Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İzobutilen - (СН3)2С=СН2 – doymamış karbohidrogen olub, n-butilenin izomeridir.
| İzobutilen | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ümumi | |
| Kimyəvi formulu | C4H8, (СН3)2С=СН2 |
| Molyar kütlə | 56.11 q/mol |
| Termik xüsusiyyətlər | |
| Ərimə nöqtəsi | 0.5879 °S |
| Qaynama nöqtəsi | -6.9 °S |
| Təsnifatı | |
| CAS-da qeyd. nöm. | 115-11-7 |
| PubChem | 8255 |
| SMILES | CC(=C)C |
| RTECS | UD0890000 |
| ChEBI | 43907 |
| BMT nömrəsi | 1055 |
| ChemSpider | 7957 |
Təbiətdə tapılması
Neftin krekinqi qazlarında olur.
Alınması
Izobutileni sənayedə maye neft məhsullarının və ya neft qazlarının katalitlk və ya termiki krekinqi və ya pirolizi üsulu ilə benzin və ya etilen istehsalında butan-buten fraksiyasından ayırmaqla alırlar. Hər üç prosesdə С4-ün çıxımı üyğun olaraq 3-10, 1-2 və 0,4-5 kütlə% təşkil edir. İzobutileni С4 fraksiyasından otaq temperaturuna yaxın temperaturlarda 65%-li sulfat turşusu ilə ekstraksiya etməklə ayırırlar (Butlerov üsulu). Ekstaksiya prosesi praktiki olaraq miqdari gedir. Prosesin yekunuda isə üçlü-butilsulfat turşusu alınır
- (CH3)2C=CH2 + H2SO4= (CH3)3COSO3H
və onu yenidən izobutilenə çevirirlər. İzobutilenin başqa bir alınma üsulu onun butilsulfat turşusundan kəskin buxarla hidroliz etməklə ayrılmasıdır ki, nəticədə üçlü-butil spirti alınır:
- (CH3)3COSO3H + H2O = (CH3)3COH + H2SO4
Üçlü-butil spirtini isə 30%-li sulfat turşusu ilə dehidratasiya edərək izobutilen alırlar. Lakin bu üsul sulfat turşusunun regenerasiya prosesinin bahalığı səbəbindən az tətbiq olunur. Daha effektiv üsul ondan ibarətdir ki, izobutilenin 65%-li turşu ilə ekstraksiyası zamanı alınan reaksiya mayesini su ilə turşunun qatılığı 45% olana qədər durulaşdırırlar. Daha sonra bu məhlulu aşağı təzyiq altında qızdırmaqla təmiz izobutileni ayırırlar və onu qələvi məhlulu il yuyaraq soyutmaq yolu ilə spirtdən ayırdıqdan sonra su ilə yuyurlar və nəhayət, təzyiq altında mayeləşdirirlər. Union Carbide firması izobutilenin butan-butilen fraksiyasından seolitlər üzərində adsorbsiya etməklə alınması üsulunu işləyib hazırlamışdır. Bu prosesdə həmçinin butileni də ayırırlar ki, onu da izomerləşdirərək izobutilen alırlar. Izobutilenin digər bir alınma üsulu izobutanın dehidrogenləşdirilməsindən ibarətdir.
Tətbiqi
Izobutilen izooktanın, metakroleinin, sintetik qatranların alınması üçün tətbiq olunur. Spirtlərlə reaksiyasından motor yağlarına əlavələr kimi tətbiq olunan sadə üçlü-butil efirləri (MTBE, ETBE və s.) alına bilir. Formaldehidin izobutilenə birləşməsi və sonra dehidratlaşması sintetik kauçuk istehsalında istifadə olunan izoprenin sintezinin sənaye üsullarından biridir.
Mənbə
- Н.А.Платэ, Е.В.Сливинский. Основые химии и технологии мономеров. - Москва: «Наука», МАИК «Наука/Интерпериодика», 2002.- 696 с. - .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Izobutilen SN3 2S SN2 doymamis karbohidrogen olub n butilenin izomeridir IzobutilenUmumiKimyevi formulu C4H8 SN3 2S SN2Molyar kutle 56 11 q molTermik xususiyyetlerErime noqtesi 0 5879 SQaynama noqtesi 6 9 STesnifatiCAS da qeyd nom 115 11 7PubChem 8255SMILES CC C CRTECS UD0890000ChEBI 43907BMT nomresi 1055ChemSpider 7957Tebietde tapilmasiNeftin krekinqi qazlarinda olur AlinmasiIzobutileni senayede maye neft mehsullarinin ve ya neft qazlarinin katalitlk ve ya termiki krekinqi ve ya pirolizi usulu ile benzin ve ya etilen istehsalinda butan buten fraksiyasindan ayirmaqla alirlar Her uc prosesde S4 un ciximi uygun olaraq 3 10 1 2 ve 0 4 5 kutle teskil edir Izobutileni S4 fraksiyasindan otaq temperaturuna yaxin temperaturlarda 65 li sulfat tursusu ile ekstraksiya etmekle ayirirlar Butlerov usulu Ekstaksiya prosesi praktiki olaraq miqdari gedir Prosesin yekunuda ise uclu butilsulfat tursusu alinir CH3 2C CH2 H2SO4 CH3 3COSO3H ve onu yeniden izobutilene cevirirler Izobutilenin basqa bir alinma usulu onun butilsulfat tursusundan keskin buxarla hidroliz etmekle ayrilmasidir ki neticede uclu butil spirti alinir CH3 3COSO3H H2O CH3 3COH H2SO4 Uclu butil spirtini ise 30 li sulfat tursusu ile dehidratasiya ederek izobutilen alirlar Lakin bu usul sulfat tursusunun regenerasiya prosesinin bahaligi sebebinden az tetbiq olunur Daha effektiv usul ondan ibaretdir ki izobutilenin 65 li tursu ile ekstraksiyasi zamani alinan reaksiya mayesini su ile tursunun qatiligi 45 olana qeder durulasdirirlar Daha sonra bu mehlulu asagi tezyiq altinda qizdirmaqla temiz izobutileni ayirirlar ve onu qelevi mehlulu il yuyaraq soyutmaq yolu ile spirtden ayirdiqdan sonra su ile yuyurlar ve nehayet tezyiq altinda mayelesdirirler Union Carbide firmasi izobutilenin butan butilen fraksiyasindan seolitler uzerinde adsorbsiya etmekle alinmasi usulunu isleyib hazirlamisdir Bu prosesde hemcinin butileni de ayirirlar ki onu da izomerlesdirerek izobutilen alirlar Izobutilenin diger bir alinma usulu izobutanin dehidrogenlesdirilmesinden ibaretdir TetbiqiIzobutilen izooktanin metakroleinin sintetik qatranlarin alinmasi ucun tetbiq olunur Spirtlerle reaksiyasindan motor yaglarina elaveler kimi tetbiq olunan sade uclu butil efirleri MTBE ETBE ve s alina bilir Formaldehidin izobutilene birlesmesi ve sonra dehidratlasmasi sintetik kaucuk istehsalinda istifade olunan izoprenin sintezinin senaye usullarindan biridir MenbeN A Plate E V Slivinskij Osnovye himii i tehnologii monomerov Moskva Nauka MAIK Nauka Interperiodika 2002 696 s ISBN 5 02 006396 7