de Naxcivan Muxtar Respublikasinin Serur rayonunun Memmedsabir kendinde dogulub 1975 1977 ci illerde Rusiyanin Kaluqa seherinde herbi xidmetde olub Herbi xidmeti bitirenden sonra Kaluqa seherinde orta ixtisasli huquq mektebini bitirib 1988 ci ile qeder Rusiyada milis siralarinda calisib 1988 ci ilde Azerbaycana qayidib 1988 ci ilde Serur ozunumudafie batalyonunun komandiri 1992 ci ilde Qivraq polkunun komandiri 1992 ci ilden 1994 cu ile qeder Azerbaycan Respublikasi Serhed Qosunlari Idaresi 1 sayli Naxcivan Serhed Destesinin komandani vezifesinde calisib Siyasi fealiyyetiO 1990 ci ilde Serur rayonundan Azerbaycan Respublikasinin Ali Sovetinin XII cagirisina uzv secilib 17 oktyabr 1991 ci ilde Azerbaycanin musteqillik aktina ses veren 43 deputatdan biridir 1994 cu ilin avqustunda Serur isi ile bagli qanunsuz silahli destenin rehberliyinde ittiham edilerek baresinde cinayet isi acilmis Sahmerdanin 20 den artiq tereftari hebs edilmisdir 1995 ci il mayin 30 da ise deputat selahiyyetleri elinden alinib ve hebsine sanksiya verilib Sui qesd ve olumBundan teqriben 3 hefte sonra 1995 ci il iyunun 17 si Kelekiden eks prezident Ebulfez Elcibeyin yanindan oz Niva masininda qayidarken Culfa rayonu yaxinliginda yolda gullelenmisdir Bu hadisenin nece ve harada bas vermesi ile bagli muxtelif versiyalar ireli surulmusdur Qardasi Huseynqulu Ceferov Niva masininin teqib edilmesinin Beneniyar kendinde baslamasini Amnesty International ise atismanin Ebrequnus kendi yaxinliginda bas vermesini iddia edirler AXC ve masinda eylesen sahidlere istinad eden qardasi Huseynqulu Ceferov ilk atesin polis masinindan atildigini Daxili Isler Nazirliyi ise Turan Informasiya agentliyine 19 iyun 1995 tarixinde verdiyi melumatda polis masinina ilk atesin Sahmerdan Ceferovun masinindan atildigini iddia etmisdir Hemcinin qardasi Huseynqulu Ceferov masinin Zefer Hesenquliyev terefinden idare olundugunu atesin Culfa rayon polis bolmesinin kecmis reisi Qurban Qurbanov terefinden atildigini iddia etmisdir Zefer Hesenquliyevin muavini Elcin Mirzebeyli Zefer Hesenquliyevin bu mesele ile bagli hec bir serh vermeyeceyini iddialarin esassiz oldugunu bildirmisdir Bundan sonra gulle atan sexsler hadise yerini terk etmis hadise yerinde mueyyen muddet qardasi Huseynqulu Ceferov iddiasina gore 4 saat yarali qalan Sahmerdan xestexanaya aparilmisdir Yeni Musavat qezeti bunun yerli ehali terefinden qardasi Huseynqulu Ceferov ise bunun polisler terefinden edildiyini iddia etmisdir Istintaq materiallarina gore bes gulle yarasi aldigi bildirilse de qardasi Huseynqulu Ceferov mualice etmis hekimlere istinad ederek tapancadan elave 2 gulle yarasi aldigini da bildirmisdir Iyunun 26 da oldugu xestexanadan cixarilaraq Bakiya Suvelandaki istintaq tecridxanasina kocurulmusdur Qardasi Huseynqulu Ceferovun oradaki dustaqlara esaslanaraq Sahmerdana iyunun 26 dan 29 na qeder isgenceler verildiyini iyunun 29 u yuk masininda xestexanaya aparmaq adi ile seherde gezdirildiyini iddia etmisdir Iyunun 29 da axsam Amnesty International a esasen iyunun 29 dan 30 na kecen gece dustaqlar ucun nezerde tutulan hospitalda aldigi xesaretlerden vefat etmisdir MenbeIstinadlar Amnesty International 1996 Musavat com 2011 Azadliq org 2011 Counsil of Europe 2001 Edebiyyat AZERBAIJAN Allegations of ill treatment in detention PDF Amnesty International ingilis yanvar 1996 Istifade tarixi iyun 2021 Sahmerdan Elcibeye xeyanet ede bilmezdi Azadliq Radiosu az 23 iyul 2011 SAHMERDAN CEFEROVUN MUEMMALI QETLINDEN 16 IL OTUR Musavat Qezeti az 26 iyul 2011 Cases of alleged political prisoners in Armenia and Azerbaijan Addendum to the Report of the Independent Experts Messrs Stefan Trechsel Evert Alkema and Alexander Arabadjiev Amnesty International ingilis 24 oktyabr 2001 Istifade tarixi 19 avqust 2022 Xarici kecidler Elcibeyin yanindan qayidarken yolda gullelendi VIDEO Elcibeyin yanindan qayidarken yolda gullelenen Sahmerdan Ceferov kimdir